Sovyetler Birliği Halk Vekilleri Kongresi

Sovyetler Birliği siyaseti

Şu bir parçasıdır: Sovyetler Birliği devlet yapısı
Liderlik Lider Başbakan Kabineler Devlet Başkanı Devlet Başkan Yardımcısı
Komünist Parti Komünist Parti Kongre Genel Sekreter Politburo Merkezi Komite Sekreterlik Orgbüro
Yasama Sovyetler Kongresi Merkezi Yürütme Komitesi Yüksek Sovyet Birlik Sovyeti Uluslar Sovyeti Prezidyum Halk Vekilleri Kongresi Başkan
Hükümet Anayasa Hükümet Halk Komiserleri Konseyi Bakanlar Konseyi Devlet Konseyi Devlet Başkanlığı Bakanlıklar
Yargı Hukuk Yüksek Mahkemesi Halk Mahkemesi Genel Savcılık Adalet Bakanlığı
Siyaset Devlet İdeolojisi Sovyet demokrasisi Marksizm-Leninizm Leninizm Stalinizm
Toplum Yaşam Demografi Eğitim Aile Sovyetizm Din Ulaşım Tatil hakkı Ekonomi Sovyet tipi ekonomik planlama Yeni Ekonomi Politikası Tarım Tüketim malları Birinci Beş Yıllık Plan Altıncı Beş Yıllık Plan Beş yıllık kalkınma planları 1956-1962 ücret reformu 1965 ekonomik reformu Bilim ve teknoloji Durgunluk Dönemi Sturmovşçina Mal denge planlaması Ulaşım Baskı Sansür İnsan hakları Büyük Temizlik Gulag Propaganda Nüfus transferi Kızıl Terör
Diğer ülkeler Atlas

Sovyetler Birliği Halk Vekilleri Kongresi (Rusça: Съезд народных депутатов СССР, Sjezd narodnyh deputatov SSSR), 1989'dan 1991'e kadar Sovyetler Birliği'de devlet otoritesinin en üst hukuksal organıydı. Bu kurum Mihail Gorbaçov'un perestroyka reformları kapsamında oluşturuldu. yaratıldı ve Gorbaçov'un imzaladığı ilk anayasal değişiklikle birlikte yürürlüğe girdi.

Gorbaçov, Sovyetler Birliği Komünist Partisi 19. Tüm-Birlik Konferansı'nın dördüncü ve son günü 1 Temmuz 1988'de delegelerin Sovyetler Birliği Halk Vekilleri Kongresi adında yeni bir yüksek yasama organı yaratma önerisine son dakikada destek verdi. Muhalif kanatların Gorbaçov'un serbestleştirme girişimlerine direnmesinden ötürü muhalifleriyle mücadele için bir dizi anayasal değişiklik başlattı. 2 Ekim 1988'de halkın tartışması için Sovyetler Birliği Halk Vekilleri Kongresi için ayrıntılı öneriler yayınlandı^[1] ve 29 Kasım ile 1 Aralık 1988 tarihleri arasındaki oturumda yeni yasama organının oluşturulmasını sağladı. 1977 Sovyet Anayasası'ndaki bazı maddelerde ve seçim reformu konularındaki değişiklikleri kapsayan bir kanun çıkardı ve 26 Mart 1989 tarihli seçim tarihini belirledi.^[2]

Kongre, üç farklı şekilde seçilen 2,250 temsilciden oluşmaktaydı;

1936-1989 arasındaki dönemde Birlik Sovyeti seçimlerinde kullanılan sisteme göre 750 milletvekili seçildi.
1936-1989 arası Uluslar Sovyeti seçimlerinde kullanılan sisteme göre 750 milletvekili seçildi.
Komünist Parti, Komsomol ve sendikalar gibi "kamu örgütlerini" temsil eden 750 milletvekili seçildi. Seçim yasası, kuruluşlara sabit sayıda (örneğin Komünist Parti için 100, Komsomol için 100 vb) temsilci tahsis etti ve örgütler bu temsiliyetlere temsilci atadı.

1991 Sovyetler Birliği darbe girişimi sonrası 5 Eylül 1991'de Kongre kendi yetkilerini Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti'ne ve yeni kurulan Sovyetler Birliği Devlet Konseyi'ne devrederek kendini feshetti.^[3]

Kaynakça

^ "Government in the Soviet Union: Gorbachev's Proposal for Change" (İngilizce). New York Times. 2 Ekim 1988. 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017.
^ "UNION OF SOVIET SOCIALIST REPUBLICS Parliamentary Chamber: Congress of People's Deputies of the USSR ELECTIONS HELD IN 1989" (İngilizce). 5 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017.
^ "Soviet Union law from 5 September 1991 #2392-I «On State authorities of the Soviet Union during transitional period»". 13 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2017.

İlgili Araştırma Makaleleri

Mihail Sergeyeviç Gorbaçov, 1985'ten 1991'de ülkenin dağılmasına kadar Sovyetler Birliği'nin son lideri olarak görev yapan Rus siyasetçidir. 1985'ten itibaren Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri ve ayrıca 1988'den itibaren devlet başkanı, 1988'den 1989'a kadar Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı, 1989'dan 1990'a kadar Yüksek Sovyet Başkanı ve 1990'dan 1991'e kadar Sovyetler Birliği'nin tek devlet başkanı olarak görev yaptı. İdeolojik olarak Gorbaçov, başlangıçta Marksizm-Leninizm'e bağlıydı ancak 1990'ların başında sosyal demokrasiye yöneldi.

Boris Nikolayeviç Yeltsin, Rusya'nın ilk başbakanı ve devlet başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

Sovyetler Birliği tarihi, Rus İmparatorluğu'nun 1917'deki Ekim Devrimi'yle yıkılmasının ardından başlayan Bolşevik-Menşevik mücadelesinin Bolşeviklerin lehine sonuçlanmasıyla 1922'de aynı topraklar üzerinde kurulan ve 1991'e değin varlığını koruyan devlet. Avrupa'nın doğu kesimiyle, Asya'nın kuzey kesimi boyunca yayılan SSCB, son yıllarında 22.403.000 km²'lik yüzölçümüyle dünyanın en büyük ülkesiydi.Nüfus bakımından da 293.047.571 kişiyle 3. sırada yer alıyordu. Aynı zamanda dünyanın başlıca siyasi ve askerî güçlerinden biri olan Sovyetler Birliği, batısında Norveç, Finlandiya, Baltık Denizi, Polonya, Çekoslovakya, Macaristan ve Romanya, güneyinde Karadeniz, Türkiye, İran, Afganistan, Çin, Moğolistan ve Kuzey Kore yer alıyordu. Kuzey ve doğu sınırlarını ise Arktik Okyanusu ve Büyük Okyanus çiziyordu. Birliğin başkenti Moskova, para birimi Sovyet rublesiydi.

Almanya Sosyalist Birlik Partisi, Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin kurulduğu 7 Ekim 1949 tarihinden Mart 1990 seçimlerine kadar iktidarda bulunan partidir. SED, geleneksel Marksist-Leninist ideolojiyi benimseyen bir komünist partiydi. 1980'lerde SED, Sovyetler Birliği'nde gerçekleşmekte olan perestroyka ve glasnost açılımlarına cephe almıştır. Sovyetler Birliği ve ABD arasında Alman Demokratik Cumhuriyeti yönetiminin dahil edilmediği Moskova görüşmeleri sonucu Almanya Federal Cumhuriyeti ile Alman Demokratik Cumhuriyeti fiilen birleşince parti iktidardan düşmüştür.

Sovyetler Birliği'nin yaklaşık yetmiş yıllık tarihinin hiçbir döneminde ülkenin resmî bir lideri olmadı ve devlet başkanı de facto olarak yöneticilik yaptı, çünkü ülkedeki siyasi sistemi oluşturan iktidar tüm sovyetler arasında paylaştırılmıştı. Buna karşın her dönem pratikte üst düzey liderler bulunmaktaydı ve bu liderlerin genellikle Halk Komiserleri Konseyi Başkanlığı ya da Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreterliği makamları vasıtasıyla sorumlukları ve yetkileri bulunurdu. Devletin kuruluşunda Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) öncü parti ilkesine uygun olarak devletin ana yönetim organı olarak konumlandı ve bu durum Sovyet Anayasası 6. maddesi ile anayasal olarak koruma altına alındı. Böylelikle SBKP toplumunda öncü rolü oynayan parti olarak tek parti yönetimi ile devlet yönetiminde söz sahibi oldu.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 28. Kongresi 2 Temmuz 1990 – 13 Temmuz 1990 tarihleri arasında Moskova'da yapıldı. Planlanandan bir yıl önce, olağanüstü olarak toplanan Kongre, aynı zamanda Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) son kongresi olma özelliğini taşımaktadır.

Sergey Nikolayeviç Baburin - - Rus siyasetçi, bilim insanı ve hukukçu. Ulusal sosyalist eğilimli Narodnaya Volya ve daha sonraki adıyla Rusya Halk Birliği ’nin önderi.

Sovyetler Birliği Devlet Başkanı, resmi olarak SSCB Devlet Başkanı veya Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Devlet Başkanı, Sovyetler Birliği'nin 15 Mart 1990-25 Aralık 1991 tarihleri arasındaki devlet başkanıydı. Mihail Gorbaçov resmi olarak makamda bulunan tek kişi olmuştur. Devlet Başkanlığı makamı ABD ve Fransa'daki başkanlıkların karışımına dayalı bir yönetim makamıydı.

Nikolay İvanoviç Rıjkov, Rus devlet adamı. 1985-1991 yılları arasında Sovyetler Birliği Bakanlar Konseyi Başkanı olarak görev yaptı. Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi (1956-1991), Yüksek Sovyet meclisi Sverdlovsk bölgesi milletvekili (1974-1989). Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra 1995-2003 yılları arasında Duma milletvekilliği ve 2003 yılından itibaren de Federasyon Konseyi üyeliği yaptı.

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Komünist Partisi Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nde cumhuriyet seviyesindeki kolu. RSFSC Komünist Partisi 1990 yılında kuruldu. Bu noktada, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin toplam üyesinin yaklaşık % 58'ine RSFSC Komünist Partisi sahipti.. Parti halk arasında 'Rus Komünist Partisi' olarak biliniyordu. Parti, siyasi olarak, Gorbaçov iktidarına muhaliflerin merkezi oldu.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 26. Kongresi 23 Ocak 1981 tarihinde Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri ve Yüksek Sovyet Prezidyumu başkanı Leonid Brejnev'in beş saatlik konuşması ile açılmıştır. Bu, 1982 yılında ölen Brejnev'in son kongresiydi.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 25. Kongresi 24 Şubat ile 5 Mart 1976 tarihleri arasında Moskova'da toplanmıştır. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Leonid Brejnev, 4998 Sovyet delegesi ve 96 yabancı ülke temsilcisini selamlamıştır. Komünizm ile yönetilen uluslararasında, sadece Çin ve Arnavutluk temsilci yollamamıştır. Siyasi ve iktisadi istikrar ve gelecekte başarıların devamı beklentileri üzerine kongre birkaç sürpriz doğurmuştur. Brejnev, SSCB'nin diğer ülkeler ile kavga etmeyeceğini ya da işgal etmeyeceğini açıklamış fakat Yumuşama siyasetine rağmen ulusların bağımsızlık hareketlerini destekleyeceğini bildirmiştir. Sovyetler Birliği'nin karşı karşıya olduğu iktisadi büyümenin yavaşlaması, büyük yatırımlara rağmen düşük tarım üretimi gibi temel sorunlardan çok az bahsetmiştir. Sadece yabancı komünistlerden önemli sesler yükselmiştir. Fransız Komünist lider Georges Marchais Sovyetler Birliği'nde aykırı seslerin bastırılmasını eleştirdikten sonra kongreyi boykot etmiştir.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 23. Kongresi 29 Mart ile 8 Nisan 1966 tarihleri arasında Moskova'da toplanmıştır. Leonid Brejnev'in parti ve devlet liderliğinde ilk kongredir. Brejnev tarafından üstlenilen Birinci Sekreter unvanı 1952 ile 1992 yılları arasında kullanıldığı şekilde Genel Sekreter olarak değiştirildi. Kongre, 23. Merkez Komitesi'ni seçti.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 22. Kongresi 17 Ekim ile 31 Ekim 1961 tarihleri arasında Moskova'da toplanmıştır. 4413 Sovyet delegesi ve 83 yabancı Komünist Partisinden gözlemci Nikita Kruşçev ve diğerlerinin politikalar konularında değerlendirmelerini dinlemişlerdir. Çin-Sovyet ayrılığının kesinleştiği kongre olmuştur ve bu nedenle Çin Komünist Partisi'nin katıldığı sonuncu kongre olmuştur. Kongre, 22. Merkez Komitesi'ni seçti.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 19. Kongresi 5 Ekim ile 14 Ekim 1952 tarihleri arasında Moskova'da toplanmıştır. II. Dünya Savaşı sonrası toplanan ilk Partisi kongresidir. Ayrıca Josef Stalin'in liderliğindeki son kongredir. Çin'den Liu Shaoqi olmak üzere yabancı Komünist partilerden birçok önemli misafir kongreye katılmıştır. Stalin son konuşmasını bu kongrede yapmıştır. 19. Merkez Komite de bu kongrede seçilmiştir.

Tüm Birlik Komünist Partisi (Bolşevik) 14. Kongresi 18-31 Aralık 1925'te Moskova'da yapıldı. 14. Merkez Komite de bu kongrede seçilmiştir.

Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi, Rus Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1917-1936 arasındaki yüksek yönetim organı. 1918 Sovyet Rusya Anayasası'nda görev tanımı belirlenmiş ve yılda en az iki kez toplanması kararlaştırılmıştır. Ekim Devrimi sonrası devrik geçici hükûmet sonrası Sovyet tabanlı yüksek yönetim organıydı. 1922'de kurulan Sovyetler Birliği Sovyetleri Kongresi ile karıştırılmamalıdır.

Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti , Sovyetler Birliği'nin anayasa değişiklikleri için tek karar mekanizması olan en yüksek yasama organı Başkanı Yüksek Sovyet Prezidyumu tarafından seçilirdi.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 19. Tüm Birlik Konferansı, Sovyetler Birliği Komünist Partisi tarafından 28 Haziran - 1 Temmuz 1988 tarihleri arasında düzenlenen bir parti konferansıydı. Konferansa 4.991 delege katılmıştır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.