İçeriğe atla

Sosyal güvence

Sosyal güvence, birçok katkıları sağlamayı amaçlayan bir tür hükûmet desteğidir. Bir toplumun üyeleri yemek ve barınma gibi temel ihtiyaçlar'ını karşılayabilir.[1] Uluslararası Çalışma Örgütü sosyal güvenceyi, çocuk yardımı, yaşlılık çağındakilere destek, çocukların bakımı için destek, evrensel sağlık hizmeti, tıbbi tedavi, ebeveyn izni ve hastalık izni, işsizlik sigortası, engelli yardımı ve mesleki yaralanma mağdurları için destek olarak tanımlamaktadır.

Sosyal güvence, Uluslararası Çalışma Örgütü tarafından sosyal güvence yaşlılara destek, çocuk yardımı, işsizlik sigortası, engelli yardımı, tıbbi tedavi, evrensel sağlık hizmeti, ebeveyn izni ve çocukların bakımı için destek olarak tanımlanmıştır.Bu terim ilk kez 14.08.1935'te ABD Sosyal güvenlik yasasında litaratüre girmiştir. Bir başka tanıma göre ise geliri ne olursa olsun vatandaşları olası sosyal riskler karşısında ekonomik olarak korumak denmiştir.

İnsan Hakları Evrensel Bildirisi'nin ilgili maddeleri

  • İnsan Hakları Evrensel Bildirisi'nin 22.maddesi: "Herkesin, toplumun bir üyesi olarak, sosyal güvenliğe hakkı vardır"
  • Bildirinin 23. maddesi: "Herkesin çalışma ve işini serbestçe seçme, adaletli ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkı vardır"
  • Bildirinin 25. maddesi: "Herkesin kendisinin ve ailesinin sağlık ve refahı için beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır. Herkes,işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, yaşlılık ve kendi iradesi dışındaki koşullardan doğan geçim sıkıntısı durumunda güvenlik hakkına sahiptir.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2021. 
  2. ^ Derneği, İnsan Hakları. "İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi – İnsan Hakları Derneği". 25 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bağ-Kur</span> Türkiyedeki eski sağlık sigortası sistemi

Bağ-Kur, 16 Mayıs 2006 tarihinde kabul edilen 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bağlı Türkiye Cumhuriyeti Sosyal Güvenlik Kurumu'na devir olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İnsan Hakları Evrensel Bildirisi</span> BM İnsan Hakları Komisyonunca 1948de kabul edilen bildiri

İnsan Hakları Evrensel Bildirisi, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu'nun Haziran 1948'de hazırladığı ve birkaç değişiklik yapıldıktan sonra 10 Aralık 1948'de, BM Genel Kurulunun Paris'te yapılan 183. oturumunda kabul edilen 30 maddelik bildiridir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye İş Kurumu</span> Türkiye Cumhuriyetinin Kamu İstihdam Kurumu

Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, Türkiye'de istihdamın korunmasına, geliştirilmesine, yaygınlaştırılmasına ve işsizliğin önlenmesi faaliyetlerine yardımcı olmak ve işsizlik sigortası hizmetlerini yürütmek üzere kurulmuş, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ilgili kuruluşu olup, özel hukuk hükümlerine tâbi, tüzel kişiliği haiz, idarî ve malî bakımdan özerk bir kamu kuruluşudur.

Çocuk istismarı bir çocuğa bir yetişkin tarafından fiziksel ya da psikolojik olarak kötü davranılmasıdır. Ayrıca çocuklara kötü muamele, çocuk istismarı ve ihmali ile çoğu zaman aynı anlama gelir. Dünya Sağlık Örgütü çocuk istismarını şöyle tanımlar: "Çocuğun sağlığını, fiziksel ve psikososyal gelişimini olumsuz etkileyen, bir yetişkin, toplum ya da devlet tarafından bilerek ya da bilmeyerek uygulanan tüm davranışlar çocuğa kötü muameledir."

<span class="mw-page-title-main">Hastane</span> sağlık kurumu

Hastane ya da sayrılarevi, hasta ve yaralılara acil sağlık hizmetlerini ayakta veya yatarak veren tıp merkezi ve sağlık kurumu. Devlet hastaneleri, özel sağlık kuruluşları, vakıf hastaneleri ve üniversite hastaneleri gibi çok çeşitli sağlık kuruluşu işletme türleri vardır. Uzman sağlık bilimi ve yardımcı sağlık personeli ve tıbbi ekipman ile hasta tedavisi sağlar.

<span class="mw-page-title-main">İşçi hakları</span>

İşçi hakları, işçi ve işveren ilişkisinde, işçilere tanınan ve insan hakları kapsamına giren yasal haklardır. 1848 de Karl Marx ve Friedrich Engels ile hiddet bulan işçi ve emekçilere gerekli yetki, haklarının verilmesi gerektiğini savunmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Sosyal Güvenlik Kurumu</span> Devlet kurumu

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 16 Mayıs 2006 tarihinde kabul edilen 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu ile Sosyal Sigortalar Kurumu, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kurumlarının devredilmesi ile kurulmuş devlet kurumu. Kurum; genel kurul, yönetim kurulu ve başkanlık olmak üzere üç organdan oluşur.

Merkez sol, siyasette sol ve merkez arasındaki görüşler bütünüdür. Fırsat eşitliği yoluyla toplumsal adaletin sağlanabileceği düşüncesini savunmaktadır. Merkez sol siyaset, toplumun varsıl ve yoksul kesimleri arasındaki gelir farkını en aza indirmeyi amaç edinmiştir. Siyaseten ve toplumsal olarak radikal kararlar alınabilir. Bunun yanında reformist tutumlar ile de ekonomik ve sosyal politikalar sağlanabilir. Çoğulculuk taraftarı bir görüştür, toplumun sosyal hak ve çıkarları el üstünde tutulur.

Ekonomik, sosyal ve kültürel haklar; eğitim hakkı, barınma hakkı, yeterli bir yaşam standardı hakkı, sağlık hakkı ve bilim ve kültür hakkı gibi sosyoekonomik insan haklarıdır. Ekonomik, sosyal ve kültürel haklar, uluslararası ve bölgesel insan hakları güvenceleri ile tanınmış ve koruma altına alınmıştır. Üye ülkeler söz konusu haklara saygı göstermek, korumak, gerçekleştirmek ve gerçekleşmesini sağlamaya yönelik çalışmalar yapmak konularında hukuken sorumludurlar.

Sosyal güvenlik, çocuklar, yaşlı, hasta ve işsiz gibi büyük ve potansiyel olarak zayıf kesimler de dahil olmak üzere yiyecek ile barınak ve nüfus için sağlık ile refahı teşvik etmek için yeterli kaynaklara erişimi güvence altına alma tedbirleri yoluyla nüfusun refahını sağlanması için hükûmet tarafından gerçekleştirilen eylemler programıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ruh sağlığı</span> Psikolojik iyi olma veya bir mental sorunun olmaması durumu.

Ruh sağlığı, psikolojik iyi hal veya zihinsel bir bozukluğun olmadığı düzeyi açıklar. Tatmin edici düzeyde duygusal ve davranışsal işlevlerini sürdürebilen bir kişinin durumudur. Pozitif psikoloji ve Bütünsellik bakış açılarından, ruhsal sağlık, bir bireyin yaşamdan tat alabilmesi ve yaşam aktiviteleri ile psikolojik dayanıklılık kazanabilmeye yönelik çabaları arasında denge kurmasını içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de sağlık hizmetleri</span>

Türkiye'de sağlık hizmetleri kamu ve özel sağlık hizmetlerinin bir karışımından oluşmaktadır. Türkiye, Genel Sağlık Sigortası sistemi kapsamında evrensel sağlık hizmetlerine sahiptir. Bu sistem kapsamında, Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) kayıtlı tüm sakinler, SGK ile sözleşmeli hastanelerde ücretsiz tıbbi tedavi alabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Maputo Protokolü</span>

Maputo Protokolü ya da Afrika İnsan ve Halkların Hakları Sözleşmesi'ne ek Afrika Kadın Hakları Protokolü, Afrika Birliği tarafından 2005 yılında yürürlüğe giren uluslararası bir insan hakları belgesidir.

Sosyal sigorta bir sigorta türü ve sosyal güvenlik sistemidir. Bir grup birey, finansal sorunlara yol açan herhangi bir acil durum riskine karşı sigortalıdır veya korunmaktadır. Bu, bireylerin iddialarının kısmen katkılarına bağlı olduğu bir süreç aracılığıyla yapılır. Bu, gelecekte bireylere fayda sağlayan ortak fon oluşturmak için sigorta bedeli olarak da düşünülebilir.

Sosyal katılım, kişinin bir topluluğa veya topluma katılım derecesini ifade eder.

Vaka yönetimi, sağlık, hemşirelik, rehabilitasyon, sosyal hizmet, maluliyet sigortası, istihdam ve hukuk gibi farklı ortamlarda vaka sayılabilecek bir kişi adına hizmetlerin koordinasyonudur. Vaka yönetimi şu anlamlara gelebilir:

Özel gereksinim, Özel gereksinime ihtiyaç duyan bireylerin^ günlük yaşamsal, sosyal, psikolojik eğitsel ve benzeri tüm gereksinimlerini belirtmek için kullanılan bir ifadedir. Otizm, asperger, down sendromu, motor bozukluğu, disleksi, diskalkuli, disgrafi, görme ve işitme yetersizliği vb gibi engel durumları için farklı farklı gereksinim türleri vardır bu sebeple bireysel özelliklerine göre her bir birey için farklı farklı özel gereksinimler belirlenir.

Barınma hakkı uygun konut ve barınak için ekonomik, sosyal ve kültürel bir insan hakkıdır. Bazı ulusal anayasalarda ve İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nde ve Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi'nde tanınmaktadır. Barınma hakkı, BM Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi'nin 1991 tarihli Uygun Barınma Konulu Genel Yorumunda açıkça belirtilen Uluslararası insan hakları hukukunda müstakil bir hak olarak kabul edilmektedir. ESKHS kapsamında barınma hakkının boyutları şunları içerir: hizmetlerin, altyapının, malzemelerin ve tesislerin mevcudiyeti; görev süresinin yasal güvenliği; yaşanabilirlik; ulaşılabilirlik; karşılanabilirlik; konum ve kültürel yeterlilik.

Yaşam standardı, bir bireye değil, genellikle bir topluma veya yere uygulanan mevcut gelir, konfor ve hizmet düzeyidir.