İçeriğe atla

Sosyal araştırma

Makale serilerinden
Sosyoloji


Konular

Metodlar
Dallar
Kişiler
Doğu Asya

Güney Asya

Orta Doğu

Avrupa

Kuzey Amerika

Sosyolojik perspektifler
Liste

Sosyal araştırma, sosyal bilimciler tarafından sistematik bir plan izlenerek yürütülen araştırmalardır. Sosyal araştırma metodolojileri nicel ve nitel olarak sınıflandırılabilir.[1]

  • Kantitatif çalışma tasarımları; miktarla ilgilidir, sosyal olgulara nicel kanıtlar aracılığıyla yaklaşır, geçerli ve güvenilir genel iddialar oluşturmak için çoğu zaman birçok vakanın istatistiksel analizine dayanır.
  • Niteliksel çalışma tasarımları; kalite ile ilgilidir, doğrudan gözlem, katılımcılarla iletişim veya metinlerin analizi yoluyla sosyal fenomenlerin anlaşılmasını vurgular ve genellikten ziyade bağlamsal öznel doğruluğu vurgulayabilir.

Yöntemler nicel veya nitel olarak sınıflandırılabilirken, çoğu yöntem her ikisinin öğelerini içerir. Örneğin, nitel veri analizi, genellikle, ham verileri sistematik bilgilere kodlamak ve kodlayıcılar arası güvenilirliği ölçmek için oldukça yapılandırılmış bir yaklaşımı içerir.[2] Bu nedenle, "nitel" ve "niceliksel" yaklaşımlar arasında basit bir ayrım çizerek önerildiğinden daha karmaşık bir ilişki vardır.

Sosyal bilimciler, çok geniş bir sosyal fenomeni analiz etmek için bir dizi yöntem kullanır: milyonlarca bireyden elde edilen nüfus sayımı anket verilerinden tek bir failin sosyal deneyimlerinin derinlemesine analizine; çağdaş sokaklarda neler olup bittiğini izlemekten, eski tarihi belgelerin araştırılmasına kadar. Kökleri klasik sosyoloji ve istatistikte bulunan yöntemler, siyaset bilimi, medya çalışmaları, program değerlendirme ve pazar araştırması gibi diğer disiplinlerdeki araştırmaların temelini oluşturmuştur.

Metod

Sosyal bilimciler, belirli araştırma teknikleri için destek kamplarına bölünmüştür. Bu tartışmalar, sosyal teorinin tarihsel özüyle (pozitivizm ve antipozitivizm; yapı ve faillik) ilgilidir.[3] Birçok yönden çok farklı olmakla birlikte, hem nitel hem de nicel yaklaşımlar, teori ve veri arasında sistematik bir etkileşimi içerir.[4] Yöntem seçimi genellikle büyük ölçüde araştırmacının araştırmayı amaçladığı şeye bağlıdır. Örneğin, tüm popülasyonda istatistiksel bir genelleme yapmakla ilgilenen bir araştırmacı, temsili bir örnek popülasyona bir anket anketi uygulayabilir. Buna karşılık, bireyin sosyal eylemlerinin tam bağlamsal bir anlayışını arayan bir araştırmacı, etnografik katılımcı gözlemi veya açık uçlu görüşmeleri seçebilir. Çalışmalar genellikle çok stratejili bir tasarımın parçası olarak nicel ve nitel yöntemleri birleştirecek veya üçgenleştirecektir.

Örnekleme

Tipik olarak bir popülasyon çok büyüktür ve bu popülasyondaki tüm değerlerin numaralandırılmasını veya tam bir nüfus sayımını olanaksız hale getirir. Bir örnek böylece bir popülasyonun yönetilebilir bir alt kümesini oluşturur. Pozitivist araştırmalarda, bir örneklemden elde edilen istatistikler, bir bütün olarak popülasyona ilişkin çıkarımlarda bulunmak için analiz edilir. Bir örnekten bilgi toplama işlemine örnekleme denir. Örnekleme yöntemleri rastgele (basit rastgele örnekleme, sistematik örnekleme, tabakalı örnekleme, küme örnekleme) veya rastgele olmayan/olasılıksız (kolay örnekleme, amaçlı örnekleme, kartopu örnekleme) olabilir.[4] Örneklemenin en yaygın nedeni, bir popülasyon hakkında bilgi elde etmektir. Örnekleme, tam bir nüfus sayımından daha hızlı ve daha ucuzdur.

Metodolojik varsayımlar

"İyi araştırma" için yönergeler

Etik

Kişilere saygı

İyilik

Adalet

Yöntem türleri

Aşağıdaki araştırma yöntemleri listesi ayrıntılı değildir:

Sosyal araştırmanın temelleri

Sosyolojik pozitivizm

Modern metodolojiler

Ayrıca bakınız

Sosyal araştırma kuruluşları

  • Center for the Advanced Study of Communities and Information, ABD.
  • Centre of Research in Theories and Practices that Overcome Inequalities
  • Economic and Social Research Council, Birleşik Krallık
  • National Centre of Research in Social and Cultural Anthropology, Cezayir
  • Institute for Social Research, Almanya
  • Mass Observation, Birleşik Krallık
  • Melbourne Institute of Applied Economic and Social Research, Avustralya
  • National Centre for Social Research, Birleşik Krallık
  • National Opinion Research Center, ABD.
  • New School for Social Research, ABD.
  • Social Science Research Network ABD.

Kaynakça

  1. ^ Shackman, Gene. What is Program Evaluation, A Beginner's Guide. Module 3. Methods. The Global Social Change Research Project. 2009. Available at http://www.ideas-int.org 26 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. See Resources.
  2. ^ Elizabeth H. Bradley; Leslie A. Curry; Kelly J. Devers (August 2007). "Qualitative Data Analysis for Health Services Research: Developing Taxonomy, Themes, and Theory". Health Serv Res. 42 (4): 1758-1772. doi:10.1111/j.1475-6773.2006.00684.x. PMC 1955280 $2. PMID 17286625. 
  3. ^ "Göç Kuramında Yapı ve Fail Kavramları Üzerine Bazı Görüşler" (PDF). Oliver Bakewell. 2015. 21 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  4. ^ a b Haralambos & Holborn. Sociology: Themes and perspectives (2004) 6th ed, Collins Educational. 978-0-00-715447-0. Chapter 14: Methods

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sosyoloji</span> toplumun oluşum, işleyiş ve gelişim yasalarını inceleyen bilim dalı

Sosyoloji veya toplum bilimi, toplum ve insanın etkileşimi üzerinde çalışan bir bilim dalıdır. Toplumsal (sosyolojik) araştırmalar sokakta karşılaşan farklı bireyler arasındaki ilişkilerden küresel sosyal işleyişlere kadar geniş bir alana yayılmıştır. Bu disiplin insanların neden ve nasıl bir toplum içinde düzenli yaşadıkları kadar bireylerin veya birlik, grup ya da kurum üyelerinin nasıl yaşadığına da odaklanmıştır.

Örnekleme istatistikte belirli bir yığından alınan kümeyi ifade eder. Örneğin; Türkiye'deki tüm üniversite sayıları bir yığın iken Ankara'daki üniversite sayısı bu yığından alınmış bir örnektir.

Sosyal bilimler, toplumsal bilimler veya toplum bilimleri; insanın muhatabı olan her şey ile ilişkisini araştıran, olayları incelerken merkeze insanı ve insanların oluşturduğu toplumu koyan akademik disiplinler bütünüdür. İnsan ile yazı bulunduktan sonraki zamanın ilişkisini araştıran tarih, insan ile bulunduğu çevrenin ilişkisini araştıran coğrafya, insanların oluşturduğu toplumu araştıran sosyoloji gibi bilim dalları sosyal bilimlere örnek olarak gösterilebilir. Türkiye'de zaman zaman sözel bilimler olarak da anılırlar. Sosyal bilimlerin sanat ve beşeri bilimlerden temel farkı, insanlığı incelerken nitel ve nicel bilimsel yöntemlerin kullanımını içermesidir. Bu terim, 19. yüzyılda, "toplumun özgün bilimi" sosyolojiyi ifade etmek için kullanılmaktaydı. Ancak günümüzde antropoloji, arkeoloji, iktisat, ilahiyat ve din bilimleri, beşeri coğrafya, dil bilimi, işletme, müzik bilimi, siyaset bilimi, psikoloji, hemşirelik ve sosyal tarihi içeren birçok akademik branşı ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Kantitatif araştırma yöntemi</span>

Kantitatif, Analitik kimyada maddenin analiz edilmesi için kullanılan iki işlemden bir tanesi. Kantitatif, sıfat olarak Fransızcadaki "quantitatif" kelimesinden gelmektedir. Analiz, kalitatif ve kantitatif diye ikiye ayrılır. Kantitatif (nicel) analiz ; bir maddenin içindekilerin ne olduğunu değil, bu maddenin içinde bulunanların ne kadar olduğunu analiz etmek için kullanılan bir analiz yöntemidir.

Çapraz etki analizi geleceği tahmin etmek için 1966 yılında Theodore Gordon ve Olaf Helmer tarafından geliştirilmiş analitik bir yöntemdir. Yöntem temel olarak gelecekteki olası gelişmeleri ve bunlar arasındaki ilişkileri inceler. Literatürde yer alan çapraz etki analizi yöntemlerini üç grup altında toplamak mümkündür:

İstatistik bilim dalında tabakalı örnekleme bir anakütleden özel bir şekil olasılık örnekleme yöntemi ile veri elde edilmesidir. Tabakalı örnekleme yöntemini diğer olasılık örnekleme yöntemlerden ayıran özelliği anakütlenin içindeki bütün elamanlar belli özelliklere göre kendi içlerinde birbirlerine benzeyen birkaç gruptan, tabakadan oluştuklarıdır. Tabaka elemanları birbirlerine benzerler fakat diğer tabaka elemanlarından çok bariz şekilde değişiktirler. Tabaka örneğinde örnek elemanları öyle seçilmektedir ki her bir anakütle tabakası için örnekte temsilci bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alan araştırması</span> Laboratuvar, kütüphane veya işyeri ortamı dışında bilgi toplama

Alan araştırması veya saha araştırması, verinin, kaynağında toplandığı bir araştırma tekniği.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Sosyal Araştırma Programı</span>

Uluslararası Sosyal Araştırma Programı, 1985 yılından bu yana çeşitli sosyal bilim araştırmaları için önemli konuları kapsayan anketler yapan uluslararası bir anket programıdır. ISSP araştırmacıları, tum ülkeleri ilgilendirebilecek ve farklı dillerde ifade edilebilecek sorular geliştirmekteyi amaçlamaktadırlar. Anket sonuçları, ulusal çalışmalar için ülkeler ve kültürler arası bir bakış açısı sunmaktadır.

Psikoloji temel bilimi, psikoloji alanında yapılan araştırmaların bazıları, uygulanan psikolojik disiplinlerde yapılan araştırmalardan daha "temel" dir ve doğrudan bir uygulaması yoktur. Psikoloji içerisindeki temel bilim yönelimini yansıttığı düşünülen alt disiplinler arasında biyolojik psikoloji, bilişsel psikoloji, nöropsikoloji vb. alt dallar sayılabilmektedir. Bu alt disiplinlerdeki araştırmalar, metodolojik titizlik ile karakterizedir. Psikolojinin temel bilim olarak kaygı, davranış, biliş ve duyguların altında yatan yasaları ve süreçleri anlamaktır. Temel bilim olarak psikoloji, uygulamalı psikoloji için bir temel sağlar. Uygulamalı psikoloji, aksine, temel psikolojik bilimlerin ortaya koyduğu psikolojik ilkelerin ve teorilerin uygulanmasını içerir; bu uygulamalar zihinsel ve fiziksel sağlık ayrıca eğitim gibi alanlarda sorunların üstesinden gelmeyi veya refahı artırmayı amaçlamaktadır.

Kantitatif psikoloji veya Nicel psikoloji, insan veya hayvan psikolojik süreçlerinin matematiksel modellemesi, araştırma tasarımı ve metodolojisi ve istatistiksel analizine odaklanan bilimsel bir çalışma alanıdır. İnsan yeteneklerini ölçmek için testler ve diğer cihazları içerir. Kantitatif psikologlar, psikolojik ölçüm teorisi ve tekniği ile ilgili bir alan olan psikometri olanlar da dahil olmak üzere çok çeşitli araştırma yöntemleri geliştirir ve analiz eder.

<span class="mw-page-title-main">Matematiksel istatistik</span> matematiksel yöntemlerin kullanıldığı olası istatistikler

Matematiksel istatistik, istatistiksel veri toplama tekniklerinin aksine, matematiğin bir dalı olan olasılık teorisinin istatistiğe uygulanmasıdır. Bunun için kullanılan özel matematiksel teknikler arasında matematiksel analiz, doğrusal cebir, stokastik analiz, diferansiyel denklemler ve ölçü teorisi bulunur.

Otoetnografi bir nitel araştırma biçimidir. Yazar kendini yansıtmayı ve yazmayı kullanarak ve anekdotal ve kişisel bir deneyimi keşfetmeye ve bu otobiyografik hikâyeyi daha geniş kültürel, politik ve sosyal anlamlara ve anlayışlara bağlamayı çalışır. Otobiyografi, iletişim çalışmaları, performans çalışmaları, eğitim, İngiliz edebiyatı, antropoloji, sosyal hizmet, sosyoloji, tarih, psikoloji, teoloji ve dini çalışmalar, pazarlama, işletme ve eğitim yönetimi, sanat, eğitim, hemşirelik ve fizyoterapi gibi çeşitli disiplinlerde kullanılan, kendini yansıtan bir yazı biçimidir.

<span class="mw-page-title-main">Uygulamalı sosyoloji</span>

Uygulamalı sosyoloji ya da "sosyolojik uygulama", uygulamalı bir ortamda sosyolojik bilgiyi kullanan müdahaleye atıfta bulunur hale geldi. Uygulamalı sosyologlar, toplum destekli polisliğin ve suç önlemenin geliştirilmesi, uyuşturucu mahkemelerinin değerlendirilmesi ve iyileştirilmesi, şehir içi ihtiyaçların değerlendirilmesi gibi toplumların günlük sorunları çözmelerine yardımcı olmak için sosyolojik yöntemler kullanarak üniversiteler, hükûmet ve özel muayenehane gibi çok çeşitli ortamlarda çalışırlar.

Toplumsal hareketlilik, bireylerin, ailelerin, grupların veya diğer kategorilerdekilerin bir toplumdaki sosyal sınıf içinde veya arasındaki hareketidir. Kişinin belirli bir toplum içindeki mevcut sosyal konumuna göre sosyal statüdeki bir değişikliktir. Bu hareket, açık bir toplumsal tabakalaşma sisteminde katmanlar veya katmanlar arasında gerçekleşir. Açık tabakalama sistemleri, bir toplumda ulaşılan statü özelliklerine en azından bir miktar değer verilen sistemlerdir. Hareket aşağı veya yukarı yönde olabilir. Eğitim ve sınıf gibi toplumsal hareketlilik belirteçleri, bir bireyin veya grubun toplumdaki hareketliliğini tahmin etmek, tartışmak ve daha fazla bilgi edinmek için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Görsel sosyoloji</span>

Görsel sosyoloji, sosyoloji biliminin bir alanıdır. Toplumsal yaşamın görsel boyutları ile ilgilenmektedir.

Kartopu örneklemesi sosyal bilimlerde özellikle nitel araştırmalarda kullanılan bir örnekleme yöntemidir. Kartopu örneklem bir olasılık dışı örnekleme yöntemidir, çünkü evren içerisindeki tüm elemanların seçilme şansı eşit değildir.

Maksatlı örnekleme, temasa geçilmesi veya ulaşılması kolay bir grup insandan alınan, rastgelelik içermeyen bir örnekleme yöntemi türüdür. Örneğin bir alışveriş merkezinde veya markette durup insanlardan soruları yanıtlamalarını istemek bir fırsat örneklemesidir. Bu örnekleme yönteminde, insanların müsait olması ve katılmaya istekli olması dışında başka bir kriter yoktur, dolayısıyla basit bir rastgele örneklem oluşturulmasını gerektirmez. Bu tür örnekleme daha çok hazırlık uygulamaları için kullanışlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Meta-analiz</span>

Meta-analiz, birden fazla bilimsel çalışmanın sonuçlarını birleştiren istatistiksel analizdir. Meta-analizler, aynı soruyu ele alan birden çok bilimsel çalışma olduğunda ve her bir çalışmanın bir dereceye kadar hataya sahip olması beklenen ölçümleri bildirdiği durumlarda kullanılır. Burada amaç, bu hatanın nasıl olduğuna bağlı olarak bilinmeyen ortak gerçeğe en yakın havuzlanmış bir tahmin elde etmek için istatistik yaklaşımlarını kullanmaktır. Bu nedenle Metabilimin temel metodolojisidir. Meta-analiz sonuçları, kanıta dayalı tıp literatürü tarafından en güvenilir kanıt kaynağı olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Araştırma sorusu</span> bir araştırma projesinin yanıtlamayı amaçladığı soru

Araştırma sorusu, "bir araştırma projesinin yanıtlamak üzere belirlediği bir sorudur". Bir araştırma sorusu seçmek, hem nicel hem de nitel araştırmanın önemli bir unsurudur. Araştırma, veri toplama ve analiz gerektirecektir ve bunun için metodoloji büyük ölçüde değişecektir. İyi araştırma soruları, önemli bir konu hakkındaki bilgiyi geliştirmeyi amaçlar ve genellikle dar ve spesifiktir.

Hesaplamalı arkeoloji, uzun vadedeki insan davranışı ve davranışsal evrimin incelenmesi için bilgisayar tabanlı analitik yöntemleri ifade eder. Adlarının önüne 'hesaplamalı' sözcüğü eklenmiş olan diğer alt disiplinlerde olduğu gibi, terim, bilgisayar yardımı olmadan gerçekçi bir şekilde gerçekleştirilemeyen yöntemleri temsil etmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.