Son Darbe (Rio Lobo)
| Rio Lobo | |
| Yönetmen | Howard Hawks |
|---|---|
| Yapımcı | Howard Hawks |
| Senarist |
|
| Hikâye (eser) | Burton Wohl |
| Oyuncular |
|
| Müzik | Jerry Goldsmith |
| Görüntü yönetmeni | William H. Clothier |
| Kurgu | John Woodcock |
| Stüdyo |
|
| Dağıtıcı | National General Pictures |
| Çıkış tarih(ler)i | 17 Aralık 1970 (US) |
| Süre | 114 minutes |
| Ülke | United States |
| Dil | English |
| Bütçe | $6 million[1] |
| Hasılat | $4.25 million (North America rentals)[1][2] |
Rio Lobo, (Türkiye'de, Son Darbe) Howard Hawks'ın yönettiği ve yapımcılığını üstlendiği, John Wayne'in başrol oynadığı, senaryosu Burton Wohl ve Leigh Brackett tarafından yazılan 1970 yapımı bir Amerikan Western filmidir. Film, Meksika'nın Morelos eyaletindeki Cuernavaca'da ve Arizona'nın Tucson kentinde çekildi. Müziği Jerry Goldsmith tarafından bestelendi. Bu film, Rio Bravo (1959) ve El Dorado'dan (1966) sonra, her ikisinin de John Wayne'in başrolde olduğu, kasabadaki saldırgan kanun dışı unsurlara karşı ofisini savunan bir şerif fikrini geliştiren üçüncü Howard Hawks filmidir. Rio Lobo, Hawks'ın yaptığı son filmdir.
Konu
Amerikan İç Savaşı sırasında, Yüzbaşı Pierre Cordona ve Çavuş Tuscarora Phillips liderliğindeki Konfederasyonlar, Birlik ordusunun maaşları taşıdığı trenine baskın düzenler. Birliğin Albayı Cord McNally baskında yakın arkadaşı Teğmen Ned Forsythe'yi kaybeder ve Konfederasyonların planının karmaşıklığı, Birlik hainlerinin onlara nakliyeyle ilgili ayrıntıları vermiş olması gerektiğini gösterir. Ardından gelen takipte McNally'nin ekibi, yalnız bırakılıp Konfederasyonlar tarafından yakalanana kadar giderek azalır. McNally, onları bir Birlik kampına götürerek ve alarm vererek onları kandırır; Cordona ve Tuscarora yakalanır, ancak McNally'ye bilgilerini kimin sattığını söylemeyi reddederler.
Bu gelişmeye rağmen üç adam birbirlerine karşılıklı saygı duymaya başlar. Savaş bittikten sonra McNally, serbest bırakılırken Cordona ve Tuscarora'yı ziyaret eder. Onlara hainleri bir kez daha sorar ama yapabildikleri tek şey fiziksel bir tanımdır. Ancak iki adamdan birini tekrar görürlerse McNally ile iletişime geçmeyi kabul ederler.
Bir süre sonra Blackthorne, Texas'tan arkadaşı Şerif Pat Cronin McNally ile temasa geçer. Cronin, McNally'ye Cordona'nın yerel otelde kaldığını ve onunla konuşmak istediğini söyler. McNally, Blackthorne'a vardığında, işvereninin Rio Lobo'nun şerif yardımcısı "Mavi Tom" Hendricks tarafından öldürüldüğünü bildirmeye gelen Shasta Delaney adında genç bir kadınla tanışır. Kısa bir süre sonra Rio Lobo'dan bir ekip gelir ve Delaney'i götürmek ister. Delaney, bahsettiği katilin liderleri "Whitey" Carter olduğunu belirtiyor. Ekipten biri Cronin'e silah doğrultunca Delaney, Whitey'i masanın altından vurur ve bunun sonucunda McNally, Cronin ve Cordona, ekibin işini bitirir.
Cordona, Whitey'yi McNally'nin aradığı hainlerden biri olarak tanımlar. McNally'ye Tuscarora'nın yardıma ihtiyacı olduğunu söyler; babası ve diğer çiftçiler, önceki şerifi öldürüp yerine Hendricks'i yerleştiren Ketcham adlı zengin bir adam tarafından topraklarını tehditle kaptırmaktadırlar. McNally, Cordona ve Delaney, Rio Lobo'ya giderler ve burada Hendricks ve adamlarına karşı dehşet içinde yaşayan insanları bulurlar. Tuscarora'nın kız arkadaşı Maria onları evinde saklarken arkadaşı Amelita, Hendricks'in adamlarının dikkatini dağıtır. Hendricks, uydurma suçlamalarla Tuscarora'yı tutuklatınca McNally'nin grubu, Tuscarora'nın babası Yaşlı Adam Philips'ten yardım almaya gider.
McNally, Cordona ve Philips gizlice Ketcham'ın çiftliğine girerler ve McNally, Ketcham'ın gerçekten aradığı ikinci hain olan Birlik Başçavuşu Ike Gorman olduğunu keşfeder. McNally, Ketcham'ı döver ve onu tapuları gerçek sahiplerine geri dağıtmak üzere imzalamaya zorlar. Ketcham'ı rehin alarak Cordona'yı Birleşik Devletler Süvari Birliği'ni getirmesi için gönderirler. Rio Lobo'ya vardıklarında, McNally'ye yardım ettiği için Hendricks'in Maria'yı dövdüğünü ve Amelita'nın yüzünü bıçakla yaraladığını öğrenirler. Amelita, Hendricks'i kendisinin öldüreceğine dair McNally'ye yemin eder.
Adamlar, Hendricks'in ekibini hapishaneden çıkarmaya zorlar ve Süvarileri beklemek için Tuscarora ile birlikte orada saklanır. Ancak Hendricks'in adamları, Cordona'yı çok uzağa gitmeden yakalar ve onu Ketcham ile takas etmeyi teklif eder. Rehinelerin takası sırasında Cordona, dereye atlayarak takası bozar ve Ketcham savunmasız ortada kalır. McNally, Hendricks'e, tapuları geri imzaladığı için Ketcham'ın artık şerifin işine yaramayacağını söyler. Öfkelenen Hendricks, kendi patronunu vurarak kendisinin ve McNally'nin yaralandığı bir çatışma başlatır.
McNally ve arkadaşlarının sığındığı binayı havaya uçurma girişiminin başarısız olmasının ardından Hendricks'in adamları, kasaba halkının da çevreden ateş etmeye başlamasıyla birlikte dağılarak kaçmaya başlarlar. Onlar kaçarken Hendricks öfkeyle onları vurmaya çalışır, ancak tüfeğinin namlusu tozla tıkanmış olduğundan yüzünde patlar. Amelita tökezleyerek atına doğru giderken Hendricks'i vurarak öldürür ve böylece McNally'ye verdiği sözü yerine getirir.
Oyuncular
- John Wayne Albay Cord McNally
- Jorge Rivero Yüzbaşı Pierre "Frenchy" Cordona
- Jennifer O'Neill - Shasta Delaney
- Christopher Mitchum Çavuş Tuscarora Phillips
- Jack Elam - Phillips
- Victor French Başçavuş Ike Gorman/"Ketcham"
- Susana Dosamantes - María Carmen
- Sherry Lansing - Amelita
- David Huddleston - Dr. Ivor Jones – Dişçi
- Mike Henry - Rio Lobo Şerifi "Blue Tom" Hendricks
- Bill Williams - Blackthorne Şerifi Pat Cronin
- Jim Davis - Rio Lobo şerif yardımcısı
- Dean Smith - Bide
- Robert Donner - Şerif yardımcısı Whitey Carter
- Hank Worden - Hank – Hotel Müdürü
- Peter Jason - Teğmen Ned Forsythe
- Edward Faulkner - Teğmen Harris
- Chuck Courtney - Chuck
- George Plimpton - 4. silahlı
- Don "Red" Barry - Barmen
Yapım
Filmin Meksika'nın Durango kentinde 5 milyon dolarlık bir bütçeyle çekilmesi planlanıyordu. Ancak Lawman filminin çekimleri oradaki tesisleri işgal ettiğinden Hawks ve Sinema Merkezi, Los Angeles yakınlarındaki Old Tucson Stüdyolarında çekime izin vermek için fazladan 1 milyon dolar harcamak zorunda kaldı.[3] Film Technicolor'da çekildi.
Hawks, demiryolu sahnesini çekerken dört dikiş atılması gereken bir yara aldı.[4]
Hawks, filmde Chris Mitchum'un (babası aktör Robert Mitchum olan) rol alması için Sinema Merkezi ile çok uğraştığını söyledi.[5]
Senaryo yapım boyunca neredeyse yeniden yazıldı.[6]
Tepkiler
Film, 4,25 milyon ABD doları gelir elde ederek yılın en çok para kazandıran filmleri arasında yirminci sırada yer aldı,[7] ancak 6 milyon dolarlık bütçesinden 2 milyon dolar daha az hasılat elde ederek gişede zarar etti.
Film gösterime girdikten sonra çoğunlukla olumsuz eleştiriler aldı.[7] Variety, "Hawks'un yönü de olay örgüsü kadar kayıtsız" diye yazdı.[8] Filme 4 üzerinden 3 yıldız veren Roger Ebert şöyle yazdı: " Rio Lobo, özellikle de El Dorado'nun incelikle bilenmiş mizahı ve aksiyonundan sonra biraz yorgun." The New York Times'tan Roger Greenspun,[9] "mevcut sezonda şimdiye kadarki her şeyin üzerinde duracak kadar mükemmelliğe yeterince yakın" olduğunu söyledi.[10] Yorumları diğer eleştirmenleri şaşırttı ve gazeteye çok sayıda öfkeli mektup gönderilmesine neden oldu.[7]
Geçmişe bakıldığında film, çağdaş eleştirmenlerden daha iyi eleştiriler almıştır. Rotten Tomatoes'da film, 23 incelemeye göre ortalama 6,10/10 puanla %70 orana sahiptir. Fikir birliği şu ki, "Howard Hawks ve John Wayne kendi Rio Bravo'larını anlatmak için yeniden bir araya geliyorlar ve sonuçlar daha az akılda kalıcı olsa da, film ilginç bir şekilde alaycı bir bakış açısı sunuyor."[11] Geriye dönük bir incelemede Jonathan Rosenbaum şunları yazdı: "En iyi aksiyon sekansının, yani ilkinin ikinci birim tarafından yönetilmesi, Hawks'ın materyalle göreceli olarak ilgilenmediğinin simgesidir." TV Rehberi [12] yazdı: "Hawks gibi incelikli bir yönetmenin, Amerikan sinema tarihinin en iyi filmlerinden bazılarını yapmış olarak kariyerini böyle bir yapımla bitirmesi, negatifte kullanılan gümüşlere değmeyecek bir vahşettir."[13] Time Out için yazan Geoff Andrew, " Rio Bravo'nun biçimsel mükemmelliğinden ve El Dorado'nun yaşlı adamları için dokunaklı ağıtlarından yoksun olsa da, yine de harika bir film" demiştir.[14] Empire yazarı Ian Nathan Ocak 2000'de şöyle yazmıştı: "Bu iyi yetiştirilmiş Western, temalar ve eyerler kadar aşınmış silahlı çatışmalar arasında sadece rutin bir dörtnal." [15] Tarantino, kısa bir yönetmenlik kariyerine sahip olmak istemesinin nedenlerinden biri olarak Rio Lobo'yu gösterdi: "En ileri teknolojiye sahip sanatçılar, en havalı adamlar, en hippi adamlar, partide çok uzun süre kalanlar onlar." Son iki üç filmi tamamen habersiz yapanlar ve dünyanın onlara düşman olduğunu fark etmeyenler onlar... Rio Lobo'yu yapmak istemiyorum." [16]
Film müziği
| Rio Lobo | |
|---|---|
| Jerry Goldsmith soundtrack'i | |
| Yayımlanma | 2001 |
| Tarz | Film music |
| Şirket | Prometheus Records |
| Yapımcı | Jerry Goldsmith |
Rio Lobo'nun müziği Jerry Goldsmith tarafından bestelendi.[17] Film müziği albümü 2001 yılında Belçika'da Prometheus Records'tan yayınlandı.[17]
Tüm şarkılar Jerry Goldsmith tarafından yazılıp bestelendi.
| No. | Başlık | Süre |
|---|---|---|
| 1. | "Captured" | 1:39 |
| 2. | "New Arrival / Unexpected Gun" | 3:03 |
| 3. | "A Good Teacher / Quiet Town / Cantina" | 9:42 |
| 4. | "Plans / The Raid" | 7:01 |
| 5. | "Scar / Hang on a Minute / Finale" | 5:37 |
| 6. | "Main Title" | 2:16 |
| 7. | "A Good Teacher (Complete)" | 6:00 |
| 8. | "No Place to Go" | 1:14 |
| 9. | "Cordona's Capture" | 0:42 |
| 10. | "The Trade / Retribution / End Title" | 6:41 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Nat Segaloff, Final Cuts: The Last Films of 50 Great Directors, Bear Manor Media 2013, pp. 126–130.
- ^ "All-time Film Rental Champs", Variety, 7 January 1976 p 48
- ^ Shivas, Mark (28 Haziran 1970). "'Lawman' Won a Shoot-out With 'Rio Lobo' on Location in Mexico". Los Angeles Times. s. 26.
- ^ "Howard Hawks Injured". The Washington Post and Times-Herald. 28 Mart 1970. s. C2.
- ^ Warga, Wayne. (24 Mayıs 1970). "Filmdom's Gray Fox Back on the Job Again: The Gray Fox Is Back at It". Los Angeles Times. s. s1.
- ^ "John Wayne: A Hollywood Star in Old and Now Days". Los Angeles Times. 21 Haziran 1970. s. q17.
- ^ a b c McCarthy, Todd. Howard Hawks: The Grey Fox of Hollywood, New York: Grove Press, 1997.
- ^ "Rio Lobo Review". Variety. 31 Aralık 1969. 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2020.
- ^ Ebert, Roger (1 Ocak 1970). "Rio Lobo Review". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2020.
- ^ Greenspun, Roger (11 Şubat 1971). "Rio Lobo Review". The New York Times. 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2020.
- ^ "Rio Lobo". Rotten Tomatoes. 23 Ağustos 2022. 3 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.
- ^ Rosembaum, Jonathan (26 Ekim 1985). "Rio Lobo". Chicago Reader. 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2020.
- ^ "Rio Lobo Review". TV Guide. 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2020.
- ^ Andrew, Geoff (10 Eylül 2012). "Rio Lobo Review". Time Out. 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2020.
- ^ Nathan, Ian (1 Ocak 2000). "Rio Lobo Review". Empire. 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2020.
- ^ Postrel, Virginia (7 Mart 2010). "Quentin Tarantino On His Filmography: "I Don't Want To Make Rio Lobo"". Deep Glamour. 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2020.
- ^ a b "Rio Lobo (Original Motion Picture Soundtrack)". Discogs. 6 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2014.
