İçeriğe atla

Sovyetler Birliği'nin özerk cumhuriyetleri listesi

Sovyetler Birliği Özerk Cumhuriyetleri, Sovyetler Birliği içindeki bazı halklar için oluşturulan yönetim birimleridir. Bu özerk cumhuriyetlerin statüsü ülkeyi oluşturan cumhuriyetlerden düşük olup, ülkedeki özerk oblastlardan ve özerk okruglardan daha yüksektir.

Rusya SFSC 1978 Anayasası, Rusya SFSC içinde 16 özerk cumhuriyet kabul etmiştir. Aşağıda bu özerk cumhuriyetlerin bugünkü durumu da verilmiştir.

Gorno-Altay Özerk Oblastı (şimdi Altay Cumhuriyeti) Sovyetler Birliği'nin son yılında, 1991'de 17. ÖSSC olmuştur.

Rusya SFSC içinde var olmuş diğer Özerk Cumhuriyetler

Kaynakça

  1. ^ Cornell, Svante E. Autonomy and Conflict: Ethnoterritoriality and Separatism in the South Caucasus – Case in Georgia (PDF). Department of Peace and Conflict Research, Report No. 61. University of Uppsala. ss. 89-90. ISBN 91-506-1600-5. 30 Haziran 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ülkeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, egemen devletlere genel bir bakış sağlamaktadır ve ülkelerin egemenliklerinin tanınması hakkında bilgi veren bir listedir.

<span class="mw-page-title-main">Kabardeyce</span> Türkiye, Ürdün, İsrail ve Rusyada konuşulan bir Kuzeybatı Kafkas dili

Kabardeyce, Kabardey Çerkesçesi veya Doğu Çerkesçesi, çoğunluğu Kabartay-Balkarya'da yaşayan Kabardeylerin ve Besleneylerin konuştuğu Çerkes dilleri grubundan bir dildir. Adigece ile karşılıklı anlaşılabilirlik düzeyi yüksektir. Kabardeyce, Rusya'ya bağlı Kabardey-Balkar ve Karaçay-Çerkes cumhuriyetlerinde kullanılan resmî diller arasındadır. Bunun dışında Suriye, Ürdün, Türkiye ve Rusya'daki Krasnodar ve Stavropol Kraylarında konuşulmaktadır. Kabardeyceyi 1 milyon civarında insanın konuştuğu tahmin edilmektedir. Kabardeyce 1924 öncesinde Arap alfabesini, 1924-1936 arası Latin alfabesini kullanmıştır. 1936'dan beri Kiril alfabesini kullanmaktadır. Kaberdeyce, diğer tüm Kuzeybatı Kafkas dilleri gibi karışık bir dilbilgisi sistemine sahiptir. Kabardeycenin dört ana lehçesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kabardino-Balkarya</span> Rusya Federasyonundaki özerk cumhuriyet

Kabardino-Balkarya Cumhuriyeti ya da Kabardino-Balkarya, Rusya'nın 8 bölgesinden (okrug), 7 bölgeyi (region) içeren Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi'nde (okrug), "etnik adlar taşıyan" çokuluslu cumhuriyetlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti</span> Sovyetler Birliğinin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyeti

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) (Rusça: Росси́йская Сове́тская Федерати́вная Социалисти́ческая Респу́блика; Rossiyskaya Sovetskaya Federativnaya Sotsialistiçeskaya Respublika), Sovyetler Birliği'nin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyetidir.

Rusya Federasyonu, 85 federe yapıya, birliğe dahil birime, bölünmüştür. Bu yapılanmanın 22 tanesi cumhuriyetlerden oluşur. Cumhuriyetlerde, toplumun çoğunluğunu etnik kökeni Rus olmayan halk oluşturur, fiziki sınırlar bu şekilde belirlenmiştir. Bir cumhuriyette yerel halkın etnik kökeni cumhuriyete isim veren milliyet olarak bilinir. On yıllarca süren Rusya içi göçler nedeniyle artık bu milliyet o cumhuriyetin nüfusunda çoğunluğu temsil etmeyebilir ama yine de o belirli etnik milliyetin cumhuriyeti olarak kabul görür.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Osetya-Alanya</span> Rusya Federasyonunda bir bölge

Kuzey Osetya-Alanya Cumhuriyeti (Rusça: Республика Северная Осетия - Алания

Türk Kurultayı, Türk devlet ve toplulukları arasındaki dostluk, kardeşlik ve iş birliğinin geliştirilmesi amacıyla, 1993'ten beri düzenlenen etkinliklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kabardeyler</span> Çerkes boyu

Kabardeyler veya Kabartaylar, Kuzey Kafkasya'nın yerlisi olan Çerkesleri oluşturan 12 boydan biridir. Rusya içindeki özerk Kabardey-Balkarya Cumhuriyeti'ne adını veren halklardan biridir. Nüfuslarının bir kısmı başta Kabartay-Balkar Cumhuriyeti olmak üzere Kuzey Kafkasya ve Rusya Federasyonu içinde olmakla birlikte, büyük bir kısmı 19. yüzyıl sonunda yaşanan soykırım ve sonrasındaki Büyük Çerkes Sürgünü ile birlikte diyasporada yaşamaktadır. Türkiye, Mısır, Suriye ve Ürdün gibi Orta Doğu ülkeleri diyaspora Kabardeylerinin yoğunluk kazandığı yerler olmakla birlikte Avrupa ve Kuzey Amerika'da da önemli sayıda Kabardey nüfusu bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Kırım Yarımadasında Rusya SFSCsine bağlı kurulmuş özerk cumhuriyet

Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Kırım ÖSSC, Kırım Yarımadası'nda Rusya SFSC'ne bağlı olarak kurulan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'dir. Cumhuriyetin başkenti Akmescit (Simferopol). Resmi dilleri Kırım Tatarcası ve Rusçadır.

<span class="mw-page-title-main">Tiraspol</span> Moldovada şehir

Tiraspol, Moldova'nın en büyük ikinci şehri ve Transdinyester Cumhuriyeti'nin başkentidir. Şehir Dinyester nehrinin doğusunda bulunmaktadır. Tiraspol, mobilya ve elektrik üretimi gibi hafif sanayinin bölgesel merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın ekonomik bölgeleri</span>

Rusya on iki tane "ekonomik bölge" 'ye bölünmektedir. Bu ekonomik bölgeler, ekonomik ve istatistiksel gereksinmeler için Rusya'nın federal yapılarının yeniden bir araya getirilmeleridir. Bu ekonomik bölgelere bölünme, ülkenin federal bölgelere bölünmesinden değişiktir, çünkü federal bölgelerinin tek amacı idareciliktir.

<span class="mw-page-title-main">Lenin (anlam ayrımı)</span> Vikimedya anlam ayrımı sayfası

Lenin şu anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Moskova Saati</span>

Moskova Saati (UTC+3), Moskova Coğrafik konumuyla 4 saat diliminde bulunur, yani 37,5 meridyenin doğusunda. Halk Komiserleri Kurulu kararıyla 16 Haziran 1930 yılından itibarıyla Rusya toprakların üzerinde kararlaştırılmış zaman uygulaması uygulanarak saat ibreleri 1 saat ileri alındı. Moskova zamanı Rusya için standart, bütün yerel Rusya'nın zaman dilimleri Moskova Saat Diliminden sayılır. Moskova Zamanı ayrıca bütün ülkenin tren tarifesi saatinde kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">1991 Sovyetler Birliği referandumu</span>

Sovyetler Birliği'nde 1991 Referandumu, 17 Mart 1991'de Sovyetler Birliği’nin korunması için yapılan referandum. Referandumda halka "eşit ve egemen cumhuriyetlerin yenilenmiş federasyonu olarak Sovyetler Birliği’nin korunmasını uygun görüyor musunuz?" sorusu yöneltilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Sovyet özerk cumhuriyeti

Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ,Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı özerk sovyet cumhuriyeti. "Dağlar ülkesi" olarak tanımlanan bölgede otuzdan fazla etnik grup yaşamaktadır. Ekim Devrimi'nden sonra bölgede ortaya çıkan pan-Türkist ve pan-İslamcı hareketleri bastırılmasının ardından kurulmuştur. Başkenti Mahaçkala olan Dağıstan ÖSSC'deki diğer önemli şehirler Derbent, Kızılyar, İzberbaş ve Buynak'tı.

<span class="mw-page-title-main">Kabardey-Balkarya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Kabardey-Balkarya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Eski Sovyetler Birliği'nde Rus Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyetinin özerk bir cumhuriyeti idi ve başlangıçta Dağ Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası idi. 16 Ocak 1922'de bölge, 1 Eylül 1921'de Dağ ASSR'sinden ve Kabardey Balkar Özerk Bölgesi'nden ayrıldı. 5 Aralık 1936'da özerk bir cumhuriyet haline geldi. Kabardey-Balkar ASSR, 30 Ocak 1991'de devlet egemenliğini ilan etti. Şu anda Kabardey-Balkar Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu'nun federal bir konudur. Kabardey-Balkar ASSR, Sovyetler Birliği'nin varlığı sırasında başka egemen devletlerle sınırlanmamıştır. Çeçen-İnguşya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti gibi Kabardey-Balkar ASSR iki ulus arasında paylaşıldı. Her iki özerk cumhuriyet, Rus Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası olarak ikamet etmiş ve Rusları etnik çoğunluk olarak nitelendirmiştir.

Bu liste Rusya içerisinde kimliğini yitirmemiş kalabalık yerli halkların ülke/bölgeleri hakkındadır. Listede olamayanlar için Rusya'daki Küçük Yerli Haklar Listesi'ne bakınız.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Kuruluş Antlaşması</span> Sovyetler Birliğinin kurulduğu 1922 tarihli belge

Sovyetler Birliği Kuruluş Antlaşması, genellikle Sovyetler Birliği olarak bilinen Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) resmi olarak kurulduğu anlaşmadır. De jure birkaç Sovyet cumhuriyetinin birliğini yasalaştırdı ve yeni bir merkezileştirilmiş federal hükûmet kurdu burada anahtar işlevler Moskova'da merkezileştirildi.

Sovyetler Birliği Özerk Oblastları birkaç küçük millet için yaratılmış idari birimlerdi.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Kurultay</span>

Büyük Kurultay veya kısaca Kurultay, Orta Asya Türk kökenli halklarının geleneksel etkinliğidir ve Ağustos ayının ilk haftasında Macaristan'ın Bugac kentinde gerçekleşir. Bu etkinliğin amacı, Macarlar ile kültürel akrabaları, doğu Türk halkları ve Altay halkları arasındaki Avrasya bozkırının ortak göçebe at kültürü ve geleneklerinin birliğini güçlendirmektir. İlk Kurultay, 2007 yılında Kazakistan'ın Torgai bölgesinde gerçekleştirildi. Macaristan'daki ilk Kurultay 2008'de yapıldı. Bu etkinlikler Altay öz farkındalığının yeniden canlanmasına çok katkıda bulundu.