İçeriğe atla

Sovyet halkı

Sovyet halkı
Rusça:Советский народ
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Rusya27.000

Sovyet halkı (Rusçaсоветский народ, Sovetskiy narod)[1] veya SSCB vatandaşları (RusçaГраждане СССР; Grazhdane SSSR) Sovyetler Birliği nüfusunu bir arada tanımlamak için üretilmiş şemsiye bir demonim terimdir. Başlangıçta Sovyet nüfusuna özgün olmayan bir referans olarak kullanılmış, sonra "insanların yeni bir tarihsel, sosyal ve uluslararası halk birliği" olarak değerlendirilmiş ve farklılıkların yok edilmesi amacı güdülmüştür.[2]

Sovyetler Birliği'nin ilk dönem ulus politikaları

Sovyetler Birliği tarihi boyunca, Sovyet nüfusundaki etnik farklılıklara İlişkin hem doktrin ve hem pratik, zaman içinde değişik tesirde bulundu. Azınlıktaki millî Kültürler Sovyetler Birliği'nde tamamen ortadan kaldırılmamıştır. Sovyet tanımıyla, ulusal kültürler devletin resmî amaçlarını ve değerlerini desteklemek için kullanılmalıydı. 1920'lerde ve 1930'ların başlarında pragmatik bir adım olarak, Rus olmayan kültür ve dilleri destekleyen korenizatsiya (yerelleşme) politikası altında, milletlerin hep ortak bir devletin çimentosu olmaları amaçlanıyordu. 1930'ların sonlarında bu durum değişti, Rusça ve Rus kültürü ağırlık kazandı. 1950'lere gelindiğinde Sovyet kamu eğitimi bu tercihi daha da arttırdı. Devletin tüm çabalarına rağmen asimilasyon belli bir ölçüde kaldı. Çoğu millî kültür varlığını sürdürebilmiş, 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından da bağımsız kültürlerini ortaya koyabilmişlerdir.[3]

Politik kavram olarak Sovyet halkı

Harkiv'deki Pomerki çocuk sanatoryumu. (1950 yazı)
Rusya tarafından verilen pasaportun 5. alanında belge sahibinin etnisite bilgisi yer alıyor. (2002)

Nikita Kruşçev 1961 yılındaki SBKP 22. Kongresi Sovyet halkı terimini, SSCB'nde yaşayıp ortak özelliklere sahip çeşitli ulusların insanlarından oluşan tarihi bir halk topluluğu olarak tanımladı.

1953-1956 arasındaki Stalinsizleştirme olarak da adlandırılan dönemde, Stalinin diktatörce uygulamalarının reddi ve mağdurların bazı mağduriyetlerinin telafi edilmişti. Fakat ırklara, şartlara ve bölgelere göre yine çelişkili politikalar izlenmiştir. 22. Kongrede okunan programın "Millî münasebetler alanında partinin hedefleri" başlığının girişi şöyle başlıyordu:

Açılıp genişlemiş komünizm kuruculuğu, Sovyetler Birliği'nde milletlerin ileride birbirlerine daha yakın olmak ve tam bir birliğe ulaşmak özelliğini taşıyan millî münasebetlere gelişiminde yeni bir aşamayı ifade eder.

Burada sözü edilen "milletlerin birbirlerine daha yakın olması" ifadesinden yalnız siyasi ve kültürel bağları sıkılaştırmanın değil milletler arasındaki farkların ortadan kaldırılmasının vurgulandığı, Kruşçev'in devam eden sözlerinden anlaşılmaktadır:

Komünistler millî ayrılıkları muhafaza etmeyeceklerdir. Hatta millî kalıntıların en ufak belirtisinin bile kökü, tam bir Bolşevik uzlaşması ile kurutulmalıdır.

[2]

1971 yılındaki SBKP 24. Kongresi'nde Sovyet halkı teriminin tanımı tamamlandı:

Yeni tarihsel, sosyal ve uluslararası halk birliği, ortak bir toprak, ekonomi ve sosyalist içerik; farklı ulusların yansımalarından gelen bir kültür, federal bir devlet ve ortak bir nihai hedef: Komünizmin inşası.

2010 Rusya Nüfus Sayımında kendini "Sovyet halkı" olarak tanımlayanların sayısı 27 bine kadar düşmüştür.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ UkraynacaРадянський народ, Radyasky narod; BelarusçaСавецкі народ, Savetski narod; KazakçaСовет халқы, Sovet khalqı; AzericeSovet xalqı, Sovet khalqı); Gürcüceსაბჭოთა ხალხი, sabchot’a khalkh; ErmeniceԽորհրդային մարդիկ, Khorhrdayin mardik
  2. ^ a b Süleymanlı, Dr. Ebülfez (Yaz 2005). "Sovyetlerin Millî Kimliği Yok Etme Faaliyetleri: 'Sovyet Halkı' Denemesi". Karadeniz Araştırmaları, 6. Dergi Park Akademik. ss. 128-129. 3 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2017. 
  3. ^ Barbara A. Anderson and Brian D. Silver, "Some Factors in the Linguistic and Ethnic Russification of Soviet Nationalities: Is Everyone Becoming Russian?" in Lubomyr Hajda and Mark Beissinger, Eds., The Nationality Factor in Soviet Politics and Society (Boulder: Westview, 1990): 95-130.(İngilizce)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Haydar Aliyev</span> 3. Azerbaycan cumhurbaşkanı

Haydar Alirıza oğlu Aliyev Azerbaycanlı siyasetçi, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin üçüncü cumhurbaşkanı, Nahçıvan Yüksek Meclisi'nin 3. Başkanı. Aynı zamanda Azerbaycan'ın görevdeki cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in babasıdır. Azerbaycan'ın "ümummilli lider" ve "ulu önder" unvanlarını taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Ulusal Marşı</span> Azerbaycanın millî marşı

Azerbaycan Ulusal Marşı, Azerbaycan'ın ulusal marşıdır. Güftesi Şair Ahmed Cevad, bestesi ise Üzeyir Hacıbeyov tarafından yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Emin Resulzâde</span> Azerbaycan Demokratik Cumhuriyetinin kurucusu

Mehmed Emin Resulzâde, Azeri devlet adamı ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurucusu.

<span class="mw-page-title-main">Haydar Aliyev Nişanı</span> Azerbaycan Cumhuriyetinin en yüksek devlet ödülü

Haydar Aliyev Nişanı, Azerbaycan′ın en yüksek nişanıdır. Azerbaycan'ın ülke gelişiminde katkıda bulunan kişilere verilmektedir. 22 Nisan 2005'te çıkarılan kanunla tedavüle girmiştir. İlk olarak Azerbaycan'ın dördüncü cumhurbaşkanı, Haydar Aliyev'in oğlu İlham Aliyev'e verilmiştir. Günümüze kadar toplamda 26 kişiye nişan verilmiştir.

Araz-Nahçıvan Peşekar Futbol Kulübü Azerbaycan'ın Nahçıvan şehrini temsil eden futbol kulübü. Kulüp 2013-14 sezonunun sonunda Azərbaycan Premyer Liqası'na yükselmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı</span> eski ulusal marş

Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti marşı Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1944-1992 yılları arasında kullandığı devlet marşı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'ın Millî Kahramanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste Azerbaycan'ın Millî Kahramanı unvanı verilen kişiler ve askerler hakkında kısa bilgiler içerir.

<span class="mw-page-title-main">Mirvarid Dilbazi</span>

Mirvarid Dilbazi, Sovyet Azerisi komünist şair.

<span class="mw-page-title-main">Mihriban Aliyeva</span> Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı

Mihriban Arif kızı Aliyeva, 21 Şubat 2017 itibarıyla Azerbaycan Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı yardımcısı ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in eşi. Yeni Azerbaycan Partisi Genel Başkan Yardımcısı. Mihriban Aliyeva aynı zamanda Haydar Aliyev vakfının başkanı ve UNESCO iyi niyet elçisidir.

Firuz Mustafayev Rajab oglu ya da; 'Feyruz Mustafayev'; d. 16 Ekim 1933- ö. 7 Temmuz 2018), Eski Azerbaycan başbakanı ve siyasetçidir. Azerbaycan'ın 2'nci Başbakanı olarak 7 Nisan 1992-18 Mayıs 1992 arasında Bolarak geçici görevle gelmiş daha sonra yerine Rahim Huseynov atanmıştır. 2016'dan itibaren, Cumhurbaşkanlığı ekonomi işleri danışmanı olarak görev almıştır. Azeri siyasetçi ve eski başbakan Firuz Mustafayev 7 Temmuz 2018'de 84 yaşında ölmüştür.

Yusuf Aliyev - Azerbaycan Ulusal Kahramanı

Haydar Aliyev Sarayı, eski adıyla Cumhuriyet Sarayı veya Sovyet döneminde Lenin Sarayı, Bakü'de yer alan 2.500 kişilik konser ve gösteri sarayı. Saray, 2003 yılında Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in ölümünden sonra yeniden adlandırıldı. Sarayın tasarımcısı Aliş Lambaranski olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Millî Meclisi başkanları listesi</span>

Azerbaycan Millî Meclisi başkanları listesi, 1990'da açılan Azerbaycan Cumhuriyeti Yüksek Sovyeti, onun ardılı Azerbaycan Cumhuriyeti Yüksek Sovyeti ve onların ardılı Azerbaycan Millî Meclisi başkanlarını içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Devlet Güvenlik Hizmeti</span>

Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Güvenlik Hizmeti, Azerbaycan'nın iç istihbarat teşkilatıdır. 2015 yılında eski Millî Güvenlik Bakanlığı'nın lağvedilip ikiye ayrılması sonucu kurulmuş olup iç istihbarat ve istihbarata karşı koyma görevlerinden sorumludur. Merkezi başkent Bakü'de Parlamento Caddesi üzerinde yer almaktadır.

Azerbaycan Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, birinci Cumhurbaşkanı yardımcısı Cumhurbaşkanına vekâlet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır.

2017 Alhanlı saldırısı veya Alhanlı faciası, Ermenistan Silahlı Kuvvetleri tarafından 4 Temmuz 2017'de saat 20.40 sıralarında Azerbaycan'ın işgal altındaki topraklarında konuşlanmış Ermeni silahlı kuvvetleri birlikleri tarafından Azerbaycan'ın Füzuli Rayonu'na bağlı Alhanlı köyünde bir eve 82 ve 120 mm'lik havan ve bomba atarlarla gerçekleştirilen saldırıdır.

Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanına bağlı Kamu Yönetimi Akademisi veya sadece Kamu Yönetimi Akademisi, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in fermanıyla kurulmuş bir yüksek öğretim kurumudur. Bakü Sosyal Yönetim ve Siyaset Bilimi Enstitüsü temelinde 3 Ocak 1999 tarihinde kurulan akademi, devlet memurlarının profesyonelliklerini geliştirmek amacıyla tam ve kısa süreli kurslar sunarak aynı zamanda bir eğitim merkezi olarak da hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ömer Eldarov</span> Azeri heykeltıraş ve halk sanatçısı

Ömer Eldarov Azeri heykeltıraş, ressam, siyasetçi, halk sanatçısı ve Azerbaycan Millî İlimler Akademisi asil üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Cavid Mozolesi</span>

Hüseyin Cavid Mozolesi veya Anıt mezarı - Nahçıvan'da ünlü Azerbaycan şairi ve oyun yazarı Hüseyin Cavid'in mezarı üzerine dikilmiş bir mozoledir.

<span class="mw-page-title-main">Rahib Aliyev</span>

Rahib Aliyev ya da Rahib Seyidağa oğlu Aliyev, Azeri aktör.