İçeriğe atla

Sovyetler Birliği'nin Baltık devletlerini işgali

Baltık devletlerinin işgali
İkinci Dünya Savaşı, Soğuk Savaş

1970'lerden kalma, Birleşmiş Milletler'i Baltık ülkelerindeki Sovyet işgalini ortadan kaldırmaya çağıran bir protesto tabelası
Tarih15 Haziran 1940 - 6 Eylül 1991
Bölge
Estonya, Letonya ve Litvanya
Sonuç Estonya, Letonya ve Litvanya'nın Sovyet işgali ve ilhakı (1940)
Alman işgali ve Baltık ülkelerinin Reichskommissariat Ostland 'a dahil edilmesi (1941)
Sovyetlerin yeniden işgali (1944)
Şarkı Devrimi sırasında Baltık ülkelerinin bağımsızlığının restorasyonu (1990–91)
Taraflar

EstonyaEstonya
LetonyaLetonya

LitvanyaLitvanya

Sovyetler BirliğiSovyetler Birliği

Nazi AlmanyasıNazi Almanyası
Molotov-Ribbentrop Paktı'na göre Orta Avrupa paylaşım planı

Sovyetler Birliği'nin Baltık devletlerini işgali, Sovyetler Birliği'nin Molotov-Ribbentrop Paktı'na göre Estonya, Letonya ve Litvanya olmak üzere üç Baltık devletini Haziran 1940'ta askeri işgalidir.[1][2] İşgalden sonra Ağustos 1940'ta kurucu cumhuriyetler olarak Sovyetler Birliği'ne ilhak edildiler. Bu ilhak, Batılı ülkeler ve çoğu kuruluşlar tarafından asla tanınmadı.[3][4] 22 Haziran 1941'de Nazi Almanyası Sovyetler Birliği'ne saldırdı ve birkaç hafta içinde Baltık topraklarını işgal etti. Temmuz 1941'de Nazi Almanyası, Baltık bölgesini Reichskommissariat Ostland'a dahil etti. Kızıl Ordu'nun 1944'teki Baltık Taarruzu'nın bir sonucu olarak Sovyetler Birliği, Baltık devletlerinin çoğunu yeniden ele geçirdi ve 1945'te resmi olarak teslim olana kadar geri kalan Alman kuvvetlerini Kurlandiya Kuşatması'nda tuttu.[5] Sovyetler Birliği'nin Baltık ülkelerini "ilhak işgali" (Almanca: Annexionsbesetzung) veya sui generis işgali Ağustos 1991'de bağımsızlıklarını yeniden kazanmasına kadar sürdü.[6]

Baltık devletlerinin kendileri,[7][8] Amerika Birleşik Devletleri[9][10] ve hukuk mahkemeleri,[11] Avrupa Parlamentosu,[12][13][14] Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi, bu üç ülkenin 1939 Molotov-Ribbentrop Paktının hükümleri ile işgal edildiği, işgal altında bulunduğunu ve yasadışı bir şekilde Sovyetler Birliği'ne dahil olduğunu belirttiler.[15] Sovyet işgalini, Nazi Almanyası'nın 1941'den 1944'e kadar işgalini ve 1944'ten 1991'e kadar Sovyetler Birliği tarafından yeniden işgal edilmesini takip etti.[16] Bu tanımama politikası, Baltık devletlerinin 1940'tan 1991'e kadar olan süre boyunca kanuni olarak yasadışı işgal altında bağımsız devletler olarak kaldıklarını belirleyen Baltık devletlerinin yasal sürekliliği ilkesine yol açtı.[17][18][19]

Kaynakça

  1. ^ Taagepera, Rein (1993). Estonia: return to independence. Westview Press. s. 58. ISBN 978-0-8133-1199-9. 
  2. ^ Ziemele, Ineta (2003). "State Continuity, Succession and Responsibility: Reparations to the Baltic States and their Peoples?". Baltic Yearbook of International Law. Cilt 3. Martinus Nijhoff. ss. 165-190. doi:10.1163/221158903x00072. 
  3. ^ Kaplan, Robert B.; Jr, Richard B. Baldauf (1 Ocak 2008). Language Planning and Policy in Europe: The Baltic States, Ireland and Italy. Multilingual Matters. s. 79. ISBN 9781847690289. 
  4. ^ Kavass, Igor I. (1972). Baltic States. W. S. Hein. 
  5. ^ Davies, Norman; Dear, Ian (2001). The Oxford companion to World War II. Michael Richard Daniell Foot. Oxford University Press. s. 85. ISBN 978-0-19-860446-4. 
  6. ^ Mälksoo, Lauri (2003). Illegal Annexation and State Continuity: The Case of the Incorporation of the Baltic States by the USSR. M. Nijhoff Publishers. ISBN 90-411-2177-3. 24 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019. 
  7. ^ The Occupation of Latvia 23 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Latvia
  8. ^ "22 September 1944 from one occupation to another". Estonian Embassy in Washington. 22 Eylül 2008. 30 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019. 
  9. ^ Feldbrugge, Ferdinand; Gerard Pieter van den Berg; William B. Simons (1985). Encyclopedia of Soviet law. BRILL. s. 461. ISBN 90-247-3075-9. 
  10. ^ Fried, Daniel (14 Haziran 2007). "U.S.-Baltic Relations: Celebrating 85 Years of Friendship" (PDF). 19 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019. 
  11. ^ Lauterpacht, E.; C. J. Greenwood (1967). International Law Reports. Cambridge University Press. ss. 62-63. ISBN 0-521-46380-7. 
  12. ^ Motion for a resolution on the Situation in Estonia 29 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by the European Parliament, B6-0215/2007, 21.5.2007; passed 24.5.2007 19 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 28 Eylül 2019 tarihinde erişilmiştir.
  13. ^ Dehousse, Renaud (1993). "The International Practice of the European Communities: Current Survey". European Journal of International Law. 4 (1). s. 141. doi:10.1093/oxfordjournals.ejil.a035821. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019. 
  14. ^ European Parliament (13 Ocak 1983). "Resolution on the situation in Estonia, Latvia, Lithuania". Official Journal of the European Communities. C. Cilt 42/78. 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019. 
  15. ^ Mälksoo, Lauri (2003). Illegal Annexation and State Continuity: The Case of the Incorporation of the Baltic States by the USSR. Leiden – Boston: Brill. ISBN 90-411-2177-3. 
  16. ^ "The Soviet Red Army retook Estonia in 1944, occupying the country for nearly another half century." Frucht, Richard, Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture, ABC-CLIO, 2005 978-1-57607-800-6, p. 132
  17. ^ David James Smith, Estonia: independence and European integration, Routledge, 2001, 0-415-26728-5, pXIX
  18. ^ Parrott, Bruce (1995). "Reversing Soviet Military Occupation". State building and military power in Russia and the new states of Eurasia. M.E. Sharpe. ss. 112-115. ISBN 1-56324-360-1. 
  19. ^ Van Elsuwege, Peter (Nisan 2004). Russian-speaking minorities in Estonian and Latvia: Problems of integration at the threshold of the European Union (PDF). Flensburg Germany: European Centre for Minority Issues. s. 2. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Estonya</span> Kuzey Avrupada bir ülke

Estonya ya da resmî adıyla Estonya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'da bulunan bir Baltık devletidir. Kuzeyinde Finlandiya Körfezi ve Finlandiya, güneyinde Letonya, batısında Baltık Denizi ve İsveç, doğusunda Peipus Gölü ve Rusya bulunmaktadır. Başkenti ve en büyük şehri Tallinn'dir. Estonya toprakları anakara ve Baltık Denizi'ndeki 2.222 adadan oluşur. Nemli karasal iklim görülür. Ülke nüfusunun büyük çoğunluğunu bir Fin halkı olan Estonlar oluşturmaktadır. Ülkenin resmî dili, Finceden sonra dünyanın en çok konuşulan ikinci Baltık-Fin dili olan Estoncadır. Yapılan araştırmalara göre Estonya, Avrupa'nın; komşusu Finlandiya'dan sonra en temiz ikinci ülkesi, yaşam kalitesi en yüksek dokuzuncu ülkesi, en güvenli beşinci ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Letonya</span> Kuzey Avrupada yer alan bir ülke

Letonya ya da resmî adıyla Letonya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'da yer alan bir ülkedir. Kara sınırlarını kuzeyde Estonya, güneyde Litvanya; doğuda ise Rusya ve Belarus ile paylaşmaktadır. Aynı zamanda Letonya, İsveç ile denizden sınırdaştır. Letonya'nın en büyük şehri ve başkenti Riga'dır. 1 Mayıs 2004'ten beri Avrupa Birliği üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı</span> 1939 yılında Nazi Almanyası ile Sovyetler Birliği arasında imzalanan tarafsızlık paktı

Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı veya Molotov - Ribbentrop Paktı, Nazi Almanyası ile Sovyetler Birliği arasında Doğu Avrupa'yı aralarında paylaşan bir saldırmazlık paktıydı. Pakt 23 Ağustos 1939'da Moskova'da Almanya Dışişleri Bakanı Joachim von Ribbentrop ve Sovyet Dışişleri Bakanı Vyaçeslav Molotov tarafından imzalandı ve resmi olarak Almanya ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Arasında Saldırmazlık Antlaşması olarak biliniyordu. Gayri resmi olarak; Hitler-Stalin Paktı, Nazi-Sovyet Paktı veya Nazi-Sovyet İttifakı olarak da anıldı.

<span class="mw-page-title-main">Estonya Bağımsızlık Savaşı</span>

Estonya Bağımsızlık Savaşı, Rus kontrolünde bulunan Estonya'nın, 28 Kasım 1917'de bağımsızlığını ilan ederek Sovyetlere karşı ayaklanıp başlattığı savaş. Bu ayaklanmanın üzerine Sovyetler ülkeye ordu gönderdi. Sovyetlerin Estonya'yı ilhak etmemesi için Almanlar Estonya'yı desteklediler. Alman savunması altındaki Estonya, 24 Şubat 1918'de resmi olarak bağımsız oldu ve Brest-Litovsk Antlaşmasına göre Almanya, Sovyetlerin Baltık devletlerinden vazgeçmesini sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Tanınmayan veya sınırlı şekilde tanınan devletler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bazı yönetimler bağımsızlıklarını ilan etmiş ve egemen devletler olarak uluslararası toplumdan diplomatik tanınma talebinde bulunmuşlardır, ancak evrensel olarak bu şekilde tanınmamışlardır. Bu oluşumlar genellikle kendi toprakları üzerinde de facto kontrole sahiptir. Geçmişte bu türden bir dizi oluşum var olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nin cumhuriyetleri listesi</span> SSCBnin en üst düzey siyasî bölümleri

Sovyetler Birliği cumhuriyetleri, 1977 Sovyet Anayasası'nın 17. maddesinde tanımlanmış ve diğer Sovyet Sosyalist devletlere birleştirilmiş özerk devletlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet savaş suçları</span> Sovyetler Birliğinin gerçekleştirdiği katliamlar

Sovyet savaş suçları, 1919 ve 1991 arasında Kızıl Ordu ve NKVD tarafından işlenen savaş suçlarını ifade eder. Bazı durumlarda, bu suçlar, Sovyet lideri Josef Stalin'in emriyle işlendi. Diğer durumlarda ise, savaş esirlerine ve sivillere karşı partizan savaşı veya diğer ülkelerin SSCB ile silahlı çatışmaları sırasında Sovyet birlikleri tarafından herhangi bir emir alınmadan işlendi.

<span class="mw-page-title-main">İşgal</span> belirli bir gücün bir bölge üzerinde etkin geçici kontrolü

Askerî işgal veya genellikle basitçe işgal, resmi bir egemenlik iddiası olmaksızın, bir egemen güç tarafından bir bölge üzerinde geçici kontroldür. Bölge daha sonra işgal edilen bölge ve hakim güç işgalci olarak bilinir. İşgal, amaçlanan geçici süresi ile ilhak ve sömürgecilikten ayırt edilir. Bir işgalci, yönetimini kolaylaştırmak için işgal altındaki topraklarda resmi bir askeri hükûmet kurabilir ama bu durum işgal için gerekli bir ön koşul değildir.

Eski Sovyet ülkeleri ya da Rus politik tabiriyle Yakın çevre, Sovyetler Birliği'nin Aralık 1991 tarihinde dağılması sonucu ortaya çıkan 15 bağımsız ülkedir. Bunlardan en büyüğü olan Rusya, Sovyetler Birliği'nin ardılı olarak kabul edilir. İlk olarak 11 Mart 1990 tarihinde Litvanya bağımsızlığını ilan etmiş olup bunu daha sonra Ağustos 1991'de Estonya ve Letonya takip etti. Geriye kalan 12 cumhuriyet sonradan ayrıldı. 12 devlet Bağımsız Devletler Topluluğu'nu kurdu ve çoğunluğu KGAÖ'ye katılmış olup Baltık ülkeleri ise NATO ve Avrupa Birliği'ne katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet askerî işgalleri</span>

1939 yılında gizlice imzalanan Molotov–Ribbentrop Paktı uyarınca, Sovyetler Birliği II. Dünya Savaşı sırasında, Nazi Almanyası tarafından kendisine terk edilen kimi ülke ve bölgeleri ilhak ve işgal etti. İşgal edilen bölgeler arasında; Doğu Polonya, Letonya, Estonya, Litvanya, Doğu Finlandiya'nın bir parçası ve Doğu Romanya bulunmaktaydı. Bunların yanı sıra, Karpat Rutenyası Çekoslovakya'dan ilhak edilerek, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası haline getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Cengel Operasyonu</span>

Cengel Operasyonu, istihbarat ve direniş ajanlarının Polonya'ya ve Baltık ülkelerine gizlice sokulması için Soğuk Savaş'ın (1948-1955) başında İngiliz Gizli İstihbarat Servisi'nin (MI6) yürüttüğü gizli programın adı. Ajanların çoğu, İngiltere ve İsveç'te özel olarak eğitilen; Polonyalı, Estonyalı, Leton ve Litvanyalı sürgünlerden oluşuyordu. Bu ajanlar sızdıkları ülkelerde, Lanetli askerler ya da Orman Kardeşleri gibi Sovyet karşıtı gruplarla bağlantı kuruyorlardı. Operasyonun deniz ayağı Royal Navy ve Alman Mayın Tarama Yönetimi'ne bağlı askerlerdi. Amerikan destekli Gehlen Organizasyonu da Doğu Avrupa'dan ajan teminine dahil oldu. KGB bu casusluk ağına sızdı; ajanların çoğunu yakalayarak veya taraf değiştirmelerini sağlayarak, operasyonu çökertti.

Tarihsel olarak Lüterci Protestan bir ulus olan Estonya, dünyadaki "en az dindar" ülkelerden biridir ve nüfusun yalnızca %14'ü, dini günlük yaşamın önemli bir parçası olarak görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Baltık Almanları</span>

Baltık Almanları veya Balt Almanlar günümüzde Estonya ve Letonya'nın bulunduğu Baltık Denizi'nin doğu kıyılarında yaşayan etnik Alman halk. 1939'da yeniden yerleştirilmelerinden bu yana, Baltık Almanlarının sayısı belirgin şekilde azalmıştır. Baltık Almanlarının soyundan gelen kişiler günümüzde en yoğun olarak Almanya ve Kanada'da yaşarlar. Letonya ve Estonya'da hala birkaç bin Balto-Almanın yaşadığı tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Estonya'daki Ruslar</span>

Estonya'daki Rus nüfusunun 320.000 olduğu tahmin ediliyor, bunların çoğu Harju ve Ida-Viru vilayetlerinin kentsel bölgelerinde yaşıyor. Estonya, Rus Eski İnananların Peipus Gölü boyunca 300 yıllık küçük ölçekli yerleşim geçmişine sahiptir. Estonya'daki mevcut Rus nüfusunun baskın çoğunluğu, Sovyet işgal dönemi göçten kaynaklanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1940 Sovyetler Birliği'nin Letonya'yı işgali</span>

1940 Sovyetler Birliği'nin Letonya'yı işgali, Nazi Almanyası ile Ağustos 1939'da imzalanan Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı ve Gizli Ek Protokol hükümleri uyarınca Letonya Cumhuriyeti'nin Sovyetler Birliği tarafından askeri işgali anlamına gelir. İşgal, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Letonya Hükûmeti, Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı ve Avrupa Birliği'ne göre gerçekleşti. 1989'da Sovyetler Birliği ayrıca Nazi Almanyası ile Letonya da dahil olmak üzere üç Baltık ülkesinin istila ve işgaline yol açan 1939 gizli protokolünü kınadı.

<span class="mw-page-title-main">SSCB yönetimi altında Baltık devletleri (1944-1991)</span>

Baltık devletleri, 1945'te II.Dünya Savaşı'nın sonundan, Sovyetleşmeden itibaren 1991'de yeniden bağımsızlığına kavuşana kadar Sovyet yönetimi altındaydı. Baltık devletleri işgal edildi. Sonrasında ilhak edilen Estonya, Letonya ve Litvanya Sovyet Sosyalist cumhuriyetlerine dönüştü. SSCB, Nazi Almanyası tarafından ilhak edilmelerinin ardından 1944'te Baltık topraklarını yeniden işgal etti. SSCB, 1991'deki Sovyet darbesinin ardından Baltık devletlerinin yaklaşık 50 yıl sonra bağımsızlıklarını yeniden kazanmasına dek bu bölgede kontrolünü sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Yeşiller ve Çiftçiler Birliği</span>

Yeşiller ve Çiftçiler Birliği Letonya'da tarımcı-muhafazakâr siyasi ittifaktır. İki siyasi partiden oluşur: Letonya Çiftçiler Birliği (LZS) ve Letonya Yeşiller Partisi (LZP). Saeima'daki en büyük beşinci bloktur. Yeşiller ve Çiftçiler Birliği ayrıca iki yerel parti ile yakın işbirliği içindedir: Letonya ve Ventspils için ve Liepāja Partisi.

<span class="mw-page-title-main">Golan Tepeleri'nin statüsü</span> İsrail-Suriye sınırına yakın platonun uluslararası yasal statüsü

Golan Tepeleri, Batı Asya'nın Levant bölgesinde yer alan ve 1967'deki Altı Gün Savaşı'nda İsrail tarafından Suriye'den ele geçirilen kayalık bir platodur. İsrail ve ABD dışındaki uluslararası toplum, Golan Tepeleri'nin İsrail tarafından askeri işgal altında tutulan Suriye toprağı olduğunu kabul etmektedir. Savaşın ardından Suriye, Hartum Kararı'nın bir parçası olarak İsrail ile herhangi bir müzakereyi reddetti.

<span class="mw-page-title-main">Letonya-Tayvan ilişkileri</span>

Letonya-Tayvan ilişkileri ya da tarihî olarak Çin Cumhuriyeti-Letonya ilişkileri, Tayvan adasının Japon işgâlinde olduğu dönemde Çin Cumhuriyeti devletinin Letonya'yı de jure olarak tanıdığı 16 Ağustos 1923 tarihine dayanır. 1940 yılında Letonya'nın Sovyet işgâli altına alınmasının ardından Çin Cumhuriyeti, Letonya'nın Sovyetler Birliği tarafından ilhak edilmesini tanımayan tek devletlerden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Estonya'da Holokost</span>

Estonya'da Holokost, 1941 ile 1944 yılları arasında Nazi Almanyası'nın Estonya'yı işgali boyunca Holokost'un Estonya'daki tezahürlerini kapsar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.