İçeriğe atla

Sosyalist Emek Kahramanı

Sosyalist Emek Kahramanı
Герой Социалистического Труда
Sosyalist Emek Kahramanı madalyasındaki "Orak ve Çekiç"
 Sovyetler Birliği tarafından verilir
TürKahramanlık madalyası
Olası Hak
Sahipleri
SSCB Vatandaşları
GerekçeÜlke ekonomisi ve kültürüne olağanüstü katkıda bulunanlara verilirdi.
Durum"Rusya Federasyonu Emek Kahramanı" unvanıyla değiştirilmiştir.
Tanım27 Aralık 1938
İstatistikler
İlk Verilişi20 Aralık 1939
Son Verilişi24 Aralık 1991
Toplam Verilişi20.812 (105 adeti ikinci defa)

Sosyalist Emek Kahramanı (RusçaГерой Социалистического Труда), Sovyetler Birliği'nde ve diğer Varşova Paktı ülkelerinde verilen kahraman unvanlı madalyadır. Ülke ekonomisi ve kültürüne yapılan katkılar dolayısıyla verilen en üst dereceli madalya ve unvandır. Sahiplerine Sovyetler Birliği Kahramanı unvanıyla aynı statüyü sağlamakla beraber; bu madalya yabancılara verilmemiştir. 1927 - 1938 yılları arasında verilen "Emek Kahramanı" madalyasının yerini aldı.

Tarih

Sosyalist Emek Kahramanı unvanı ve madalyası 27 Aralık 1938 tarihli Yüksek Sovyet Başkanlık Kararnamesi ile resmîleşmiştir.[1] Başlangıçta; Sosyalist Emek Kahramanı Madalyası Yüksek Sovyet Başkanlığınca, Lenin Nişanı ve sertifikasıyla birlikte en yüksek dereceli madalya olarak verilmekteydi.[1] Bu iki madalya 22 Mayıs 1940 tarihli başkanlık kararnamesi ile birbirinden ayrıldı.[2]

Sosyalist Emek Kahramanı Madalyası ilk defa 20 Aralık 1939 tarihinde Josef Stanlin'e, ikinci olarak 2 Ocak 1940 tarihinde makinelı tüfek tasarımcısı Vasily Degtyaryov'a verilmiştir. Üçüncü olarak ise (aynı zamanda Barbarossa Harekatına kadar son defa olmak üzere) aralarında Fedor Tokarev, Boris Shpitalny, Nikolai Polikarpov, Alexander Yakovlev ve Vladimir Klimov'un da bulunduğu dokuz adet silah tasarımcısına verilmiştir. 1945 yılı sonrasında ise Mikhail Kalashnikov, Emilian Bukov, Alexander Tselikov, Dmitri Shostakovich, Nikolai Afanasiev, German Korobov ve Peter Andreevich Tkachev Sosyalist Emek Kahramanı Madalyası ile ödüllendirilmiştir.

1 Eylül 1971 tarihine kadar 4.497'si kadın olmak üzere toplam 16.245 kişiye Sosyalist Emek Kahramanı Madalyası verilmiştir. 25'i kadın olmak üzere 105 kişi ikinci defa bu madalya ve unvana layık görülmüştür. 1991 yılında Sovyetler Birliği dağıldığında 20.000'in üzerinde Sovyet vatandaşı bu ödüle sahipti.

2013 yılının Nisan ayında Vladimir Putin bu ödülü Rusya Federasyonu Emek Kahramanı adı altında yeniden uygulamaya koydu.[3]

Kural ve Takdimi

"Sosyalist Emek Kahramanı", bir kahramanlık unvanı olarak Sovyetler Birliğine endüstri, tarım, ulaşım, ticaret, bilim, teknoloji veya başka alanlarda Sovyet işçilerine örnek olacak seviyede katkılarda bulunan vatandaşlarına Başkanlık Makamı tarafından verilmiştir.

Sosyalist Emek Kahramanı Madalyası sahiplerinden, tekrar olağanüstü katkılarda bulunanlara ikinci bir Sosyalist Emek Kahramanı Madalyası verilmiş ve yaşadıkları (veya doğdukları) kasabaya bronz bir büstleri konularak onurlandırılmaları planlanmıştır.[2] Fakat bu hiçbir madalya sahibi için gerçekleşmemiştir.

Sovyet Yüksek Başkanlığı yalnızca bir kişiyi bu unvandan mahrum etmiştir.[2]

Sovyetler Birliği döneminde madalya tıpkı Sovyetler Birliği Kahramanı Madalyası gibi göğsün sol tarafına ve diğer madalyaların üstüne takılmaktaydı. Günümüzde Rusya Madalyalarıyla birlikte kullanılması durumunda ise ikinci derece önceliğe sahiptir.[4]

Şekil

Sosyalist Emek Madalyası ressam A.Pomansky tarafından tasarlanmıştır. Altın beş köşeli yıldızın merkezinden köşelerine düz ışınlar gider. Yıldızın dairesel çapı ise 33.5 mm. olarak tasarlanmıştır. Yıldızın tam ortasında ise sırasıyla 14 ve 13 mm.lik çekiç ve orak figürleri vardır. Ağırlığı 15.25 gramdır.[2]

Madalyanın arka yüzü hafif kalkık şekildedir. Merkezde 2 mm.lik büyük harflerle "Sosyalist Emek Kahramanı" (Rusça"Герой Социалистического Труда") yazmaktadır. Madalyanın seri numarası ise hemen üstte 1 mm.lik rakamlarla belirtilmiştir.[2]

Madalya 25 x 15 mm.lik standart bir askı ile kırmızı ipek şerite bağlanmaktadır.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Decree of the Presidium of the Supreme Soviet of the USSR of December 27, 1938" (Rusça). Legal Library of the USSR. 27 Aralık 1938. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2012. 
  2. ^ a b c d e f "Decree of the Presidium of the Supreme Soviet of the USSR of May 22, 1940" (Rusça). Legal Library of the USSR. 22 Mayıs 1940. 7 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2012. 
  3. ^ "Russia seeks new generation of 'heroes'". BBC News. 1 Mayıs 2013. 13 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2016. 
  4. ^ "Decree of the President of the Russian Federation of September 7, 2010 No 1099" (Rusça). Russian Gazette. 7 Eylül 2010. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zafer Nişanı (Sovyetler Birliği)</span> Sovyetler Birliğinde kazanılması en zor olan nişan

Sovyet Zafer Nişanı, Sovyetler Birliği'nde II. Dünya Savaşı vesilesiyle verilmiş en yüksek askerî nişandı. Dünyadaki en nadir nişanlardan biriydi. Nişan, yalnızca bir veya daha fazla ordu grubunu içeren savaş operasyonlarını başarıyla gerçekleştirmek ve bir veya daha fazla cephe çerçevesinde başarılı bir operasyona yol açarak durumun Kızıl Ordu lehine radikal bir şekilde değişmesini sağlayan generaller ile mareşallere verilirdi. Zafer nişanı, biri iptal edilmek kaydıyla, on iki sovyet liderine ve beş yabancı lidere olmak üzere toplamda sadece yirmi kez verildi. Romanya Kralı Mihai, nişanının verildiği son kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Kahraman Anne Madalyası</span>

Kahraman Anne Madalyası Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliğinde 10 ve daha fazla çocuk yetiştiren annelere verilen bir unvan ve madalyadır. Bu madalyanın maksadı yalnızca anneleri onurlandırmak olmayıp aynı zamanda anne-çocuk sağlığı konusunda kalkınmak ve hamileler, büyük aileler veya tek yaşayan kadınlara mali destek sağlamaktı. Bu madalyadan küçük olan Anneler Nişanı beş ya da altı çocuklu annelere verilirken, bunlardan fazla, yani 7, 8 ve 9 çocuklara sahip annelere Analık Şanı Nişanı nişanı verilirdi.

<span class="mw-page-title-main">SSCB Halkın Doktoru Madalyası</span>

SSCB Halkın Doktoru Madalyası SSCB vatandaşlarına verilen bir onur madalyasıdır. 25 Ekim 1977 tarihinde Leonid Brezhnev tarafından belirlenmiş ve n44/1977 sayılı Sovyet Resmi Gazetesinde yayınlanarak resmîleşmiştir. 22 Ağustos 1988 tarihinde revize edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1941-1945 Büyük Yurtsever Savaşında Cesur Emek Madalyası</span> Madalya

1941-1945 Büyük Yurtsever Savaşında Cesur Emek Madalyası, SSCB vatandaşlarına II. Dünya Savaşı yıllarında verilen sivil bir emek ödülüdür. Sovyetler Birliği'nin 6 Haziran 1945'te SSCB Yüksek Sovyet Başkanlığı kararı ile Sovyetler Birliği vatandaşlarının cesur ve fedakâr emeğini Nazi Almanyası üzerinde Sovyetler Birliğinin zaferi olarak kabul etmesi kararı ile kuruldu. Tüzüğü daha sonra 18 Temmuz 1980'de SSCB Yüksek Sovyet Başkanlığı kararı ile değiştirildi.

<span class="mw-page-title-main">"1941-1945 Büyük Vatanseverlik Savaşında Zaferin Otuz Yılı" Jübile Madalyası</span>

"1941-1945 Büyük Vatanseverlik Savaşında Zaferin Otuz Yılı" Jübile Madalyası, 25 Nisan 1975'te SSCB Yüksek Sovyet Başkanlığı kararnamesiyle II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası üzerindeki Sovyet zaferinin otuzuncu yıldönümü nedeniyle kurulan Sovyetler Birliği devlet hatıra madalyasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir İlyiç Lenin'in 100. Yıldönümünü Anma Jübile Madalyası</span>

Vladimir İlyiç Lenin'in 100. Yıldönümünü Anma Jübile Madalyası Vladimir Lenin'in doğumunun 100. yıldönümünü kutlamak için 5 Kasım 1969'da Yüksek Sovyet Başkanlığı kararnamesiyle kurulan Sovyetler Birliği devletinin hatıra madalyasıydı. Tüzüğü, 18 Temmuz 1980'de Yüksek Sovyet Presidyumunun kararnamesiyle değiştirildi. Sovyet toplumunun önde gelen üyeleri, ordu liderliği ve uluslararası komünist ve emek hareketlerinin yabancı üyeleri tarafından ödüllendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Kiev'in 1500. Yıldönümünü Kutlama Jübile Madalyası</span>

Kiev'in 1500. Yıldönümünü Kutlama Jübile Madalyası, SSCB Yüksek Sovyet Başkanlığı'nın 10 Mayıs 1982 tarihli Kararname ile kurulan Sovyetler Birliği Devlet Hatıra Madalyasıydı, Kiev Kahraman şehirinin 1500. yıldönümünü kutladı.

<span class="mw-page-title-main">"Orak ve Çekiç" Madalyası</span>

"Orak ve Çekiç" Madalyası, 22 Mayıs 1940'ta SSCB Yüksek Sovyet Başkanlığı kararı ile kurulan Sovyetler Birliği devletinin sivil madalyasıydı. Madalya Sosyalist Emek Kahramanı Madalyasını Lenin Nişanı ve başka madalyalar yanında takdim ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Emek Emektarı Madalyası</span> Sovyetler Birliğinin sivil madalyası

Emek Emektarı Madalyası, 18 Ocak 1974'te SSCB Yüksek Sovyet Başkanlığı kararı ile kurulan Sovyetler Birliği devletinin sivil madalyasıydı. Milli ekonomi, bilim, kültür, eğitim, sağlık, devlet kurumları ve kamu kuruluşlarında uzun yıllar çalışkan kaldıkları için işçileri onurlandırmak için yaratıldı. Sadece on sekiz yıl daha yaşadığı halde, yaklaşık kırk milyon kez ödül verildi. Yönetmelikleri ayrıntılı olarak 20 Mayıs 1974 tarih ve 5999-VIII sayılı kararname ile onaylanmıştır. Tüzüğü, önce 8 Haziran 1977'de, daha sonra 12 Ağustos 1983'te ve son olarak 28 Aralık 1987'de SSCB Yüksek Sovyet Başkanlığının birçok ardışık kararı ile değiştirildi. Madalya, Aralık 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrasında verilmedi.

<span class="mw-page-title-main">Seçkin Emek Madalyası</span>

Seçkin Emek Madalyası, 27 Aralık 1938'de SSCB Yüksek Sovyet Başkanlığı kararnamesi ile kurulan Sovyetler Birliği Devlet Memorial Madalyasıydı. Bilim, kültür ya da imalat sanayii alanlarında işçilerin emeğinin ya da yüksek performanslı katkılarının tanınması ve onurlandırması için armağan etmiştir. Var olan elli yılı aşkın bir sürede, iki milyondan fazla hak ettiği vatandaşın olması sağlandı. Tüzüğü üç kez daha kararnamelerle değiştirildi, ilk önce 19 Haziran 1943'te açıklama ve kurdeleyi düzeltmek için, daha sonra 16 Aralık 1947'de düzenlemelerini değiştirdi ve nihayet 18 Temmuz 1980 tarihinde önceki tüm değişiklikleri teyit etti. Madalya, Aralık 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrasında verilmedi.

<span class="mw-page-title-main">Emek Cesareti Madalyası</span>

Emek Cesareti Madalyası, Sovyetler Birliği devletinin sivil madalyasıydı. Bilim, kültür ya da imalat sanayii alanlarında işçilerin emeğinin ya da yüksek performans katkıları tanındı ve onurlandırıldı. 27 Aralık 1938'de SSCB Yüksek Sovyet Konseyi kararıyla kuruldu. Varlığı süresince, tüzüğü üç defa daha kararnamelerle değiştirildi; ilk önce 19 Haziran 1943'te açıklaması ve kurdeleyi düzeltmek için, daha sonra 16 Aralık 1947'de düzenlemelerini değiştirdi ve nihayet 18 Temmuz 1980'de daha önceki tüm değişiklikleri onayladı. Madalya, Aralık 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrasında verilmedi.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Yüksek Sovyeti</span>

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin Yüksek Sovyet'i, sonra Rusya'nın Yüksek Sovyet'i 1938–1990 yılları arası Rusya SFSC yüksek hükûmet kurumu; 1990–1993 yılları arası sabit parlamentodur, Rusya'nın Halkın Milletvekilleri Kongresi tarafından seçiliyordu.

Emek Kahramanı Madalyası 1928-1938 yıllarında SSCB'de, üretim, bilimsel etkinlik, devlet ya da kamu hizmeti alanında özel haklara sahip olan kişilere verildi. 27 Aralık 1938'de Sosyalist Emek Kahramanı Madalyası unvanının kurulmasından sonra, artık kabul edilmedi. 2013 yılının Nisan ayında Vladimir Putin bu ödülü Rusya Federasyonu Emek Kahramanı adı altında yeniden uygulamaya koydu.

<span class="mw-page-title-main">Banat Batırova</span>

Banat Hairullovna Batırova, Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Sosyalist Emek Kahramanı unvanını kazanan ilk kadın, Başkurdistan Yüksek Sovyeti 2., 3. ve 4. dönem milletvekili.

Vasili Degtyaryov (2 Ocak 1880 Tula, Rus İmparatorluğu - 16 Ocak 1949 Moskova, Rusya), Rus silah tasarımcısı.

Şamama Memmed kızı Aleskerova Azeri kökenli Sovyet jinekologdu. Kariyerine II. Dünya Savaşı sırasında başlayan Aleskerova, daha sonra ülkede popüler bir hekim olmuştur. Lenin Nişanı, Sosyalist Emek Kahramanı ve "Orak ve Çekiç" Madalyası ile ödüllendirilmiş olan Aleskerova, 9. toplantı Azerbaycan SSC Yüksek Sovyeti Milletvekili olmuştur.

Ukrayna Kahramanı, Ukrayna devlet başkanı tarafından bir vatandaşa verilebilecek en yüksek ulusal unvandır. Unvan 1998 yılında devlet başkanı Leonid Kuchma tarafından oluşturulmuştur ve 16 Mayıs 2022 itibarıyla toplam ödül sayısı 642'dir. Unvan, iki farklı alıcısına verilir: Devletin Sivil Düzeni ve Altın Yıldızın askeri Düzeni. Ödüle layık görülen ilk yabancı, Haziran 2017'de Belaruslu Mikhail Zhyzneuski'ydi.

<span class="mw-page-title-main">Muhamed Hasanoviç Kahailişi</span>

Muhamed Hasanoviç Kahailişi, Batum'daki Ordzhonikidze kolektif çiftliğinde çalışmış çiftçi ve siyasetçi. Sosyalist Emek Kahramanı (1949) ödülünün sahibi olan Kahailişi, Acara Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Yüksek Konseyi'nin 3. Toplantı milletvekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Zeliha Harunovna Memişişi</span>

Zeliha Harunovna Memişişi, Batum'daki Ordzhonikidze kolektif çiftliğinde başkanlık yapmış çiftçi ve siyasetçi. Sosyalist Emek Kahramanı (1949) ve Lenin Nişanı sahibi olan Memişişi, Acara Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Yüksek Konseyi 3. Toplantı Milletvekilidir.

Obid Sodiqovich Sodiqov Sovyet Özbek organik kimyacısı, akademisyeni ve siyasetçi