İçeriğe atla

Sosyal bilimler lisesi

Sosyal Bilimler Liseleri, Türkiye'de sosyal bilimler ve edebiyat alanlarında ilgi ve yeteneği olan öğrencileri bu alanlarda yüksek öğretime hazırlamak üzere bir yıl İngilizce hazırlık sınıfından sonra dört yıllık öğretim veren yatılı ve karma devlet okullarıdır.

İlk sosyal bilimler lisesi olan Prof. Dr. Mümtaz Turhan Sosyal Bilimler Lisesi 2003 yılında İstanbul'da açılmış;[1] 2022-2023 öğretim yılında okul sayısı 93'e, öğrenci sayısı 41 bin 141'e ulaşmıştır.[2] Okullara Türkiye'nin önde gelen sosyal bilimcilerinin adı verilmiştir.[3]

Sosyal Bilimler Liseleri yatılı okullar olmakla birlikte, velilerinin istekleri, okul yönetiminin uygun görmesi durumunda gündüzlü de öğrenim görebilmektedir.[4] Kabul edilecek öğrenciler, merkezî sistemle yapılan Orta Öğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı ile belirlenir. Öğretmenler ise Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 2014'te başlayan proje okulu uygulaması çerçevesinde "proje okulu" olarak belirlenmiş Sosyal Bilimler Liseleri'ne doğrudan Milli Eğitim Bakanı tarafından atanır; proje okulu olmayan Sosyal Bilimler Liseleri'nin öğretmenleri ise yazılı sınav ve mülâkat sonucuna göre belirlenir.[4]

Sosyal Bilimler Liseleri'nde diğer liselerden farklı olarak zorunlu Osmanlı Türkçesi, Sosyal Bilim Çalışmaları dersleri okutulmaktadır. Sosyal Bilimler Lisesi’nin üniversite hocalarından oluşmuş bir bilim danışma kurulu vardır ve öğrencilerin mezun olması için Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih, Coğrafya, Sanat Tarihi ve Felsefe derslerinin en az birinden proje ve seminerlerini bilim danışma kurulu üyelerinin gözetiminde hazırlaması gerekir.

Sosyal Bilimler Liselerini diğer okul türlerinden ayıran en önemli faktör ders dışı etkinliklerdir.[5] Fatih Üniversitesi tarafından düzenlenen Uluslararası Sosyal Bilimler Olimpiyatları (USOBO), TÜBİTAK tarafından düzenlenen Ortaöğretim Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Sosyal Bilimler Lisesi öğrencilerinin çalışmaları ile katıldıkları etkinliklerdir.

Öğrencilerin akademik çalışmalara altyapı oluşturabilecek becerilerini attırmak amacıyla 2009 yılından beri Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü tarafından her yıl farkı bir Sosyal Bilimler Lisesi'nin ev sahipliğinde Sosyal Bilimler Liseleri Ulusal Öğrenci Sempozyumu düzenlenmektedir.[6]

Her yıl Ankara'da Sosyal Bilimler Lisesi Kurultayı düzenlenir. Bu kurultayda okul öğrencileri Milli Eğitim Bakanıyla, Bakanlığın müfettiş ve müsteşarlarıyla, milletvekilleriyle, akademisyenlerle sosyal bilimler liselerinin geçmişini, mevcut durumunu ve geleceğini tartışır.[3]

Eğitim Fakülteleri'ne öğrenci hazırlayan Anadolu Öğretmen Liseleri'nin 2014 yılında kapatılmasından sonra aralarında şartları taşıyanların Fen veya Sosyal Bilimler Liselerine dönüştürülmesi uygun görülmüş ve 31 Anadolu Öğretmen Lisesi Sosyal Bilimler Lisesine dönüştürülmüştür.

Kaynakça

  1. ^ "İlk sosyal bilimler lisesi açıldı". Hürriyet. 5 Eylül 2003. 16 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2023. 
  2. ^ "Okul türleri" (PDF). MEB Ortaöğrenim Genel Müdürlüğü sitesi. 3 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Eylül 2023. 
  3. ^ a b "Rüyalar aleminde bir lise sanki!". Dunyabizim.com/. 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2023. 
  4. ^ a b "Millî Eğitim Bakanlığı Sosyal Bilimler Liseleri Yönetmeliği". Memurlar.net sitesi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2023. 
  5. ^ Öztürk, Seda (1 Ocak 2019). "Necat Birinci Armagani". Aydın Türklük Bilgisi Dergisi. 
  6. ^ "Sosyal Bilimler Liseleri Ulusal Öğrenci Sempozyumu Protokolü İmzalandı". www.denizli.gov.tr. 31 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Millî Eğitim Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 430 sayılı Tevhid-i Tedrisat Kanunu, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kalkınma plan ve programları doğrultusunda millî eğitim hizmetlerini yürütmekle sorumlu olan bakanlık.

<span class="mw-page-title-main">Vefa Lisesi</span> 1872 yılında kurulan eğitim kurumu

Vefa Lisesi ya da eski adıyla Vefa İdadisi, 1872 yılında İstanbul'da kurulan, günümüzde Anadolu lisesi statüsündeki ortaöğretim kurumu.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Atatürk Fen Lisesi</span> İstanbul, Türkiyede bir fen lisesi

İstanbul Atatürk Fen Lisesi (İAFL), İstanbul'un ilk, Türkiye'nin ikinci Fen Lisesi'dir. İstanbul ilinin Kadıköy ilçesinin Kuyubaşı semtindedir. Pansiyonlu bir okuldur.

<span class="mw-page-title-main">Adana Fen Lisesi</span>

Adana Fen Lisesi, 2 Eylül 1987 yılında Adana'da MEB onayı ile kurulan bir eğitim kurumudur.

Malatya Fen Lisesi (MFL) 1986-1987 eğitim-öğretim yılında hizmete açılarak, Malatya'daki yerleşkesinde eğitim-öğretim'e devam etmekte olan bir fen lisesidir. Türkiye genelinde yapılan Liseye geçiş sınavı (LGS) ile öğrenci alımı yapar.

<span class="mw-page-title-main">TED Ankara Koleji</span> Ankarada kurulu vakıf okulu

Türk Eğitim Derneği (TED) Ankara Koleji Ankara'da ilk, orta ve lise öğretim düzeyinde eğitim veren bir vakıf okuludur. 1930-1931 eğitim ve öğretim yılında anaokulu ile eğitim etkinliklerine başlamış, ardından 1931, 1933 ve 1936 yıllarında açılan ilkokul, ortaokul ve lise kısımlarıyla Türkiye'nin en önemli eğitim kurumlarından biri haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Fen Lisesi</span> Ankarada kurulu bir lise

Ankara Fen Lisesi (FL), Türkiye'de bilime katkıda bulunmuş birçok mezunu bulunan Türkiye'nin ilk fen lisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kırklareli Fen Lisesi</span>

Kırklareli Fen Lisesi,Kırklareli Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nün 31.07.2002 tarih ve 12593 sayılı teklif yazıları ve Milli Eğitim Bakanlığı'nın 12.08.2002 tarih ve 08424 sayılı yazı onayı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi binasında 2002- 2003 öğretim yılında açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Maarif Bakanlığı Kolejleri</span>

Maarif Bakanlığı Kolejleri ya da kısaca Maarif Kolejleri, 1955 yılında dönemin Maarif Vekâleti tarafından yabancı dille eğitim yapmak üzere kurulmuş ve sınavla öğrenci alan yedi yıllık ortaöğretim kurumlarının adıdır. Sayıları altı adet olan bu okullar Eskişehir, İzmir (Bornova), İstanbul (Kadıköy), Konya, Samsun ve Diyarbakır şehirlerinde bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">İmam hatip lisesi</span> Türkiyede bir lise türü

İmam hatip lisesi, Türkiye'de bir resmî kuruluş. Amacı hatip ve imam yetişmesini sağlamak olan ortaöğretim düzeyinde mesleki okullara verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Kız Lisesi</span>

İzmir Kız Lisesi, Türkiye'de cumhuriyetin ilk eğitim kurumlarından biridir. Okul binası 1917 yılında İzmir Valisi Rahmi Bey tarafından İttihat ve Terakki Mektebi olarak yaptırılmış, daha sonra erkek muallim mektebi olarak kullanılmıştır. Bina, Kurtuluş Savaşı sonrasında İzmir Yunanistan'da kalsaydı, İzmir İyon Üniversitesi olarak kullanılacaktı.

İstanbul Prof. Dr. Mümtaz Turhan Sosyal Bilimler Lisesi, 2003 yılında eğitim-öğretim hayatına başlamış ve Türkiye'de ilk açılan sosyal bilimler lisesi unvanını elde etmiştir. Sosyal bilimler liseleri, statü bakımından fen liselerine eşittir. İstanbul Profesör Doktor Mümtaz Turhan Sosyal Bilimler Lisesi, adını Türkiye'de bu tür okulların açılmasının gerekliliğini ilk kez dile getiren sosyolog Mümtaz Turhan'dan almıştır.

Anadolu Öğretmen Liseleri, Türkiye'de öğretmenlik mesleğini sevdirmek ve öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumları için öğrenci kaynağı oluşturmak üzere 1989-2014 arasında hizmet vermiş dört yıllık ortaöğrenim kurumlarını adıdır.

Türkiye'de eğitim sistemi, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına ve 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununa dayanan; Milli Eğitim Bakanlığı ve bünyesindeki kamu tüzel üst sistemlerce yönetilen bir sistemdir. Amaç: Okullarda okuyan Türk vatandaşlarının sistemin ilkeleri doğrultusunda bir vatandaş olabilmesini sağlamaktır. Türkiye Cumhuriyeti'nde kadın ve erkek her vatandaş için 12 yıllık eğitim mecburidir. Bu eğitim sisteminde eğitimini tamamlayan her öğrenciye "Ortaöğretim Diploması" verilir.

Samsun İbrahim Tanrıverdi Sosyal Bilimler Lisesi, 2005-2006 eğitim ve öğretim yılında kurulmuş Türkiye'nin 7. Sosyal bilimler lisesidir. Karadeniz Bölgesinde kurulan ilk Sosyal bilimler lisesi olan Samsun İbrahim Tanrıverdi Sosyal Bilimler Lisesi, adını okulun tarihi binasını restore ederek birinci eğitim ve öğretim yılında eğitime hazır hale getirilmesine vesile olan hayırsever iş insanı İbrahim Tanrıverdi'den almaktadır. Samsun Sosyal Bilimler Lisesi öğrencileri, İstanbul Sosyal Bilimler Lisesi ile bağlantılı bir şekilde Uluslararası Bakalorya (IB) diploması alabilirler. Bu programa katılmak isteyen Samsun Sosyal Bilimler Lisesi öğrencileri, 11. ve 12. sınıfı İstanbul Sosyal Bilimler Lisesi'nde okurlar.

<span class="mw-page-title-main">Niyazi Mısri Sosyal Bilimler Lisesi</span>

Niyazi Mısri Sosyal Bilimler Lisesi (NMSBL) 2010 yılında eğitim öğretim hayatına başlamış ve ilk mezunlarını 2014-2015 eğitim sezonunun sonunda vermiştir. 2014-2015 eğitim sezonunda elde ettiği büyük başarılar sonucu sayılı okullar arasında yerini almıştır. Sosyal Bilimler Liselerinin 27. halkasını oluşturmaktadır. Okul ismini ünlü düşünür Niyazi Mısri'den almıştır. Malatya'nın tek, Sosyal Bilimler Lisesi ve 5 yıl eğitim veren lisesidir. Sosyal bilimler liseleri, statü bakımından fen liselerine eşittir (Ref: Ortaöğretim Genel Müdürlüğü & Sosyal Bilimler Liseleri Yönetmeliği).Ayrıca Sosyal Bilimler Liseleri öğretmenleri yalnız belli sınavlardan geçmek koşuluyla bu okullarda görev yapabilmektedirler.

Liselere Geçiş Sistemi, Liselere Giriş Sınavı ya da kısaca LGS, Türkiye'de Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 2017-2018 eğitim öğretim yılı ile uygulanmaya başlanan ve her yıl yapılan liseye geçiş sınavı sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Prof. Dr. İlhan Kılıçözlü Fen Lisesi</span> Kırşehir, Türkiyedeki bir fen lisesi

Kırşehir Fen Lisesi (KFL) 1998-1999 eğitim-öğretim yılında hizmete açılarak, Kırşehir'deki yerleşkesinde eğitim-öğretim'e devam etmekte olan bir fen lisesidir. Liselere Geçiş Sistemi (LGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS) sonuçlarına göre Kırşehir ilinde birinci sıradadır.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Anadolu Lisesi</span> Ankarada köklü bir lise

Gazi Anadolu Lisesi, Ankara'da ortak eğitim veren bir Anadolu Lisesidir. 1984 yılında "Söğütözü Anadolu Lisesi" adı altında kurulmuştur. Okulun kurucu müdürlüğünü Mehmet Öner yapmıştır. 1986'da Beştepe'deki yerine taşınmış ve şimdiki adını almıştır. Mehmet Öner verdiği bir röportajda dönemin Bayındırlık Bakanı olan Sefa Giray'ın mevcut binaya taşınılmasında etkili olduğunu belirtmiştir. Okulun amblemi, her öğrencisinin üniformasında bulunan Mustafa Kemal Atatürk'ün imzasıdır. 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Çankaya'da bulunan Beytepe'deki binasına taşınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbulluoğlu Sosyal Bilimler Lisesi</span>

İstanbulluoğlu Sosyal Bilimler Lisesi, kısaca İSBİL, 2014 yılında kurulmuş Balıkesir ilinde bulunan tek sosyal bilimler lisesidir. 2003 yılında Anadolu Öğretmen Lisesi olarak faaliyet göstermeye başlayan okul, 2014 yılında Sosyal Bilimler Lisesi'ne dönüştürülmüştür. Okul, ismini Mehmet Niyazi-Müferrah İstanbulluoğlu'ndan almıştır.