İçeriğe atla

Sosyalist Birlik Partisi (Türkiye)

Sosyalist Birlik Partisi
KısaltmaSBP
KurucuSadun Aren
Kuruluş tarihi15 Ocak 1991
Kapanış tarihi19 Temmuz 1995[1]
ÖnceliTürkiye Birleşik Komünist Partisi
Türkiye Sosyalist İşçi Partisi
ArdılıBirleşik Sosyalist Parti
İdeolojiMarksizm
Siyasi pozisyonMerkez sol

Sosyalist Birlik Partisi (SBP) 15 Ocak 1991'de TBKP, TSİP, Sosyalist Parti'den kopan bir grup ve bazı bağımsız sosyalist aydınlar tarafından kurulan siyasi parti.

İlk genel başkanı Türkiye İşçi Partisi'nin 1960'lardaki önemli isimlerinden Sadun Aren'di. Katıldığı tek seçim olan 1994 yerel seçimleri'nde %0,30 oranında oy aldı.

İlk büyük kongresini Mayıs 1992'de düzenleyen parti,[2] "devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı amaçladığı" gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi tarafından 19 Temmuz 1995'te kapatıldı. Parti yetkili organları ise kararın açıklanmasından kısa süre önce SBP'nin feshine karar verdi. Fesih sonrası parti kadroların büyük çoğunluğu önce 1994'te Birleşik Sosyalist Parti'ye katıldı, ardından da 1996'da Özgürlük ve Dayanışma Partisi'nin kuruluşunda yer aldı.[3]

Sosyalist Birlik Partisi ve seçimler

Yerel seçimler

Seçim İl Genel Meclisi Belediye
Oy %
199480,714%0.290

Kaynakça

  1. ^ "Cumhuriyet Döneminde Kurulan ve Kapanan Siyasi Partiler 27 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", tesav.org.tr
  2. ^ Partisi, Sosyalist Birlik (1992). Genel Yönetim Kurulu çalışma raporu: 1. kongre, 2 - 3 Mayı 1992, Ankara. 
  3. ^ "İşte 'bölücülük' yaptığı için kapatılan partiler". yeniakit.com.tr. 5 Ocak 2016. 8 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sol Parti (Türkiye)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Sol Parti, Türkiye'de faaliyet gösteren sosyalist siyasi parti. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "SOL Parti" şeklindedir. Özgürlük ve Dayanışma Partisinin (ÖDP) 22 Aralık 2019 tarihinde Ankara'da düzenlenen 8. Olağanüstü Kongresi'nde partinin isminin Sol Parti olarak değiştirilmesine dair alınan tüzük değişikliği kararıyla kurulmuştur. Genel başkanı Önder İşleyen'dir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi (1920)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1920–1987)

Türkiye Komünist Partisi, 1920 yılında kurulan, Türkiye'de faaliyet göstermiş komünist siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Anavatan Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–2009)

Anavatan Partisi, 1983 yılında Turgut Özal tarafından kurulmuş olan eski siyasi parti. Resmî kısaltması "ANAP" şeklindedir. 1983'ten 1991'e kadar aralıksız olarak tek başına iktidarda kalmış, 1996 ile 2002 yılları arasında da çeşitli koalisyon hükûmetlerinin içinde yer almıştır. 31 Ekim 2009 tarihinde Demokrat Parti ile birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Doğru Yol Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–2007)

Doğru Yol Partisi, Demokrat Parti (DP) ve Adalet Partisi (AP)'nin siyasi mirasçısı olduğu kabul edilen eski siyasal parti. 1983 yılında, 12 Eylül Darbesi'nde kapatılan Adalet Partisi'nin devamı olarak kurulan DYP, 2007 yılında adının değiştirilmesiyle Demokrat Parti adı altında yeniden yapılanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Milliyetçi Çalışma Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1985–1993)

Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP), Türkiye'de 12 Eylül 1980 Askeri Darbesinden sonra kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi'nin oylarını bünyesinde toparlamak maksadıyla kurulmuş olan siyasi partidir. Muhafazakâr Parti'nin 30 Kasım 1985 tarihinde adının değiştirmesiyle kurulmuştur. Partinin amblemi kırmızı bir zemin üzerinde beyaz bir hilal ve etrafında 9 yıldız olarak benimsenmiştir. Milliyetçi Çalışma Partisi, ismini 24 Ocak 1993'te MHP olarak değiştirmiş böylece partinin hukuki varlığı sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Millet Partisi (1992)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Millet Partisi, 23 Kasım 1992 tarihinde Aykut Edibali liderliğinde kurulan siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Parti (Türkiye)</span> Türkiyede eski bir siyasi parti

Demokratik Parti, 1970-1980 yılları arasında faaliyet göstermiş Türk siyasi partisi. Demokrat Parti'nin gerçek siyasal mirasçısı olma iddiasıyla ortaya çıktı. Celâl Bayar'ın desteğiyle 1973 seçimlerinde başarı sağlayan parti, 1975 yılında çözülmeye başladı. 1977 seçimleri ile birlikte siyasi arenadaki gücünü kaybettiyse de 1978 yılında Bülent Ecevit başkanlığında kurulan 42. Türkiye Hükûmetinde yerini aldı.

<span class="mw-page-title-main">1995 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 20. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1995 Türkiye genel seçimleri, 24 Aralık 1995 tarihinde yapılan ve TBMM 20. dönem üyelerinin belirlendiği seçimdir. 79 ilde, 83 seçim çevresinde %10'luk ülke barajlı D'Hondt sistemi uygulanarak yapılan seçimlerde 29.189.146 seçmen toplam 138.608 sandıkta oy kullandı.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyetçi Güven Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1967–1981)

Cumhuriyetçi Güven Partisi (CGP), Millî Güven Partisi (MGP) ile Cumhuriyetçi Partinin birleşmesinden doğmuş ve 12 Eylül Darbesi'ne (1980) kadar faaliyetini sürdürmüş siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi (2001)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Türkiye Komünist Partisi, 11 Kasım 2001 tarihinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "TKP" şeklindedir. Simgesi çarkla çevrelenmiş çekiç ve üstünde bulunan yıldızdır. Genel Sekreteri Kemal Okuyan'dır. Ancak kolektif liderlik ilkesi gereği en yetkili karar organı parti kongresinde seçilen Merkezi Komite'dir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Birlik Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Büyük Birlik Partisi, 29 Ocak 1993 tarihinde Muhsin Yazıcıoğlu liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "BÜYÜK BİRLİK" şeklindedir. Simgesi hilal içerisinde güldür. Genel başkanı Mustafa Destici'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sosyalist Parti (Türkiye, 1988)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1988–1992)

Sosyalist Parti, 1 Şubat 1988 tarihinde Ferit İlsever tarafından kurulan Türk siyasî partisi.

<span class="mw-page-title-main">Demokrat Parti (2007)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Demokrat Parti, 23 Haziran 1983 tarihinde kurulan, 27 Mayıs 2007 tarihinde Demokrat Parti adını alan, Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "DP" şeklindedir. Simgesi kırattır. TBMM'de 3 milletvekili ile temsil edilmektedir. Genel Başkanı Gültekin Uysal'dır. Yargıtay kayıtlarına göre Türkiye'de kayıtlı olan en eski kuruluşlu siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Barış Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1996–1999)

Barış Partisi, 1996-1999 yılları arasında Türkiye'de etkinlik göstermiş siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Demokrat Parti (1992)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1992–2005)

Demokrat Parti, Türkiye'de 29 Kasım 1992'de, kapatılmış olan siyasi partilerin kurulmasına izin verilmesinden sonra eski Demokrat Partililerin kurduğu Demokratlar Kulübü'nün girişimiyle siyaset arenasına katıldı. 29 Kasım 1992'de yapılan kongresinde eski bakanlardan Hayrettin Erkmen genel başkanlığa seçildi. 16 Ocak 1994 tarihinde yapılan olağanüstü kongrede parti genel başkanlığına Aydın Menderes seçildi. Hemen ardından Hayrettin Erkmen ve arkadaşları Genel Kurula itiraz ederek yargıya gittiler, aynı kongrede genel başkanlığa aday olan Besim Tibuk ise Demokrat Partiden ayrılarak kısa bir süre sonra Liberal Demokrat Partiyi kurdu. 1995 genel seçimlerinden hemen önce Aydın Menderes'in görevinden ve partiden istifa edip Refah Partisine katılması üzerine, Demokrat Parti Murat Uzman'ın genel başkanlığı altında faaliyetine devam etti.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Sosyalist İşçi Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Türkiye Sosyalist İşçi Partisi (TSİP), Türkiye'de 12 Mart Dönemi sonrasında kurulan ilk sosyalist partidir. Başlıca kurucuları; Ahmet Kaçmaz, Yalçın Yusufoğlu, Oya Baydar, Osman Sercan, Aydoğan Gezer, Burhan Şahin, Ali Kar, Hamdi Gülen, Hikmet Karahan, İbrahim Şahin olan TSİP'in kuruluş tarihi 16 Haziran 1974 olarak kabul edildi.

Birleşik Sosyalist Parti (BSP), 1994'te kuruldu. Partinin kurucu genel başkanı Sadun Aren'dir. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra güç kazanan özgürlükçü sosyalizm anlayışına yakın duruşuyla bilinen SBP öncülüğünde, Kurtuluş, Emek, Yeni Yol ve Sosyalist Politika gruplarının çabasıyla kurulmuştur. Gruplar arasında önemli bir mesele olarak değerlendirilen Kürt sorunuyla ilgili büyük ve yoğun tartışmalar yaşanmıştır. Önce Birleşik Sosyalist Hareket (BSH) adıyla kuruluş çalışmaları yürütülmüştür. 1996 yılında Geleceği Birlikte Kuralım Parti Girişimi ile birleşerek ismini Özgürlük ve Dayanışma Partisi olarak değiştirmiştir. BSP'nin kurucu genel başkanı Profesör Sadun Aren, Özgürlük ve Dayanışma Partisi'nin de onursal kurucu başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tacikistan Komünist Partisi</span>

Tacikistan Komünist Partisi - Tacikistan'da 1918 yılında kurulan ve 1991 yılında yeniden teşkilatlanan Marksist-Leninist ideolojide siyasi parti. Sovyetler Birliği Tacikistan Komünist Partisi'nin halefi niteliğindedir. Eski Sovyet ülkelerindeki Komünist Partilerin 1993 yılında Rusya'da Oleg Shenin önderliğinde kurduğu Komünist Partiler Birliği'ne bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Toplumcu Kurtuluş Partisi (Türkiye)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Toplumcu Kurtuluş Partisi, Ürün dergisi çevresi ve daha önce Türkiye Komünist Partisi saflarında siyaset yapmış bireylerin birleşerek önce "Suphi'den Bilen'e Gelenek Yaşıyor Girişimi", ardından "TKP Kurucular Kurulu" isimleriyle yaptıkları çalışmalar sonucunda 6 Şubat 2012 tarihinde yasal kuruluşunu tamamlayan genel merkezi Ankara'da bulunan partinin ; 12 Kasım 2016'da Ankara'da yapılan olağanüstü kongrenin aldığı karar ile isim değişikliği sonucu aldığı haldir.

Bu maddede, Türkiye'deki eski siyasi partiler listelenmektedir.