İçeriğe atla

Sovyetler Birliği'nde bilim ve teknoloji

Sovyetler Birliği siyaseti
Şu bir parçasıdır:
Sovyetler Birliği
devlet yapısı
Liderlik
Komünist Parti
  • Komünist Parti
    • Kongre
  • Genel Sekreter
    • Politburo
    • Merkezi Komite
    • Sekreterlik
    • Orgbüro
Yasama
Hükümet
Yargı
  • Hukuk
    • Yüksek Mahkemesi
    • Halk Mahkemesi
    • Genel Savcılık
    • Adalet Bakanlığı
Siyaset
Toplum
Moskova Devlet Üniversitesi arkasında atom modeli bulunan 1962 tarihli pul.

Sovyetler Birliği'nde bilim ve teknoloji, Sovyetler Birliği'nin ulusal politikasında önemli bir parçası olarak rol aldı. Vladimir Lenin zamanından 1990'ların başında Sovyetler Birliği'nin dağılmasına kadar hem bilim hem de teknoloji, Sovyet devletinin ideolojisi ve pratik işleyişi ile yakından bağlantılıydı ve diğer ülkelerdeki modellerden hem benzer hem de farklı yollarla takip edildiler. Konstantin Tsiolkovskiy gibi İmparatorluk Rusyası'nda çalışan birçok bilim insanı SSCB'de çalışmaya devam etti ve Sovyet bilimini doğurdu.

Sovyet hükûmeti, bilimin gelişimini ve ilerlemesini ulusal bir öncelik haline getirerek, tüm eğitim seviyelerinde bilimi vurgulayarak ve en iyi bilim insanlarını onurlandırdı. Her yıl çok fazla sayıda mühendis mezun oldu. Sovyet bilim insanları teorik düzeyde birçok alanda beğeni topladı. Matematik, fizik (özellikle teorik nükleer fizik), kimya ve astronomi alanında yüksek düzeyde ilerlemeler kaydedildi. . Fiziksel kimyager ve fizikçi Nikolay Semenov, Nobel Ödülü'nü kazanan ilk Sovyet yurttaşıydı, 1956'da diğer bazı bilim insanları Sovyet Nobel Ödülü kazanandı.

Sovyet teknolojisi en çok nükleer fizik alanlarında geliştirildi. Silahların Batı dünyası ile yarışması politikacıları araştırma için yeterli kaynakları ayırmaya ikna etti. İgor Kurçatov'un yönettiği bir programı nedeniyle (Cambridge Beşlisi'nin casuslarına dayanarak), Sovyetler Birliği, 1949'da ABD'den dört yıl sonra atom bombası geliştiren ikinci ülke oldu. Sovyetler Birliği, 1953'te ABD'den sadece on ay sonra bir hidrojen bombası patlattı. Uzay araştırmaları da oldukça gelişti: Ekim 1957'de Sovyetler Birliği ilk yapay uydu olan Sputnik 1'i yörüngeye çıkardı. 1961 Nisan'ında Sovyet kozmonotu Yuri Gagarin uzaya çıkan ilk kişi oldu. Sovyetler, ekonomik problemler 1980'lerde kesintilere neden olana kadar bilim alanonda güçlü programlarını sürdürdü.

Her ne kadar bilim alanları sanat gibi diğer alanlardan daha az sansürlenmiş olsa da fikirlerin bastırılmasının birkaç örneği vardı. En ünlüsü olan agronomist Trofim Lısenko genellikle modern genetik tarafından kabul edilen kromozom kalıtım teorisini kabul etmeyi reddetti. Teorilerini marksizme tekabül ettiğini iddia ederek, 1948'de popülasyon genetiği ve diğer ilgili biyolojik araştırma alanlarının uygulanmasını ve öğretilmesini yasaklamak için 1948'de Josef Stalin ile konuşmayı başardı; bu karar 1960'larda tersine çevrildi.[1]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Nature Review Genetics 9 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Valery N. Soyfer; dated September 1, 2001

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Abdüsselam</span> Pakistanlı fizikçi (1926-1996)

Muhammed Abdüsselam, elektrozayıf etkileşim ile ilgili çalışmalara katkılarından dolayı 1979 yılında Nobel Fizik Ödülünü paylaşan kuramsal fizikçidir. Abdüsselam Nobel Ödülü kazanan ilk Pakistanlı ve Mısırlı Enver Sedat'tan sonra Nobel Ödülü kazanan ilk Müslüman olmakla birlikte fen alanında bu ödülü kazanan ilk Müslüman olarak tanındı.

<span class="mw-page-title-main">Samuel C. C. Ting</span>

Samuel Chao Chung Ting; "yeni bir tür temel ağır parçacığın keşfindeki öncü çalışmaları için" Burton Richter ile birlikte 1977 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Çin kökenli Amerikalı fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Jores Alfyorov</span>

Jores İvanoviç Alferov, Rusya Bilimler Akademisi üyesi fizikçi ve akademisyen. Modern heterostructure fiziğe ve elektroniğe büyük katkıları bulundu. Heterotransistörleri icat etti.

<span class="mw-page-title-main">Theodore Maiman</span>

Theodore Harold Maiman, Amerikalı fizikçi. Theodore Maiman, 1960 yılında dünyadaki ilk ‘lazer’i icat etmesiyle tanınır. O ‘elektro –optik sanayi’nin babası olarak bilinir ancak Maiman kendisini bir bilim insanı; elektro-optik, lazer, ekranlar ve aerodinami alanlarında araştırma ilgisi olan bir mühendis olarak düşünür. İlk çalışan lazer ve yakut lazer patentlerine ek olarak, Maiman; mazer, lazer ekranlar, optik tarama ve lazer modülasyonunun da patentlerini elinde bulundurur.

<span class="mw-page-title-main">Eugene Wigner</span>

Eugene Paul "E. P." Wigner, Macar-Amerikalı teorik fizikçi ve matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Nükleer Araştırmalar Üniversitesi</span>

Ulusal Nükleer Araştırmalar Üniversitesi MEPhI, Moskova'da bulunan nükleer mühendislik alanında dünyaca ünlü devlet teknik üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Abrikosov</span> Rus-Amerikalı teorik fizikçi (1928 – 2017)

Aleksey Alekseyeviç Abrikosov, Moskova doğumlu Rus Teorik fizikçidir. 2003 yılında Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vitali Ginzburg</span> Rus fizikçi

Vitaly Lazarevich Ginzburg (Rusça: Вита́лий Ла́заревич Ги́нзбург yılları arsında yaşamış Rus Teorik fizikçi ve Astrofizikçidir. 2003 yılında tip II süperiletkenler konusunda bulduğu keşiflerle Nobel Fizik Ödülü kazanan, Ginzburg, kalp yetmezliğinden ölmüş, Moskova, Rusya Novodevichye Mezarlığına defnedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lev Landau</span> Sovyet teorik fizikçi (1908-1968)

Lev Davidovich Landau teorik fizik alanında pek çok katkı ve araştırma yapmış Bakü doğumlu Yahudi asıllı, Sovyet-Azerbaycanlı fizikçidir. Yoğun maddenin kuantum mekaniği hakkında çalışan Landau, süperakışkanlığı öngörmüş ve 1962 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmıştır. Evgeny Mikhailowich Lifschitz ile çeşitli dillere çevirilen ve klasikleşen fizik kitapları serisini oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bilim ve Dünya İlişkileri üzerine Pugwash Konferansı</span>

Bilim ve Dünya İlişkileri üzerine Pugwash Konferansı silahlı çatışmaları azaltmak ve uluslararası güvenliği tehdit eden unsurlara çözümler üretebilmek için bilim insanlarını ve kamuoyunun önemli isimlerini bir araya getiren uluslararası bir kuruluş. 1955 yılında Russell-Einstein Manifestosu'nun yayınlanmasının ardından, 1957 yılında nükleer silah karşıtı bilim insanı Joseph Rotblat ve Bertrand Russell tarafından Kanada'nın Pugwash adlı köyünde kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Nicolaas Bloembergen</span> Hollandalı-Amerikalı fizikçi (1920 – 2017)

Nicolaas Bloembergen, Hollanda doğumlu Amerikalı Nobel Ödülü sahibi fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Philip Anderson</span> Amerikalı fizikçi (1923 – 2020)

Philip Warren Anderson Nobel ödüllü Amerikalı fizikçi. Anderson lokalizasyonu, Antiferromıknatıslık, Simetri kırılması, Yüksek sıcaklık süper iletkenlik teorileri üzerine yazıları aracılığıyla bilim felsefesine belirmeleri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ben R. Mottelson</span>

Ben Roy Mottelson, ABD doğumlu Danimarkalı nükleer fizikçi. Atom çekirdeğinin küresel olmayan geometrisi üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı 1975 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Julian Schwinger</span> Amerikalı teorik fizikçi (1918 – 1994)

Julian Seymour Schwinger, Nobel Fizik Ödülü sahibi Amerikalı teorik fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">İgor Tamm</span> Rus fizikçi

İgor Yevgenyeviç Tamm, Rus fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Bilim insanı</span> bilimsel çalışmalarla uğraşan kimse

Bilim insanı, bilimci veya bilimadamı-bilimkadını, evrene ilişkin olgulara ve değişkenlere yönelik bilimsel veri elde etme yöntemlerini kullanarak sistematik bir şekilde bilgi elde etmeye çalışan kişidir. Daha sınırlı anlamda ise bilimsel yöntem kullanan bir bireydir. Kişi bilimin bir veya birden fazla alanında uzman olabilir. Bilim insanları; fiziksel, matematiksel ve sosyal alanlar da dâhil olmak üzere bilimin tüm alanlarında araştırmalar yaparlar. Onlar olaylar hakkında soru soran ve bu soruları sistematik olarak cevaplama yoluna giden insanlardır. Doğaları gereği meraklı ve iyi organize insanlardır. Diğer insanların aksine, bilim insanları bir şeyleri gözlemleme yeteneğine ve gözlemlediklerinde bir şeyler görebilme yetisine sahip olurlar.

<span class="mw-page-title-main">John Clauser</span> Amerikalı fizikçi

John Francis Clauser Amerikalı teorik ve deneysel fizikçi. Kuantum mekaniğinin temellerine, özellikle de Clauser-Horne-Shimony-Holt (CSHS) eşitsizliğine katkılarıyla bilinir. Clauser, Fransız Alain Aspect ve Avusturyalı Anton Zeilinger ile birlikte "dolanık fotonlarla ilgili deneyler, Bell eşitsizliklerinin bozulduğunun gösterilmesi ve kuantum enformasyon biliminde öncülük etmelerinden" dolayı 2022 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Basov</span>

Nikolay Gennadiyevich Basov, Sovyet fizikçi ve eğitmendir. Lazer ve maser'in gelişmesini sağlayan kuantum optiği alanındaki temel çalışmalarından dolayı, Basov 1964 yılında Nobel Fizik Ödülünü Alexander Prokhorov ve Charles Hard Townes ile paylaştı.

Viktor Mihayloviç Gluşkov, Sovyet matematikçi. Sovyetler Birliği'nde bilgi teknolojisinin ve Sovyet sibernetiğinin kurucu babalarından biriydi.

Jeffrey Goldstone İngiliz teorik fizikçi ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü Teorik Fizik Merkezi'nde fizik bölümünde fahri öğretim üyesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.