İçeriğe atla

Sosyalist parti

Sosyalist parti açıkça sosyalist olarak adlandırılan, dünyanın birçok yerinde var olan siyasal parti ismidir. Bu partilerin hepsi sosyalizmi desteklediklerini belirtirler. Faaliyetleri sosyalist hareketin farklı dallarına ve farklı yorumlara ait oldukları halde sosyalist olarak adlandırılırlar.

Aktif partiler

Ülke Parti
Türkiye TürkiyeSosyalist Demokrasi Partisi
Sosyalist Parti (Türkiye, 1988)
Sosyalist Parti (Türkiye, 2008)
Arnavutluk ArnavutlukArnavutluk Sosyalist Partisi (SE'e bağlı)
Arjantin ArjantinSosyalist Parti (SE'e bağlı)
Avustralya AvustralyaSosyalist Parti (CWI'ne bağlı)
Avusturya AvusturyaSosyalist Sol Parti
Avusturya Sosyal Demokrat Partisi, eskiden Avusturya Sosyalist Partisi
Bangladeş BangladeşBangalesher Samajtantrik Dal (Khaleq)
Bangladesher Samajtantrik Dal (Mahboob)
Belçika Belçika (Valon Bölgesi) Sosyalist Parti (SE'e bağlı)
Bulgaristan BulgaristanBulgaristan Sosyalist Partisi (SE'e bağlı)
Ekvador EkvadorSosyalist Parti – Broad Front of Ecuador
Avrupa Birliği Avrupa BirliğiAvrupa Sosyalist Partisi
Fransa FransaSosyalist Parti (SE'e bağlı)
Fransız Guyanası Fransız GuyanasıGuyana Sosyalist Parti
Macaristan MacaristanMacaristan Sosyalist Partisi (SE'e bağlı)
Hindistan HindistanSosyalist Parti
Endonezya EndonezyaEndonezya Sosyalist Partisi
İrlanda İrlandaSosyalist Parti
İtalya İtalyaYeni İtalyan Sosyalist Partisi
Sosyalist Parti (SE'e bağlı)
Japonya JaponyaSocial Democratic Party, eskiden Japonya Sosyalist Partisi
Letonya LetonyaLetonya Sosyalist Partisi
Lübnan Lübnanİlerlemeci Sosyalist Parti
Kuzey Makedonya MakedonyaMakedonya Sosyalist Partisi
Malezya MalezyaMalezya Sosyalist Partisi
Hollanda HollandaSosyalist Parti
Norveç NorveçSosyalist Sol Parti
Peru PeruPeru Sosyalist Partisi
Filipinler FilipinlerFilipinler Demokratik Sosyalist Partisi
Polonya PolonyaPolonya Sosyalist Partisi
Portekiz PortekizSosyalist Parti (SE'e bağlı)
Romanya RomanyaRomanya Sosyalist Partisi
Sosyalist İttifak Partisi
Ruanda RuandaRuanda Sosyalist Partisi
San Marino San MarinoSosyalist ve Demokratik Parti (SE'e bağlı)
Yeni Sosyalist Parti
Sırbistan SırbistanSırbistan Sosyalist Partisi
Senegal SenegalSenegal Sosyalist Partisi (SE'e bağlı)
Şili ŞiliŞili Sosyalist Partisi (SE'e bağlı)
Güney Kore Güney KoreKore Sosyalist Partisi
İspanya İspanyaİspanya Sosyalist İşçi Partisi
Bask Bölgesi Sosyalist Partisi- Euskadiko Ezkerra
İsveç İsveçSosyalist Parti
İsviçre İsviçreİsviçre Sosyalist Partisi (SE'e bağlı)
Tacikistan TacikistanTacikistan Sosyalist Partisi
Ukrayna UkraynaUkrayna Sosyalist Partisi (SE'e bağlı)
Birleşik Krallık Birleşik KrallıkSosyalist Parti (İngiltere ve Galler) (CWI'ne bağlı)

Büyük Britanya Sosyalist Partisi
İskoçya Sosyalist Partisi

Amerika Birleşik Devletleri Birleşik DevletlerBağımsız Sosyalist Parti
ABD Sosyalist Partisi
Uruguay UruguayUruguay Sosyalist Partisi
Venezuela VenezuelaVenezuela Birleşik Sosyalist Parti
Yemen YemenYemen Sosyalist Partisi (SE'e bağlı)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sol Parti (Türkiye)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Sol Parti, Türkiye'de faaliyet gösteren sosyalist siyasi parti. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "SOL Parti" şeklindedir. Özgürlük ve Dayanışma Partisinin (ÖDP) 22 Aralık 2019 tarihinde Ankara'da düzenlenen 8. Olağanüstü Kongresi'nde partinin isminin Sol Parti olarak değiştirilmesine dair alınan tüzük değişikliği kararıyla kurulmuştur. Genel başkanı Önder İşleyen'dir.

<span class="mw-page-title-main">Komünizm</span> Bütün malların ortaklaşa kullanıldığı ve özel mülkiyetin olmadığı toplum sistemini hedefleyen ideoloji

Komünizm ; üretim araçlarının ortak mülkiyeti üzerine kurulu sınıfsız, parasız ve devletsiz bir toplumsal düzen ve bu düzenin kurulmasını amaçlayan toplumsal, siyasi ve ekonomik bir ideoloji ve harekettir. Sadece üretim araçlarının ortak kullanımına dayanan sosyalizm ile tam olarak aynı anlama gelmemesine rağmen hatalı bir biçimde eş anlamlı olarak da kullanılabilmektedir. 20. yüzyılın başından beri dünya siyasetindeki büyük güçlerden biri olarak modern komünizm, genellikle Karl Marx'ın ve Friedrich Engels’in kaleme aldığı Komünist Parti Manifestosu ile birlikte anılır. Buna göre özel mülkiyete dayalı kapitalist toplumun yerine meta üretiminin son bulduğu komünist toplum gerçektir. Komünizmin temelinde yatan sebep, sınıfsız, ortak mülkiyete dayalı bir toplumun kurulması isteğidir. Sınıfsız toplumlarda en genel anlamıyla tüm bireylerin eşit olması fikri karşıt görüşlüler tarafından "ütopya" olarak görülür ve zorla yaşanmaya çalışılırsa kaosa yol açacağı iddia edilir. Paris Komünü, komünist sistem yaşayabilmiş ilk topluluktur. Bunun dışında Mahnovist hareket öncülüğünde Ukrayna ve İspanya iç savaşı sırasında yaklaşık dört yıl süren anarko-komünist hareketle şekillenen toprakların kolektifleştirilmesi esasına dayalı olarak komünist topluluklar da kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Marksizm</span> Alman filozof Marxın düşüncelerine dayanan devrimci sosyalist akım

Marksizm, özgün bir siyasal felsefe akımı, tarihin diyalektik materyalist bir yorumuna dayanan ekonomik ve toplumsal bir dünya görüşü, kapitalizmin Marksist açıdan çözümlenmesi, bir toplumsal değişim teorisi, Karl Marx'ın ve Friedrich Engels'in çalışmalarından çıkarılan, insanın özgürleşmesiyle ilgili bir düşünce sistemidir.

Nasyonal sosyalizm ya da Nazizm, kökten Yahudi aleyhtarı, ırkçı, aşırı milliyetçi, völkisch, sosyal Darwinist, anti-komünist, anti-liberal ve anti-demokratik bir ideolojidir. İtalya'da Benito Mussolini önderliğinde kurulan faşizm akımından etkilenerek ortaya çıkmıştır. Meydana gelişi Almanya'da gerçekleşen ve temel ilkeleri Adolf Hitler tarafından ortaya konan nasyonal sosyalizm, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin 30 Ocak 1933'ten Almanya'nın II. Dünya Savaşı'nda teslim olduğu 8 Mayıs 1945 tarihine kadar, 12 yıl 3 ay iktidarda olduğu dönem boyunca Almanya'nın resmî ideolojisi olarak uygulanmıştır.

Sosyalist gerçekçilik, sosyalizm ideolojisinin sanat ve edebiyata yansıması olarak 1930'lu yıllarda ortaya çıktı. Özellikle SSCB'de ve Çin'de ön plana çıktı ve komünistlerden de destek gördü. Sosyalist ideolojinin idealizmini ortaya çıkarmayı hedefleyen bu akımın etkisinde edebiyat eserlerinde devrimci kahramanlarla, halka örnek olacak kişiler yaratılması hedeflendi. Maksim Gorki'nin Ana romanı bu akımın ilk örneklerinden sayılır. Resim sanatında ise devrimci ruhun ön plana kuvvetli bir imajla çıktığı eserler desteklendi. Sosyalist gerçekçi akımın ana konuları arasında devrim, işçi sınıfı ve sanayi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi</span> Almanyada 1920 ila 1945 arasında var olmuş aşırı sağ siyasi parti

Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi veya yaygın kısa adıyla Nazi Partisi, Weimar Cumhuriyeti döneminde kurulmuş ve Weimar Cumhuriyeti'ni Nazi Almanyası'na dönüştürüp 1933-1945 yılları arasında yönetmiş olan bir Alman siyasi partisidir. Yirminci yüzyılın ilk yarısında Alman siyasetinde önemli bir yere sahip olmuş partinin programı ve ideolojisi olan nasyonal sosyalizm, radikal antisemitizm ile birlikte etnik milliyetçiliğe dayanan antiliberal ve antikomünist bir görüşteydi. 1921 senesinden itibaren parti başkanlığını sürdürmüş Adolf Hitler'in 1933 senesinde şansölye olmasının ardından 1945 senesine kadar nasyonal sosyalizm döneminde Almanya'nın tek yasal partisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi (2001)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Türkiye Komünist Partisi, 11 Kasım 2001 tarihinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "TKP" şeklindedir. Simgesi çarkla çevrelenmiş çekiç ve üstünde bulunan yıldızdır. Genel Sekreteri Kemal Okuyan'dır. Ancak kolektif liderlik ilkesi gereği en yetkili karar organı parti kongresinde seçilen Merkezi Komite'dir.

<span class="mw-page-title-main">Solculuk</span> toplumsal eşitliği ve eşitlikçiliği destekleyen siyasi ideolojiler, politik duruş

Solculuk, genellikle bir bütün olarak toplumsal hiyerarşiye veya belirli toplumsal hiyerarşilere karşı çıkarak, toplumsal eşitlik ve eşitlikçiliği destekleyen ve bunu sağlamaya çalışan siyasi ideolojiler yelpazesidir. Sol siyaset tipik olarak, taraftarlarının toplumda diğerlerine göre dezavantajlı olarak algıladıkları kişiler için endişe duymanın yanı sıra, uygulandıkları toplumun doğasını değiştiren radikal yollarla azaltılması veya ortadan kaldırılması gereken haksız eşitsizlikler olduğuna dair bir inancı da içerir.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Enternasyonal</span> İlk küresel sosyalist örgüt

Uluslararası Emekçiler Birliği veya bilinen ismiyle Birinci Enternasyonal, işçi sınıfına ve sınıf çatışmasına dayanan, sosyalist ve komünist çizgideki siyasi partilerin ve sendikaların oluşturduğu, dünya işçileri arasındaki dayanışmayı temsil eden ilk büyük uluslararası sosyalist örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Sosyalist Devrimci Parti</span>

Sosyalist Devrimci Parti veya SR'ler, 20. yüzyıl başlarında Rus İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği'nde faaliyet gösteren siyasi partidir.

Sosyalist Parti, Fransa'nın günümüzde ağırlıklı olarak merkez sol ve sol görüşlü siyasi partisi, 1969'da İşçi Enternasyonali Fransa Bölümü'nün Sosyalist Parti adını almasıyla kuruldu.

Birleşik Sosyalist Parti (BSP), 1994'te kuruldu. Partinin kurucu genel başkanı Sadun Aren'dir. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra güç kazanan özgürlükçü sosyalizm anlayışına yakın duruşuyla bilinen SBP öncülüğünde, Kurtuluş, Emek, Yeni Yol ve Sosyalist Politika gruplarının çabasıyla kurulmuştur. Gruplar arasında önemli bir mesele olarak değerlendirilen Kürt sorunuyla ilgili büyük ve yoğun tartışmalar yaşanmıştır. Önce Birleşik Sosyalist Hareket (BSH) adıyla kuruluş çalışmaları yürütülmüştür. 1996 yılında Geleceği Birlikte Kuralım Parti Girişimi ile birleşerek ismini Özgürlük ve Dayanışma Partisi olarak değiştirmiştir. BSP'nin kurucu genel başkanı Profesör Sadun Aren, Özgürlük ve Dayanışma Partisi'nin de onursal kurucu başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan Nazi Partisi</span> aşırı sağcı siyasi parti

Amerikan Nazi Partisi, Amerika Birleşik Devletleri Donanmasında Binbaşı olarak görev yapan emekli asker George Lincoln Rockwell tarafından kurulmuş olan parti. Arlington, Virginia merkezli olarak Dünya Free Enterprise Nasyonal Sosyalistler Birliği (WUFENS) adı altında kuruldu ama daha sonra medyanın ilgisini maksimum düzeyde çekebilmek için ismi 1960 yılında Amerikan Nazi Partisi olarak değiştirildi. 1967'de partinin kurucusu George Lincoln Rockwell eski bir parti üyesi tarafından vurularak öldürüldükten sonra partinin başkan yardımcısı olan Matt Koehl parti liderliğini devraldı. Koehl'in komutası altındaki Amerikan Nazi Partisi, 1970'ler ve 1980'lerde üyeler arasında ideolojik anlaşmazlıklara maruz kaldı. 1 Ocak 1983'ten itibaren "Franklin Road genel merkezinde bir lider olan Martin Kerr, 1982 yılında örgütün adını Yeni Düzen olarak değiştirip Midwest'e taşındığını duyurdu". Mali ve yasal sorunların yanı sıra işe alım sorunları nedeniyle Koehl, grubun merkezini DC bölgesinden taşımak zorunda kaldı ve sonunda Wisconsin ve Michigan'daki dağınık yerlere doğru yol aldı. Koehl'in 2014'te ölümünden sonra, uzun süredir Yeni Düzen'in üyesi ve memuru olan Martin Kerr, liderliği üstlendi ve Yeni Düzen web sitesini ve organizasyonunu sürdürüyor.

<span class="mw-page-title-main">Henri Queuille</span> Fransız siyasetçi (1884-1970)

Henri Queuille Fransız siyasetçi ve eski Başbakan.

<span class="mw-page-title-main">Alman İşçi Partisi</span>

Alman İşçi Partisi, I. Dünya Savaşı'ndan sonra Weimar Almanya'sında kurulan kısa ömürlü aşırı sağcı bir siyasi partiydi. Resmî olarak Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi olarak bilinen Nazi Partisi'nin öncüsüydü. DAP sadece 5 Ocak 1919'dan 24 Şubat 1920'ye kadar varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sosyalist Yeniden Kuruluş Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Sosyalist Yeniden Kuruluş Partisi, 4 sosyalist örgüt ve birçok bağımsız kişinin içerisinde yer aldığı sürdürülen ortak program etrafında ortak bir parti kurma çalışmalarının sonucunda 24 Haziran 2013 tarihinde kuruluşu ilan edilen Marksist-Leninist parti. Kısaltması "SYKP" şeklindedir.

<span class="mw-page-title-main">Özgürlük ve Sosyalizm Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Özgürlük ve Sosyalizm Partisi, 21 Aralık 2011 tarihinde kurulan Genel Başkanlığını Sinan Çiftyürek'in yaptığı Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Toplumcu Kurtuluş Partisi (Türkiye)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Toplumcu Kurtuluş Partisi, Ürün dergisi çevresi ve daha önce Türkiye Komünist Partisi saflarında siyaset yapmış bireylerin birleşerek önce "Suphi'den Bilen'e Gelenek Yaşıyor Girişimi", ardından "TKP Kurucular Kurulu" isimleriyle yaptıkları çalışmalar sonucunda 6 Şubat 2012 tarihinde yasal kuruluşunu tamamlayan genel merkezi Ankara'da bulunan partinin ; 12 Kasım 2016'da Ankara'da yapılan olağanüstü kongrenin aldığı karar ile isim değişikliği sonucu aldığı haldir.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Birlik Partisi (Suriye)</span> Suriyede bir siyasi parti

Suriye Arap Sosyalist Birlik Partisi (ASB) Suriye'de Nasırcı bir siyasi partidir. ASB, Safvan el-Kudsi tarafından yönetilmektedir. Parti, orijinal ASB'den ayrıldıktan sonra 1973'te kurulmuştur.

Alman Sosyalist Partisi, 1918 yılında Weimar Cumhuriyeti döneminde kurulan aşırı sağcı ve Alman milliyetçisi bir siyasi parti. Alman siyasetinde Völkisch Hareketine bağlı siyasi partilerden biriydi.