İçeriğe atla

Sosyalist İktidar Partisi

Sosyalist İktidar Partisi
KısaltmaSİP
Kuruluş tarihi16 Ağustos 1993
Kapanış tarihi11 Kasım 2001 (isim değiştirdi)
ÖnceliSosyalist Türkiye Partisi
ArdılıTürkiye Komünist Partisi
İdeolojiSosyalizm, Komünizm
Siyasi pozisyonAşırı sol

Sosyalist İktidar Partisi (SİP), Türkiye'de faaliyet yürüten siyasi parti. İsim değiştirerek Türkiye Komünist Partisi adını aldı.

Tarihçe

SİP'nin örgütsel tarihi, 1978 yılında Türkiye İşçi Partisi'nde (TİP) yaşanan ayrışma sonrasında ortaya çıkan Sosyalist İktidar grubu ile başlar. Bir dönem boyunca, ilk sayısı 1986 yılında basılan ve bugün TKP'nin teorik organı olarak varlığını sürdüren Gelenek dergisinin adıyla anılan hareket, 6 Kasım 1992'de Sosyalist Türkiye Partisi'ni (STP) kurdu. STP 1993 yılında, programında "Türk ve Kürt halklarının gönüllü birlikteliğini hedefler" dediği için, Anayasa Mahkemesi tarafından kapatıldı. Yine 1993 yılında Sosyalist İktidar Partisi (SİP) kuruldu. Parti 1990'lı yıllarda özellikle teorik hat ve kadro birikimi ile sol içerisinde belirgin bir özne haline geldi. 1996 yılında gerçekleşen İstanbul Üniversitesi İşgali ve 1 Mayıs'ın Taksim'de kutlanması ilk toplumsallaşma denemeleri sayılabilir.

1990'lı yıllarda örgütlenmenin büyümesi ülke iç siyasetine müdahale kanallarını artırmıştır. Parti bu dönemde özellikle Susurluk kazasını izleyen dönemde sesini duyurmuştur. Siyasi olayların dışında parti insani yardım gerektiren olağanüstü dönemlerde de aktif olmuştur. 17 Ağustos depremini izleyen dönemde parti kadroları bölgeye gitmek üzere görevlendirilmiş, parti disiplini içerisinde yardım organize edilmiş, Nazım Çadırkent isminde bir çadırkent kurulmuştur.[1]

1999 yılında Yağma Yok Sosyalizm Var sloganı ile ilk defa seçimlere katıldı. Seçim çalışmaları sırasında parti üyesi tekstil işçisi Hüseyin Duman, Erenköy Ülkü Ocakları Başkanı İhsan Bal tarafından göğsünden vurularak katledildi.[2][3]

Sosyalist İktidar Partisi 11 Kasım 2001 günü düzenlenen Olağanüstü Büyük Kongre'de adını değiştirerek bugünkü Türkiye Komünist Partisi'ne dönüştü.[4]

Seçimler

Genel seçimler

Türkiye Büyük Millet Meclisi
Seçim Oy Oran Sandalye
199937.671 [5]%0,12
0 / 550

Yerel seçimler

Seçim Genel Başkan İl Genel Meclisi Belediye
Oy %
1999Aydemir Güler22.825[6]%0,070

Yayınları

1995'te, parti mensubu öğrencilerin inisiyatifiyle yayın hayatına başlayan Düşünce ve Eylem adlı gençlik dergisi aylık periyotlar ile çıkartılmıştır.

Afişler

Kaynakça

  1. ^ Mustafa Kemal Çokşen, Çadırkent Günlüğü, Nazım Kitaplığı 2004, ISBN 975-8271-68-7
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2011. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2011. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2011. 
  5. ^ "1999 Genel Seçim Sonuçları". 8 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2012. 
  6. ^ "1999 İl Genel Meclisi seçim sonuçları". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Sosyalist Türkiye Partisi, Türkiye'de faaliyet gösteren eski siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Sol Parti (Türkiye)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Sol Parti, Türkiye'de faaliyet gösteren sosyalist siyasi parti. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "SOL Parti" şeklindedir. Özgürlük ve Dayanışma Partisinin (ÖDP) 22 Aralık 2019 tarihinde Ankara'da düzenlenen 8. Olağanüstü Kongresi'nde partinin isminin Sol Parti olarak değiştirilmesine dair alınan tüzük değişikliği kararıyla kurulmuştur. Genel başkanı Önder İşleyen'dir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi (1920)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1920–1987)

Türkiye Komünist Partisi, 1920 yılında kurulan, Türkiye'de faaliyet göstermiş komünist siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Devrimci Komünist Partisi</span> Yasa dışı sol görüşlü siyasi parti

Türkiye Devrimci Komünist Partisi, Türkiye'de faaliyet gösteren yasa dışı siyasi partidir. Parti 2 Şubat 1980'de İzmir'de toplanan I. (Kuruluş) Kongresi'yle Halkın Kurtuluşu hareketinin partileşmesi sonucu kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Komintern</span> uluslararası kuruluş

Komintern 1919 Martında, savaş komünizmi döneminin (1918-1921) ortasında Vladimir Lenin ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi tarafından kurulan, "silahlı kuvvetler de dahil tüm mümkün araçlarla uluslararası burjuvaziyi yıkmak ve devletin tamamen yok oluşu için bir geçiş aşaması demek olan Uluslararası Sovyet Cumhuriyetini yaratmak için" mücadele etme amacı güden uluslararası bir komünist örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Devrimci Sosyalist İşçi Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Devrimci Sosyalist İşçi Partisi, 1997 yılında Türkiye'de kurulmuş devrimci Troçkist siyasi partidir. Şu ana kadar hiçbir seçime katılmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi (2001)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Türkiye Komünist Partisi, 11 Kasım 2001 tarihinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "TKP" şeklindedir. Simgesi çarkla çevrelenmiş çekiç ve üstünde bulunan yıldızdır. Genel Sekreteri Kemal Okuyan'dır. Ancak kolektif liderlik ilkesi gereği en yetkili karar organı parti kongresinde seçilen Merkezi Komite'dir.

Aydemir Güler, Türk teorisyen ve siyasetçidir. Türkiye Komünist Partisi Merkez Yürütme Kurulu (MYK) üyeliği görevini sürdürmektedir. soL gazetesinde ve Gelenek dergisinde düzenli olarak yazılar yazmaktadır.

<i>Gelenek</i> (dergi)

Gelenek, Türkiye Komünist Partisi'nin teorik yayın organı olan, aylık periyotla yayınlanan Marksist siyasi dergi.

<span class="mw-page-title-main">Dördüncü Enternasyonal</span> Uluslararası Komünist Birlik

Dördüncü Enternasyonal, kapitalizme ve stalinizme karşı Troçki önderliğinde kurulmuş olan uluslararası örgüt. Öncülleri Sol Muhalefet ve Uluslararası Komünist Birlik'tir. Troçki ölümünden önce Dördüncü Enternasyonal'in zaferinin kesin olduğunu söylemiştir.

Avrupa komünizmi ya da Avrokomünizm, 1970'li yıllarda kimi Batı Avrupa ülkelerindeki komünist partilerin izledikleri, politik ve kuramsal yenilenme hareketi. Hareketin arka planını Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) 1956 yılında yaptığı 20. Kongre ve sonrasında gündeme gelen Destalinizasyon süreci ile Doğu Avrupa'daki ayaklanmalar, Çin-Sovyet ayrılığı gibi uluslararası komünist hareketi geniş çaplı etkileyen tarihsel olaylar belirliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Okuyan</span> Türk gazeteci, yazar ve siyasetçi

Kemal İbrahim Okuyan, Türk siyasetçi ve yazar. Türkiye Komünist Partisi Merkez Komite üyesi, genel sekreteri ve genel başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Emek Partisi</span> 1946-1991 yılları arasında Arnavutluk’daki tek yasal siyasi parti

Arnavutluk Emek Partisi 1946-1991 yılları arasında Arnavutluk’da yasal tek siyasi parti olarak iktidarda olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Federasyonu Komünist Partisi</span>

Rusya Federasyonu Komünist Partisi (RFKP) Rusya'da 1993 yılında kurulan siyasi partidir. Ağustos 1991'de selefi Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin kapanmasından sonra, 14 Şubat 1993 tarihinde Rus Komünistlerinin II. Olağanüstü Kongresi'nde kuruldu. Partinin resmi siyasi görüşü komünizm, Marksizm-Leninizm ve sosyalist vatanseverliktir.

<span class="mw-page-title-main">Halkın Türkiye Komünist Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (2014-2017)

Halkın Türkiye Komünist Partisi, Türkiye Komünist Partisi'nde 2014 yılı Nisan ayında başlayan ayrışmanın ardından 12. Kongre etrafında toplanan Erkan Baş, Metin Çulhaoğlu, Kurtuluş Kılçer, Erkan Kılıç, Can Soyer ve Doğan Ergün'ün de dahil olduğu partililerin kurduğu Marksist-Leninist siyasi partidir.

Sosyalist Emekçiler Partisi, 21 Nisan 2016 tarihinde Güneş Gümüş liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Partinin genel merkezi Çankaya, Ankara'da bulunmaktadır. Genel başkanı Ankara Üniversitesi'nden ihraç barış akademisyeni sosyolog Güneş Gümüş'tür.

<span class="mw-page-title-main">Toplumcu Kurtuluş Partisi (Türkiye)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Toplumcu Kurtuluş Partisi, Ürün dergisi çevresi ve daha önce Türkiye Komünist Partisi saflarında siyaset yapmış bireylerin birleşerek önce "Suphi'den Bilen'e Gelenek Yaşıyor Girişimi", ardından "TKP Kurucular Kurulu" isimleriyle yaptıkları çalışmalar sonucunda 6 Şubat 2012 tarihinde yasal kuruluşunu tamamlayan genel merkezi Ankara'da bulunan partinin ; 12 Kasım 2016'da Ankara'da yapılan olağanüstü kongrenin aldığı karar ile isim değişikliği sonucu aldığı haldir.

<i>Ürün Sosyalist Dergi</i>

15-16 Haziran 1996'da İzmir'in Gümüldür ilçesinde Türkiye Komünist Partisi'nin likidasyona uğradığını savunan 10 Eylül dergi çevresinin de dahil olduğu çevrelerce bir konferans düzenlenmiş ve 1979 yılında sıkıyönetim komutanlığı tarafından kapatılan Ürün Sosyalist Dergi'nin tekrar çıkartılmasına ve parti kadrolarının bir araya getirilmesine dönük çalışma yapılmasına karar verilmiştir.

Mehmet Rasih Nuri İleri Türk komünist siyasetçi ve yazar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.