İçeriğe atla

Sovyet demokrasisi

Sovyet demokrasisi veya konsey demokrasisi, doğrudan seçilmiş sovyetler (Rusça'da konsey, şura anlamına gelir) tarafından tüm nüfusun otoritesini sağladığı bir doğrudan demokrasiye dayalı siyasi sistemdir. Konseyler seçmenlerden doğrudan sorumludur ve talimatlarına göre bağlanır. Böyle bir zorunlu görev, seçilen delegelerin yalnızca vicdanlarından sorumlu oldukları serbest görevlerine zıtlık teşkil eder. Delegeler, istedikleri zaman görevlerinden alınabilir.

Sovyet demokrasisinde, seçmenler -örneğin bir fabrika çalışanları- bir bölgenin sakinleri veya bir kışla askerleri gibi temel birimlerde örgütlenir. Delegeleri doğrudan yasama organı, hükûmet ve mahkemeler olarak görev yapan kamu görevlileri olarak gönderirler. Locke ve Montesquieu'nun önceki demokrasi modellerinin aksine güçler ayrılığı sovyet demokrasisinde yoktur. Konseyler çeşitli düzeylerde seçilir: Konut ve iş düzeyinde delegeler genel kurullarda yerel meclislere gönderilir. Bunlar sırayla üyeleri bir sonraki seviyeye devredebilir. Heyet sistemi, devlet düzeyinde Sovyetler Kongresi'nde devam eder. Seçim süreçleri bu nedenle aşağıdan yukarıya doğru gerçekleşir. Seviyeler genellikle idari seviyelere bağlanır.

Kavram

Süreç, bir kentin işçilerinin yerel sovyetlerini seçmeleriyle başlar. Her işyeri, ilçe veya kışla, yerel bir mecliste toplanan ve onları temsil etmek üzere delegeleri seçer. Bu organ, o şehir için hem yasama hem de yürütme yetkisine sahiptir. Yerel sovyetler ayrıca daha üst düzey bir konsey için delegeler seçebilir. Bu sovyetler her bir idari bölge için kendi üstündeki konseyleri seçmeye devam edebilir. Her sovyetin yönettiği bölge üzerinde yasama ve yürütme yetkisi vardır.

Her sovyet daha sonra tüm ulusun en üst yönetim organı olan Sovyetler Kongresi'ni seçer ve oluşturur. Bu kurum aynı zamanda “yüksek sovyet” veya “ulusal sovyet” olarak da adlandırır. Sovyetler Kongresi, her biri genel kurulda yönetmek üzere toplanan her bir sovyet tarafından seçilen delegeler tarafından oluşturulmuştur. Sovyetler Kongresi yasa yapabilir, ekonomiyi yönetebilir ve kamu hizmetlerini yönetebilir. Bu sadece ekonomik bir organ değildir ve ulusun hükûmeti görevi görür.

Her sovyet küçük bir yürütme komitesi seçebilir. Bu komite, sovyetlerin yönettiği bölgenin günlük işleriyle ilgilenir. Yürütme komitesi, kendi sovyetine tabidir, eylemleri o sovyetin mevzuatına uygun olmalıdır ve yalnızca sovyetin oturumda olmadığı zamanlarda çalışır.[1] Bu yöntemin Atina demokrasisinden alındığına dair kaynaklar vardır.

Sovyet demokrasisini savunanlar, bu hükûmet biçiminin proletarya diktatörlüğünün büyük topluluklarda uygulanabileceği bir yöntem olduğunu savunurlar. Sovyet demokrasisi, vekaleten bir demokrasidir.[2] Teori, işçilere yakın olan veya temsil ettikleri alt sovyet üyelerine sahip olan sovyet üyelerinin, halkın kararlarını yasamaya doğru bir şekilde çevirebileceği ve merkezi bir parlamenter demokrasiden daha duyarlı olmalarından ileri gelir. Nihayetinde Sovyet demokrasisi, özellikle delegelerin görevden alınabilirlik ile doğrudan demokrasiye dayanır.[3]

Konsey komünistlerine göre sovyetler, proleter bir devrim sırasında işçi sınıfı örgütlenmesinin doğal şeklidir.[4] İşçiler doğal olarak, sendikaların etkisiz hale geldiği bölgedeki işgücü eylemlerini koordine eden, işyeri delegelerinin oluşturduğu bir grev komitesi oluşturarak sovyetler yaratırlar.[5] Dolayısıyla grev komitesi gibi örgütlenmeler daha sonra felç altındaki devletin işlevini üstlenir ve birer sovyet olur.[6] İşçi konseylerinin, kullanım için üretime ve ortak mülkiyete dayalı ekonomiyi yönettiği görülebilir.[6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "1924: HWCLecture14". marx.org. 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2019. 
  2. ^ (1886-1937), Nikolai Bukharin (1888-1938), Evgenii Preobrazhensky. "Nikolai Bukharin and Evgenii Preobrazhensky: The ABC of Communism - Chapter VI : The Soviet Power". www.marxists.org. 27 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2019. 
  3. ^ Lenin, Vladimir. "Can the Bolsheviks Retain State Power?". www.marxists.org. 20 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2019. 
  4. ^ Pannekoek, Anton (1952). "Letter on Workers Councils". 27 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2019. 
  5. ^ Pannekoek, Anton (Nisan 1936). "Workers Councils". 4 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2019. 
  6. ^ a b Pannekoek, Anton (1938). "General Remarks on the Question of Organisation". 6 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Halk Komiserleri Konseyi</span>

Halk Komiserleri Konseyi veya Rusça isminden kısaltmayla Sovnarkom, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra Sovyetler Birliği'nde en yüksek hükûmet organı. İlk Sovnarkom başkanı Lenin'dir. Lenin'in ölümünden sonra Stalin'in Komünist Parti Genel Sekreteri olarak iktidara gelmesiyle birlikte ülke yönetiminde en etkili makam genel sekreterlik olmuştur.

Doğrudan demokrasi, halkın egemenliğini bizzat ve doğrudan doğruya kullandığı demokrasi türüdür. Doğrudan demokrasi, halkın halk tarafından yönetilmesini öngörmektedir. Dolayısıyla doğrudan demokrasi dizgesi, demokrasinin ülküsel anlamına en yakın olan hâlidir. Siyasi kararların, çoğunluk esasına göre, yurttaşların oy çokluğu ile, doğrudan doğruya şehir halkı tarafından alındığı yönetim şekline, doğrudan doğruya demokrasi denir. Doğrudan demokraside, halk herhangi bir aracı veya temsilci olmadan politikalara karar verirken, temsili bir demokraside insanlar daha sonra politika girişimlerini yürürlüğe koyan temsilcilere oy verirler. Kullanılan belirli bir sisteme bağlı olarak, doğrudan demokrasi yürütme kararlarının geçirilmesini, sıralamanın kullanılmasını, yasaların yapılmasını, yetkililerin doğrudan seçilmesini veya görevden alınmasını ve yargılamaların yapılmasını gerektirebilir. Doğrudan demokrasinin önde gelen iki biçimi katılımcı demokrasi ve müzakereci demokrasidir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi</span> 1898-1918 tarihleri arasında Rusyada faaliyet göstermiş sosyalist–marksist işçi partisi

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi, 1898'de kurulan, Rusya'nın ilk Marksist partisi. Daha sonra Bolşevik ve Menşevik olmak üzere ikiye bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Halk Kongresi</span> Çin Halk Cumhuriyetinin yasama organı

Ulusal Halk Kongresi, Çin'de (ÇHC) en yüksek devlet kurumu ve yasama organıdır.

Tüm Rusya Merkezi Yönetim Komitesi veya VTsIK Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyetinde Sovyet Kongreleri ara dönemlerinde ülkedeki en yüksek otoriteydi. Anayasal değişiklik yapmaya yetkili tek organdı. Tüm Rusya Sovyetler kongresi tarafından seçilirdi. 1917 – 1937 yılları arasında görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Petrograd Sovyeti</span>

Petrograd Sovyeti veya tam adıyla Petrograd İşçi ve Asker Vekilleri Sovyeti, Sankt-Peterburg şehrinde 1917 Şubat Devrimi ile Çarlık Rusyasının dağılmasından sonra şehirde işçi ve cephedeki askerler tarafından kurulan temsil organı. Geçici Hükûmet ile sürekli rekabet hâlinde olmuş, Temmuz Günleri'nden sonra bastırılmış, Ekim Devrimi ile birlikte iktidar organı hâline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1918-1919 Alman Devrimi</span> devrim

1918–1919 Alman Devrimi ya da Kasım Devrimi, I. Dünya Savaşı'nın sonunda Friedrich Ebert önderliğinde anayasal monarşiden parlamenter demokrasiye geçiş sürecidir. Savaşın Almanya’nın aleyhine gelişmesinden dolayı Alman halkının üzerinde oluşan gerilim, ülkede yeni bir rejimin kurulması gerektiği düşüncesini ön plana çıkarmıştı. Devrimin amacı monarşi rejiminin yerine demokratik bir cumhuriyet kurmaktı. Bu hedef, İmparator II. Wilhelm’in tahttan çekilmesiyle sonuçlanan, 1 hafta, 4 gün süren ilk aşamada gerçekleşti. Almanya’daki radikal solcular komünist bir rejim kurmak istediği için bu devrim, komünist devrimciler ile anti-komünistler arasındaki bir iç savaşa dönüştü; bu durum, devrimin ikinci aşamasını yarattı. İkinci aşama tam olarak 9 ay, 1 hafta sürdü ve yönetim biçimi parlamenter demokrasiye dayanan Weimar Cumhuriyeti'nin zaferiyle sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 2. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDİP) II. Kongresi 30 Temmuz-23 Ağustos 1903 tarihinde Belçika'nın başkenti Brüksel'de başladı ve 6 Ağustos tarihine kadar burada devam etti. Belçika hükûmetine, Rusya Büyükelçiliği'nden yapılan baskılar neticesinde, Belçika polisi delegeleri zorla ülkeden çıkarttı. Londra'ya geçen delegeler, Kongre'yi bu şehirde tamamladılar. İlk kongrede kuruluşu ilan edilen Marksist Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne nihai şekli bu kongrede verildi.

Delege demokrasisi, oy verme yetkisinin temsilcilerden ziyade delegelerce kullanıldığı bir demokratik kontrol biçimidir. Bu terim halihazırda var olan ya da önerilen popüler kontrol aygıtlarının genel bir tanımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 5. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDİP) V. Kongresi, 13 Mayıs-1 Haziran 1907 tarihleri arasında Londra'da yapıldı. Kongre o ana dek, birleşmiş RSDİP'nin en geniş katılımlı kongresi idi. Kongrenin yapıldığı mekan olan ve Londra'nın Hackney bölgesinde bulunan Kardeşlik Kilisesi, birbirinden hararetli tartışmaların yapıldığı 25 oturuma tanıklık etti.

<span class="mw-page-title-main">İşçi Demokrasisi Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

İşçi Demokrasisi Partisi 2014 yılında duyurulan ve 21 Ağustos 2015 tarihinde kurulan Troçkist partidir.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Halk Kongresi Prezidyumu</span>

Çin Ulusal Halk Kongresi Prezidyumu, Ulusal Halk Kongresi’nin 178 üyeli bir organıdır.

Ukrayna Merkez Konseyi, Ukrayna Halk Cumhuriyeti'nin siyasi, kamu, kültürel ve mesleki örgütlerini birleştiren Bütün -Ukrayna konseyi idi. Ukrayna Ulusal Kongresi'nden sonra Konsey, Ukrayna-Sovyet Savaşı'na kadar sürecek olan arabuluculuktaki devrimci parlamentoydu.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya'nın bölgeleri</span>

Finlandiya'nın bölgeleri, Finlandiya'nın birinci düzey idari bölümleridir. Finlandiya 19 adet bölgeye ayrılmaktadır.

Çalışma ve Savunma Konseyi veya kuruluş adıyla İşçi ve Köylü Savunma Konseyi, Kasım 1918'de Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nde, merkezî ekonomiyi ve askerî malzemelerinin üretimini kontrol etmek için kurulan devlet aygıtıydı. Rus İç Savaşı döneminde kuruldu ve Kızıl Ordu için sanayi üretimini amacıyla acil kararlar veren olağanüstü ekonomik kararlar alma görevini üstlendi. Devrimci Askeri Konsey'e bağlı olarak çalışıyordu.

<span class="mw-page-title-main">1. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi</span>

1. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 1. Tüm-Rusya İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyetleri Kongresi, 16 Haziran-7 Temmuz 1917 tarihleri arasında Birinci Kolordu Harbiyesi'nde toplanan birinci Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir.

<span class="mw-page-title-main">2. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi</span>

2. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 2. Tüm-Rusya İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyetleri Kongresi, 7-9 Kasım 1917 tarihleri arasında Smolny Enstitüsü'nde toplanan ikinci Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir. Kongre zamanında Kışlık Sarayı Bolşeviklerce ele geçirilmiş ve Geçici Hükûmet üyeleri tutuklanmıştır.

9. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 9. Tüm-Rusya İşçi, Köylü, Asker ve Kazak Sovyetleri Kongresi, 23-28 Aralık 1921 tarihleri arasında Moskova'da toplanan dokuzuncu Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna SSC başkentinin Harkov'dan Kiev'e taşınması</span>

Ukrayna SSC başkentinin Harkov'dan Kiev'e taşınması, Ocak 1934'te başlayan önemli yönetim organlarının Harkiv'den Kiev'e taşınmasının ardından, 24 Haziran 1934'te gerçekleşti. Taşınmanın ilanın ardından Kiev'de kutlamalar ve askeri geçit töreni düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde spor</span>

Sovyetler Birliği'nde spor, Sovyet toplumunun yaşamında önemli bir yer tutuyordu. Bu alan hükûmet düzeyinde de büyük ilgi gördü. SSCB'de fiziksel kültür ve spora çok büyük önem verildi. Spor mümkün olan her yerde posterler, televizyon ve Sovyet basınının yardımıyla desteklendi.