İçeriğe atla

Sovyetler Birliği Kahramanı

Sovyetler Birliği Kahramanı
Герой Советского Союза
Sovyetler Birliği Kahramanı "Altın Yıldız" Madalyası
 Sovyetler Birliği tarafından verilir
TürKahramanlık Madalyası
Olası Hak
Sahipleri		Sovyetler Birliği ve diğer ülke vatandaşları
GerekçeSovyet devlet ve topluluğu için kahramanlıklarda bulunanlara verilmiştir.
DurumVerilmiyor
Tanım16 Nisan 1934
İstatistikler
İlk Verilişi20 Nisan 1934
Son Verilişi24 Aralık 1991
Toplam Verilişi12.775
Öncelik
AstLenin Nişanı

"Sovyetler Birliği Kahramanı" (Rusça: Герой Советского Союза, Geroy Sovyetskovo Soyuza), Sovyetler Birliği'nin en yüksek dereceli onur madalyası.[1]

Madalya Sovyetler Birliği’nde kahramanlık olarak tanımlanacak bir faaliyet gerçekleştirenlere sertifikası ile birlikte verilirdi. Madalya ile birlikte en yüksek nişan olan Lenin Nişanı da bir defaya mahsus olarak verilirdi.[2]

Madalyanın tarihi

Madalya ile birlikte verilen sertifika

Madalya'nın yürürlüğe geçiş tarihi 16 Nisan 1934'tür. Sovyetler Birliği'nin dağılmasına kadar toplam 12.745 defa verilmiştir. Madalya en çok II. Dünya Savaşı yıllarında verilmiştir. Bu dönemde 11.635 kişi 1 kere, 101 kişi iki kere, 3 kişi 3 kere ve 2 kişi 4 kere madalyaya layık görülmüştür. 1979 - 1989 yılları sırasında gerçekleşen Sovyet-Afgan Savaşı sırasında 65 kişi madalyaya layık görülmüştür. Madalya ilk kez Anatoli Liapidevski (1 numaralı sertifika ile beraber), Sigizmund Levanevski, Vasili Molokov, Mavrikiy Slepney, Nikolay Kamanin, İvan Doronin ve Mihail Vodopianov adlı pilotlara, bir buz dağına çarpan Çeliustin gemisinin bulunması ve mürettebatının kurtarılması sırasındaki başarıları nedeni ile 1934 yılında verilmiştir.

Sovyet partizanı Zoya Kosmodemyanskaya ödülü alan ilk kadın olmuştur. Lidya Litvyak adlı Sovyet kadın pilotu ise 5’ten fazla düşman uçağı düşürmüş ve ölümündeden sonra (16 Şubat 1942) ödüle layık görülmüştür.

II. Dünya Savaşı sırasında madalyayı iki kere almaya layık görülen 101 kişi için kendi kasabalarında büstleri dikilmiştir. Savaş uçağı pilotları Aleksandır Pokrişkin ve İvan Kojedub ödüle üç kere layık görülen ünlü Sovyet kahramanlarındandır. Ödülü üç kere alan kişilerin heykellerinin birer sütün şeklinde Sovyet Sarayı projesi içinde yer alması düşünülmüştü. Ancak Sovyet Sarayı projesi hiçbir zaman gerçekleştirilememiştir. Talğat Jakupbekuly Biygeldinov iki kere madalyaya layık görülmüş olan kazak asıllı pilot. İlk 26 Ekim 1944'te Kirivigrad şehrinin azat edilişinde gösterdiği cesareti ve kahramanlığı için, bundan sonra Krakov, Berlin Muharebesi'nde hünerlice düşmana hücum ettiği ve filo kumandanlığı yaptığı için ikinci kere 27 Haziran 1945'te verilmiştir.

Madalyaya 4 kere layık görülen iki kişi Georgi Jukov ve Leonid Brejnev'dir. Stalin'in kendisinin yazdığı madalya orijinal tüzüğünde madalya en çok 3 kez verilebilmektedir. Ancak Brejnev ve Jukov tartışmalı bir şekilde dörder kez madalya ile ödüllendirilmiştir.

1970'lerde madalya politik ve askeri kişilere kahramanca bir başarı göstermelerine bakılmaksızın sadece bazı yıldönümleri için de verilmiş ve önemini biraz kaybetmiştir. Madalyanın geleneksel ve tüzüksel kuralı Jukov'a 1 Aralık 1956'da 60. yaş gününde başarıları için dördüncü kez madalya verilmesiyle bozulmuştur.

1988 yılında madalyanın bir kişiye birden fazla verilmesi durdurulmuştur. Sovyetler Birliği Kahramanı madalyası ayrıca şehirlere de verilmiştir. Madalya 1990 yılında Kazak Türklerinden olan Moskova Muharebesi'nin kahramanı B. Momışuly'na verilmiştir. Madalyayı 24 Aralık 1991'de en son hak eden kişi ise Sovyet dalgıç Leonid Mikaloviç Solodkov'dur.

Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra madalya Rusya'da Rusya Federasyonu Kahramanı, Ukrayna'da Ukrayna Kahramanı, Belarus'da Belarus Kahramanı isimleriyle verilmeye devam edilmiştir.

Diğer bazı önemli kahramanlar arasında II. Dünya Savaşı sırasında bir düşman makineli tüfeğine vücudunu siper ederek karşı koyan ve ölümünden sonra madalyaya sahip olan Aleksander Matrosov ile ünlü Sovyet keskin nişancı Vasili Zaytsev bulunmaktadır.

Bazı madalya sahipleri

Bir kere

  • Hamazasp Babadjanyan - II. Dünya Savaşı sırasında Dinyester nehrinin geri alan birliğe önderlik etmiştir.
  • Lavrenti Berya - NKVD ve MVD şefi
  • Mihail Devyataev – Alman roket programı ile ilgili çok önemli istihbaratla beraber Alman güçlerinin elinden kaçmıştır. Peenemünde
  • Yuri Gagarin - Kozmonot. Uzaya çıkan ilk insandır.
  • İvan Golubets – 1942 yılında Sovyet gemisi SK-0121 de birçok kişinin hayatını kurtarmıştır
  • Vlademir Konovalov – Alman gemisi Goya’yı batıran denizaltının komutanıdır.
  • Zoya Kosmodemyanskaya - Cesaretinden ötürü bu ödülü kazanan ilk kadın.
  • Nikolay Kuznetsov – Birçok Alman yüksek dereceli subayı kaçırmış ve suikastler gerçekleştirmiştir.
  • Lidya Litvyak – Savaş pilotu, birçok alman savaş uçağını düşürmüştür.
  • Yakov Pavlov – Stalingrad Muharebesi sırasında birlik komutanıdır.
  • Otto Şmidt – Bilim insanı. Arcticin kaşifi
  • Pyotr Şirshov, Evgeny Fedorov, Ernst Krenkel ve İvan Papanin. Bilimadamları.
  • Richard Sorge – Sovyet ajanı. Barbarossa Harekâtı’nın ne zaman başlayacağı ile ilgili bilgileri Japonlardan sızdırmıştır. Bu bilgi ile Jukov 1941 yılında Japonların saldırmayacağını öğrenmiş ve Sibirya’daki birlikleri getirerek Moskova Muharebesi’nde kullanmıştır. Ödül ölümünden sonra verilmiştir.
  • Valentina Tereşkova – Kozmonot Uzaya çıkan ilk kadındır.
  • Anna Yegorova – II. Dünya savaşı sırasında görev yapmış savaş pilotu.
  • Vasili Zaytsev – Keskin nişancı. II. Dünya Savaşı sırasında 114’ü Stalingrad Muharebesi’nde olmak üzere 400'e yakın Alman askerini öldürmüştür.
  • Aleksandr Saburov - II. Dünya Savaşı sırasında işgal altındaki Ukrayna'da partizan lideri
  • Vyaçeslav Molotov - Sovyet dışişleri bakanı
  • Aleksandr Rutskoy - Sovyet-Afgan Savaşı'na katılan pilot albay, sonrasında Rusya Devlet Başkanı Yardımcısı (1991-1993)
  • İvan Panfilov - Moskova Muharebesi'nde olağanüstü direniş gösteren 316. Piyade Bölük komutanı
  • Joseph Stalin - Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri
  • Lyudmila Pavliçenko - II. Dünya Savaşı'nda Kızıl Ordu'da görev almış kadın keskin nişancı. 309 Alman askerini öldürmüştür.
  • Aleksey Maresyev - II. Dünya Savaşı'nda savaşmış olan Sovyet as pilot
  • Zina Portnova - II. Dünya Savaşı'nda Nazi kampında idam edilmiş genç bir partizan.
  • Matvey Kuzmin - II. Dünya Savaşı sırasında Nazi işgaline karşı savaşmış olan partizan köylü.

İki kere

Üç kere

Dört kere

  • Georgi Jukov – II. Dünya Savaşı'nda Sovyet Zaferinin baş mimarlarından.
  • Leonid Brejnev - 1964-1982 arası görev yapan Sovyet lideri

Ödüle layık görülen yabancılar

Farklı ülklerede bu ödüle uygun ödüller yaratılmıştır:

Doğu Almanya Kahramanı

Bulgaristan Halk Cumhuriyeti Kahramanı
Çekoslovakya Kahramanı
Moğolistan Halk Cumhuriyeti Kahramanı
Romanya Sosyalist Cumhuriyeti Kahramanı
Arnavutluk Halk Kahramanı
Halk Kahramanı Nişanı (Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti)
Laos Kahramanı
Afganistan Demokratik Cumhuriyeti Kahramanı
Halkın Silahlı Kuvvetleri Kahramanı (Vietnam )
Küba Cumhuriyeti Kahramanı
Kahraman Örnekler Nişanı (Çin)
Kuzey Kore Kahramanı
Suriye Kahramanı

Kaynakça

  1. ^ Smith, S. A. (2017). The Oxford handbook of the history of communism. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198779414. 
  2. ^ Pons, Silvio (2020). The Cambridge history of communism. Cambridge, Birleşik Krallık: Cambridge University Press. ISBN 978-1316634578. 

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lenin Nişanı</span>

Lenin Nişanı, SSCB'nin ülke gelişiminde katkıda bulunan; sanat, bilim, spor, askeri alanlarda başarılı olan kişilere, organizasyonlara, şehirlere verdiği nişandır. Ortasında bronz Lenin kabartması bulunur, diğer kısımları altındır. 6 Nisan 1930'da çıkarılan kanunla tedavüle girmiştir. İlk olarak Komsomol-Pravda gazetesine verilmiştir. Sovyetler Birliği'ndeki en üst madalya olan Sovyet Kahramanlık Madalyası'nı alan herkese ayrıca Lenin Nişanı da verilmiştir. Mareşal Dmitri Ustinov nişanı en çok alan kişi olmuştur. Tedavülde olduğu sürece 431.418 adet verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hezi Aslanov</span> Azerbaycanlı general

Hezi Aslanov, , Azeri asıllı Sovyetler Birliği generali, iki kere Sovyet Kahramanlık Madalyası'na layık görülmüştür. İlk madalya Stalingrad Savaşı'nda gösterdiği başarısından dolayı verilmiştir. İkincisi ise Berezino Nehri geçişine istinaden İvan Çernyahovski'nin önerisiyle ancak 1991'de Mihail Gorbaçov tarafından verildi. Ölümü hakkında tanıklar tarafından Baltık cephesi kumandanı, Ermeni asıllı Ivan Bagramyan'ın dahli olduğu yönünde şüpheler ifade edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Valentina Tereşkova</span> Sovyet kozmonot, uzaya çıkan ilk kadın (1963)

Valentina Vladimirovna Tereşkova, emekli Sovyet kozmonotu ve siyasetçidir. Uzaya çıkan ilk kadın ve ilk sivildir. 16 Haziran 1963 yılında, Vostok 6 pilotluğu için 400'ü aşkın başvuru ve 5 finalist arasından Tereşkova birinci seçildi. Uzayda, Dünya'nın yörüngesinde 48 tur atarak yaklaşık 3 gün geçirdi.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Leonov</span> Sovyet kozmonot, uzayda yürüyen ilk insan (1965)

Aleksey Arhipoviç Leonov,, Sovyet kozmonot ve uzayda yürüyen ilk insan.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Komarov</span>

Vladimir Mihailoviç Komarov, Sovyet kozmonotu, bir uzay uçuşunda hayatını kaybeden ilk insan.

<span class="mw-page-title-main">Soyuz 1</span>

Soyuz 1 Sovyetler Birliği uzay programı kapsamında 23 Nisan 1967'de gerçekleştirilen mürettebatlı bir uzay uçuşuydu. Mürettebatı Albay Vladimir Mihailoviç Komarov'dan oluşuyordu. Soyuz 1 uzay aracı dünyaya dönüş sırasında paraşütlerinin açılamaması sonucu 24 Nisan'da yere çakıldı. Vladimir Komarov, uzay uçuşunda hayatını kaybeden ilk kişi oldu. Soyuz 1, aynı zamanda gece fırlatılan ilk mürettebatlı uzay aracıydı.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Kamanin</span>

Nikolay Petroviç Kamanin Sovyet havacısı, kozmonotların ilk komutanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Svetlana Savitskaya</span>

Svetlana Yevgenyevna Savitskaya, Sovyet pilot ve kozmonotu. 1982 yılına Soyuz T-7 uçuşuna katılarak Valentina Tereşkova'dan 19 yıl sonra uzaya giden ikinci kadın oldu. Sovyet komutan Yevgeniy Savitskiy'in kızı.

<span class="mw-page-title-main">Pavel Belyayev</span> Sovyet Kozmonot

Pavel İvanoviç Belyayev, Sovyet kozmonot.

<span class="mw-page-title-main">Arnaldo Tamayo Méndez</span> uzaya çıkan ilk siyahi kozmonot

Arnaldo Tamayo Méndez Kübalı kozmonot. ABD dışında Batı Yarımküreden uzaya çıkan ilk insandır. Ayrıca uzaya çıkan ilk Latin Amerikalı ve siyahi kişidir. Soyuz 38 programı kapsamında Sovyet kozmonot Yuri Romanenko ile birlikte uzaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Interkosmos</span>

Interkosmos Sovyetler Birliği tarafından yürütülen uzay programı. Program kapsamında Varşova Paktı ve dost ülkelerin kozmonotları uzay programları kapsamında görev yapmışlardır. 1978 - 1988 yılları arasında düzenlenen uçuşlar sırasında çok sayıda ülke ilk kez uzaya vatandaşlarını gönderme fırsatı bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Küba Cumhuriyeti Kahramanı</span>

Küba Cumhuriyeti Kahramanı, Küba Cumhuriyeti tarafından Küba devleti ve toplumu adına kahramanlık sergileyenlere verilen onursal ödül.

<span class="mw-page-title-main">Yuri Romanenko</span>

Yuri Viktoroviç Romanenko, eski Sovyet kozmonotu, iki kez Sovyetler Birliği Kahramanı. Kariyeri boyunca toplamda 430 gün 20 saat 21 dakika ve 30 saniye uzayda bulunmuş ve 18 saat uzay yürüyüşü yapmıştır. 1987 yılında Mir uzay istasyonunda kalıcı kozmonot olarak görev yapmış, istasyona Soyuz TM-2 ile ulaşmış ve Soyuz TM-3 ile ayrılmıştır. Mir'de kaldığı 326 gün süreyle o dönem en uzun süre uzay istasyonunda bulunan kozmonot olmuştur. Oğlu Roman Romanenko da kozmonottur ve Mayıs 2009'da Soyuz TMA-15 ile uzaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nin uzay programı</span> 1930lu yıllardan dağılıncaya kadar SSCB tarafından yürütülen roket ve uzay keşif programları

Sovyetler Birliği'nin uzay programı, 1930'lu yıllardan 1991'de dağılıncaya kadar eski Sovyetler Birliği (SSCB) tarafından yürütülen roket ve uzay keşif programlarından oluşuyordu. Altmış yıllık geçmişi boyunca, bu öncelikle sınıflandırılmış askeri program, uzay uçuşlarında bir takım öncü başarılar göstermişti, bunlar; ilk kıtalararası balistik füze (R-7), ilk uydu, Dünya yörüngesine ilk canlı taşıma görevi, uzayda ve Dünya yörüngesinde ilk insan, uzayda ve yörüngedeki ilk kadın, ilk uzay yürüyüşü, Ay'la ilk çarpışma, Ay'ın karanlık tarafının ilk görüntüsü ve insansız olarak Ay'a yumuşak iniş, ilk uzay gezgincisi, otomatik olarak ayıklanan ve Ay'dan Dünya'ya getirilen ilk Ay örneği ve ilk uzay istasyonundan oluşmaktadır. İlk gezegenler arası sondalar, kayda değer başka kayıtlar içeriyordu: Venera 1 ve Mars 1, sırasıyla Venüs ve Mars'a uçmuş, Venera 3 ve Mars 2, ilgili gezegen yüzeyi ile çarpışmış ve Venera 7 ve Mars 3 bu gezegenlere yumuşak iniş yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Gubarev</span> Sovyet kozmonot

Aleksei Aleksandrovich Gubarev, iki uzay uçuşuna çıkmış olan bir Sovyet kozmonottur. Çıktığı görevlerin adı "Soyuz 17" ve "Soyuz 28"dir.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Beregovoy</span> Sovyet kozmonot (1921-1995)

Georgiy Timofeyevich Beregovoy 1968 yılında Soyuz 3 görevine liderlik eden Sovyet kozmonottur. Uçuşu sırasında Beregovoy 47 yaşındaydı. Bu onu yörüngeye çıkmış en erken tarihte doğmuş insan yapmaktadır, eski rekorun sahibi John Glenn'den üç ay ve üç gün önce doğmuştur, ama daha sonra X-15 pilotu Joe Walker bu rekoru kırmıştır.

Bulgaristan kozmonot programı, Bulgaristan Halk Cumhuriyeti'nde insanlı uzay uçuşları yapmaya çabalar. Bulgar insanlı uzay uçuşları misyonu fikri, ilk yapay uydu olan Sputnik 1'in lansmanından önce başlamıştır. Sovyetler Birliği'nin bir Bulgar kozmonotu uzaya göndermesi için gayri resmi bir teklif 1964'te yayınlandı, ancak bu teklif Sovyetler tarafından ciddi olarak değerlendirilmedi. Resmî uzay işbirliği, 1966'da Doğu Bloku ülkelerinin Sovyet uzay teknolojisi ve varlıklarına erişmesine izin veren Interkosmos programının kurulmasıyla başladı.

<span class="mw-page-title-main">Georgi İvanov (kozmonot)</span> Bulgar kozmonot ve siyasetçi

Georgi İvanov Kakalov, Bulgar askerî pilot ve kozmonot. Bulgaristan Hava Kuvvetleri pilotu olup Interkosmos Araştırma Kozmonotu olarak Soyuz 33 görevine çıktığında uzaya çıkan ilk Bulgar ve Balkanlar'dan ilk kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Vladimír Remek</span>

Vladimír Remek, Çekoslovak ve Çek askerî pilot, kozmonot ve diplomat. Çekoslovakya Hava Kuvvetleri pilotu olup Interkosmos Araştırma Kozmonotu olarak Soyuz 28 görevine çıktığında uzaya çıkan ilk Çekoslovak vatandaşı, Sovyetler Birliği ve ABD dışında ilk kişi ve ayrıca Avrupa Birliği'nin ilk astronotudur.

<span class="mw-page-title-main">Soyuz 28</span>

Soyuz 28, Mart 1978'de Soyuz programı kapsamında Sovyet mürettebatının yörüngedeki Salyut 6 uzay istasyonuna yaptığı bir görevdi. Bu, istasyona yapılan dördüncü görev, üçüncü başarılı yanaşma ve Soyuz 26'nın yerleşik mürettebata ikinci ziyaretiydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.