İçeriğe atla

Sovyetler Birliği'nde görsellere sansür

Sovyetler Birliği'nde görsellere sansür yaygındı. Görsel sansür, siyasi bağlamda, özellikle de Sovyetler Birliği hükûmetinin Sovyet tarihinden bazı kişileri silmeye çalıştığı ve görüntüleri değiştirmeyi veya filmi yok etmeyi içeren önlemler aldığı Josef Stalin'in siyasi tasfiyeleri sırasında istismar edildi. SSCB, özellikle Sovyet yasaları tarafından yasaklanan pornografiye erişimi kısıtladı.

Pornografik görüntülerin sansürü

Sovyet hukuku, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ceza kanununun 228. maddesi ve Sovyetler Birliği'nin diğer cumhuriyetleri tarafından kabul edilen benzer mevzuat uyarınca pornografinin oluşturulmasını ve dağıtılmasını yasakladı.

1980'lerin glasnost reformundan önce bir dizi Sovyet filminde çıplaklık içeren çekimler yer alırken, 1988 yapımı Little Vera, açık bir seks sahnesi içeren ilk filmdi.[1]

Tarihi fotoğraflara sansür

Savaş Komiseri

Yezhov, 1 Mayıs 1895'te Sankt-Peterburg'da doğdu ve 1915'ten 1917'ye kadar, Çarlık Rus Ordusunda görev yaptı. Ekim Devrimi'nden birkaç ay önce, 5 Mayıs 1917'de Vitsebsk'te Bolşeviklere katıldı. Rus İç Savaşı sırasında (1919-1921), Kızıl Ordu'da savaştı. Şubat 1922'den sonra siyasi sistemde çalıştı ve 1935'te Komünist Parti Merkez Komitesi'ne yükseldi; Ertesi yıl Merkez Komitesi sekreteri oldu. Şubat 1935'ten Mart 1939'a kadar aynı zamanda Parti Denetimi Merkez Komisyonu Başkanıydı.

1935'te siyasi muhalefetin eninde sonunda şiddete ve teröre yol açması gerektiğini savunduğu bir makale yazdı ve bu, Arındırmaların ideolojik temelinin bir parçası haline geldi.[2] 26 Eylül 1936'da Halkın İçişleri Komiseri (NKVD başkanı) ve S.B. Komünist Partisi Merkez Komitesi üyesi oldu. Yezhov döneminde, tasfiyeler doruk noktasına ulaştı, Sovyet siyasi ve askeri teşkilatının kabaca yarısı hapsedildi veya vuruldu ve yüz binlercesi sadakatsizlik veya "yıkım" şüphesiyle tutuklandı. Yezhov bu "aşırılıklar" için suçlandı ve 10 Nisan 1939'da tutuklandı. 4 Şubat 1940'ta idam edildi.[3]

Lenin'in konuşması

5 Mayıs 1920'de Lenin, Moskova'daki Sverdlov Meydanı'nda Sovyet birliklerinden oluşan bir kalabalığa ünlü bir konuşma yaptı. Ön planda Leon Troçki ve Lev Kamenev vardı. Fotoğraf daha sonra değiştirildi ve her ikisi de sansürlenerek kaldırıldı.

Lev Kamenev

Kamenev, Yahudi bir demiryolu işçisi ve Rus Ortodoks bir ev hanımının oğlu olarak Moskova'da doğdu.[4] 1901'de Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne (RSDLP) ve parti Ağustos 1903'te Bolşevikler ve Menşevikler olarak ikiye ayrıldığında onun Bolşevik hizbine katıldı.[5] Sovyet liderliğinin saflarında yükseldi ve kısa sürede 1917'de Sovyet devletinin nominal başkanı ve daha sonra iktidardaki Politbüro'nun (1923-1924) başkanı oldu.

İşçi Sınıfının Kurtuluşu İçin Mücadele Birliği

İşçi Sınıfının Kurtuluş Mücadelesi Birliği (RusçaСоюз борьбы за освобождение рабочего класса), Sankt-Peterburg merkezli bir örgüt olarak, Mikhail Kalinin ve Lenin de dahil olmak üzere bir dizi Rus devrimci tarafından kuruldu. Sonunda, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDRP) temelini atmak için diğer gruplarla birleşeceklerdi.[6] RSDRP, çeşitli devrimci örgütleri tek bir partide birleştirmek için 1898'de Minsk'te kuruldu. Daha sonra Bolşevik ve Menşevik gruplara bölünecek ve Bolşevikler sonunda Sovyetler Birliği Komünist Partisi haline gelecekti.

"Kayıp" kozmonot

Kozmonot Valentin Bondarenko 1961'de bir eğitim kazasında öldükten sonra, Sovyet hükûmeti onu ilk grup kozmonotların fotoğraflarından çıkardı. Bondarenko zaten halka açık fotoğraflarda göründüğü için, silme işlemleri başarısız fırlatmalarda kozmonotların öldüğü söylentilerine yol açtı.[7] Bondarenko'nun varlığı ve ölümünün doğası 1986 yılına kadar gizliydi.[8]

Bibliyografya

Notlar
  1. ^ Lawton 1992
  2. ^ "Famous Pictures Magazine - Altered Images". Famous Pictures Magazine. 3 Eylül 2012. 19 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2007. 
  3. ^ "The Commissar Vanishes: Yezhov airbrushed out of a picture with Stalin". Newseum. 2007. 29 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2007. 
  4. ^ Lindemann 2000
  5. ^ Lenin 1929
  6. ^ "Leaders of the Russian Revolution". Yale. 2007. 4 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2007. 
  7. ^ Oberg, James, Uncovering Soviet Disasters 20 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Chapter 10: "Dead Cosmonauts", ss 156-176, Random House, New York, 1988, erişim tarihi 8 Ocak 2008
  8. ^ Challenge To Apollo: The Soviet Union and the Space Race, 1945-1974 (İngilizce). NASA. 2000. s. 266. 8 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2022. 
Kaynakça

Konu hakkında eser

  • King, David, Komiser Kaybolur: Stalin'in Rusya'sında Fotoğrafların ve Sanatın Sahtekarlığı (Metropolitan Books, 1997,0-8050-5294-1,978-0-8050-5294-7 )

Dış bağlantı

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bolşevizm</span> Devrimci Marksist ideoloji

Bolşevik, çoğunluktan yana anlamına gelen Rusça kelime, 1903 yılında düzenlenen Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin İkinci Kongresi'nde Vladimir Lenin ve Julius Martov arasında yeni kurulmakta olan partinin üyelik tanımı üzerine başlayan görüş ayrılığı sonucu yaşanan ayrışmadaki taraflardan Lenin yanlısı grup. Kongrede Lenin yanlıları çoğunlukta olduğu için Rusça çoğunluk anlamına gelen Bolşevik olarak, azınlıktaki Martov yanlıları da Menşevik olarak adlandırılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Josef Stalin</span> Sovyetler Birliği lideri (1924–1953)

Josef Stalin, Gürcü asıllı Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri (1922-1953). Sovyetler Birliği'ni 1924'ten ölümüne kadar diktatörlük rejimi ile yönetti. Stalin; Sovyetler Birliği'ni endüstriyel ve askerî bir süper güce dönüştürdü, fakat bunu gerçekleştirirken totaliter politikalar uyguladı ve milyonlarca Sovyet vatandaşı diktatörlüğü sırasında hayatını kaybetti. Stalin döneminde; 3 ila 20 milyon arasında insan çalışma kampları, zorunlu kolektivizasyon, kıtlık ve yargısız infazlardan dolayı ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Lev Troçki</span> Marksist devrimci, teorisyen

Lev Davidoviç Bronştayn ya da yaygın bilinen adıyla Lev Troçki, Bolşevik siyasetçi, devrimci ve Marksist teorisyen.

<span class="mw-page-title-main">Stalinizm</span> Marksist-Leninist ideolojinin teori ve pratiği

Stalinizm veya Stalincilik, Marksist-Leninist ideolojinin 1928-1953 yılları arasında Sovyetler Birliği’ni yöneten Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin’in uyguladığı siyasi sistemde kullanılan teori ve pratiğine verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Bolşevikler</span> Lenin yanlısı grup

Bolşevikler,, Vladimir Lenin liderliğinde, 1903'teki Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 2. Kongresi'nde Menşeviklerden ayrılan Marksist Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) aşırı sol fraksiyonuydu. Bolşevik parti 1917 Ekim Devrimi'nde Rusya'da iktidarı ele geçirdi ve daha sonra Sovyetler Birliği Komünist Partisi adını aldı. Leninist ve daha sonra Marksist-Leninist ilkelere dayanan ideoloji ve uygulamalar Bolşevizm olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Nisan tezleri</span>

Nisan Tezleri, 1917 Şubat Devrimi ile Rusya'daki Çarlık rejiminin devrilmesi üzerine sürgünde bulunduğu İsviçre’den, Mühürlü Tren ile Rusya’nın başkenti Petrograd’a gelen Bolşevik lider Lenin tarafından ilan edilen ve parti tarafından izlenmesi gereken siyasi hattı anlatan açıklamalar. Tezler daha çok Rusya’nın içinde bulunduğu durumu tahlil etmekte ve Bolşevikler tarafından yapılması gerekenleri sıralamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lev Kamenev</span>

Lev Kamenev, Sovyet komünist lider.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Temizlik</span> Sovyet siyasi baskı, hapis ve infaz kampanyası

Büyük Temizlik, Büyük Tasfiye veya Büyük Terör, Sovyetler Birliği'nde 1936-1938 yılları arasında yapılan siyasi baskı kampanyasıdır. Komünist Parti ve devlet görevlileri arasında temizliğe yol açarken, Kızıl Ordu ile toprak sahiplerinin baskı altına alınmasına ayrıca geniş çapta polis araştırması, tutuklamalara ve keyfî infazlara yol açmıştır. Rus tarihçesinde en yoğun tasfiye harekâtıdır, 1937-1938 arası Yejovşçina, Sovyet gizli polisi NKVD'nin şefi Nikolay Yejov'un adından kaynaklanır. 600.000 ila 1.2 milyon kişinin öldüğü tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Grigori Zinovyev</span> Yahudi kökenli Ukraynalı devrimci ve Sovyetler Birliğinin siyasetçisi (1883-1936)

Grigori Yevseyeviç Zinovyev, Yahudi kökenli Ukraynalı devrimci ve Sovyetler Birliğinin siyasetçisidir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Rıkov</span>

Aleksey İvanoviç Rıkov, Ekim Devrimi'nin ardından 1930'lu yıllara kadar önemli politik görevlerde bulunan Bolşevik devrimcidir. 1920'lerin sonunda Josef Stalin'e muhalefet eden önde gelen isimlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Lenin'in Vasiyeti</span>

Lenin'in Vasiyeti, Bolşevik lider Vladimir Lenin tarafından 1922 yılı sonu – 1923 yılı başında yazılan belge. Belgede Lenin Sovyetler Birliği yönetim organlarında değişiklik yapılması gereğini bildirmektedir. Ayrıca Sovyet liderleri hakkında düşüncelerini de sıraladığı belgede özellikle Josef Stalin'in Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri görevinden alınmasını önermiştir. Yaptırım özelliği olmayan belgenin Merkez Komite'de gündem edilmesi üzerine Stalin görevinden istifa etse de, Merkez Komite tarafından buna izin verilmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Olayı</span>

Gürcistan Olayı, Rus İmparatorluğu'nda gerçekleşen Ekim Devrimi ve Rus İç Savaşı'nın ardından 1922 yılında Gürcistan topraklarında sosyalizmin gerektirdiği sosyal ve siyasi değişikliklerin nasıl gerçekleştirileceğine dair Bolşevik önder kadro arasında çıkan siyasi anlaşmazlık ve bunu izleyen olayları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 12. Kongresi</span>

Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 12. Kongresi, Moskova’da 17-25 Nisan 1923 tarihinde yapılmıştır. 12. Merkez Komite de bu kongrede seçilmiştir. 386,000 parti üyesini temsilen oy kullanma hakkı bulunan 408 asıl delege ve danışma oylaması hakkıyla 417 delege katıldı.

Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 13. Kongresi, Moskova’da 13-31 Mayıs 1924 tarihinde yapılmıştır. Oy kullanma hakkı bulunan 748 asıl delege ve danışma oylaması hakkıyla 416 delege katıldı. 13. Merkez Komite de bu kongrede seçilmiştir.

Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 8. Kongresi, Moskova’da 18-23 Mart 1919 tarihinde yapılmıştır. 313,766 parti üyesini temsilen 301 oy kullanma hakkına sahip delege ve konuşma hakkına sahip 102 delege katılmıştır. 8. Merkez Komite de bu kongrede seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbürosu</span>

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbürosu, tam adıyla Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Politik Bürosu veya kısaltmayla SBKP MK Politbüro ; Sovyetler Birliği Komünist Partisi içerisinde Sovyetler Birliği hükûmeti için politika üreten en üst yetkili kurumdur. İlk hali Ekim Devriminin ardından kurulan Politbüro Mart 1919'da devrimi ve Rus İç Savaşı koşullarını yönetmek üzere Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 8. Kongresi'nde yeniden kurulması kararlaştırıldı. İlk asıl üyeleri Vladimir Lenin, Josef Stalin, Lev Troçki, Lev Kamenev ve Nikolay Krestinski, yedek üyeleri ise Grigori Zinoviyev, Nikolay Buharin ve Mihail Kalinin idi. İlk Orgburo da bu dönemde oluşturuldu. Stalin ve Krestinski burada da üyeydiler.

Sol Muhalefet 1923'ten 1927'ye kadar Bolşevik Partisi içinde Lev Troçki'nin önderlik ettiği muhalefet grubu.

Birleşik Muhalefet veya Ortak Muhalefet, 1926 yılında Tüm Birlik Komünist Partisi (Bolşevik) içerisinde oluşan çeşitli muhalif grupların birleşimi sonucu oluşan ortak muhalefet grubu.

Stalin ve antisemitizm, Josef Stalin'in antisemitizm ile ilgili görüşlerini kapsar. Stalin'in Yahudi karşıtlığı düşüncesinin derecesi, tarihçiler tarafından geniş ölçüde tartışılmıştır. Stalin'in bazı dönemlerde antisemitik tutumlar sergilediğine dair örnekler çağdaşları tarafından görülmüş ve tarihsel kaynaklar tarafından belgelenmiştir.