İçeriğe atla

Sovyetler Birliği Savunma Halk Komiserliği

Sovyetler Birliği Savunma Bakanlığı Bayrağı (1964-1991)

Sovyetler Birliği Halk Savunma Komiserliği, Sovyetler Birliği'nin savunma politikalarından ve silahlı kuvvetlerinden sorumlu Savunma Bakanlığı'nın başıdır. Tarihi boyunca birçok kez isim değişikliğine uğramıştır. Bakanların çoğu aynı zamanda üst rütbeli subaylardır.

İsim Görev Başlangıcı Görev Bitişi Görev Süresi
Sovyetler Birliği Askerî ve Deniz İşleri Halk Komiserleri (1917-1934)
1 Nikolay Podvoyski
(1880–1948)
8 Kasım 1917 13 Mart 1918 118 gün
2 Lev Troçki
(1879–1940)
13 Mart 1918 15 Ocak 1925 6 yıl, 308 gün
3 Mihail Frunze
(1885–1925)
15 Ocak 1925 31 Ekim 1925 289 gün
4 Mareşal
Kliment Voroşilov
(1881–1969)
6 Kasım 1925 20 Haziran 1934 8 yıl, 232 gün
Sovyetler Birliği Savunma Halk Komiserleri (1934-1946)
1 Mareşal
Kliment Voroşilov
(1881–1969)
20 Haziran 1934 7 Mayıs 1940 5 yıl, 322 gün
2 Mareşal
Semyon Timoşenko
(1895–1970)
7 Mayıs 1940 19 Temmuz 1941 1 yıl, 73 gün
3 Mareşal
Josef Stalin
(1878–1953)
19 Temmuz 1941 25 Şubat 1946 4 yıl, 221 gün
Sovyetler Birliği Donanma Halk Komiserleri (1937-1946)
1 Oramiral
Pyotr Smirnov
(1897–1939)
30 Aralık 1937 30 Haziran 1938 182 gün
2 Oramiral
Mihail Frinovski
(1898–1940)
8 Eylül 1938 20 Mart 1939 193 gün
3 Koramiral
Nikolay Kuznetsov
(1904–1974)
28 Nisan 1939 25 Şubat 1946 6 yıl, 303 gün
Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetler Halk Komiserleri (1946)
1 Mareşal
Josef Stalin
(1878–1953)
25 Şubat 1946 15 Mart 1946 18 gün
Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetler Bakanları (1946-1950)
1 Mareşal
Josef Stalin
15 Mart 1946 3 Mart 1947 353 gün
2 Mareşal
Nikolay Bulganin
(1895–1975)
3 Mart 1947 24 Mart 1949 2 yıl, 21 gün
3 Mareşal
Aleksandr Vasilevski
(1895–1977)
24 Mart 1949 25 Şubat 1950 338 gün
Sovyetler Birliği Savaş Bakanları (1950-1953)
1 Mareşal
Aleksandr Vasilevski
(1895–1977)
25 Şubat 1950 15 Mart 1953 3 yıl, 18 gün
Sovyetler Birliği Donanma Bakanları (1950-1953)
1 Amiral
İvan Yumaşev
(1895–1972)
25 Şubat 1950 20 Temmuz 1951 1 yıl, 145 gün
2 Filo Amirali
Nikolay Kuznetsov
(1904–1974)
20 Temmuz 1951 15 Mart 1953 1 yıl, 238 gün
Sovyetler Birliği Savunma Bakanları (1953-1991)
1 Mareşal
Nikolay Bulganin
(1895–1975)
15 Mart 1953 9 Şubat 1955 1 yıl, 331 gün
2 Mareşal
Georgi Jukov
(1896–1974)
9 Şubat 1955 26 Ekim 1957 2 yıl, 259 gün
3 Mareşal
Rodion Malinovski
(1898–1967)
26 Ekim 1957 31 Mart 1967 9 yıl, 156 gün
4 Mareşal
Andrey Greçko
1903–1976)
12 Nisan 1967 26 Nisan 1976 9 yıl, 14 gün
5 Mareşal
Dmitri Ustinov
(1908–1984)
29 Nisan 1976 20 Aralık 1984 8 yıl, 143 gün
6 Mareşal
Sergey Sokolov
(1911–2012)
22 Aralık 1984 30 Mayıs 1987 2 yıl, 159 gün
7 Mareşal
Dmitri Yazov
(1924–2020)
30 Mayıs 1987 22 Ağustos 1991 4 yıl, 85 gün
8 Hava Mareşal
Yevgeni Şapoşnikov
(1942-2020)
23 Ağustos 1991 21 Aralık 1991 120 gün

Ayrıca bakınız

  • Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin askerî tarihi

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Rokossovski</span> Polonyalı kumandan ve siyasetçi (1896-1968)

Konstantin Rokossovski Sovyet askeri komutanı ve Polonya Halk Cumhuriyeti Savunma Bakanı. Jukov ve Vasilevski ile birlikte en çok öne çıkan Sovyet stratejistleri arasında sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Muharebesi</span> Nazi Ordularının Moskova üzerine başlattıkları genel taaruzlar

Moskova Muharebesi veya Moskova Meydan Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde, 1941 yılında Alman ordularının, bir duraklamanın ardından Moskova yönünde yeniden başlattıkları genel taarruzlarıdır. Moskova Muharebesi bazı tarihçiler tarafından II. Dünya Savaşı'nın dönüm noktalarından biri olarak kabul edilmektedir. Sovyet savunması, Hitler'in Barbarossa Operasyonu'nun önemli stratejik hedeflerinden biri olan Moskova'nın ele geçirilmesini engelleyerek savaşın uzamasına ve Barbarossa harekâtının başarısızlıkla sonuçlanmasına neden olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kursk Muharebesi</span> Alman-Sovyet muharebesi

Kursk Muharebesi, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde, Alman kuvvetlerinin Kursk çıkıntısına karşı 1943 yılının Temmuz ve Ağustos aylarında giriştikleri genel taarruzdur. II. Dünya Savaşı sırasında yapılmış en büyük tank çarpışmalarından biri ve bir günde en fazla kayıp verilmiş hava çatışmaları bu muharebede gerçekleşmiştir. Almanların Doğu Cephesi'nde gerçekleştirdiği son stratejik taarruzdur. Sonucundaki Sovyet zaferi, Doğu Cephesi'nde inisiyatifi Sovyetlere vermiştir ve savaşın sonuna kadar da öyle kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lenin Nişanı</span>

Lenin Nişanı, SSCB'nin ülke gelişiminde katkıda bulunan; sanat, bilim, spor, askeri alanlarda başarılı olan kişilere, organizasyonlara, şehirlere verdiği nişandır. Ortasında bronz Lenin kabartması bulunur, diğer kısımları altındır. 6 Nisan 1930'da çıkarılan kanunla tedavüle girmiştir. İlk olarak Komsomol-Pravda gazetesine verilmiştir. Sovyetler Birliği'ndeki en üst madalya olan Sovyet Kahramanlık Madalyası'nı alan herkese ayrıca Lenin Nişanı da verilmiştir. Mareşal Dmitri Ustinov nişanı en çok alan kişi olmuştur. Tedavülde olduğu sürece 431.418 adet verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Jukov</span> Sovyet mareşal

Georgi Jukov, II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'nun başlıca komutanlarından biri, Sovyet Mareşal (1943), Savunma Bakanı (1955-1957). Stalingrad Muharebesi'nin kaderini değiştiren en önemli komutan olmuştur.

Sovyetler Birliği'nin madalya ve nişanları, Sovyetler Birliği'nde askerî ve sivil başarıları ödüllendirmek için verilmekte idi. Bu madalyaların verilmesi Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra son bulmuş ancak birçok eski Sovyet Cumhuriyetinde isimleri değiştirilerek ve dizaynlarında küçük değişiklikler yapılarak devam etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

II. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi (Almanca: Die Ostfront 1941-1945, der Rußlandfeldzug 1941-1945 veya der Ostfeldzug 1941-1945 Rusça: Великая Отечественная война Avrupalı Mihver Devletleri ve Finlandiya'nın Sovyetler Birliği, Polonya ve diğer Müttefik Devletlere karşı verdikleri savaşı anlatır. Nazi propagandası savaşa Bolşevizme karşı haçlı seferi anlamı yüklemiş, Sovyetlere karşı savaşmak üzere Avrupa'nın neredeyse tamamından gönüllüleri Waffen SS birliklerine dahil etmiştir. Savaş 22 Haziran 1941 - 9 Mayıs 1945 tarihleri arasında orta, doğu, kuzeydoğu ve güneydoğu Avrupa topraklarında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Carl Gustaf Emil Mannerheim</span> 6. Finlandiya cumhurbaşkanı

Carl Gustaf Emil Mannerheim, Fin asker ve devlet adamı. II. Dünya Savaşı'nda çok üstün Sovyet güçleri karşısında Finlandiya'nın savunulmasına başarıyla önderlik etmiş ve 1944-1946 arasında cumhurbaşkanlığı yapmıştır. Mannerheim'ın savaş suçları davasında yargılanması gerektiği talep edildi, ancak Sovyetler Birliği yargılanmayacağını belirtti.

<span class="mw-page-title-main">1991 Sovyetler Birliği darbe girişimi</span> Sovyetler Birliği hükûmeti üyesi bir grup tarafından yapılan başarısız darbe girişimi

1991 Sovyetler Birliği darbe girişimi, Sovyetler Birliği hükûmeti üyesi bir grubun ülkede denetimi Sovyet Cumhurbaşkanı Mihail Gorbaçov'dan alma teşebbüsüdür. Darbeciler Sovyetler Birliği Komünist Partisinin sol kanadında yer almakta ve Gorbaçov'un reform programının çok ileri gittiğini düşünerek yeni imzalanacak olan birlik antlaşmasının ülkenin sonunu getirdiğine kanaat getirmişlerdi. Darbe sadece 3 gün sürdükten sonra Gorbaçov tekrar iktidara dönse de olay Sovyetler Birliği'ndeki dengeleri altüst edecek ve hem ülkenin hem de SBKP'nin sonunu getirecektir.

Stavka, Rus İmparatorluğu'nun ve Sovyetler Birliği'nin genel karargâhı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri</span> SSCB Silahlı Kuvvetleri

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri, 1918-1946 yılları arasında Kızıl Ordu ve 1946-1991 yılları arasında Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri olarak adlandırılan, önce Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin ve daha sonra Sovyetler Birliği'nin silahlı kuvvetleriydi.

<span class="mw-page-title-main">Suvorov Harekâtı</span>

İkinci Smolensk Muharebesi, 7 Ağustos – 2 Ekim 1943 tarihleri arasında Kızıl Ordu tarafından icra edilen bir stratejik taarruz harekâtıdır. Harekât, Rusya’nın batısında, 1943 yılı yaz – sonbahar seferinin bir parçasını oluşturmaktadır. Aşağı Dinyeper Taarruzu ile birbirine yakın tarihlerde başlanıldı ve taarruz iki ay sürdü. General Yeremenko’nun komutası altında Kalinin Cephesi ile Sokolovski komutasındaki Batı Cephesi tarafından yürütüldü. Harekâtın hedefi, Alman kuvvetlerini Smolensk ve Bryansk bölgesinden çıkarmaktı. Smolensk, 1941 yılındaki I. Smolensk Muharebesi’nden beri Alman işgalindeydi.

<span class="mw-page-title-main">1. Yaş-Kişinev Taarruzu</span>

1. Yaş-Kişinev Taarruzu, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde 8 Nisan - 6 Haziran 1944 tarihleri arasında Yaş - Kişinev (Moldova) bölgesinde gerçekleşen çatışmalardır. Taarruz esas itibarıyla Kızıl Ordu'nun 2. ve 3. Ukrayna Cephelerinin birlikte hareket ederek Romanya'yı istilası girişimidir. Bu haliyle, Stalin'in Sovyet askerî gücünü kullanma ve Balkanlar'daki politik etkiler yaratma yönünden genel planlarıyla uyumludur.

<span class="mw-page-title-main">1. Târgu Frumos Muharebesi</span>

1. Târgu Frumos Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi 'nde 1. Yaş-Kişinev Taarruzu'nun bir bölümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Königsberg Kuşatması</span> Taarruz harekâtı

Königsberg Kuşatması, II. Dünya Savaşı sırasında Sovyet kuvvetlerinin giriştiği Doğu Prusya Taarruzu'nun son harekâtıdır. Sovyet kaynaklarının da dahil olduğu bazı kaynaklarda Königsberg Taarruzu olarak geçmektedir. Sovyet 3. Belarus Cephesi kuvvetleri, kente taarruzun ardından dört gün süren sert çatışmaların ardından, bugün adı Kaliningrad olan kente kontrolü sağladılar. Kentin Sovyet birliklerince kuşatılması 1945 yılının Ocak ayı sonlarında başlamıştı. Königsberg ile Pillau limanı arasındaki kara köprüsünü elde tutmak / ele geçirmek için şiddetli çatışmalar yapıldı. Fakat 1945 yılının Mart ayına gelindiğinde Königsberg, artık esas cephe hattının yüzlerce kilometre gerisinde kalmıştı. Sovyet birlikleri üç gün süren taarruzlarıyla Alman mevzilerini savunulamaz duruma düşürünce, 9 Nisan 1945'te Alman birlikleri teslim oldu ve bölgedeki çatışmalar sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Dmitri Ustinov</span>

Dmitri Fyodoroviç Ustinov, Kızıl Ordu komutanı ve Sovyetler Birliği Mareşali. 1976 yılından ölümüne kadar Sovyetler Birliği Savunma Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Odessa Kuşatması (1941)</span>

Odessa Kuşatması, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Odessa kentinin Mihver kuvvetlerince kuşatılmasıdır. Kuşatma, Romanya kuvvetleri ile Alman 11. Ordu'su tarafından yapılmıştır. Odessa'daki Sovyet Karadeniz Donanması unsurlarının, bölgedeki 9. Ordu'nun ve bu ordunun sahil grubu olarak hızla tertiplenen Bağımsız Sahil Ordusu'nun sert direnişi nedeniyle kentin kuşatılması Romanya birliklerinin 73 gününü almıştır. Rumen birlikleri hem kuşatma hem de kentin alınması için girişilen dört taarruzda toplam 93 bin zayiat verdiler.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan Silahlı Kuvvetleri</span>

Kazakistan Silahlı Kuvvetleri, Kazakistan'ı karadan, havadan ve denizden gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevli olan askerî kuvvet. Kazakistan Kara Kuvvetleri, Kazakistan Hava Kuvvetleri, Kazakistan Hava Savunma Kuvvetleri, Kazakistan Deniz Kuvvetleri ve Kazakistan Cumhuriyet Muhafızları'ndan askeri birliklerden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Korean Air'in 007 sefer sayılı uçuşu</span>

Korean Air'in 007 sefer sayılı uçuşu, New York'tan Anchorage ve Seul tarifeli bir Kore Hava Yolları uçuşuydu. Yolcu uçağı, 1 Eylül 1983'te Moneron Adası yakınlarında Sahalin Adası'nın batısında Japon Denizi üzerinde bir Sovyet Su-15 av önleme uçağı tarafından düşürüldü. Uçakta bulunan 269 yolcu ve mürettebattan sağ kurtulan olmadı. Uçak, Anchorage'den Seul'e yol alırken Amerika Birleşik Devletleri'nin keşif seferi düzenlediği bir zamanda yasak Sovyet hava sahası üzerinden uçtu.

<span class="mw-page-title-main">Luga tahkimatı</span>

Luga tahkimatı, Leningrad oblastında Haziran-Ağustos 1941 döneminde inşa edilmiş 300 km uzunluğunda askeri savunma tahkimattır. Tahkimat, Narva Körfezinden başlayarak Leningrad kentine kuzeydoğudan erişimin önüne geçecek şekilde Luga-Mşaga-Şelon Nehirleri ve İlmen Gölü boyunca yapılmıştır. Tahkimat inşası 27 Haziran'da başlamış, 6 Temmuz'da hattı savunmak için General Konstantin Pavloviç Pyadışev komutasında bir görev kuvveti oluşturulmuştur. Hattın inşasından 15 gün sonra 12 Temmuz günü Plyussa nehri boyunca Nazi Almanyası Wehrmachtına bağlı 4. Panzer Ordusu saldırıya geçmiştir. Savunma hattının inşaatı tam olarak tamamlanmamış olsa da Sovyet savunması Leningrad üzerine yürüyen saldırıyı durdurmayı başarmıştır. Soltsı karşı saldırısı, Tallinn Savunması ve Smolensk Savunmasıyla beraber değerlendirildiğinde Luga hattının savunulması Alman saldırılarına karşı bir ay daha dayanılmasına yaramış, bu sırada cephe gerisinde mevziler güçlendirilmiş, yeni birlikler cepheye sevk edilebilmiştir. 8-13 Ağustos döneminde tahkim hat Novgorod ve Kingisepp bölgelerinde yaralmıştır. Staraya Russa ve Krasnogvardeyskiy bölgelerindeki Sovyet karşı saldırıları nedeniyle Nazi kuvvetleri bu bölgelere asker kaydırmak durumunda kalmış ve Leningrad üzerine ilerleyişleri daha da yavaşlamıştır. 26 Ağustos tarihinde Luga tahkimatını savunan 43 bin Kızıl Ordu askeri tamamen kuşatılmıştır, buna rağmen savaşa devam eden bölgede çatışmalar Eylül ortasına kadar sürmüştür. Yaklaşık 20 bin Kızıl Ordu askeri esir edilmiştir.