İçeriğe atla

Somuncu Baba ve Hulusi Efendi Müzesi

Somuncu Baba ve Hulusi Efendi Müzesi
Açılış25 Haziran 2005
KonumDarende, Malatya
Resmî sitehttps://somuncubabaturbesi.com/somuncu-baba-muzesi/

Somuncu Baba ve Hulusi Efendi Müzesi, Malatya’nın Darende ilçesinin Zaviye Mahallesi'nin Hulusi Efendi Caddesi’nde yer almaktadır.

Darende, toplam 26.318 nüfusa sahiptir. 7000 yıllık tarihi bir geçmişi bulunan Darende ilçesinde Hititler'den Selçuklulara kadar bir çok imparatorluk egemenlik kurmuştur. 1515 yılında ise Yavuz Sultan Selim Darende ilçesini kesin olarak Osmanlı topraklarına katmıştır.[1]

Somuncu Baba ve Hulûsi Efendi Müzesi'nin, 310 metrekare alana sahip iki salonu bulunmaktadır.

Somuncu Baba ve Hulusi Efendi Müzesi, özel bir müzedir.[2] Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın tarafından, 2013 yılında en çok ziyaret edilen 4. özel müze ünvanını almıştır.[3]

Müzede, Darende dahil, Türkiye'nin ve dünyanın değişik yerlerinden bağış yoluyla kazandırılmış, 400 sikke, 26 arkeolojik ve çoğu 18., 19 ve 20. yüzyıla ait olmak üzere 506 etnografik eser bulunmaktadır.[4]

Müzede, Tunç Çağı seramik örnekleri, bitki ve hayvan fosilleri, ametist taşı, Etiyopya’dan gelmiş kemik ve boynuzdan yapılan kaşıklar, su mataraları ve ahşaptan yapılan müzik aletleri, piton derisi, Çanakkale Savaşı’nda kullanılan top mermileri, Fatih Sultan Mehmet Han’ın kılıcı ile Topkapı Hançeri’nin taklitleri, ziyaretçilerin en çok ilgi duyduğu eserlerdir.[3]

14. yüzyılda yaşamış olan Şeyh Hamid-i Veli’nin kabri müzenin içerisinde bulunmaktadır.

Şeyh Hamid-i Veli, bilinen ismi Somuncu Baba'dır. 1331 Kayseri’nin Akçakaya köyünde dünyaya gelmiştir. Yıldırım Beyazıt Han döneminde Osmanlı Devletinde yaşamıştır. Hz. Muhhammed (sav)' in soyundan geldiğine inanılmaktadır. Türk tasavvuf tarihinde Safevî-Erdebîlî geleneğini Anadolu’ya taşıyan mutasavvıf unvanına sahiptir. Mutasavvıf ve Divan şâiri olarak anılmaktadır. Somuncu Baba 1412 yılında Darende’de vefat etmiştir.[5][6]

Tarihçe

Somuncu Baba ve Hulusi Efendi Müzesi, 1990 - 2000 yılları arasında yapılan restorasyon çalışmaları kapsamında Türbe ve Hazîre bölümleri aslına uygun biçimde yeniden restore edilmiştir. Müze' nin ne zaman inşa edildiğine dair bir bilgi bulunmamaktadır.

Somuncu Baba ve Hulusi Efendi Müzesi, Es-Seyyid Osman Hulusi Efendi Vakfı tarafından 25 Haziran 2005 yılında ziyarete açılmıştır.[4]

Kaynakça

  1. ^ "Darende". www.malatya.gov.tr. 11 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2024. 
  2. ^ "ES-SEYYİD OSMAN HULUSİ EFENDİ VAKFI MÜZE GEZİSİ". dosim.ktb.gov.tr. 4 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2024. 
  3. ^ a b "Özel Somuncu Baba ve Hulûsi Efendi Müzesi". Türkiye Turizm Ansiklopedisi. 29 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2024. 
  4. ^ a b editör (29 Ocak 2017). "Somuncu Baba Müzesi". Somuncu Baba Türbesi ve Külliyesi. 31 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2024. 
  5. ^ "SOMUNCU BABA". TDV İslâm Ansiklopedisi. 2 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2024. 
  6. ^ yonetici (10 Nisan 2017). "Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba". Hulusi Efendi Vakfı. 11 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Somuncu Baba</span> mutasavvıf ve âlim

Şeyh Hamîdüddin veya Hamîd-i Veli veya bilinen ismi ile Somuncu Baba, Osmanlı Devleti'nin kuruluş döneminde yaşamış mutasavvıf ve İslam âlimi. Aynı zamanda Bayramiyye Tarikâtı kurucusu Hacı Bayram Veli'nin de hocasıdır. Safevîyye Tarikâtı'nın Anadolu’ya yayılmasında etkin faaliyetlerde bulunmuş önemli bir mutasavvıftır.

Kadirilik ya da Kadiriyye, Seyyid Abdülkâdir Geylânî tarafından 12. yüzyılın başlarında kurulan tarikattır.

Hâlidîlik, İslam'ın Sünnîlik mezhebine bağlı bir tarîkat olan Nakşibendîliğin en yaygın kollarından biridir. Kol, adını Kürt İslam âlimi Halid Bağdadî'den alır. Türkiye'de etkinlik gösteren Nakşibendî şeyhleri genellikle Halidî'dir.

Halvetilik, cehri zikir adı verilen ve ilahi isimlerin yüksek sesle tekrar edilmesi anlamına gelen zikir yöntemini kullanan bir tarîkattır. Tarikat 14. yüzyılda yaşamış olan Ömer el-Halvetî'ye nisbet edilir. Pîr Ömer Halvetî'nin bir ağaç kovuğunda uzun süre halvet çıkarması ve ardından gelen müridlerin de tenhada kalmayı tercih etmeleri üzerine tarikat bu isimle anılmaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sadberk Hanım Müzesi</span>

Sadberk Hanım Müzesi, Sarıyer, İstanbul'un Sarıyer ilçesindeki Büyükdere semtinde bir müzedir.

Es-Seyyid Medenî Mehmed Nuri Efendi, Osmanlı İmparatorluğu'nun son şeyhülislamıdır.

Cumhuriyetin ilanını takiben, Türkiye müzeleri Atatürk'ün Anadolu'nun insan eliyle yapılan faydalı şeylerinin sergi ve araştırmasına önem vermesi dolayısıyla kaydedilebilir şekilde gelişti. Türkiye ilan edildiğinde, İstanbul'da "Asar-ı Atika Müzesi", olarak adlandırılan İstanbul Arkeoloji, Aya İrini'nin ev sahipliğini yaptığı Askeri Müze, Süleymaniye Camii'nde Türk ve İslam Eserleri Müzesi ve Anadolu'nun birkaç büyük şehrinde Osmanlı İmparatorluğu Müzesi müzeleri vardı.

Yesevîlik, adını Nakşibend’îyye tarikâtı şeyhi Yusuf Hemedanî'nin müritlerinden Hoca Ahmed Yesevî'den alan, İslâm'da kadın-erkek denkliğini yaşatan, Anadolu Alevîliği üzerinde bir hayli tesirleri olan, Bektâşî Tarikâtı'nın da beslendiği tasavvufî yol ve Türk tarikatı.

<span class="mw-page-title-main">Kossuth Evi Müzesi</span> Kütahyada müze

Kossuth Evi Müzesi, Kütahya'da 1982'den beri ziyarete açık olan bir 18. yy Türk evidir. Evin sahibi Şeyh Bedreddin Efendi'dir. Bu evde 1850-1851 yıllarında yaşamış olan Macar Devrimi önderlerinden avukat Lajos Kossuth'a ait özel eşyalar ve Macar kültürü ile ilgili objeler sergilenir. Kossuth, Macaristan için hazırladığı anayasa taslağı metnini bu evde kaleme almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pera Müzesi</span> İstanbulda bir sanat müzesi

Pera Müzesi, İstanbul'un Tepebaşı semtinde bulunan özel bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Sakıp Sabancı Müzesi</span> Türkiyede bir müze

Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi, zengin bir hat ve resim koleksiyonunu bünyesinde barındıran ve düzenlediği geçici sergilerle birçok ünlü sanatçının eserlerine ev sahipliği yapan bir sanat müzesidir. 2002 yılında ziyarete açılan müze, İstanbul'da Boğaziçi'nin en eski yerleşimlerinden Emirgan'da bulunan Atlı Köşk'te hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Zahid Gilani</span> İranlı ilahiyatçı (1216-1301)

Zahid Gilani tam adıyla Tâcüddîn İbrahim b. Rûşen Emîr b. Bâbil b. Bîdâr el-Kürdî es-Sencânî Zahidiyye tarikatının şeyhi ve mutasavvıf.

<span class="mw-page-title-main">Türk Vakıf Hat Sanatları Müzesi</span>

Türk Vakıf Hat Sanatları Müzesi, İstanbul Beyazıt Meydanı'nda bulunan, Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne bağlı hat müzesidir.

Şâbân-ı Velî Halveti Tarikatı'nın, Cemaliyye şubesi'nin, Şabaniyye kolu'nun kurucusu mutasavvıf evliyadır.

<i>Somuncu Baba: Aşkın Sırrı</i>

Somuncu Baba: Aşkın Sırrı, yönetmenliğini Kürşat Kızbaz'ın üstlendiği ve Mahmut Ulu'nun aynı adlı romanından uyarlanan, tarihi drama türündeki 2016 çıkışlı Türk filmi. Başlıca rollerinde Furkan Palalı, Tuvana Türkay, Fırat Tanış, Haldun Boysan ve Altan Gördüm'ün yer aldığı film, Somuncu Baba'nın hayatını konu almaktadır. Film, Türkiye'de 1 Nisan 2016'da vizyona girdi.

<span class="mw-page-title-main">Gökyay Vakfı Satranç Müzesi</span> Ankaradaki bir satranç müzesi

Gökyay Vakfı Satranç Müzesi, Ankara'nın Altındağ ilçesinde 2015 yılında açılmış tematik bir müzedir.

Türkiye'deki türbeler listesi, türbelerin illere göre düzenlenmiş bir referans listedir.

İsmail Palakoğlu, Türk yazar ve yönetici. 2011'den beri Türkiye Diyanet Vakfı ve Diyanet İşleri Başkanlığı'nda görevler almış Palakoğlu, 2018'den itibaren Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nın (AFAD) bünyesinde çeşitli pozisyonlarda görev almaktadır.

Osman Hulusi Efendi, Türk İslam âlimi ve Hâlidîlik koluna bağlı Nakşibendi şeyhidir.

<span class="mw-page-title-main">İnönü Müzesi, Malatya</span>

Malatya ili merkezinde İnönü Üniversitesi Rektörlük binasının giriş katında yer alan özel müzedir. İnönü Müzesi, 2002 yılında İnönü Vakfı ile İnönü Üniversitesi Rektörlüğü arasında yapılan bir protokol ile kurulmuştur. 2003 yılında özel müze statüsüne kavuşan müze açılışını 2006 yılında yapmıştır.