İçeriğe atla

Sovyet kökenli isimler

Vilen "Willi" Tokarev, Vladimir Lenin'in ardından Vilen ismiyle onurlandırıldı.[1][2]

Sovyet kökenli isimler Sovyetler Birliği tarihinin ilk zamanlarında ortaya çıkmıştır.[3] İsimlerin ortaya çıkışı, "Toplumun devrimsel dönüşümü" olarak adlandırılan ihtiraların ve akronimlerin ortaya çıkmasıyla aynı zamana denk gelmiştir.[4] Richard Stites, bu isimleri sözlü imgeleme yoluyla yeni bir gerçeklik yaratma ütopyası olarak tanımladı.[3] Bu isimler Sovyet deyimlerinin de önemli bir kısmını oluşturuyordu.

Bu tür birçok isim Rus,[5] Belaruslu ve Ukraynalı kişilerde bulunabilir.[6] Aynı zamanda Sovyetler Birliği'ne bağlı Tatarlar gibi diğer etnik gruplarda da görülür.[7]

Tarihi

Yeni isimler, "yeni Sovyet ayinleri"nin yayılmasıyla arttırıldı. Dini çocuk vaftiz törenleri yerini resmi Marksist-Leninist ateizm dogmalarına bıraktı.[3][8]

Eski gelenekte çoğu ismin azizler gününü gösteren Doğu Ortodoks Kilisesi takviminden alınmasına karşın,[3] yurtsever, devrimci veya ilerici çağrışımlar içeren birçok isim doğadan alındı: Beryoza (Берёза, "huş", meşhur bir Rus ağacı), Gvozdika (Гвоздика, "karanfil", devrim çiçeği), Granit (Гранит, "granit"), Radiy (Радий, "radyum", Bilimsel ilerlemenin sembolü).[4] Yeni isimlerin acayipliği zamanının devrimsel terimlerine dayanan yeni sözcükler olmalarıydı, örnek olarak Ekim Devrimi'nin anısına Oktyabrin/Oktyabrina, Vladimir Lenin'in anısına Vladlen adının türemesi verilebilir.[3]

Richard Stites, devrimsel Sovyet kökenli isimleri aşağıdaki kategorilere ayırdı:[3]

  • Devrim kahramanları (ilk adları, soyadları ve adlarının kısaltmaları isim olarak kullanıldı)
  • Devrimsel konular (tam terimler ve çeşitli kısaltmalar)
  • Endüstriyel, bilimsel ve teknik tasvirler
  • Kültür, mit, doğa ve yer isimleri

Bu isimlerin çoğu kısa süreli dil meraklarının sonucuydu, ancak bazıları dil ile uyum sağlayıp çoğaldı ve uzun süre kullanıldı.[5]

Yaygın yeni isimler

Aşağıdaki isimler Sovyetler döneminde oldukça yaygındı ve sözlüklerde bulunabilir.

Ad (Kiril)TransliterasyonKökeniYorum
Вил, Вилен, Владлен, ВладленаVil, Vilen, Vladlen (m) / Vladlene (f)Владимир Ильич Ленин (Vladimir Ilyich Lenin)[4][5]-
МэлMelМаркс, Энгельс и Ленин (Marx, Engels and Lenin)[4][5]-
Баррикад, БаррикадаBarrikad (m) / Barrikada (f)Barikat[4][5]Devrimci faaliyetleri ifade eder
Ревмир, РевмираRevmir (m) / Revmira (f)Революция мира (Revolyutsiya mira)Anlamı "Dünyanın Devrimi"[4][5]
ГертрудаGertrudaGertrude yeniden yorumlanışı Герой труда (Geroy truda)Anlamı Sosyalist Emek Kahramanı Madalyası"[4][5]
МарленMarlen (m)Marlene yeniden yorumlanışı Маркс и Ленин (Marx ve Lenin)[4][5]-
СтэнSten, StanStan yeniden yorumlanışı Сталин и Энгельс (Stalin ve Engels)[4][5]-
КимKimKim yeniden yorumlanışı Коммунистический интернационал молодёжи (Kommunistichesky Internatsional Molodyozhi)[4][5]Uluslararası Genç Komünistler Birliği

Sovyet kökenli isimli kişiler

  • Barrikad Zamyshlyaev: "barikat"tan türedi
  • Elem Klimov: Эле́м = Engels, Lenin, Marx
  • Elmira (isim): "электрификация мира", elektrifikatsiya mira (dünyanın elektrifikasyonu)
  • Engelsina Markizova]
  • Gely Korzhev: "helyum"
  • Aleksandr Dugin: baba adı: Geliy = 'helyum'
  • Izil Zabludovsky
  • Igor Talankin: doğum adı: Индустрий (Endüstri)
  • Iskra Babich: Iskra adlı devrim gazetesinden türedi
  • Marlen Khutsiev: Marx+Lenin
  • Melor Sturua: "Marx, Engels, Lenin: Devrimin öncüleri"
  • Ninel Tkachenko: "Lenin"'in tersten yazılışı
  • Nonna Mordyukova: doğum adı Noyabrina, kökeni Noyabr = "Kasım"; jülyen takvimine göre kasım ayında olan Ekim Devrim'inden türedi
  • Aleksey Oktyabrinovich Balabanov: baba adı: Oktyabrin
  • Radiy Pogodin: "radyum"
  • Radner Muratov: Раднэ́р = радуйся новой эре, raduysya novoy ere ("Yeni döneme selam olsun") [9]
  • Revolt Pimenov
  • Rem Viakhirev: Рем = революция мировая, revolyutsiya mirovaya (Dünya Devrimi)
  • Rem Petrov: Рэм = Революция, Энгельс, Маркс (Devrim, Engels, Marx)
  • Rimma Kazakova, doğum adı Remo, Рэмо = Революция, электрификация, мировой Октябрь,[10] revolyutsiya, elektrifikatsiya, mirovoy Oktyabr (Devrim, Elektrifikasyon, Dünya Ekimi)
  • Spartak Mishulin: "Spartaküs"
  • Telman İsmailov: Ernst Thälmann'dan türedi
  • Vil Mirzayanov VIL = Vladimir Ilyich Lenin
  • Vilen Zharikov VILen = Vladimir Ilyich Lenin
  • Vilen Tolpezhnikov VILen = Vladimir Ilyich Lenin
  • Willi Tokarev, doğum adı Vilen
  • Villen Novak
  • Vil Lipatov
  • Vladilen Letokhov
  • Vladilen Mashkovtsev
  • Vladlen Biryukov
  • Vladlen Davydov
  • Jores Alferov: Jean Jaurès'ten türedi
  • Zhores Medvedev: Jean Jaurès'ten türedi

Kaynakça

  1. ^ Dmitry Gordon (2006). Диалог длиною в жизнь: беседы с великими и знаменитыми. Izdatelʹskiĭ Dom "Skhili Dnipra". 
    Anne Nivat (2014). "Chapter 21. Wing A. Entryway 9, Third Floor: Willy and Julia Tokarev". The View from the Vysotka: A Portrait of Russia Today Through One of Moscow's Most Famous Addresses. St. Martin's Press. ISBN 9781466865815. 10 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2018. 
  2. ^ Aleksandr Kazakevich (27 Eylül 2009). "Вилли ТОКАРЕВ: "Когда тебя подгоняют, надо говорить "О'кей", и делать по-своему…"". 4 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2018. 
  3. ^ a b c d e f Richard Stites, Revolutionary Dreams: Utopian Vision and Experimental Life in the Russian Revolution, p. 111 17 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ a b c d e f g h i j Valeri Mokiyenko, Tatyana Nikitina "Толковый словарь языка Совдепии" ("Explanatory Dictionary of Sovdepiya"), Sankt-Peterburg, Фолио-Пресс, 1998, 5-7627-0103-4.
  5. ^ a b c d e f g h i j Петровский, Н. А. "Словарь русских личных имён", Moscow, АСТ, 2000, 5-17-002940-3.
  6. ^ Скрипник, Л.Г., Дзятківська, Н.П. Власні імена людей. — Kiev, Naukova Dumka, 2005, 9660005504
  7. ^ Gumar Sattarov, "What Tatar Names Tell Us About?" (Гомђр Саттар-Мулилле. "Татар исемнђре ни сљйли?" - Kazan: "Rannur" Publishers, 1998, 488 pp.).
  8. ^ Daniel Peris, Storming the Heavens: The Soviet League of the Militant Godless, p. 92 3 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ Мельников Виталий Вячеславович, Жизнь. Кино., 2011, 5977506694, p. 138 10 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ Елена Душечкина, "Мессианские тенденции в советской антропонимической практике 1920-х - 1930-х годов" 26 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ("Messianic Tendencies in Soviet Anthropinymic Practice of 1920s-1930s"), Toronto Slavic Quarterly (retrieved August 8, 2015)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karl Marx</span> Almanya doğumlu filozof (1818–1883)

Karl Marx, 19. yüzyılda yaşamış Alman filozof, politik ekonomist ve bilimsel sosyalizmin kurucusu. Bir müddet gazetecilik de yapan Marx, iktisadi ve beşerî konularda eleştirel fikirler ve tespitler ortaya koymuştur.

<span class="mw-page-title-main">Komünizm</span> Bütün malların ortaklaşa kullanıldığı ve özel mülkiyetin olmadığı toplum sistemini hedefleyen ideoloji

Komünizm ; üretim araçlarının ortak mülkiyeti üzerine kurulu sınıfsız, parasız ve devletsiz bir toplumsal düzen ve bu düzenin kurulmasını amaçlayan toplumsal, siyasi ve ekonomik bir ideoloji ve harekettir. Sadece üretim araçlarının ortak kullanımına dayanan sosyalizm ile tam olarak aynı anlama gelmemesine rağmen hatalı bir biçimde eş anlamlı olarak da kullanılabilmektedir. 20. yüzyılın başından beri dünya siyasetindeki büyük güçlerden biri olarak modern komünizm, genellikle Karl Marx'ın ve Friedrich Engels’in kaleme aldığı Komünist Parti Manifestosu ile birlikte anılır. Buna göre özel mülkiyete dayalı kapitalist toplumun yerine meta üretiminin son bulduğu komünist toplum gerçektir. Komünizmin temelinde yatan sebep, sınıfsız, ortak mülkiyete dayalı bir toplumun kurulması isteğidir. Sınıfsız toplumlarda en genel anlamıyla tüm bireylerin eşit olması fikri karşıt görüşlüler tarafından "ütopya" olarak görülür ve zorla yaşanmaya çalışılırsa kaosa yol açacağı iddia edilir. Paris Komünü, komünist sistem yaşayabilmiş ilk topluluktur. Bunun dışında Mahnovist hareket öncülüğünde Ukrayna ve İspanya iç savaşı sırasında yaklaşık dört yıl süren anarko-komünist hareketle şekillenen toprakların kolektifleştirilmesi esasına dayalı olarak komünist topluluklar da kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Marksizm</span> Alman filozof Marxın düşüncelerine dayanan devrimci sosyalist akım

Marksizm, özgün bir siyasal felsefe akımı, tarihin diyalektik materyalist bir yorumuna dayanan ekonomik ve toplumsal bir dünya görüşü, kapitalizmin Marksist açıdan çözümlenmesi, bir toplumsal değişim teorisi, Karl Marx'ın ve Friedrich Engels'in çalışmalarından çıkarılan, insanın özgürleşmesiyle ilgili bir düşünce sistemidir.

<i>Komünist Manifesto</i> Karl Marx ve Friedrich Engelsin 1848 tarihli yayını

Komünist Parti Manifestosu, Karl Marx ve Friedrich Engels tarafından ilk olarak 21 Şubat 1848'de Almanca olarak Londra'da yayımlanan yazı, komünizmin ilk bildirgesi.

<span class="mw-page-title-main">Ekim Devrimi</span> Sovyetler Birliğinin kurulmasının yolunu açan, Lenin ve diğer devrimcilerin önderliğinde gerçekleştirilen devrim

Ekim Devrimi, Bolşevik Devrimi, Rus Devrimi ya da Büyük Ekim Sosyalist Devrimi, ayrıca bilinen adı ile Ekim Ayaklanması, Rusya’da Jülyen takvimine göre 25 Ekim 1917’de, Petrograd’daki geçici hükûmetin devrilerek iktidarın Lenin önderliğindeki Bolşeviklere geçmesini sağlayan ve Sovyetler Birliği’nin kurulmasına yol açan olaydır.

<span class="mw-page-title-main">Diyalektik materyalizm</span> Karl Marx ve Friedrich Engelsin eserlerinden türetilen felsefi görüş

Diyalektik Materyalizm, materyalizmin Karl Marx tarafından yorumlanmış biçimi, Marksist felsefenin adlandırılma biçimi ya da Marksizmin felsefi öğretisidir.

<span class="mw-page-title-main">Stalinizm</span> Marksist-Leninist ideolojinin teori ve pratiği

Stalinizm veya Stalincilik, Marksist-Leninist ideolojinin 1928-1953 yılları arasında Sovyetler Birliği’ni yöneten Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin’in uyguladığı siyasi sistemde kullanılan teori ve pratiğine verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Lenin</span> Rus politikacı ve Sovyetler Birliğinin kurucusu (1870–1924)

Vladimir İlyiç Ulyanov, bilinen adıyla Lenin, Rus sosyalist devrimci ve politikacı. Marksist-Leninist ideolojinin fikirsel önderi, Ekim Devrimi'nin lideri ve Sovyetler Birliği'nin kurucusu. Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin öncüsü olan Rusya Komünist Partisi (Bolşevik)'nin ilk lideri. Lenin aynı zamanda Marksist teorik ve felsefi yazıların yazarı olarak bilimsel sosyalizmin Marx ve Engels sonrası geliştiricilerindendir. Lenin'in en büyük amacı, kapitalizmin uzlaşmaz sınıf çelişkilerinden proleter bir dünya devrimi oluşturup toplumsal sınıf karşıtlıklarının olmadığı insan toplumunun tarihsel oluşumuna öncülük etmekti.

<span class="mw-page-title-main">Sosyalist revizyonizm</span> Sosyalist revizyonizm, Marksist hareketin içinde revizyonizm sözcüğü, önemli Marksist öncüllerin çeşitli fikirlerinin, ilkelerinin ve teorilerinin revizyondan geçmesi gerektiğine inanan bir düşünce tarzıdır.

Sosyalist revizyonizm, Marksist hareketin içinde revizyonizm sözcüğü, önemli Marksist öncüllerin çeşitli fikirlerinin, ilkelerinin ve teorilerinin genellikle burjuvazi sınıfı ile birlik olma benzeri değişiklikler içeren bir revizyondan geçmesi gerektiğine inanan bir düşünce tarzıdır.

<span class="mw-page-title-main">Afiş</span>

Afiş veya poster, Türk Dil Kurumu'nun tanımına göre; "bir şeyi duyurmak veya tanıtmak için hazırlanan, kalabalığın görebileceği yere asılmış, genellikle resimli duvar ilanı, ası" şeklinde tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şubat Devrimi</span>

Şubat Devrimi, I. Dünya Savaşı sırasında 1917'de ortaya çıkan devrimci harekettir. Devrim, 1917'de Rusya'da gerçekleşen iki devrimden ilkiydi.

Mejrayontsi Rusça kelime anlamı olarak bölge birliği olarak çevrilebilir, Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi Menşevik grubuna bağlı Enternasyonalistler grubudur. 1913-1917 yılları arasında parti içindeki Sankt-Peterburg merkezli küçük bir siyasi gruptur, 1917 Ekim Devrimi sürecinde Bolşeviklerle birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Marksizm-Leninizm</span> İdeoloji

Marksizm-Leninizm, adını Karl Marx ve Vladimir Lenin'den alan, 1920'li yıllarda komünist partiler arasında popülerlik kazanan ideolojik akım. Marksizm-Leninizm; Marx, Engels ve Lenin'in ortaya koyduğu temel öğretilere bağlı kalarak, değişen koşullara ve çağın gereklerine uygun bir biçimde sosyalist sistemde yeniden uygulanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Marksizm-Leninizm Enstitüsü</span>

Marksizm-Leninizm Enstitüsü, 1919'da Moskova'da temelleri atılan ve 1921-1991 yılında Sovyetler Birliği'nde Marksist-Leninist eserleri araştırıp yayın yapan akademi. Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından günümüzde ismi "Sosyalizm Tarihi ve Teorisi Enstitüsü" şeklindedir.

Bu maddede; Rus sosyalist devrimci, Marksist-Leninist ideolojinin fikirsel önderi, Ekim Devrimi'nin lideri ve Sovyetler Birliği'nin kurucusu Vladimir Lenin'e ait kitap, yazı, konuşma, makale ve mektup gibi eserler ile kendi hakkında yazılmış kitaplar yer almaktadır. Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin öncüsü ve Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) ilk lideridir. Lenin, dünyada eserleri yabancı dile en fazla tercüme edilen kişidir.

<i>Otorite Üzerine</i>

Otorite Üzerine, Friedrich Engels'in her türlü otoriteyi reddeden Mihail Bakunin önderliğindeki anarşistlerin görüşlerini eleştirdiği ve proleter devrimin devlet karşısındaki tutumu sorununa ilişkin marksist görüşlere bir temel getiren makalesidir. Makale; dönemin enternasyonal sosyalist hareketini Bakunin etkisindeki anarşizmin etkisinden korumak amacıyla yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Progress Publishers</span>

İlerleme Yayıncılık ya da Yabancı Diller Yayınevi, 1931 yılında Sovyetler Birliği'nin başkenti Moskova'da "SSCB Dışişleri İşçileri Derneği" ismiyle kurulan yayınevi. Yayınevi; Marksist-Leninist eserlerin İngilizce sürümlerini yayımlamasıyla bilinmektedir.

Devrimci terör veya terör iktidarı, 1793'ten 1795'e kadar olan Fransız Devrimi sırasında ortaya çıkan Terör Dönemi'nde karşı-devrimcilere karşı kullanılan kuvvetin kurumsallaştırılmış uygulamasını ifade eden terim. Komünist terörizm terimi ise Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ndeki Kızıl Terörü ya da Kızıl Kmerler iktidarının karşı devrimci kesimlere uyguladığı uygulamaları tanımlamak için kullanılmıştır. Tersine, Beyaz Terör gibi "gerici terör" ise devrimleri bastırmak için de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Marxists Internet Archive</span> Marksist eserler kütüphanesi ve ağ arşivi

Marxists Internet Archive, kısaca MIA veya bilinen diğer adıyla Marxists.org, 1990 yılında kurulan, başta Marksizm'in kurucuları Karl Marx, Friedrich Engels olmak üzere, Vladimir Lenin, Lev Troçki, Rosa Luxemburg, Che Guevara, Mihail Bakunin, Pierre-Joseph Proudhon gibi çok sayıda Marksist, komünist, sosyalist ve anarşist yazarların eserlerini içeren, bu yapısıyla çok dilli bir kütüphane olarak kabul edilen, kâr amacı gütmeyen bir internet ansiklopedisi ve dijital kütüphanedir.

Aşamalı devrim teorisi veya aşamacılık, Çarlık Rusyası gibi az gelişmiş ülkelerin, sosyalist rejime geçmeden önce ilk olarak burjuva devrimi ile Kapitalist üretim biçimine geçerek ardından sosyalist rejime geçmesi gerektiğini savunan Marksist-Leninist bir politik teoridir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.