İçeriğe atla

Sosyalist Eğitim Hareketi

Döneme ait bir poster: "Mao Zedong Düşüncesini inceleyin, Komünizmin Varisleri Olun." 1963

Sosyalist Eğitim Hareketi (Basitleştirilmiş Çince, kısaltılmış 社教运动 veya 社教運動), Çin Halk Cumhuriyeti'nde Mao Zedong tarafından 1963-1965 yılları arasında başlatılan bir hareketti.[1] Mao, "yönetim aynı zamanda bir sosyalist eğitim sürecidir" diyerek Çin Komünist Partisi (ÇKP) bürokrasisindeki gerici unsurları ortadan kaldırmaya çalıştığını iddia etti.[2][3]

Hedef

1960'larda Mao'nun sınıf mücadelesine bakışı iki farklı boyuta odaklanıyordu.[4] Birinci boyut, sosyalist eğitim gerektiren bir süreç olan revizyonizmden kaçınmak için toplum içindeki sınıf mücadelesiydi.[4] İkinci boyut, Partinin kendi içinde bürokratizme ve Parti bürokratlarının yeni bir burjuvaziye dönüşebileceği korkusuna değinme mücadelesiydi.[4]

Böylece sosyalist eğitim hareketinin hedefi, revizyonizme karşıt olarak "siyaseti arındırmak, ekonomiyi arındırmak, örgütü arındırmak ve düşünceyi arındırmak"tı.[1] Mao, Komünist Parti kadrolarını halka yakınlaştırmaya ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşundan sonra büyüyen gençler arasında devrimci bilinci artırmaya çalıştı.[5] Hareketi, kırsal Çin'deki sınıf mücadelesinin "kapağının kaldırılması" ve sosyalizme karşı çalışan öküz iblislerini ve yılan ruhlarını açığa çıkarması olarak tanımladı.[6]

Eğitim

Sosyalist Eğitim Hareketi sırasında yerel kadrolarla halk arasındaki ilişkileri araştırmak üzere ülke geneline üst düzey kadrolar gönderildi.[5]  Kentli gençlerin, kırsal kesimdeki insanların koşulları hakkında bilgi edinmek için okullara ara verdiklerinde kırsal alanları ziyaret etmeleri de teşvik edildi.[5]  Hareketi uygulamak için Çin'in kırsal kesimlerine yaklaşık 3,5 milyon yetkili ve öğrenci gönderildi.[7]

Çin'in kırsal kesimlerinde gezici film makinist birimleri, sınıf mücadelesini vurgulayan ve izleyicileri sahnede acı deneyimleri tartışmaya teşvik eden filmler ve slayt gösterileri gösterdi.[6]  Sosyalist Eğitim Hareketi'nin hedeflerini desteklemek amacıyla "vurgu filmleri" olarak adlandırılan filmler gösterime girdi ve Beyaz Saçlı Kız'ın film versiyonu da kampanyaya paralel olarak yeniden gösterime girdi.[6]

Kampanya bazı zorluklar yaşadı.[5] Üst düzey kadrolar çoğu zaman Çin'in kırsal bölgelerine gönderilmek istemiyordu.[5]  "Mızrak ucunu geri çevirmek" olarak tanımlanan bir teknikle, yerel kadrolar sıklıkla sorunların suçunu eski toprak ağalarının veya 1957 Sağ Karşıtı Kampanya sırasında eleştirilenlerin üzerine atmaya çalıştılar.[5]

Sonrası

Sosyalist Eğitim Hareketi, Kültür Devrimi'nin öncüsü olarak kabul ediliyor.[8][9] Mao, Sosyalist Eğitim Hareketi'ne karşı direnişten dolayı hüsrana uğradı ve bu deneyim, kadrolar ile halk arasındaki ilişkinin iyileştirilmesi gerektiği yönündeki görüşünü daha da geliştirdi.[5]  Kültür Devrimi başladığında kırsal bölgeler henüz Sosyalist Eğitim Hareketi'ni tamamlamamıştı ve bu hareketten sorumlu komiteler Kültür Devrimi'nin öncü gruplarına dönüştü.[10] Sosyalist Eğitim Hareketi'nin ardından Mao ile Başkan Mao'nun potansiyel halefi olan Çin Devlet Başkanı Liu Shaoqi arasındaki ilişki kötüleşti.[11] Bazı Çin kaynakları, Sosyalist Eğitim Hareketi'nin 77.560 kişinin ölümüyle sonuçlandığını, 5.327.350 kişinin zulüm gördüğünü belirtiyor.[12][13] Kampanyanın olumlu bir sonucu da kentli gençlerin Çin kırsalındaki yaşam koşulları konusunda daha fazla deneyim kazanmasıydı.[5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Xu, Youwei; Wang, Y. Yvon (2022). Everyday Lives in China's Cold War Military Industrial Complex: Voices from the Shanghai Small Third Front, 1964-1988. Palgrave MacMillan. s. 361. ISBN 9783030996871. 
  2. ^ "People's Republic of China: III". University of Maryland. 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  3. ^ MacFarquhar, Roderick (1997). "The Socialist Education Movement". The Origins of the Cultural Revolution. Oxford University Press. ss. 334-348. doi:10.1093/acprof:oso/9780192149978.001.0001. ISBN 9780192149978. 19 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2014. 
  4. ^ a b c Cai, Xiang; 蔡翔 (2016). Revolution and its narratives : China's socialist literary and cultural imaginaries (1949-1966). Rebecca E. Karl, Xueping Zhong, 钟雪萍. Durham: Duke University Press. ss. 358. ISBN 978-0-8223-7461-9. OCLC 932368688. 
  5. ^ a b c d e f g h Hammond, Ken (2023). China's Revolution and the Quest for a Socialist Future. New York, NY: 1804 Books. ISBN 9781736850084. 
  6. ^ a b c Li, Jie (2023). Cinematic Guerillas: Propaganda, Projectionists, and Audiences in Socialist China. Columbia University Press. ISBN 9780231206273. 
  7. ^ Doyon, Jérôme; Yang, Long (2024). "Shades of Red: Changing Understandings of Political Loyalty in the Chinese Communist Party, 1921-2021". Doyon, Jérôme (Ed.). The Chinese Communist Party: a 100-Year Trajectory. Canberra: ANU Press. ISBN 9781760466244. 
  8. ^ Baum, Richard (1969). "Revolution and Reaction in the Chinese Countryside: The Socialist Education Movement in Cultural Revolutionary Perspective". The China Quarterly. 38 (38): 92-119. doi:10.1017/S0305741000049158. ISSN 0305-7410. 
  9. ^ "People's Republic of China: III". University of Maryland. 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020. 
  10. ^ Walder, Andrew G. (1 Ocak 2016). "Rebellion of the Cadres: The 1967 Implosion of the Chinese Party-State". The China Journal. 75: 109. doi:10.1086/683125. ISSN 1324-9347. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2024. 
  11. ^ Su, Weimin (23 Temmuz 2015). "杨尚昆谈"四清"运动:毛泽东刘少奇之间的裂痕由此产生". The Paper. 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020. 
  12. ^ Yang, Jisheng (4 Temmuz 2017). 天地翻覆: 中国文化大革命历史 (Çince). 天地图书. 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2024. 
  13. ^ Song, Yongyi (2006). "被掩藏的历史:刘少奇对"文革"的独特贡献" (Çince). Modern China Studies. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mao Zedong</span> Çin komünist lideri (1893–1976)

Mao Zedong (Çince : 毛泽东; Çince : 毛澤東; pinyin: Máo Zédōng; Wade–Giles: Mao Tse-tung,

<span class="mw-page-title-main">Çince</span> Çin ve çevresinde konuşulan bir dil

Çince, Çin anakarası ve çevresinde yaşayan bir milyardan fazla kişi tarafından konuşulan Eski Çinceden türemiş dillerin oluşturduğu diller grubudur. Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, lehçeleriyle birlikte dünyada en çok konuşulan dildir. Çince ve lehçeleri Büyük Çin olarak adlandırılan Çin anakarası, Hong Kong, Makao, Tayvan ve Malezya, Endonezya, Tayland, Singapur, Myanmar, Vietnam, Güney Kore gibi Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinde konuşulmaktadır. Çince, dünyanın en çok konuşulan dil olmasına bağlı olarak Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biridir. Aynı zamanda Çin, Tayvan, Singapur, Hong Kong ve Makao'nun resmî dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Maoculuk</span> Çin lideri Mao Zedungun düşüncelerine dayanan akım

Maoculuk ya da Maoizm, adını Mao Zedong'dan alan, kapitalizmin Avrupa'daki gibi bir gelişme seyri izlemediği Uzak Doğu toplumlarına özgü Marksizm'in pratiği olarak ifade edilebilir. Maoizm, taraftarlarına göre, Marksizm-Leninizm siyaset biliminin 3. nitel aşamasıdır ve kırlardan şehirleri kuşatarak proleterya diktatörlüğüne ulaşabilmenin tek altın anahtarıdır. Maocuların asgari programlarında ise, bağımsızlığın sağlanması ve feodalizmin tasfiyesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi</span> Çin Halk Cumhuriyetinin kurucu ve iktidar partisi

Çin Komünist Partisi (ÇKP), Çin'in kurucu ve iktidar partisidir. 1 Temmuz 1921 tarihinde Şanghay'da kurulmuş olan Çin Komünist Partisi, 2022 yılında açıklanan ve toplam Çin nüfusunun ciddi kısmına tekabül eden 97 milyona yakın üye sayısıyla dünyadaki en büyük ikinci siyasi parti konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin değerleri ile sosyalizm</span>

"Çin değerleri ile sosyalizm" Çin'in tarihsel pratiklerinden yola çıkarak uyguladığı sosyalizm metodunun isimlendirilme şeklidir. Bu isimlendirme Deng şiaoping döneminde ortaya çıksa da Deng öncesinde gerçekleşen tecrübeleri de içerisine almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1911 Devrimi</span> Çinde cumhuriyetin kurulduğu devrim

Xinhai Devrimi veya 1911 Devrimi veya Çin Devrimi, Çin'in son imparatorluk hanedanının devrilip yerine Çin Cumhuriyeti'nin kurulduğu devrimdir. Devrim Çin takviminde 1911 yılında Xinhai (辛亥) yılına denk geldiğinden Xinhai Devrimi olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl siyasi üs</span>

Kızıl siyasi üs, Mao Zedong'un ortaya attığı, şehir merkezlerine uzak kırsal bölgelerde köylüleri örgütleme yoluyla kurulan komün köylerin genel kapitalist rejime baskısını ifade eden terimdir. 1949 yılında gerçekleşen Çin Komünist Devrimi'nin ardından Marksist literatüre girmiştir. "Kızıl" ifadesi sosyalizmi sembolize etmesinden ileri gelir.

Yeni Demokrasi ya da Yeni Demokratik Devrim, Mao Zedong'un "dört sınıf bloku" teorisi kapsamında, Çin Devrimi sonrasında kurulan Çin'deki demokrasi anlayışı ifade eden terim. Bu teoriye göre; devrim sonrası Çin'de gelişecek demokrasi farklı bir yol izleyecek, batılı devletlerde yer alan parlamenter sistem ve liberal ekonomiden farklı olarak, Sovyet türünde bir örgütlenme modeli ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ekonomisi türüne adapte olmuş bir demokrasi türü oluşacaktı. Bu kavramın literatüre girmesinin ardından geçen sürede, Yeni Demokrasi kavramı benzer gerekçeleri ile diğer ülke ve bölgelerde uyarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Halk Cumhuriyeti tarihi</span>

Çin Halk Cumhuriyeti tarihi, 1 Ekim 1949 tarihinde Çin İç Savaşı'nın Çin Komünist Partisi tarafından kazanılmasının ardından Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunun ilan edilmesiyle itibaren başlamaktadır. Çin Halk Cumhuriyeti birkaç on yıl boyunca "Çin" ile eşanlamlıydı, ancak Çin Cumhuriyeti'ni ve öncesinde binlerce yıllık imparatorluk hanedanlıkları tarafından yönetilen Çin anakarasını yöneten son siyasi varlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Muhafızlar (Çin)</span>

Kızıl Muhafızlar, Kültür Devrimi sırasında 1966 ile 1967 yıllarında Mao Zedong'un harekete geçirdiği fanatik öğrenci yarı askerî kitlesel toplumsal hareket. Başlangıçta direnişle karşılaşmalarına rağmen, Kızıl Muhafızlar Mao'dan kişisel destek aldı ve hareket hızla büyüdü. Pekin'deki hareket, 1966'daki Kızıl Ağustos sırasında doruğa ulaştı ve daha sonra Çin ana karasının diğer bölgelerine yayıldı. Mao, grubu propaganda olarak kullandı ve iktidarı ele geçirmek ve Çin'in komünizm öncesi geçmişine ait sembolleri yok etmek gibi hedeflere ulaşmak için kullandı. Bunlar arasında antik eserler ve önemli Çinli şahsiyetlerin mezarlıkları da vardı. Dahası, hükûmet Kızıl Muhafızlara karşı oldukça hoşgörülü davrandı ve hatta Kızıl Muhafızların muhalif olarak görülen insanlara bedensel zarar vermesine bile izin verdi. Hareket hızla kontrolden çıktı, sık sık otoriteyle çatışmaya girdi ve hükûmet gençleri dizginlemek için çaba gösterene kadar kamu güvenliğini tehdit etti. Bizzat Mao bile solcu öğrencilerin fazla radikalleştiğini fark etti. Kızıl Muhafız grupları da aralarında hizipleşmelerin gelişmesi nedeniyle iç çatışmalardan muzdaripti. 1968'in sonuna gelindiğinde, resmi bir hareket olarak grup, Kırsala Doğru Hareket politikası nedeniyle kızıl muhafızların birçoğunun kırsal alanlara ve kırsal kesimlere gönderilmesiyle grup resmi bir hareket olarak dağıldı.

<span class="mw-page-title-main">Yüz Çiçek Kampanyası</span>

Yüz Çiçek Kampanyası, Yüz Çiçek Hareketi olarak da bilinir, 1956 yılında Çin'de Çin Komünist Partisi'nin kendi vatandaşlarını komünist rejim hakkındaki görüşlerini açıkça dile getirmeye teşvik ettiği bir dönemdir. Başkan Mao Zedong'un ünlü sözüne dayanarak, ulusal politikalar hakkında farklı görüşler ve çözümler teşvik edildi. Bu hareket kısmen kendilerini Komünist Parti'den yabancılaşmış hisseden entelektüellerin moralsizliğine tepki olarak ortaya çıktı. Bu kısa liberalleşme döneminin ardından Mao, bunu kendi kuvvetlerini kullanarak komünist rejime meydan okuyanlara baskı yapmak için kullandı. Bu baskılar, 1957'de Sağcı Karşıtı Hareket halinde rejimi ya da rejimin ideolojisini eleştirenlere karşı yer almaya devam etti. Bu kapsamda hedeflenenler halka açık şekilde eleştirildi ve hapishane çalışma kamplarına sevk edildi.

<span class="mw-page-title-main">Liu Şaoçi</span> Çinli devrimci, siyasetçi ve kuramcı

Liu Şaoçi Çinli devrimci, siyasetçi ve kuramcı. Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkanı (1954-1959), Çin Komünist Partisi'nin ilk Başkan Yardımcısı (1956-1966) ve Çin'in de jure Devlet Başkanı (1959-1968). Döneminde ekonomik yeniden yapılanma politikaları uygulamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sağcı Karşıtı Hareket</span>

Sağcı Karşıtı Hareket, Sağ Karşıtı Kampanya, Çin Halk Cumhuriyeti'nde 1957'den 1959'a kadar süren, Çin Komünist Partisi içinde ve yurtdışındaki "sağcı" olduğu iddia edilenlere karşı tasviye hareketiydi. Sağcıların belirlenişi her zaman tutarlı değildi, bazen hükûmetin solundaki eleştirmenler de dahil edilse de, resmî olarak kapitalizmi desteklediği ve kolektivizasyona karşı çıktığı iddia edilen entelektüeller ima edilmişti. Kampanyalar Başkan Mao Zedong tarafından başlatıldı ve Çin'in resmî istatistiklerine göre, en az 550.000 kişi siyasi baskıya maruz kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Ba Jin</span> Çinli roman yazarı ve anarşist aktivist (1904-2005)

Ba Jin, 20. yüzyılda The Family adlı romanı yazan Çinli yazar ve politik aktivist.

<span class="mw-page-title-main">Fei Xiaotong</span>

Fei Xiaotong veya Fei Hsiao-tung, Çinli sosyolog ve insanbilimci.

<span class="mw-page-title-main">Mao Zedong'un kişilik kültü</span>

Mao Zedong'un kişilik kültü, Başkan Mao Zedong'un 1949'daki yükselişinden 1976'daki ölümüne kadar Çin'deki yönetiminin önemli bir parçasıydı. Kitle iletişim araçları, propaganda ve bir dizi başka teknik devlet tarafından Mao Zedong'un statüsünü Batı'ya karşı durabilecek ve Çin'i Komünizmin bir feneri haline getirebilecek yanılmaz bir kahraman lider konumuna yükseltmek için kullanıldı. Ancak Mao'nun kendisi, etrafında oluşturulan kişilik kültünü açıkça eleştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ağustos</span>

Kızıl Ağustos ,, 1966 yılındaki Kültür Devrimi sırasında Pekin'de meydana gelen bir dizi şiddet olayıdır. Resmi istatistiklere göre, o yılın Ağustos ayından Eylül ayına kadar kentte aralarında öğretmen ve okul müdürlerinin de bulunduğu 1.772 kişi Kızıl Muhafızlar tarafından öldürülmüştür. Ayrıca 33.695 ev yağmalanmış ve 85.196 aile Pekin'i terk etmek zorunda kalmıştır. Şiddet şehrin kırsal bölgelerine de yayıldı ve 325 kişinin öldürüldüğü Daxing Katliamı'na yol açtı. Daxing Katliamı'nın en yaşlı kurbanı 80 yaşındayken en genci sadece 38 günlüktü ve 22 aile tamamen yok edildi. Genel olarak, resmi istatistikler Kızıl Ağustos sırasında 10,275 kişinin dövüldüğünü ya da öldürüldüğünü göstermektedir. Kızıl Ağustos, Kültür Devrimi sırasında Kızıl Terör'ün başlangıcı olarak görülüyor ve benzer şiddet olayları Şangay, Guangzhou, Nanjing ve Xiamen de dahil olmak üzere Çin'in dört bir yanındaki şehirlerde meydana geldi. Kızıl Ağustos, Nazi Almanyası'ndaki Kristallnacht ve İkinci Çin-Japon Savaşı sırasındaki Nanjing Katliamı ile karşılaştırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dört Eski</span>

Çin'deki Kültür Devrimi sırasında, "Dört Eski" veya "Dört Eski Şey" terimi, öğrencilerin önderliğindeki bir grup devrimci olan Kızıl Muhafızlar tarafından, ortadan kaldırmaya çalıştıkları komünizm öncesi Çin kültürünün yönlerini ifade etmek için kullanıldı. Bunlar arasında Eski Fikirler, Eski Kültür, Eski Adetler ve Eski Alışkanlıklar. Dört Eski'yi yok etme kampanyası, Kültür Devrimi'nin başlamasından kısa bir süre sonra, 19 Ağustos 1966'da Pekin'de başlamıştır. Bu dönemde Pekin'de bir katliam da yaşanmıştır.

<i>Başkan Maodan Seçme Sözler</i>

Başkan Mao'dan Seçme Sözler, Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurucusu Mao Zedung'un 1964'ten 1979'a kadar yayımlanan ve Kültür Devrimi sırasında yaygın olarak dağıtılan, konuşma ve yazılarından oluşan bir kitaptır.

<span class="mw-page-title-main">Mücadele oturumu</span>

Mücadele oturumları, Maoist Çin'de "sınıf düşmanı" olmakla suçlanan kişilerin, bazen yakın oldukları kişiler tarafından alenen aşağılandığı, suçlandığı, dövüldüğü ve işkence gördüğü halka açık şiddet gösterileriydi. Bu halk mitingleri en çok Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulmasından hemen önce ve sonra ve daha sonra Kültür Devrimi (1966-1976) sırasında Maoist düşünce reformunu teşvik etmek için kalabalığa mücadeleci bir ruh aşılamak amacıyla düzenlenen kitlesel kampanyalarda popüler olmuştur.