İçeriğe atla

Sosyoloji maddeleri listesi

Bu liste sosyoloji maddelerinin dizinini içermektedir. Özet liste için Genel sosyoloji listesi.


A

AdaptasyonAileAile içi şiddetAkraba seçilimiAkrabalıkAkran grubuAkut hastalıklarAlkolizmAlman Sosyoloji TopluluğuAltkültürAltyapıAltyapı ve üstyapıAlzheimer hastalığıAmerikanizmAnabaptizmAnaerkillikAnasoylulukAnarşiAnayerliAndroginosAnimizmAnomiAntipozitivizmAntisemitizmAntropolojiApollonAraştırmaArtı değerAsch deneyiAsimilasyon — Askerî darbe — Askerî-endüstriyel kompleksAşkAtaerkillikAydınlanma ÇağıAyrımcılıkAvangartAvcı-toplayıcıAyinAzınlık

B

Bağımlı ve bağımsız değişkenlerBağımlılık teorisiBasın-yayınBebek ölümüBeklenen yaşam süresiBenlikBiçimsel dil kuramıBilgi teknolojisiBilimBilinçBilişsellikBinyılcılıkBirinci dünya ülkesiBirincil sektörBiyoetikBiyolojik cinsiyetBoyBurjuvaziBürokrasiBütünlükBüyük Buhran

C/Ç

Chicago okuluCinayetCinsiyetCinsiyet rolüCinsiyetçilikÇelişkiÇeteÇevre kirliliğiÇevrecilikÇıkar grubuÇifte standartÇilecilikÇocuk işçilerÇok eşlilikÇok kültürlülükÇok uluslu şirketÇölleşmeÇöp

D

Daimi orduDarwinizmDayanışmaDeğerDemografiDemokrasiDeneyDevalüasyonDevletDevletsiz milletDevrimDiasporaDifüzyonDiğerkâmlıkDinDireniş hareketiDistopyaDiyalektikDoğaDoğum oranıDoğurganlıkDramaturjik model

E

Egemen sınıfEgemenlikEğitimEkolojiEkonomiEkosistemEkzogamiEleştirel teoriElverişlilik örneğiEmperyalizmEmtiaEndüstriyel demokrasiEntelijansiyaEpistemolojiErillikEşcinsellikEşit işe eşit ücretEşitlikçilikEtnik azınlıkEtnik grupEtnografyaEtnometodolojiEtnosentrizmEv işçisiEvlilikEvrensel sağlık hizmetiEvrimEvsizlik

F

FaşizmFekonditeFeminizmFenomenolojiFeodalizmFetişFordizmFuhuşFütüroloji

G

Gayri safi yurt içi hasıla — Geçiş törenleriGelirGençlikGençlik altkültürüGenetik mühendisliğiGeniş aile — Geri besleme — Gestalt psikolojisiGettoGirişimcilikGizli müfredat — Göçmen — GörecilikGöreli yoksunlukGörücülükGöstergebilimGözetimGrevGrup davranışıGrup dinamiğiGünah keçisiGüven

H

HabitusHalk inançlarıHalk sağlığıHava kirliliğiHayvan taciziHegemonyaHeteroseksüellikHipotezHispanikHIV/AIDSHomofobiHukukHuyHükûmet

I/İ

IrkIrkçılıkİç grup ve dış grupİçgüdüİdeolojiİki ruhlulukİkinci dünya ülkesi — İlaca bağımlı kılma — İletişimİnkılapçılıkIQİsyanİş bölümüİşlevselcilikİşsizlikİyatrojenez

J

JeopolitikJim Crow yasaları

K

KadınlıkKamusal alanKantitatif araştırma yöntemiKapitalizmKapitalistKara Panter PartisiKarizmatik hareketKarma ekonomiKarşı devrimKarşı kültürKarşılaştırmalı sosyolojiKarşılıklılıkKastKatılımcı demokrasiKatolizmKayıt dışı ekonomiKent ekolojisiKent sosyolojisiKentleşmeKentsel dönüşümKimlikKiliseKolektif bilinçKolektif bilinçdışıKomünizmKonglomeratKorelasyonKök hücreKöktendincilikKöylü sınıfıKrallık zümreleriKronik hastalıklarKuruluşKutsalKültKültürKültür emperyalizmiKültürel görelilikKüreselleşmeKürtajKüyerelleşme

L

Laissez faireLezbiyenizmLiberal demokrasiLisansüstüLümpen proletarya

M

Makro sosyolojiMalthusçulukMarksizmMateryalizmMcDonaldlaşmaMedyan — Megalopol — MeritokrasiMeta fetişizmiMetodolojiMerkantilizmMİAMeslekMezhep — Michel Foucaulte — MilitarizmMilliyetçilikModaModerniteModernizasyon teorisiMonoteizm

N

Neden ilişkili pazarlamaNedensellikNeokolonyalizmNeoliberalizm — Nesnel — NezaketNitel araştırma metotlarıNormNükleer caydırıcılık

O/Ö

OkuryazarlıkOligarşiOligopol piyasasıOngunOntolojiOrganize suçOrmansızlaşmaOrta sınıfOtarşiOtoriter kişilik — Otoriteryenizm — OtoriteOtokrasiOtomasyonÖlümÖlüm oranıÖnyargı - Ötrofikasyon — Özel sağlık sistemi

P

ParadigmaPoliandriPoliarşiPolijiniPolis şiddetiPoliteizmPopüler kültürPostmodernizmPostmodernite — Post yapısalcı felsefe — Pozitif ayrımcılık — Positivizm — Pragmatik sosyoloji için bakınız: George Herbert MeadPragmatizmProletaryaPsikopatiPsikoz

Q

R

RadikalizmRasyonellikRealizmRedüksiyonizmRemodernizmRiskRönesansRuhsal bozukluk

S/Ş

Sanayi toplumuSanayileşmeSapir-Whorf hipoteziSatın alma gücü paritesiSavaşSavaş ekonomisiSeçkinler — Sekülarizasyon — SembolSera etkisiSerbest bölgeSermaye şirketiSeyirci etkisiSınıfSınıf ayrımıSınıf bilinciSınıf mücadelesiSilah ticaretiSilahlanma yarışıSimgesel etkileşimSimülasyonSistem teorisiSivil toplumSiyasetSiyaset sosyolojisiSiyasi çoğulculukSiyasi ekonomiSiyasi partiSosyal dışlanmaSosyal ilişkiSosyal sağlıkSosyalizmSosyobiyolojiSosyolojiSoykırımSoylulaştırmaSömürgecilikSöylevstatüStereotipStratejik Savunma GirişimiSuçŞehir içiŞiddetŞizofreni

Sosyal

social actions — Aktivizm — social actor — social analysis — social animal — social anthropology — Sosyal anksiyete bozukluğuSosyal güvence — social artifact — social attitude — social balance theory — social behavior — Sosyal imlemeSosyal sermaye — social center — Toplumsal değişme — social character — Sosyal yurtseverlikSeçim sistemi — social choice theory — Toplumsal grupToplumsal sınıfSosyal kulüp — social closure — Sosyal biliş — social commentary — social complexity — social computing — social condenser — social conflict — social conservatism — social contact — Toplumsal sözleşme — social construction — Sosyal inşacılık — social construction of technology — social context — social control — social cost — Social Credit — social cycle theory — social dance — Sosyal DarwinizmSosyal demokrasiDemografiToplumsal değişme — social diffusion theory — social dilemma — social disobedience — social disorganization — social division — social ecology — social effect of evolutionary theory — social effects of rock and roll — ElitizmToplum mühendisliği — social environment — Sosyal girişim — social epistemology — Toplumsal eşitlik — social evolution — social exchange theory — social fact — Sosyal anksiyete bozukluğu — social forces — social forum — Yapısal işlevselcilikBeşeri coğrafya — social geometry — social good — Toplumsal grup — social guidance film — Sosyal mühendislikToplumsal tabakalaşmaSosyal tarihSosyal konut — social hygiene movement — Kimlik — social implosion — social indicator — Sosyal eşitsizlikSosyal etki — social informatics — Üstyapı — Sosyal adaletGerçek sosyal yaşam — social institution — Sosyal sigortaSosyal ilişki — social issues — social judgment theory — social learning theory — Sosyal liberalizmSosyal ilişki — social loafing — social mania — Toplumsal engellilik modeli — social mobility — Toplumsal hareketSosyal ağ — social order — social organisation — social parasitism — social phenomenon — Toplum felsefesiSosyal politika — Sosyal pozisyon — social power — Akran baskısı — social prestige — social problem — social progress — Sosyal psikolojiToplumsal sınıf — social reality — Sosyal ilişki - social reproduction — Sosyal araştırma — social resonance — Sosyal sorumluluk — social risk — social risk positions — social robot — social roleSözleşmeSosyal bilimler — social simulation — social skills — social space — social statistics — social stigma — Toplumsal yapı — social studies — social support — social theory — İsyanSosyal hizmet — social trend — Sosyal bilimkurguDayanışma

Sosyolojik

sociology books — Sosyoloji teorileri — sociological imagination — sociological naturalism — sociological perspective — Positivizm

Sosyoloji alt dalları

Tam liste için bakınız Sosyolojinin dalları

Gerontoloji — sociology of architecture — Sanat sosyolojisiBeden sosyolojisi — sociology of childhood — sociology of conflict — sociology of deviance — sociology of disaster — Eğitim sosyolojisi — sociology of emotions — sociology of the family — sociology of fatherhood — sociology of film — sociology of food — Toplumsal cinsiyet sosyolojisiSiyaset sosyolojisi — sociology of health and illness — Bilim tarihi sosyolojisiGöç sosyolojisiBilgi sosyolojisi — sociology of language — Hukuk sosyolojisi — sociology of leisure — Davranışsal iktisat — sociology of medicine — Askerî sosyoloji — sociology of music — sociology of punishment — Irk ve etnik ilişkiler sosyolojisiDin sosyolojisi — sociology of science and technology — sociology of sport — sociology of terrorism — sociology of work-sociology of motherhood

T

TabuTarım toplumuTarihsel sosyolojiTaşıma kapasitesiTaylorculukTecavüzTek eşlilikTek hatlı evrimTekelTeknolojiTemsilî demokrasiTeoriTeoritik yaklaşımTerörizmTıpTicaret ağıToplulukToplumToplumsal olayToplumsal cinsiyetToplumsal tabakalaşmaToplumsal yabancılaşmaToplumsal yapıToplumsallaşmaTopyekûn savaşTotalitarizmTöre ve namus suçlarıTransseksüellikTüketim toplumu

U

Ulus devletUssallaştırmaUygulamalı bilimlerÜçüncü dünya ülkesiÜçüncül sektörÜretici güçlerÜretim araçlarıÜretim biçimiÜretim ilişkileriÜst anlatıÜst gerçeklikÜst sınıfÜstel büyüme

V

VaroluşçulukVatandaşVatandaşlık

W

X

Y

YahudilikYanlış bilinçYapıYapılandırma teorisiYapısal işlevselcilikYapısal işsizlikYapısökümYaş ayrımcılığıYaş piramidiYaşam döngüsüYaşlı istismarıYeşil DevrimYoksullukYoksulluk sınırıYolsuzluk

Z

ZenofobiZekâZihin kontrolü


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sosyoloji</span> toplumun oluşum, işleyiş ve gelişim yasalarını inceleyen bilim dalı

Sosyoloji veya toplum bilimi, toplum ve insanın etkileşimi üzerinde çalışan bir bilim dalıdır. Toplumsal (sosyolojik) araştırmalar sokakta karşılaşan farklı bireyler arasındaki ilişkilerden küresel sosyal işleyişlere kadar geniş bir alana yayılmıştır. Bu disiplin insanların neden ve nasıl bir toplum içinde düzenli yaşadıkları kadar bireylerin veya birlik, grup ya da kurum üyelerinin nasıl yaşadığına da odaklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Max Weber</span> Alman sosyolog

Max Weber, Alman düşünür, sosyolog ve ekonomi politik uzmanı. Modern antipozitivistik toplumbilimi incelemesinin öncüsü olduğu düşünülür. Sosyolojiyi yöntem bilimsel olgunluğa eriştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Din sosyolojisi</span> sosyolojinin bir dalı

Din sosyolojisi, dini kurum ve dini yapılanmaları, dini temalarla toplumsal yapı arasındaki ilişkileri ve dinin toplum, toplumun din üzerindeki etkilerini araştıran bilimsel bir disiplindir. Din sosyologları toplumun din üzerinde dinin toplum üzerindeki etkilerini bir başka deyişle toplum ve din arasındaki diyalektik ilişkiyi açıklamaya çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Sanat sosyolojisi</span>

Sanat sosyolojisi, sosyolojinin alt dallarından biridir ve sanatı toplumsal bir süreç olarak, diğer toplumsal fenomenlerle bağlantı içinde ele alır ve analiz eder. Modern sanatın gelişimi, sosyolojik bir araştırma sürecini gerektirdiğinde ve sosyoloji de kendi içinde alt dallara doğru ayrılırken, Avrupa'da ve ABD'de bazı sosyal bilimcilerin katkısıyla sanat sosyolojisi giderek özerkleşen bir alan olarak ortaya çıkmıştır. Özellikle 20. yy.'ın ortalarında Frankfurt Okulu düşünürlerinin katkıları bugün sanat sosyolojisi literatürü içinde önemli bir yer tutmaktadır. Frankfurt Okulu, "sanat sosyolojisi" ve "sanat felsefesi" arasındaki dinamik etkileşim için de iyi bir örnektir.

<span class="mw-page-title-main">Dorothy E. Smith</span>

Dorothy Edith Smith, Kanadalı sosyolog.

<span class="mw-page-title-main">Yapısal işlevselcilik</span>

Yapısal-işlevselcilik : Öncelikle yapısal işlevselcilik ontolojik olarak Holistik paradigma içerisinde değerlendirilebilir. Esas itibarıyla metodolojik bir araç olarak sosyoloji disiplini içerisinde kullanılmakta olan bu yaklaşım; siyaset bilimi, antropoloji, psikoloji, sosyobiyoloji, sosyal psikoloji gibi disiplinler ve alt disiplinler bünyesinde sosyal bilimler alanında önemli bir hareket noktası konumundadır. 19. yy.da Herbert Spencer'ın organizmacı toplum yapısı yaklaşımı ile bağlantılı olarak gelişen, ama asıl olarak işlevselci yaklaşımın devamı niteliğindeki bu metodolojik yaklaşım, özellikle 20. yüzyılda Talcott Parsons ile şekillenmiştir. Kuramsal çerçeve açısından antropoloji disiplinindeki en önemli kuramcıları Bronislaw Malinowski ve Alfred Radcliffe-Brown'dır. Sosyolojik gelişim çizgisinde bu yaklaşımın en önemli kuramcıları Herbert Spencer, Auguste Comte, Emile Durkheim, Talcott Parsons, Robert K. Merton ve David Keen'dir.

<span class="mw-page-title-main">İşlevselcilik</span>

İşlevselcilik (İngilizce:Functionalism), Sosyal Bilimlerde, özellikle Sosyoloji ve Sosyokültürel Antropoloji disiplinlerinde esas olarak en derinde bireysel biyolojik gereksinimleri yerine getirme temelinde ortak çareler arayarak tesis edilmiş olan toplumsal kurumları ya da kurumlaşmayı açıklamaya çalışan bir paradigmadır. Sosyal gereksinimleri yerine getiren sosyal kurumların bunu yerine getiriş biçimlerine; özellikle istikrarlı, kararlı toplum yapısı üzerine odaklanır. İşlevselcilik, yaklaşımın diğer öğretileri ile beraber ana sosyolojik yaklaşımdır. Tıpkı çatışmacı kuram ve etkileşimcilik gibi. İşlevselcilik, önce Emile Durkheim ile şekillenmiş daha sonra ise yakın yüzyılda Talcott Parsons tarafından geliştirilmiştir. Aynı zamanda 20. yy. sosyologları tarafından da kurama çok önemli katkılar yapılmıştır ve bu yaklaşım 1970'lere kadar, yani yeni ve eleştirel argümanlarla karşılaşıncaya kadar popüler etkinliğini sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sosyoloji teorileri</span> Sosyoloji kuramları ve açıklamaları

Genel kuramlar olarak, başlıca genel toplum bilimi kuramlarından bazılarını içerecek şekilde;

<span class="mw-page-title-main">Akademik disiplinler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Akademik disiplinlere genel bir bakış ve güncel bir rehber olarak aşağıda ana hatlar verilmiştir:

<span class="mw-page-title-main">Siyaset sosyolojisi</span>

Siyaset sosyolojisi, devlet ve sivil toplumdan aileye kadar uzanan politik fenomenlerin sosyolojik analizi, araştırması vatandaşlık, toplumsal hareketler ve sosyal güç kaynakları gibi konuları araştırmakla ilgilenen bir bilim disiplinidir. Siyaset sosyolojisinin konusu toplumsal bağlamı içinde iktidardır. 19. yüzyıl ile beraber genel olarak toplumsal ve özel olarak siyasal düşüncenin bilimselleşmeye başladığı görülmüştür. Teknoloji, sanayileşme gibi unsurlar kalabalıklaşmayı beraberinde getirmiş, kalabalıklaşma ise siyasal düşünceye yönelim sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Irk ve etnik ilişkiler sosyolojisi</span>

Irk ve etnik ilişkiler sosyolojisi, toplumun tüm seviyelerinde ırklar ve etnik gruplar arasındaki toplumsal, politik ve ekonomik ilişkilerin incelenmesini kapsar. Bu alan, konut ayrımı, farklı ırk ve etnik gruplar arasındaki diğer karmaşık sosyal süreçler gibi sistematik ırkçılık üzerine yapılan çalışmalarla da ilgilenir.

<span class="mw-page-title-main">Sosyolojinin dalları</span>

Aşağıdakiler, sosyoloji disiplinine genel bakış ve güncel bir rehber olarak sunulmaktadır:

<span class="mw-page-title-main">Sosyoloji bibliyografyası</span>

Sosyoloji bibliyografyası listesi sosyoloji ve onun alt disiplinlerine ilişkin eserleri içerir. Eserlerin bir kısmı sosyoloji antolojisi; diğer bir kısmı da sosyoloji tarihi ya da kayda değer eserlerden seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kamu sosyolojisi</span>

Kamu sosyolojisi, akademik olmayan izleyicilerle etkileşim kurmak için sosyolojinin disiplin sınırlarını genişletmeyi vurgulayan daha geniş sosyoloji disiplininin bir alt alanıdır. Belki de en iyi, belirli bir bilimsel yöntem, teori veya bir dizi politik değerden ziyade bir sosyoloji tarzı olarak anlaşılması daha makul bir yoldur. Yirmi birinci yüzyıldan beri bu terim, 2004 Amerikan Sosyoloji Derneği (ASA) başkanlık konuşmasında kamu sosyolojisinin disipline edilmesi için ateşli bir çağrıda bulunan Berkeley sosyologu Michael Burawoy ile geniş çapta ilişkilendirilmiştir. Burawoy konuşmasında, halk sosyolojisini, öncelikle diğer akademik sosyologlara hitap etmekle ilgilenen bir sosyoloji biçimi olan "profesyonel sosyoloji" olarak adlandırdığı olguyla karşılaştırır.

<span class="mw-page-title-main">Barış, savaş ve sosyal çatışma sosyolojisi</span>

Barış, savaş ve sosyal çatışmanın sosyolojik incelemesi, grup çatışmalarını, özellikle kollektif şiddeti ve alternatif yapıcı şiddet içermeyen çatışma dönüşümü biçimlerini analiz etmek için sosyolojik teori ve yöntemleri kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Dil sosyolojisi</span>

Dil sosyolojisi, dil ve toplum arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Toplumun dil üzerindeki etkisine odaklanan toplumdilbilim alanıyla yakından ilgilidir. En önemli savunucularından biri, International Journal of the Sociology of Language Dergisinin kurucu editörü Joshua Fishman'dır. Dil sosyolojisi toplumun dil ile ilişkisini incelerken toplumdilbilim dilin toplumla ilişkisini inceler. İlki için toplum çalışmanın konusu, ikincisi için dil çalışmanın konusudur. Yani toplumdilbilim dilin kişinin cinsiyeti, etnik kökeni ve sosyoekonomik sınıfı gibi sosyolojik geçmişine göre nasıl değiştiğini inceler. Dil sosyolojisi toplumu ve onun dilden nasıl etkilendiğini inceler. Trent Üniversitesi'nden küresel siyaset profesörü Andreas Pickel'in belirttiği gibi, "Din, sosyal uygulamalar ve siyasi yönelimleri güçlü bir şekilde şekillendiren sistemler, dillerin sahip olabileceği sosyal önemi gösteren örneklerdir."

<span class="mw-page-title-main">Sosyolojide sapma</span>

Sapma veya sapma sosyolojisi, resmi kuralları ihlal eden davranışları, eylemleri araştırmaktadır. Örnek olarak sapma sosyolojisi, toplum kuralların ihlalini, suç vb. durumları ele almaktadır.[3]Sapma teriminin olumsuz bir anlamı olsa da, sosyal kuralların çiğnenmesi her zaman olumsuz bir eylem oluşturmamaktadır. Bazı durumlarda kuralların ihlal edilmesine rağmen, davranış olumlu veya toplum tarafından kabul edilebilir olarak adlandırılabilir.

Saf sosyoloji, rasyonel seçim teorisi, çatışma teorisi veya yapısal işlevselcilik gibi bir sosyolojik paradigmadır. Genellikle insan davranışı açıklamaya yönelmektedir. Donald Black tarafından geliştirilen saf sosyoloji, ilk başlarda yasal davranışlardaki çeşitliliği açıklamak ile uğraşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Terör sosyolojisi</span>

Terör sosyolojisi, terörizmi sosyal bir fenomen olarak anlamaya çalışan sosyolojinin bir alandır. Alan, terörizmi tanımlar, niçin gerçekleştiğini araştırır ve toplum üzerindeki etkisini değerlendirir. Terörizm sosyolojisi, siyaset bilimi, tarih, ekonomi ve psikoloji alanlarından meydana gelmektedir. Terörizm sosyolojisi, terörizmi meydana getiren sosyal koşullara vurgu yapması ile önemli terörizm araştırmalarından farklılık göstermektedir. Terörizm sosyolojisi ayrıca devletlerin böyle olaylara nasıl tepki gösterdiğini araştırır.

<span class="mw-page-title-main">Matematiksel sosyoloji</span>

Matematik sosyolojisi, hem sosyolojik araştırmalarda matematiğin kullanımıyla hem de matematik ile toplum arasında var olan ilişkilerin araştırılmasıyla ilgilenen disiplinler arası bir araştırma alanıdır.