İçeriğe atla

Sovyetler Birliği'nin cumhuriyetleri listesi

Sovyetler Birliği'nin cumhuriyetleri
KategoriFederal devlet
YerSovyetler Birliği
Kuruluş30 Aralık 1922
Sayı15 (1989 itibarıyla)
Nüfus147.386.000 (RSFSC)
YönetimÜniter Marksist Leninist tek parti sosyalist devleti

Sovyetler Birliği cumhuriyetleri, 1977 Sovyet Anayasası'nın 17. maddesinde tanımlanmış ve diğer Sovyet Sosyalist devletlere birleştirilmiş özerk devletlerdir.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne,[1][2] ABD'ye ve diğer birçok batı ülkesine göre Sovyetler Birliği döneminde Baltık Devletleri'nın durumu işgal olarak tanımlanmaktadır.

1991 yılında Sovyetler Birliği'nin dağılması ile birlikte Sovyet Cumhuriyetleri bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir.

Sovyetler Birliği'nin cumhuriyetleri

Amblem Ülke Bayrak Başkent Resmi diller Katılma Egemenlik /

Bağımsızlık

Nüfus (1989) Yüzölçümü (km²) (1991) SSCB sonrası
Ermenistan Sovyet Sosyalist CumhuriyetiErivanErmenice, Rusça1922 23 Ağustos 1990

21 Eylül 1991

3.287.700 29.800  Ermenistan
Azerbaycan Sovyet Sosyalist CumhuriyetiBaküAzerice, Rusça1922 23 Eylül 1989

18 Ekim 1991

7.037.900 86.600  Azerbaycan
Artsah Cumhuriyeti
Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist CumhuriyetiMinskBelarusça, Rusça1922 27 Temmuz 1990

25 Ağustos 1991

10.151.806 207.600  Belarus
Estonya Sovyet Sosyalist CumhuriyetiTallinnEstonca, Rusça1940 16 Kasım 1988

20 Ağustos 1991

1.565.662 45.226  Estonya
Gürcistan Sovyet Sosyalist CumhuriyetiTiflisGürcüce, Rusça1922 18 Kasım 1988

9 Nisan 1991

5.400.841 69.700  Gürcistan

 Abhazya Güney Osetya

Kazakistan Sovyet Sosyalist CumhuriyetiAlmatıKazakça, Rusça1936 25 Ekim 1990

10 Aralık 1991

16.711.900 2.717.300  Kazakistan
Kırgızistan Sovyet Sosyalist CumhuriyetiBişkekKırgızca, Rusça1936 16 Kasım 1988

20 Ağustos 1991

4.257.800 198.500  Kırgızistan
Letonya Sovyet Sosyalist CumhuriyetiRigaLetonca, Rusça1940 28 Temmuz 1989

4 Mayıs 1990

2.666.567 64.589  Letonya
Litvanya Sovyet Sosyalist CumhuriyetiVilniusLitvanca, Rusça1940 18 Mayıs 1989

11 Mart 1990

3.689.779 65.200  Litvanya
Moldova Sovyet Sosyalist CumhuriyetiKişinevMoldovaca, Rusça1940 23 Haziran 1990

27 Ağustos 1991

4.337.600 33.843  Moldova

Transdinyester

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist CumhuriyetiMoskovaRusça1922 12 Haziran 1990

12 Aralık 1991

147.386.000 17.075.400  Rusya
Tacikistan Sovyet Sosyalist CumhuriyetiDuşanbeTacikçe, Rusça1929 24 Ağustos 1990

9 Eylül 1991

5.112.000 143.100  Tacikistan
Türkmenistan Sovyet Sosyalist CumhuriyetiAşkabatTürkmence, Rusça1924 27 Ağustos 1990

27 Ekim 1991

3.522.700 488.100  Türkmenistan
Ukrayna Sovyet Sosyalist CumhuriyetiKievUkraynaca, Rusça1922 16 Temmuz 1990

24 Ağustos 1991

51.706.746 603.700  Ukrayna
Özbekistan Sovyet Sosyalist CumhuriyetiTaşkentÖzbekçe, Rusça1924 20 Haziran 1990

31 Ağustos 1991

19.906.000 447.400  Özbekistan

Eski cumhuriyetler

Amblem Ülke Bayrak Başkent Katılma ve ayrılma Nüfus Yüzölçümü (km²) Ardıl ülkeleri
Buhara Sovyet Halk CumhuriyetiBuhara1920-1925 2.000.000 182.193 Özbekistan SSC

Tacikistan SSC

Türkmenistan SSC

Karelo-Fin Sovyet Sosyalist CumhuriyetiPetrozavodsk1940-1958 651.300 172.400 Rusya SFSC
Harezm Sovyet Halk CumhuriyetiHive1920-1925 800.000 62.200 Özbekistan SSC

Türkmenistan SSC

Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist CumhuriyetiTiflis1922-1936 5.861.600 186.100 Azerbaycan SSC

Ermenistan SSC

Gürcistan SSC

Sovyetler Birliği tarafından tanınmayan cumhuriyetler

Amblem Ülke Bayrak Başkent Bağımsızlık Kaldırılma Nüfus Yüzölçümü (km²) Ardıl ülkeleri
Pridnestrovian Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tiraspol2 Eylül 1990 5 Kasım 1991 680.000 4.163 Transdinyester

 Moldova

Kaynakça

  1. ^ The Occupation of Latvia 23 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Letonya Cumhuriyeti Dış İşleri Bakanlığı
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2008. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği</span> Avrasyada hüküm sürmüş eski bir federasyon (1922–1991)

Sovyetler Birliği, resmî adıyla Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (Rusça:

<span class="mw-page-title-main">Kars Antlaşması</span>

Kars Antlaşması (Fransızca: Traite de Kars), 13 Ekim 1921 tarihinde imzalanan ve Türkiye ile Güney Kafkasya ülkeleri Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti arasındaki sınırların belirlendiği antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Kazakistan bayrağı (Kazakça: Қазақстан Республикасының мемлекеттiк туы, Qazaqstan Respublikasynyñ memlekettık tuy), Kazakistan Cumhuriyeti’nin ulusal ve resmî bayrağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Bloku</span> Soğuk Savaş döneminde Orta ve Doğu Avrupanın sosyalist devletler grubu

Doğu Bloku, Komünist Blok, Sovyet Bloku ya da Demir Perde, Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği ve onun Doğu ve Orta Avrupa'daki müttefiklerini tanımlamak üzere kullanılmış olan bir terimdir. 1947'de, başta Polonya Halk Cumhuriyeti, Romanya Sosyalist Cumhuriyeti, Bulgaristan Halk Cumhuriyeti, Macaristan Halk Cumhuriyeti, Çekoslovakya Sosyalist Cumhuriyeti ve Doğu Almanya olmak üzere komünist rejim altına giren birçok ülke Moskova'dan yönetilen bir blok hâline gelmiş bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti , kısaca Gürcistan SSC olarak da bilinir, eski Sovyetler Birliği cumhuriyetlerinden biriydi. 25 Şubat 1921'de, Kızıl Ordu'nun Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti'ni işgal etmesinin ardından Gürcistan SSC adıyla kuruldu. 12 Mart 1922'den 5 Ekim 1936 tarihine kadar, Ermenistan SSC ile Azerbaycan SSC ile birlikte Transkafkasya Federal Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Tacikistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Tacikistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti,, kısaca Tacikistan SSC, 1917 Ekim Devrimi ile kurulan Sovyetler Birliği'nin 15 kurucu cumhuriyetinden biridir. 14 Ekim 1924'te kurulan Tacikistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, yapılan ulusal sınır düzenlemeleri ile birlikte Türk Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlandı. Bu devlet Taciklerin ilk ulusal devleti olarak tarihteki yerini aldı. Orta Asya'da Sovyetler Birliği'nin en güneyinde yer alan Tacikistan 5 Aralık 1929 tarihinde Tacikistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti adıyla Sovyetler Birliği'ni oluşturan eşit ve egemen cumhuriyetlerden biri halini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, kısaca Moldova SSC veya MSSC, 1917 Ekim Devrimi ile kurulan Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti</span> Sovyetler Birliğinin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyeti

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) (Rusça: Росси́йская Сове́тская Федерати́вная Социалисти́ческая Респу́блика; Rossiyskaya Sovetskaya Federativnaya Sotsialistiçeskaya Respublika), Sovyetler Birliği'nin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyetidir.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Sovyetler Birliğine bağlı özerk devlet

Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, diğer ismiyle Özbekistan SSC, 1917 Ekim Devrimi ile kurulan Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biriydi. Cumhuriyet, 1924 yılında kuruldu. 1991 yılında Özbekistan Cumhuriyeti adıyla bağımsızlığını ilan ederek Sovyetler Birliği'nden ayrıldı.

Çin-Sovyet Ayrılığı, dönemin iki büyük komünist devleti olan Çin ve Sovyetler Birliği (SSCB) arasında 1960-1989 yılları arasında Marksizm-Leninizm'e dair teorik ve ideolojik tartışmalardan kaynaklanan ciddi bir diplomatik ayrılıktır. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin'in 1953 yılındaki ölümünden sonra Nikita Kruşçev tarafından başlatılan destalinizasyon ve barış içinde bir arada yaşama politikaları sonucunda doktriner ayrılıklar kısmen başlamış, 1969'da zirveye ulaşmış ve farklı yollarla 1980'lerin sonuna kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, 1917 Ekim Devrimi ile kurulan Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biridir.

<span class="mw-page-title-main">Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Transkafkasya SFSC, 1922 ile 1936 yılları arasında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin birleşmesiyle oluşan Sovyetler Birliği cumhuriyeti. Başkenti günümüzde Gürcistan'ın başkenti olan Tiflis'ti.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği devlet arması</span>

Sovyetler Birliği devlet arması, Sovyetler Birliği'nin 1923'te kabul edilen ve 1991'de birliğin dağılmasına kadar kullanılan devlet armasıdır. Teknik olarak bir arma yerine bir amblem olmasına rağmen, geleneksel hanedan kurallarına uymadığı için, Rusçada geleneksel bir arma için kullanılan kelime olan герб (gerb) olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya kısaca Abhazya ÖSSC, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı 1931'den 1996'ya kadar varlığını sürdürmüş özerk Sovyet sosyalist cumhuriyettir.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Kamu Televizyonu</span> Ermenistanın devlet kanalı

Ermenistan Kamu Televizyonu (Ermenice: Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերություն, 1956'da Ermenistan'ın kamu yayıncısı olarak yayın hayatına başladı.

<span class="mw-page-title-main">Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti</span>

Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti, 1920 ile 1924 yılları arasında Sovyetler Birliği himayesinde kurulan bağımsız devlet.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Cumhuriyeti Devlet Marşı</span>

Belarus Cumhuriyeti Devlet Marşı veya şarkı sözlerinin ilk kısmının kullanıldığı resmî olmayan adıyla Mı, Byelarusı, Belarus'un devlet marşıdır. Ülkenin devlet sembolleri arasında yer alır. Marş ilk olarak 1940'lı yıllarda yazıldı ve 1955'te Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde kullanılmak üzere kabul edildi. Marşın müziği Nestser Sakalouski tarafından bestelendi, sözleri Mihas Klimkoviç tarafından yazıldı. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonraki dönemde 1995'ten 2002'ye kadar marşı resmi törenlerde sözsüz olarak Sakalouski tarafından bestelenen müzikle birlikte kullanılmaya devam etti. Klimkoviç ve Uladzimir Karızna tarafından yazılan yeni şarkı sözleri, 2 Temmuz 2002'de yayınlanan devlet başkanlığı kararnamesiyle kabul edilirken, Belarus ile olan tarihi bağlantılarından dolayı bestede değişikliğe gidilmedi. Bu açıdan Belarus, Rusya, Özbekistan ve Tacikistan ile birlikte Sovyet marşlarının müziğini kullanımdan kaldırılmadan devam eden eski Sovyet ülkelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı</span> eski ulusal marş

Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti marşı Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1944-1992 yılları arasında kullandığı devlet marşı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'ın dış ilişkileri</span> Vikimedya liste maddesi

Azerbaycan'ın uluslararası politikaları ve ilişkileri, Azerbaycan'ın diğer devletler, fikir akımları ve uluslararası teşkilatlarla olan ilişkilerinin tamamına verilen addır. Azerbaycan Devleti dış ilişkilerde Azerbaycan Cumhuriyeti'nin taraf olduğu ve kabul ettiği uluslararası yasal düzenlemelere bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Halk Cumhuriyeti</span>

Ukrayna Halk Cumhuriyeti veya Ukrayna Ulusal Cumhuriyeti, günümüzdeki Ukrayna'nın atası olarak kabul edilen, Haziran 1917'de Rusya Cumhuriyeti'nin bir parçası olarak ilan edilen, ardından 25 Ocak 1918'de bağımsızlığını ilan eden devlet. 1921'de Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne dönüşmüş ve Sovyetler Birliği'nin kurucu üyesi olmuştur.