İçeriğe atla

Sovyet gizli servislerinin zehir laboratuvarları

Sovyet gizli servislerinin zehir laboratuvarları ya da bilinen diğer adlarıyla Laboratuvar 1, Laboratuvar 12 ve Kamera, Sovyet gizli polis teşkilatlarının gizli bir araştırma ve geliştirme tesisiydi,[1][2] 90'lı yılların sonlarında yeniden başlatıldığı bildirildi.[3][4]

Kronoloji

  • 1921: Sovyet gizli servisleri, ilk zehir laboratuvarı "Özel Ofis" adı altında kuruldu. Pavel Sudoplatov'a göre, tıp profesörü Ignatii Kazakov laboratuvara başkanlık etti.[5]
  • 1926: Laboratuvar, Menzhinsky'nin ölümünden sonra 1934'te OGPU başkanı Vyacheslav Menzhinsky'nin bir milletvekili olan Genrikh Yagoda'nın denetimine girdi. Yagoda daha sonra NKVD şefi oldu.
  • 20 Şubat, 1939: Grigory Mairanovsky başkanlığında laboratuvar Laboratuvar 1e dönüştü. Laboratuvar, 1939'dan Mart 1953'e kadar NKVD direktörü Lavrenty Beria ve yardımcısı Vsevolod Merkulov'un doğrudan denetimi altındaydı.
  • 21 Aralık, 1951: Grigory Mairanovsky, Viktor Abakumov'un tutuklanmasıyla bağlantılı olarak tutuklandı, bu tutuklama, muhtemelen Josef Stalin 'in NKVD şefi Lavrenty Beria'yı görevinden aldırma kampanyasının bir parçasıydı.
  • 14 Mart, 1953: Laboratuvar, Laboratuvar 12 olarak yeniden adlandırıldı. Lavrenty Beria ve Vsevolod Merkulov, Stalin'in ölümünden sonra infaz edildi. Laboratuvarın NKVD müfettişi olan Pavel Sudoplatov uzun süre hapis yattı.
  • 1978: KGB'nin Birinci Genel Müdürlüğü bünyesindeyken laboratuvar, "Özel Teknoloji Merkezi ve Soruşturma Enstitüsü" olarak genişletildi.
  • 1991 yılından beri: Moskova yakınlarındaki Yasenevo merkezli SVR'nin çeşitli laboratuvarları, "Batı'daki gizli operasyonlar için biyolojik ve toksik silahların yaratılmasından" sorumludur.[6]

İnsan üzerinde deneyler

Mairanovsky ve meslektaşları Gulag'daki ölümcül mahkûmlar üzerinde ("insanların düşmanları"), adlı zehirleri test ettiler. Hardal gazı, risin, digitoksin, kürar ve siyanür gibi zehirler bu zehirlere dahildir.[7] Deneylerin amacı, ölüm sonrası tespit edilemeyen, tatsız ve kokusuz bir kimyasal bulmaktı. Zehirler, mağdurlara bir yemek ya da içki ile birlikte "ilaç" olarak verilmiştir.[5]

Sonunda, istenilen özelliklere sahip bir müstahzar olan C-2 veya K-2 (Karbilamin kolin klorür) geliştirildi.[5][8][9] Tanıkların ifadelerine göre kurban fiziksel olarakdeğişir, boyu kısalır, hızla zayıflar, sessiz ve sakinleşir ve maksimum on beş dakika içerisinde ölür.[5] Mairanovsky, her zehirin etkisi hakkında daha kapsamlı bir sonuç elde etmek için laboratuvara çeşitli fiziksel koşullara ve yaşlara sahip insanlar getirdi.

Pavel Sudoplatov ve Nahum Eitingon, "insanlar" üzerinde test edildiği takdirde Mikhail Filimonov'un özel ekipmanı (yani zehirleri) onayladı.[5] Vsevolod Merkulov, bu deneylerin NKVD şefi Lavrenti Beriya tarafından onaylandığını söyledi.[5] Tutuklanmasının ardından Beria, 28 Ağustos 1953'te Mairanovski'ye idam cezasına çarptırılan insanlar hakkında deneyler yapması üzere emirler verdiğini, ancak kendi fikrim olmadığını doğruladı.[5]

İnsan deneylerine ek olarak Mairanovsky, Sudoplatov'un gözetiminde zehirlenmiş insanları idam ettirdi.[5][10]

Tanınmış kurbanlar

  • 1930: Rus Askeri Birlikleri'nin lideri Alexander Kutepov, Paris'te uyuşturucu kaçakçılığı yaptığı için uyuşturucunun aşırı dozda verilmesi nedeniyle kalp krizinden öldü.[5]
  • 1936: Nestor Lakoba, Abhaz komünist lider
  • 1940: Nikolay Koltsov, ünlü Rus biyolog
  • 1937: Beyaz Ordu'nun liderlerinden biri olan Rus general Evgenii Miller, Paris'te uyuşturuldu ve kaçırıldı. Daha sonra Rusya'da infaz edildi.[5]
  • 1947: Yazın, Cy Oggins Laboratuvar 1'e ("Kamera") alındı. Burada Grigory Mairanovsky onu 10-15 dakika arasında öldüren kürarı enjekte etti.[11]
  • 1938: Abram Slutsky (17 Şubat 1938)
  • 1959: Stepan Bandera
  • 1947: Ukrayna Katolik Kilisesi Başpiskoposu Theodore Romzha, Mairanovsky tarafından enjekte edilen kürar ile öldürüldü[5]
  • 1971: Nobel ödülü sahibi ve muhalif Aleksandr Soljenitsin, risin ile zehirlendi. Solzhenitsyn, girişimden sağ kurtuldu.[12][13]
  • 1978: Bulgar uyruklu yazar Georgi Markov, Londra'da şemsiye ucuna yerleştirilen bir mekanizmadan fırlatılan risin içeren bir bilyeyle zehirlendi ve dört gün sonra hayatını kaybetti.; gerekli ekipmanlar o laboratuvarda hazırlandı.[14]
  • 1979: 13 Aralık 1979'da Afganistan'ın ikinci cumhurbaşkanı Hafızullah Amin' zehirlemeye teşebbüs edildi. KGB 8 bölümü ajanı olan Mitalin Talybov (kod adı SABIR) Amin'in başkanlık sarayına şef olarak sızmayı başardı. Ancak Amin, yemeğin ve içeceğin zehirli olduğunu biliyormuş gibi davrandı ve yemek ve içecekleri damadının yiyecek ve içecekleriyle değiştirdi, böylece damadının ağır yaralanmasına yol açtı ve damadı ironik bir şekilde Moskova'da bir hastaneye getirildi.[15]

Planlanmış cinayetler

  • Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti başkanı Josip Broz Tito. 1940'ların sonlarında, laboratuvar üretimi toz haline getirilmiş veba virüsü küçük bir cihazın içine kondu. Suikastçinin vebaya karşı bağışıklığı vardı. Cihaz Tito'ya karşı kullanılacaktı, ancak daha önce Leon Trotsky'e villanın üzerinden saldırı düzenleyen ve şimdi Tito'yu öldürme görevini alan MGB ajanı Iosif Grigulevich, Joseph Stalin'in ölümünden sonra geri çağrıldı.[5][14][16]
  • Gürcistan'ın demokratik yollarla seçilmiş ilk başkanı Zviad Gamsahurdia. Biopreparat eski Genel Müdür Yardımcısı Ken Alibek'e göre, bu laboratuvar, Gamsakhurdia'yı öldürmek için saptanamayan bir kimyasal veya biyolojik zehir bulmaya çalışıyordu.[16] BBC News'e göre Gamsakhurdia'nın arkadaşları onun intihar ettiğine inanıyor, buna karşın eşi öldürüldüğü görüşünden vazgeçmiyor.[17]

Tehdit altındaki muhalifler

The New York Times satranç şampiyonu ve Putin'in rakibi olan Garry Kasparov'un şişelenmiş su içtiğini ve korumalarıyla taşınan yemekleri yediğini bildirdi.[18]

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ KGB Poison Factory: From Lenin to Litvinenko 18 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., RFE/RL, interview with Boris Volodarsky (Russian) - English version 18 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Shoham, D.; Wolfson, Z. (Ekim–Aralık 2004). "The Russian Biological Weapons Program: Vanished or Disappeared?". Critical Reviews in Microbiology. 30 (4). ss. 241-261. doi:10.1080/10408410490468812. PMID 15646399. 
  3. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Harding isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  4. ^ Kramer, Andrew E. (20 Ağustos 2016). "More of Kremlin's Opponents Are Ending Up Dead". The New York Times. ISSN 0362-4331. 21 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2016. 
  5. ^ a b c d e f g h i j k l Vadim J. Birstein. The Perversion Of Knowledge: The True Story of Soviet Science. Westview Press (2004) 0-8133-4280-5.
  6. ^ Alexander Kouzminov Biological Espionage: Special Operations of the Soviet and Russian Foreign Intelligence Services in the West, Greenhill Books, 2006, 1-85367-646-2 [1] 25 Nisan 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  7. ^ Andrew Meier. 2008. The Lost Spy: An American in Stalin's Secret Service, W. W. Norton.
  8. ^ Kristen Laurence, The Murder Stories 16 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ Boris Volodarsky, The KGB's Poison Factory 20 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., page 34.
  10. ^ History of Soviet poisonings (Russian) 19 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Boris Sokolov grani.ru
  11. ^ Meier, Andrew (11 Ağustos 2008). The Lost Spy: An American in Stalin's Secret Service. W. W. Norton. ss. 273-288. ISBN 978-0-393-06097-3. 
  12. ^ Vaksberg, Arkadiĭ (2011). Toxic Politics: The Secret History of the Kremlin's Poison Laboratory--from the Special Cabinet to the Death of Litvinenko. Santa Barbara, Calif: Praeger. ss. 130-131. ISBN 978-0-313-38746-3. 
  13. ^ Pearce, Joseph (2011). Solzhenitsyn: A Soul in Exile (Rev. and updated bas.). San Francisco: Ignatius Press. s. 57. ISBN 978-1-58617-496-5. 
  14. ^ a b Christopher Andrew and Vasili Mitrokhin, The Mitrokhin Archive: The KGB in Europe and the West, Gardners Books (2000), 0-14-028487-7
  15. ^ Vasili Mitrokhin and Christopher Andrew, The World Was Going Our Way: The KGB and the Battle for the Third World, Basic Books (2005) hardcover, 677 pages 0-465-00311-7
  16. ^ a b Ken Alibek and S. Handelman. Biohazard: The Chilling True Story of the Largest Covert Biological Weapons Program in the World - Told from Inside by the Man Who Ran it. 1999. Delta (2000) 0-385-33496-6
  17. ^ Reburial for Georgia ex-president 1 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The BBC News. 1 Nisan 2007.
  18. ^ Kramer, Andrew E (20 Ağustos 2016). "More of Kremlin's Opponents Are Ending Up Dead". New York Times. 21 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mihail Tuhaçevski</span> Sovyet Mareşal

Mihail Tuhaçevski görevini 1918 ila 1937 sürdürmüş, Kızıl Napolyon lakaplı Sovyet mareşal ve teorisyen

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Katyn Katliamı</span>

Katyn Katliamı veya Katyn Ormanı Katliamı, 1940 yılında yaklaşık 22.000 Polonyalı subay, sivil ve aydınların başlarına birer kurşun sıkılarak gerçekleştirilen toplu infaz. Sovyetler Birliği hükûmeti uzun yıllar bu olayda kendisinin sorumlu olmadığını açıkladı, olayın Nazi Almanyası tarafından gerçekleştirildiğini savundu. Ancak 1990 yılında Mihail Gorbaçov yaşananların Sovyetler tarafından gerçekleştirildiğini kabul etti. Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından 1992 yılında Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, Polonya Devlet Başkanı Lech Walesa'ya infaza dair Josef Stalin'in imzaladığı emrin orijinal belgelerini verdi. Ayrıca 2010 yılında, dönemin Rusya başbakanı Dmitri Medvedev, 22.000 bin kişinin infaz edildiği bu katliam hakkındaki Sovyet belgelerinin çevrimiçi olarak yayınlanmasını emretmiştir. Bunun üzerine Rusya, hükûmete ait bir web sitesinde Katyn'deki Polonyalı mahkûmların katliamına ilişkin belgeleri yayınladı.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Temizlik</span> Sovyet siyasi baskı, hapis ve infaz kampanyası

Büyük Temizlik, Büyük Tasfiye veya Büyük Terör, Sovyetler Birliği'nde 1936-1938 yılları arasında yapılan siyasi baskı kampanyasıdır. Komünist Parti ve devlet görevlileri arasında temizliğe yol açarken, Kızıl Ordu ile toprak sahiplerinin baskı altına alınmasına ayrıca geniş çapta polis araştırması, tutuklamalara ve keyfî infazlara yol açmıştır. Rus tarihçesinde en yoğun tasfiye harekâtıdır, 1937-1938 arası Yejovşçina, Sovyet gizli polisi NKVD'nin şefi Nikolay Yejov'un adından kaynaklanır. 600.000 ila 1.2 milyon kişinin öldüğü tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Vasili Blohin</span>

Vasili Mihayloviç Blohin, Sovyet generali, stalinist NKVD’de, Genrih Yagoda, Nikolay Yejov ve Lavrenti Beriya’nın komutası altında baş infazcı olarak hizmet görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Gizli söylev</span>

Gizli Söylev veya Kruşçev Raporu, Sovyetler Birliği Komünist Partisi 20. Kongresinde Genel Sekreter Nikita Kruşçev tarafından 25 Şubat 1956 tarihinde yapılan konuşmadır. Konuşmada, 1953 yılına kadar iktidarda olan Sovyet lideri Josef Stalin tarafından yapılan yanlış uygulamalar, orduda ve partide gerçekleştirilen tasfiyeler, kişi kültünün oluşturulması eleştirilir. Kruşçev konuşmasında Stalin'i kıyasıya eleştirirken Bolşevik lider Vladimir Lenin'e ve Sovyetler Birliği Komünist Partisine sahip çıkacaktır.

<i>Kruşçevin Anıları</i>

Kruşçev'in Anıları, Sovyetler Birliği'nin üçüncü lideri Nikita Kruşçev'in görevden alındıktan sonra 1966'da yazmaya başladığı, ancak KGB'nin baskısı üzerine ülke dışına gizlice gönderterek 1970'te orada İngilizce olarak bastırttığı anı kitabıdır. SSCB resmi yetkilileri Batı dünyasında büyük sansasyon yaratan ve onlarca dile çevrilen kitabın sahte olduğunu ilân etmişlerdi. Kitap orijinalinden iki ay sonra da Türkiye'de yayımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dış İstihbarat Servisi (Rusya)</span>

Rusya Federasyonu Dış İstihbarat Servisi (Rusça: Служба внешней разведки, Rusça telaffuz: [Sluʐbə vnʲɛʂnʲɪj rɐzvʲɛtkʲɪ]; tra. Sluzhba vneshney razvedki; ya da SVR RF ağırlıklı sivil işler için, Rusya'nın dış istihbarat kuruluşudur. SVR, KGB'nin Birinci Baş Direktörlüğü organizasyonunun halefidir. Askeri casusluk işlerinde karşılığı GRU olmaktadır. SVR RF Aralık 1991 yılından bu yana KGB'nin Birinci Baş Direktörlüğü halefi konumundadır. SVR'nin yönetim merkezi Moskova'da Yasenevo Bölgesi'nde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Tahran Konferansı</span>

Tahran Konferansı, 28 Kasım - 1 Aralık 1943 tarihleri arasında, Müttefik liderler, Joseph Stalin, Franklin D. Roosevelt ve Winston Churchill katılımıyla, SSCB'nin Tahran Büyükelçiliği'nde gerçekleşen ve o ana dek ilk kez tüm Müttefik liderlerin katıldığı bir strateji toplantısı idi. 22-26 Kasım 1943 tarihlerinde yapılan Kahire Konferansı'ndan hemen sonra yapılan bu liderler zirvesini, 1945 yılında yapılan Yalta Konferansı ve Potsdam Konferansları takip etti. Üç lider, toplantıya ajandalarındaki farklı gündemlerle başlamış olmakla birlikte, Nazi Almanyası'na karşı yeni bir cephe açılması konusunda oy birliği ile aldıkları bir kararla toplantıyı sonlandırdılar. Müttefiklerin Türkiye ve İran'la olan ilişkileri, Yugoslavya'daki operasyon, Japonya'nın durumu ve savaştan sonra yapılacaklar, Konferans'ta ele alınan diğer konulardı. İran'ın bağımsızlığının, müttefiklerin üç büyük üyesince tanındığına dair ayrı bir protokol de imza altına alındı.

<span class="mw-page-title-main">Rudolf Abel</span>

Rodolf Ivanovich Abel, gerçek adı Vilyam "Willie" Genrikhovich Fisher olan Sovyet istihbarat subayıdır. 1957 yılında Amerikan Federal Soruşturma Bürosu tarafından ajanlık gerekçesiyle tutuklandığı zaman kullandığı takma adını daha sonraları benimsemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde insan hakları</span>

Sovyetler Birliği, Komünist Parti üyelerinin devlet kurumları ile diğer örgütlerdeki tüm kilit pozisyonları elinde bulundurduğu sosyalist federasyondu. Medeni ve siyasi haklar büyük bir ölçüde sınırlandırılmış ve nüfusun tamamı devlet ideolojisi ile politikalarını desteklemek için seferber edilmişti. Özgür sendikalar, özel şirketler, resmî olarak izin verilmemiş kiliseler ya da muhalefet siyasi partiler gibi bağımsız siyasi eylemler kabul edilmemekteydi. Devletin Marksizm-Leninizm ideolojisine olan bağlılığı Sovyet vatandaşlarının özel mülkiyet haklarını sınırlandırmaktaydı. 1960'larda Sovyet insan hakları eylemcilerinin belirttiği üzere 1936 Anayasasının resmî hükümleri ile doğrudan tezat oluşturmaktaydı. 1970'lerin sonuna kadar yürürlükte olan bu anayasa toplanma ve dernek kurma özgürlüğü gibi çeşitli hakları garanti altına almaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Bruno Pontecorvo</span> İtalyan fizikçi

Bruno Pontecorvo, Enrico Fermi' nin ilk zamanlarındaki asistanı, yüksek enerji fiziği ve nötrinolar üzerine sayısız çalışmanın yazarı olan İtalyan nükleer fizikçi. Bir komünistin ikna etmesi sonucu, 1950'de Sovyetler Birliği'ne gitti ve burada muon çürümesi ve nötrinolar üzerine araştırmalarına devam etti. Prestijli Pontecorvo Ödülü, 1995 yılında onun anısına tesis edildi.

Sovyet gizli polis teşkilatlarının zaman içinde devamlılıkları vardı. Ekim Devriminden sonra Vladimir Lenin'in 20 Aralık 1917 tarihli kararıyla oluşturulan ilk gizli polise "Çeka" (ЧК) adı verildi. Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrasında KGB'nin ardılı konumundaki Rusya Federal Güvenlik Servisi'nde çalışanlar hâlâ gayriresmî olarak Çekist olarak adlandırılmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Isaac Babel</span> Rus gazeteci ve yazar (1894-1940)

Isaac Emmanuilovich Babel, Rus gazeteci, oyun yazarı, çevirmen ve kısa öykü yazarı.

Devlet Güvenliği Halk Komiserliği, Sovyetler Birliği'nde görev yürüten gizli polisin, 3 Şubat 1941'den 20 Temmuz 1941'e kadar faaliyet yürüten, ardından 1943'te Devlet Güvenlik Bakanlığı olarak yeniden adlandırılmadan önce var olan istihbarat ve karşı istihbarat birimi.

<span class="mw-page-title-main">Tüm-Birlik Devlet Siyasi İdaresi</span>

Tüm-Birlik Devlet Siyasi İdaresi veya resmi adıyla Halk Komiserleri Konseyi Birleşik Devlet Siyasi İdaresi, Obyedinyonnoye gosudarstvennoye politiçeskoye upravleniye pri SNK SSSR; kısaca ОГПУ (OGPU), 1923'ten 1934'e kadar faaliyet yürüten Sovyetler Birliği'nin gizli polis servisi.

<span class="mw-page-title-main">Pyotr Fedotov</span>

Pyotr Vasilyevich Fedotov, uzun süre Sovyet güvenlik ve istihbarat görevlisi, NKVD/NKGB'de karşı istihbarat başkanı ve Enformasyon Komitesi başkan yardımcısı olarak dış istihbarat başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Oleg Gordievsky</span>

Oleg Gordievsky, eski KGB albayı ve Londra yerleşik büro şefi. Komünizme olan inancını yitirdiği için İngiliz istihbaratı MI6’e gizli bilgi sağlayarak çifte ajanlık yaptı. Moskova’da yürütülen operasyon sırasında kimliğinin ortaya çıkması adına önce Finlandiya’ya, sonra da İngiltere’ye sığındı. Çifte ajan olduğunun ortaya çıkması sonucu Sovyetler Birliği’nce idama mahkûm edildi.

<span class="mw-page-title-main">Aktif önlemler</span>

Aktif önlemler (Rusça: активные мероприятия) Sovyetler Birliği ve Rusya Federasyonu tarafından yürütülen siyasi savaşı tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Kökeni 1920'li yıllara dayanan terim, Sovyet ve Rus hükûmetlerinin dış politika hedeflerine dayalı casusluk, propaganda, sabotaj ve suikast gibi operasyonları kapsamaktadır. Vladimir Putin yönetimi aktif tedbirleri uygulamaya devam etti.

<span class="mw-page-title-main">Zoya Voskresenskaya</span>

Zoya Ivanovna Voskresenskaya ; Sovyet diplomatı, NKVD dışişleri gizli ajanı ve 1960 ve 70'lerde çocuk kitapları yazan popüler bir yazardı. SSCB Devlet Ödülü sahibi (1968) Voskresenskaya, Skvoz Ledyanuyu Mglu ve Serdtse Materi adlı romanlarıyla tanınıyordu. 1962-1980'de 21 milyondan fazla kitabı SSCB'de satıldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.