İçeriğe atla

Sopot, Kumanova

Sopot
Köy
Сопот
Sopot’un güney tarafı
Makedonya üzerinde Sopot
Sopot
Sopot
Sopot’un Makedonya'daki konumu
ÜlkeKuzey Makedonya Makedonya
BölgeKuzeydoğu
BelediyeKumanova
Nüfus
(2002)[1]
 • Toplam318
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (OAYS)
Alan kodu(+389)
Plaka koduKU

Sopot (Makedonca: Сопот; Arnavutça: Sopoti) Makedonya’nın kuzeyinde Sırbistan sınırına yakın bir köydür. Son dönemde, yaşanmış olan iç çatışma gibi sebeplerle nüfusu azalmış olan bir yerdir. Üsküp-Belgrad otoyolunun doğusunda konumlanır.

Nüfus

1994 yılında köy 1000'den fazla nüfusa sahipti. 2010 yılında 318 nüfusludur.

Kültür

Tekke

Sopot köyünde bir zamanlar faal olan Kadiri tekkesi günümüzde bakımsızdır. Bu tekkede, vaktinde şeyhlik yapan Şeyh Davut, Şeyh Kadri ve Şeyh Numan’a ait bir türbe bulunmaktadır. Üsküp ulema meclisinin 1939 yılındaki raporuna dayanarak Ohri’de bir Kadiri tekkesinden söz edilse de, bu tekkeden bir kalıntı bulunmamaktadır.

Cami

18-19 yüzyıl civarında inşa edildiği düşünülen cami, 1950-1960 yıllarında yenilenmiştir. Köy ahalisi için önemli bir yerdir.

Kilise

Köyün kuzeyinde kilise kalıntılar vardır. Buradan da köy etrafında bir zamanlar açık kilisenin olduğu anlaşılmıştır.

Tarih

Kumanova kentine bağlı Sopot köyünde, 1944 yılında Sırp milisler tarafından öldürülen 64 Arnavut için 64 yıl aradan sonra anıt mezar yaptırılıyor. Sopot'ta akrabalarını kaybeden, bu nedenle bu köyde yapılacak anıt mezarın inşasına öncülük eden Şükrü Luti, yaptığı açıklamada, II. Dünya Savaşı'nda Sırplar tarafından öldürülen 64 köylüyü unutmamak ve unutturmamak için harekete geçtiklerini, bu kapsamda cenazelerin gömülü olduğu yerleri aradıklarını söyledi. O dönemin tanıklarını bularak, kimin nerede öldürüldüğünü belirlemeye çalıştıklarını belirten Luti, hâlen 58 kişinin cenazesini çıkardıklarını, 1 kişinin gömülü olduğu alanı kesinleştirdiklerini, 5 kişinin cenazelerinin bulunduğu yeri ise bölge olarak belirlediklerini bildirdi.

Luti, cenazeleri bulundukları yerlerden çıkardıktan sonra dinî kurallar çerçevesinde köyün yakınlarındaki bir tepede toprağa verdiklerini ifade ederek, Cenazelerin gömüldüğü yere anıt mezar yaptırıyoruz. Anıt mezarın açılışını ekim ayında yapacağız. Burada yatan şehitlerimizin yakınlarının büyük çoğunluğu Bursa'da yaşıyor. Hepsini açılış törenine bekliyoruz dedi. Olayların gerçekleştiği dönemde yaşayan ve Sırp saldırılarından kaçarak kurtulan Bayram Aguşi de 1944 yılını hiç unutamadığını, ölen arkadaşları için hala gözyaşı döktüğünü söyledi. Bayram Aguşi, o döneme ilişkin bir anıyı şöyle anlattı: Saldırılar yüzünden Sopot'tan kaçan Hüseyin Seydiu ve 3 arkadaşı, ailelerini görmek için bir akşamüstü köye geldiler. Ancak sürekli gözetlendiği için Sırp milisler hemen köyün etrafını sardı. Hüseyin Seydiu'nun ve diğer gençlerin aileleri Sırp komşularından yardım istediler, ama sonuç alamadılar. Bunun üzerine akrabaları Hüseyin Seydiu'ya, 'Baban Sırplar tarafından öldürüldü. Ailenin tek direği sen kaldın. Senin yüzünde sakal yok. Şalvar verelim, başörtü tak, kadın kılığına gir seni kimse tanımaz' önerisinde bulundu. Hüseyin bu öneriyi, 'Hayır olmaz. Eğer benim erkek olduğum ortaya çıkarsa Sırplar başta Sopot olmak üzere ülkedeki tüm Müslüman kadınları soymaya kalkar, namuslarıyla oynar. Kurşun erkek içindir' diyerek geri çevirdi. Hüseyin, Sırp milisler tarafından evinden zorla alındı. Bir tepeyi geçtikten sonra silah sesleri duyuldu ama cenazesi bulunamamıştı. Anıt mezarla birlikte ölen 64 şehidimizin ruhu şad oldu. Mekânları cennet olsun. Onlar, kadınlarının namusunu düşünerek kurtulma ihtimalleri varken namus için ölmeyi tercih ettiler.[]

Kitap

Haziran 2014' te basılan "SOPOT (1944 Sonbaharı) 18 Tanığın İtirafları " kitabında soykırıma canlı şahit olan 18 tanığa ulaşılarak, katliamın acı gerçekleri kitabın yazarı Cafer ÜMERİ tarafından yazıya dökülmüştür. Ayrıca tanıklarla yapılan konuşmaların video kaydı alınıp, tanıklara ve katliamda can veren kişilerin yakınlarına kitapla birlikte hediye edilmiştir.

Resimler

Kaynakça

  1. ^ 2002 nüfus sayımı sonuçları 15 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Makedonya Cumhuriyeti Devlet İstatistik Enstitüsü (Makedonca) (İngilizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

Yahya Efendi Tekkesi, İstanbul'da Yahya Efendi tarafından kurulmuş tekkedir. Beşiktaş'ta, Yıldız mahallesi, Yahya Efendi Çıkmazı'nda yer alır. Tekkenin çeşmesinin kitabesinden yola çıkarak kuruluş tarihinin 1538 olduğu tahmin edilir. Tekkelerin 1925 yılında kapatılmasından beri cami olarak hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Üsküp</span> Kuzey Makedonyanın başkenti

Üsküp, Kuzey Makedonya'nın başkenti ve en büyük kentidir. Ülkenin politik, kültürel, ekonomik ve akademik merkezi olan kent, ortasından geçen Vardar Nehri tarafından ikiye ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Karaca Ahmet</span>

Karaca Ahmet Sultan, Hacı Bektaş Veli’nin yanında dervişlik hizmeti yaptı. Üsküdar sınırları içinde, Gündoğumu Caddesi ile Nuhkuyusu Caddesi'nin birleştiği köşede "Karacaahmet Sultan Dergahı" ve türbesi vardır. Türbe Kanuni Sultan Süleyman'ın Bektaşi tarikatına mensup eşi Gülfem Hatun tarafından yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eyüpsultan</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Eyüpsultan ya da eski adıyla Eyüp, İstanbul ilinin Avrupa yakasında yer alan bir ilçesidir. 1936'da Fatih, Beyoğlu ve Sarıyer ilçelerinin bir bölümüyle kurulan Eyüpsultan ilçesinin yüzölçümü 242 km²'dir. 29 mahallesi bulunan Eyüpsultan ilçesinin nüfusu 2021 yılındaki Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verilerine göre 417.360'tır. İlçenin Haliç'in iç kesiminde kısa bir sahil şeridi, Karadeniz'de Akpınar ve Çiftalan köyleri arasında da uzun bir sahil şeridi vardır. Kurulduğunda bugünkü Sultangazi ilçesinin Eskihabipler Mahallesi dışında tamamını, Gaziosmanpaşa ve Bayrampaşa ilçelerini de kapsayan Eyüpsultan, bugünkü sınırlarına 2009'da Yayla mahallesini Sultangazi'ye vererek ulaşmıştır. Eyüpsultan ilçesi doğuda Sarıyer, güneydoğuda Kâğıthane ve Beyoğlu, güneybatıda Gaziosmanpaşa ve Bayrampaşa, güneyde Zeytinburnu ve Fatih, batıda Arnavutköy ve Sultangazi, güneybatıda Başakşehir ilçelerine komşudur.

Liste, 453 yıl Osmanlı hâkimiyetinde kalan Kosova'da Priştine, Prizren, İpek, Yakova, Gilan, Vıçıtırın, Mitroviça, Ferizovik, Kaçanik, Dragaş, İstok, Deçan, Nobırda şehir ve köylerinde yapılan 229 Osmanlı mimari eserini kapsar. Listede günümüze kadar gelebilen esereler sıralanmıştır ve liste, eserlerin tamamını değil derlenebildiği kadarını ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Kul Himmet</span>

Kul Himmet, 16. yüzyılda yaşamış bir halk ozanıdır. Mezarı, doğduğu yer olan Tokat iline bağlı Almus ilçesinin Görümlü (Varzıl) köyündedir. Alevi-Bektaşi mezhebinin Erdebil Tekkesi'ne bağlı Safeviye kolundan olduğu öne sürülür. Yaşadığı dönemde, Pir Sultan Abdal ve Şah Hatayi'yle adı anılmıştır ve Yedi Ulu Ozan'dan biridir. İnancından dolayı çileli bir hayat geçirdiği, zindanlarda yattığı söylenir. Ölümüyle ilgili kesin bilgiler olmamakla beraber, Pir Sultan Abdal’ın 1560'ta asılmasından sonra uzun süre kaçak yaşayıp köyünde vefat ettiği sanılmaktadır. Sevgi, barış, dostluk temelli nefesler söylemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şeyhhalil, Yıldızeli</span>

Şeyhhalil, Sivas ilinin Yıldızeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Kumanova</span>

Kumanova, Kuzey Makedonya'nın Sırbistan sınırına yakın bulunan bir şehir ve belediye merkezidir. Şehir, Üsküp ve Manastır şehirleri ile birlikte ülkenin üç büyük şehrinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya Radyo Televizyonu</span>

Makedonya Radyo Televizyonu Kurumu veya Makedonya Radyo Televizyonu (МРТ), Kuzey Makedonya’nın kamu yayın örgütüdür. 1993 yılında Kuzey Makedonya Meclisi tarafından kurulmuştur. Bu yasal olarak tanımlanmış hizmet üretim, yayın ve radyo olan, kültürel, Kuzey Makedonya Cumhuriyeti insanların eğitim ve eğlence ihtiyaçlarını genel bilgi karşılamak gereken tüm türlerini, televizyon programları yayınlar.

<span class="mw-page-title-main">Gevgeli</span>

Gevgili veya Gevgelü, Kuzey Makedonya'nın Yunanistan sınırında bulunan kasabalarından biridir. Selanik'e 70 km, Üsküp'e 165 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırçova</span>

Kırçova Kuzey Makedonya'nın batı kesiminde bir kasaba ve belediye merkezi. Kırçova, Makedonya’nın batı kesimindeki ana kara yolu hattı üzerinde yer alır. Bu ulaşım güzergâhı üzerindeki büyük yerleşim yerleri kuzeyden güneye doğru Üsküp-Kalkandelen-Gostivar-Kırçova-Ohri şeklindedir.

<span class="mw-page-title-main">Pehçevo</span>

Pehçevo, Kuzey Makedonya'nın doğusunda, Bulgaristan sınırı yakınlarında bulunan kasaba ve belediye merkezidir. Kuzey Makedonya'nın başkenti Üsküp'e, Bulgaristan'ın başkenti Sofya'dan daha uzak bir konumda yer alır.

Tavaşi Hasan Ağa Camii ya da İnadiye Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Ahmediye Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir cami. Sokullu Mehmet Paşa'nın hazinedarı olan Tavaşi Hasan Ağa tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1587 yılında başlanan cami, 1 yıllık inşaat sürecinden sonra 1588 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

İskender Baba Tekkesi ya da Kaymakçı Tekkesi, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Ahmediye Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir tekkedir. Yeniçeri ağalarından Mehmet Efendi tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1544 yılında başlanan tekke, aynı sene ibadete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Halveti Tekkesi</span>

Halveti Tekkesi Arnavutluk Cumhuriyeti'nin Berat kentinde bulunmakta olan tarihi Osmanlı-Türk dinî eserlerinden biridir. Dergâh, bir Sûfî mezhebi olan Halveti tarikât'a aittir. Tekke'nin yanında, Sultan Camii ve bir Kervansaray bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lefkoşa Mevlevihanesi</span> Kuzey Lefkoşada yer alan bir müze

Lefkoşa Mevlevihanesi veya Mevlevi Tekkesi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin başkenti Kuzey Lefkoşa'da 1593 yılında Kıbrıs fatihlerinden Arap Ahmet Paşa tarafından kurulan mevlevihanedir. Semahane ve türbe kısmı günümüze kadar gelebilmiştir ve Mevlevi-Tekke Kültürü müzesi olarak kullanılmaktadır. Girne Kapısı yakınlarındaki Mevlevihane, Kıbrıs'ın Osmanlı döneminde en önemli yapılarından birisidir. Tarihi boyunca gemi ile hacca gidenlerin uğrak yeri olan mevlevihane, yetiştirdiği insanlar ve verdiği hizmetlerle Kıbrıs Türk tarihinin önemli kurumlardan birisi olmuştur. Dânişî ve İlmî mahlaslarıyla şiirleri olan Dânişî Ali Dede, Siyahi Mustafa Dede, Hızır Handi Dede, Siyahi Mustafa Dede'nin oğlu Arif Dede, Sadri Dede, Danişi Ali Dede'nin oğlu Muhammed Mukim Dede, Talib Dede, Nesib Dede, Müneccimbaşı Ahmed Dede, Derviş Lebib Lefkoşa Mevlevihanesi'nde yetişmiş şairler arasındadır. 17. yüzyılda bina bakımsızlıktan harap olunca Rumeli Beylerbeyi Ferhad Paşa Mevlevihane'yi yeniden inşa ettirmiş ve tekke kendi adıyla anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şah Ali Hüsameddin</span>

Şâh Ali Hüsâmeddîn ya da Hazret-i Şâh, Bâbâ Ali, evliya, islâm âlimi ve mutasavvıf. Hem seyyid hem şeriftir. Seyyidlik aynı zamanda ceddi Battal Gâzî'den de gelmektedir. Doğum yeri Irak'ın Tavila köyüdür.

<span class="mw-page-title-main">Valandova harekatı</span>

Valandova harekâtı, 20 Mart 1915'te İç Makedon Devrimci Örgütü tarafından işgalci Sırp birliklerine karşı Makedonya'nın güneydoğu kısmında üç noktada gerçekleştirilen silahlı bir saldırıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kütüklü Baba Tekkesi</span>

Kütüklü Baba Tekkesi, Yunanistan'ın Doğu Makedonya ve Trakya bölgesine bağlı Bulustra köyünde bulunan bir Bektaşî tekkesidir. Tekke, 15. veya 16. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup Anastasiopolis-Periteorion yakınlarında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Erikli Baba Tekkesi</span> İstanbulda bir Alevi-Bektaki tekkesi

Erikli (Eryek) Baba Tekkesi, İstanbul'un Zeytinburnu ilçesinde bulunan bir Alevi-Bektaşi dergâhıdır.