İçeriğe atla

Sonchus oleraceus

Eşekgevreği
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Magnoliopsida
Klad:Eudicots
Takım:Asterales
Familya:Asteraceae
Cins:Sonchus
Tür:Sonchus oleraceus
L. 1753
Sinonimler
Synonymy
  • Carduus amplexicaulis Noronha
  • Sonchus angustissimus Hook.f.
  • Sonchus australis Trevir.
  • Sonchus ciliatus Lam.
  • Sonchus fabrae Sennen
  • Sonchus glaber Gilib.
  • Sonchus gracilis Phil.
  • Sonchus gracilis Sennen
  • Sonchus lacerus Willd.
  • Sonchus laevis Vill.
  • Sonchus longifolius Trevir.
  • Sonchus macrotus Fenzl
  • Sonchus pallescens Pančić
  • Sonchus parviflorus Lej. ex Rchb.
  • Sonchus reversus E.Mey. ex DC.
  • Sonchus rivularis Phil.
  • Sonchus roseus Besser ex Spreng.
  • Sonchus royleanus DC.
  • Sonchus runcinatus (Fiori) Zenari
  • Sonchus schimperi A.Braun & Bouché
  • Sonchus schmidianus K.Koch
  • Sonchus spinulifoius Sennen
  • Sonchus subbipinnatifidus (Guss.) Zenari
  • Sonchus sundaicus Blume
  • Sonchus tenerrimus Schur 1866 not L. 1753
  • Sonchus umbellifer Thunb.
  • Sonchus zacinthoides DC.
}}

Sonchus oleraceus, Avrupa ve Batı Asya'ya özgü Asteraceae familyasının Cichorieae oymağında yer alan bir çiçekli bitki türüdür eşekgevreği, tavşan devedikeni, sütlü püskül, süt devedikeni dahil olmak üzere birçok ortak adı vardır.[1]

Özel sıfatı oleraceus "bitkisel/bitkisel" anlamına gelir.[2][3]

Botanik özellikler

Bu yıllık bitkinin 30 ila 100 santimetre (12 ila 39 in) içi boş, dik bir gövdesi vardır.[4] Bol güneşi tercih eder ve çoğu toprak koşulunu tolere edebilir. Çiçekler hermafrodittir ve yaygın tozlaştırıcıları arasında arılar ve sinekler bulunur.[5] Rüzgar veya suyla taşınan tohumlarla yayılır.

Bu bitki dünyanın birçok yerinde istilacı bir tür olarak kabul edilir ve çoğunlukla bozulmuş bölgelerde bulunur.[6] Avustralya'da yaygın bir istilacı türdür ve büyük istilalar mahsullerde ciddi bir sorun oluşturur.[7]

Runsinat yaprağı

Mutfak

Havuç, salatalık, soğan, domates dilimleri ve eşekgevreği yapraklarından oluşan yeşil salata

Yaprakları salata yeşillikleri olarak yenir veya ıspanak gibi pişirilir. Bu, Çin mutfağında kŭcài (苦菜; acı sebze) olarak kullanılan türlerden biridir. Genç yapraklar daha az acıdır ve çiğ olarak yenmesi daha iyidir. Buharda pişirmek yaşlı yaprakların acısını giderebilir.[8] Genç kökleri de yenilebilir ve kahve ikamesi olarak kullanılabilir.[9]

Besleyici nitelikler

Besin analizi bitkinin 100 gramında 30-40 gram c vitamini, %1.2 protein, %0.3 yağ, %2.4 karbonhidrat içerdiğini ortaya koyuyor. yapraklarının kuru madde analiziyse 100 gramının (büyüme koşullarına göre değişiklik gösterir) 45 gram karbonhidrat, 28 gram protein, 22 gram mineral, 5,9 gram lif, 4.5 gram yağ ve 265 kalori içerdiğini gösteriyor.

Mineraller

Vitaminler

Alternatif tıp

Sonchus oleraceus'un fitoterapide çeşitli kullanımları vardır. Aynı zamanda karahindiba ve beyaz hindibaya benzer tıbbi nitelikler de atfedilmiştir.[10] Yeni Zelanda'nın Maori halkının onu yiyecek ve tıbbi kullanım için toplamış olması muhtemeldir.[11]

Kaynakça

  1. ^ International Environmental Weed Foundation, 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 24 Aralık 2015 
  2. ^ Parker, Peter (2018). A Little Book of Latin for Gardeners. Little Brown Book Group. s. 328. ISBN 978-1-4087-0615-2. Latince: oleraceus, holeraceus = relating to vegetables or kitchen garden 
  3. ^ Whitney, William Dwight (1899). The Century Dictionary and Cyclopedia. Century Co. s. 2856. L. Latince: holeraceus, prop. Latince: oleraceus, herb-like, Latince: holus, prop. Latince: olus (Latince: oler-), herbs, vegetables 
  4. ^ Tanaka, Yoshitaka; Van Ke, Nguyen (2007). Edible Wild Plants of Vietnam: The Bountiful Garden. Thailand: Orchid Press. s. 52. ISBN 978-9745240896. 
  5. ^ "Sonchus oleraceus Sow Thistle, Common sowthistle PFAF Plant Database". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2024. 
  6. ^ Sonchus oleraceus L., Asteraceae 2 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Pacific Island Ecosystems at Risk (PIER)
  7. ^ "Common sowthistle Sonchus oleraceus". Weeds Australia. 28 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2014. 
  8. ^ Nyerges, Christopher (2016). Foraging Wild Edible Plants of North America: More than 150 Delicious Recipes Using Nature's Edibles. Rowman & Littlefield. s. 169. ISBN 978-1-4930-1499-6. 10 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2024. 
  9. ^ Nyerges, Christopher (2017). Foraging Washington: Finding, Identifying, and Preparing Edible Wild Foods. Guilford, CT: Falcon Guides. ISBN 978-1-4930-2534-3. OCLC 965922681. 
  10. ^ "A Modern Herbal | Sow-Thistles". Botanical.com. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2014. 
  11. ^ Cambie, Richard C; Ferguson, Lynnette R (2003). "Potential functional foods in the traditional Maori diet". Mutation Research/Fundamental and Molecular Mechanisms of Mutagenesis. 523-524: 109-117. doi:10.1016/S0027-5107(02)00344-5. ISSN 0027-5107. PMID 12628508. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Botanik</span> bitki yaşamı bilimi

Botanik veya bitki bilim(ler)i, bitki biyolojisi, fitoloji, bitki yaşamı ile ilgili bir bilim dalı ve biyolojinin bir koludur. Bir botanikçi, bitki bilimcisi veya fitolog, bu alanda uzmanlaşmış bir bilim insanıdır. "Botanik" terimi; otlak, ot veya yem anlamına gelen Grekçe: βοτάνη (botanē) kelimesinden türetilmiştir. Geleneksel olarak, botanik, mantarları ve algleri de de içine alan bir bilim dalıdır. Günümüzde, botanikçiler, 391.000'i damarlı bitki türü ve yaklaşık 20.000'i kara yosunu olan yaklaşık 410.000 kara bitkisi türünü incelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sarımsak</span> Bir bitki

Sarımsak ya da sarmısak, Amaryllidaceae familyasına dahil olan Allium cinsinden, soğanlı bir bitki türüdür. Yakın akrabaları arasında soğan, arpacık soğanı, pırasa, Frenk soğanı ve Çin soğanı bulunur. Orta Asya'ya ve İran'ın kuzeydoğusuna özgüdür ancak birkaç bin yıllık insan tüketimi ve kullanımı geçmişi sebebiyle dünya çapında yaygın bir baharattır. Sarımsak, Antik Mısırlılar tarafından da bilinmekteydi ve hem gıda aroması hem de geleneksel ilaç olarak kullanılmıştı. Günümüzde Çin, tek başına dünyadaki sarımsak ihtiyacının yaklaşık % 80'ini karşılamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Zeytin</span> Zeytin familyasından bir bitki türü

"Avrupa zeytini" anlamında Olea europaea botanik adlı zeytin, zeytingiller Oleaceae familyasından meyvesi yenen ve geleneksel olarak Akdeniz iklimine özgü bir ağaç türüdür. Tür, tüm Akdeniz ülkelerinin yanı sıra Güney Amerika, Güney Afrika, Çin, Avustralya, Yeni Zelanda, Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yetiştirilir. Olea europaea, Olea cinsi için tip türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Rezene</span>

Rezene, maydanozgiller (Apiaceae) familyasından; iki metreye kadar boylanan, iki yıllık, kokulu, otsu bitki türüdür. Anavatanı, Akdeniz havzası ve Yakın Doğu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Kereviz</span>

Kereviz, Apiaceae (Maydanozgiller) familyası içinde, Batı ve Kuzey Avrupa sahil bölgelerinin çukur ve sazlık kesimlerinin yerli bitkisi olarak kabul edilen, kökleri ve yaprakları sebze olarak kullanılabilen, yenilebilir, keskin bir kokuya sahip, iki senelik bir bitkidir. Boyu bir metreye kadar ulaşabilmektedir. Çiçekleri 2–3 mm çapındadır ve krem rengine yakın bir beyaz renktedir.

<span class="mw-page-title-main">Tek çenekliler</span>

Tek çenekliler (Liliopsida), monokotiller, çoğunlukla tek yıllık, palmiyeler haricindeki otsu bitkileri kapsayan çiçekli bitkiler sınıfıdır.

<span class="mw-page-title-main">Işgın</span>

Işgın ya da Işkın, kuzukulağıgiller (Polygonaceae) familyasından 1000 – 4000 m yüksekliklerde yetişen, mayıs-haziran aylarında sarımsı beyaz çiçek açan, 40–150 cm boyunda, çok yıllık, otsu bir ravent türü. Tanımlanmış 103 Rheum türünden biridir ve nominat (autonym) seksiyonda sınıflandırılır. Güneybatı Asya'nın ılıman ve subtropikal bölgelerinde yayılım gösterir ve Türkiye'de yabani olarak yetişen tek ravent (Rheum) türüdür. Cinsin diğer türleriyle serbestçe melezlenebilen ışgının çiçekleri hermafrodittir ve tozlaşması rüzgâr tarafından yapılır. Tıbbi bitkilerden olup farmakolojik araştırmalarda çok sık kullanılır.

<i>Viburnum edule</i>

Viburnum edule, Adoxacea familyasından Kuzey Amerika ve Kanada'ya özgü bir bitki türü. Baharın başlarında meyvesini vermeye başlar ve birçok kuş türü ve memeli tarafından yenir. Çekirdekleri çıkarıldığında insanlar da yiyebilir ve reçel yapılabilir.

<i>Plants vs. Zombies 2: Its About Time</i> 2013 yapımı oynaması ücretsiz bir kule savunma oyunu

Plants vs. Zombies 2: It's About Time ya da kısaca Plants vs. Zombies 2, 2013 yapımı oynaması ücretsiz bir kule savunma oyunudur. Plants vs. Zombies serisinin üçüncü oyunu olup, Plants vs. Zombies oyununun devam oyunudur. PopCap Games tarafından yapılmış ve Electronic Arts tarafından yayımlanmıştır. Oyun, Apple App Store' da dünya çapında 15 Ağustos 2013 'te çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Civanperçemi</span> papatyagiller familyasının üyesi olan çiçekli bitki

Civanperçemi, Papatyagiller familyasının üyesi olan çiçekli bir bitkidir. Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika gibi kuzey yarımkürenin ılıman bölgelerine özgüdür. Yol kenarları, çayırlar, tarlalar ve kıyı kesimleri gibi hem nemli hem de kuru bölgeler için ortak olan civanperçemi, hayvancılıkta yem olarak kullanılması amacıyla Yeni Zelanda ve Avustralya gibi yerlere de götürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Convolvulaceae</span> Çiçekli bitkilerin Solanales takımına bağlı bir familyası

Convolvulaceae, Tarlasarmaşığıgiller, Çitsarmaşığıgiller, Kahkahaçiçeğigiller veya Gündüzsefasıgiller; Solanales takımına ait, yaklaşık 58 cins ve 1.880 tür ile temsil edilen, tropikler ve ılıman kuşak başta olmak üzere dünya çapında yayılış gösteren; tatlı patates, cinsaçı ve tarla sarmaşığı gibi bitkileri içeren, bir çiçekli bitki familyasıdır.

Agave şurubu ya da Maguey şurubu ve genellikle yanlış bir şekilde agave nektarı olarak bilinir. Agave tequilana ve Agave salmiana dahil olmak üzere çeşitli agave bitkisi türlerinden ticari olarak üretilen bir tatlandırıcıdır. Mavi agave şurubu, tatlandırıcı özellik sağlayan şeker olarak% 56 fruktoz içerir.

<span class="mw-page-title-main">Yoğurt otu</span>

Galium aparine Rubiaceae ailesine mensup bir bitkidir.

<span class="mw-page-title-main">Dikenler, iğneler, ve sivri uçlar</span> Yaprakların, köklerin, gövdelerin veya tomurcukların keskin, sert uçlu sert, katı uzantıları veya modifikasyonları

Bitki morfolojisinde dikenler, iğneler ve sivri uçlar ve genel olarak dikenli yapılar, yaprakların, köklerin, gövdelerin veya tomurcukların keskin, sert uçlu sert, sert uzantıları veya modifikasyonlarıdır ve genellikle aynı işlevi görür: hayvanları bitki malzemesini yemekten fiziksel olarak caydırmaya yarar.

<i>Sonchus</i>

Sonchus, Asteraceae familyasının Cichorieae oymağına ait çiçekli bitki cinsidir ve genellikle yabani deve dikeni olarak bilinir. Yabani deve dikenleri, rizomlu veya rizomsuz, bir veya iki yılda bir biten veya çok yıllık otsu bitkilerdir, bazıları ise odunsu bile olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Withania somnifera</span>

Withania somnifera veya yaygın bilinen adıyla ashwagandha; Hindistan, Orta Doğu ve Afrika'nın bir bölümünde yetişen, Solanaceae familyasına mensup, her dem yeşil, çalı formunda bir bitkidir. Withania cinsine mensup birkaç tür ile morfolojik olarak benzerlik gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Sinirotu</span>

Plantago major, geniş yapraklı plantin, beyaz adamın ayak izi, yol ekmeği veya büyük plantin, Plantaginaceae ailesinde yer alan çiçekli bitki türüdür. Bitki Avrasya'ya özgüdür.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil fasulye</span>

Yeşil fasulye, fasulyenin çeşitlerinin genç, olgunlaşmamış meyveleridir. Olgunlaşmamış veya genç baklaları olan; runner fasulyenin, yardlong fasulyenin ve sümbül fasulyesinin tanımı için kullanılır. Yeşil fasulye; Fransız fasulyesi, çalı fasulyesi isimleri ile de bilinir. Filipinler'de "Baguio fasulyesi" veya onları yardlong fasulyeden ayırmak için İspanyolca: habichuelas olarak da bilinirler.

<span class="mw-page-title-main">Sambucus nigra</span>

Sambucus nigra Avrupa'nın çoğuna özgü Adoxaceae familya’sındaki çiçekli bitkiler’den oluşan bir tür kompleksi’dir. Çok kullanılan isimleri mürver, kara mürver, Avrupa mürveri ve Avrupa kara mürveri‘dir. Başta güneşli yerler olmak üzere hem ıslak hem de kuru verimli topraklar da dahil olmak üzere çeşitli koşullarda yetişir. Bitki yaygın olarak süs çalısı veya küçük ağaç olarak yetiştirilir.

<i>Erodium</i>

Erodium, Geraniaceae familyasına ait bir çiçekli bitki cinsidir. Yaklaşık 60 tür içeren bu cins, Kuzey Afrika, Indomalaya, Orta Doğu ve Avustralya'ya özgüdür. Çok yıllık, tek yıllık veya bodur çalılar olabilen bu bitkilerin çiçekleri, beyaz, pembe ve mor tonlarında olup, beş taçyapraktan oluşur. Daha iyi bilinen Geranium cinsine oldukça benzerler. Yetiştirilen türler, Kuzey Amerika'da filaree veya heron's bill, Britanya Adaları'nda ise genellikle storksbill olarak adlandırılır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.