İçeriğe atla

Somali tarihi

Somali Tarihi, Antik Çağlara kadar dayanan uzun bir tarih şerididir. Antik Çağ'da, Somali'deki siyasal varlıklar;

  • Punt Krallığı
  • Malaoitler
  • Mosilonyalılar

Orta Çağ, Somalisi'ndeki politik varlıklar;

Yakın Çağ'da, Somali'deki sîyasi varlıklar;

Yeni Çağ'da, Somali'deki politik varlıklar;

  • Aden Adde Yönetimi
  • Shermarke İdaresi
  • Somali Demokratik Cumhuriyeti
  • Somali Anarşisi
  • Somali İç Savaşı

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Somali</span> Doğu Afrikada bir ülke

Somali, resmî olarak Somali Federal Cumhuriyeti ve komünist yönetimde önceki bilinen adıyla Somali Demokratik Cumhuriyeti olarak anılan, Doğu Afrika'da Afrika Boynuzu denilen coğrafî bölgede bulunan bir ülkedir. 1991’de Somali İç Savaşı'nın başlamasından beri devletin çoğu bölgesinde merkezî bir hükûmet kontrolü yoktur. Uluslararası olarak tanınmış Federal Geçiş Hükûmeti, ülkenin sadece küçük bir parçasını yönetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mogadişu</span> Somalinin başkenti

Mogadişu, Afrika'nın doğusunda, Hint Okyanusu kıyısında bulunan Somali'nin başkentidir. Aynı zamanda Banaadir eyaletinin de merkezidir. Piri Reis'in Muğdiş dediği şehre Somali dilinde Muqdisho, Arapça kaynaklarda Makdeşû, İtalyancada Mogadiscio, Türkçe eserlerde Mogadişu (Magdişu) denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Göçebelik</span> bir topluluğun, bir toplumsal kümenin yaşamlarını ve soylarını sürdürebilmek için belirsiz süreli aralıklarla yer değiştirme geleneği ya da alışkanlığı

Göçebelik, bir topluluğun, bir toplumsal kümenin yaşamlarını ve soylarını sürdürebilmek için belirsiz süreli aralıklarla yer değiştirme geleneği ya da alışkanlığı. Konar göçer yaşam biçimi süren oba, boy, aşiret gibi genellikle kan bağına dayalı olarak oluşmuş toplumsal grupların bu yaşayışı göçebelik olarak adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Somaliland</span> Somaliden tek taraflı bağımsızlık ilan eden ancak bağımsızlığı hiçbir ülke tarafından tanınmayan ülke

Somaliland, resmî olarak Somaliland Cumhuriyeti, Afrika Boynuzu'nda tanınmayan fiili bir egemen devlettir. Kuzeybatıda Cibuti, güneyde ve batıda Etiyopya ve doğuda Somali ile sınır komşusudur. İddia edilen bölgesi, 2021 itibarıyla yaklaşık 5,7 milyon sakinle 176.120 kilometrekarelik bir alana sahiptir. Başkent ve en büyük şehir Hargeisa'dır. Somaliland hükûmeti, kısa bir süre bağımsız olan Somaliland Devleti olarak 1960'tan 1991'e kadar Somali Vesayet Bölgesi ile birleşerek Somali Cumhuriyeti'ni oluşturan İngiliz Somaliland'ın halefi devlettir.

<span class="mw-page-title-main">İtalya tarihi</span>

İtalya tarihi, İtalya yarımadasında yaşayan halkların antik çağlardan başlayarak günümüze kadar ulaşan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Ogaden Savaşı</span>

Ogaden Savaşı (1977-1978), Etiyopya ile Somali arasında Etiyopya'nın Ogaden denilen bölgesinde meydana gelen savaş.

<span class="mw-page-title-main">Cibuti bayrağı</span> Ulusal bayrak

Cibuti bayrağı günümüzde de kullanılan hâli ile ülkenin Fransa'dan bağımsızlığını kazandığı 27 Haziran 1977 tarihinde kabul edilerek göndere çekilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan Somalisi</span>

İtalyan Somalisi, İtalya Krallığı'nın, 1889'dan, 1936'ya kadar bugünün Kuzeydoğu Afrika'da kurduğu ilk kolonidir. Ayrıca bu koloni, İtalyan Doğu Afrika kontrolünün ve İtalya'nın bu bölgede elde ettiği birçok sömürge ve bu bölgede kurduğu sömürge krallığının ilk adımıdır. Ve 1936'da İtalyan Doğu Afrika'sı kurulduğunda, yıkılış tarihi 1941'e kadar onun bir bölgesi olarak kalmıştır, 1941'de Britanya Somalisi bölgeyi ele geçirip 1949'a kadar kontrol altında tutmuştur. Ancak İtalya Birleşmiş Milletler sayesinde 1949'da Somali İtalyan Vesayet Bölgesi'ni oluşturmuştur ve Britanya Somalisi ilk sınırlarına dönmüştür. 1960 yılında ikisi bir referandum sayesinde birleşerek bugünkü Somali Federal Cumhuriyeti'ni oluşturmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Somalisi</span> Eski İngiliz protektorası(1884-1960)

Britanya Somalisi ya da Britanya Somalilandı 1884 yılından 1960 yılına kadar Birleşik Krallık'ın Doğu Afrika'da, Somali'nin kuzey bölgesindeki sömürgesidir ve Birleşik Krallık'ın Doğu Afrika'daki tek sömürgesidir. Bugünkü, Somaliland adındaki özerk bölgede kurulmuştur. Fransız Somalisi ve İtalyan Somalisi arasında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hobyo Sultanlığı</span> 19. YY Somali Krallığı

Hobyo Sultanlığı, Kuzey Somali'de, 1820'li yılların başında, Yusuf Ali Kenadid tarafından kurulmuş, Kenadid kraliyet ailesinin (meclis), saltanatıdır. Başkenti, Hobyo'dur. Yusuf Ali Kenadid'İn oğlu olan Ali-Youssuf Kenadid yönetimi sırasında, 1 Ekim 1925'te, İtalyan komutanlar, De Vecchi ve Corpo Zaptié ile orduları, saltanatı tamamen ortadan kaldırmıştır ve Hobyo Sultanlığı, İtalyan Somalisi'nin bir parçası olmuştur. Daha sonra, Britanya Somalisi kontrolüne geçmiş, ardından İtalyan Doğu Afrikası egemenliğine girmiştir. Günümüzde, Hobyo Şehri Somali Cumhuriyeti'nin büyük şehirlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan Doğu Afrikası</span> İtalya Krallığının, Doğu Afrika ve Orta Afrikadaki sömürgelerini arttırmasıyla kurulan büyük koloninin adıdır

İtalyan Doğu Afrikası, İtalya Krallığı'nın, Doğu Afrika ve Orta Afrika'daki sömürgelerini arttırmasıyla kurulan büyük koloninin adıdır. İtalyan Somalisi'nin devamı niteliğindedir. 1936'da, bugünkü Etiyopya, Eritre, Kenya'nın bir kısmı ve Somali'yi kapsayan bir bölgede General Pietro Badoglio tarafından kurulmuştur. Pietro Badoglio ayrıca ilk genel vali olmuştur, ancak İtalyan Doğu Afrika'sını kuruluşundan 3 ay sonra hastalıktan öldüğü için yerine Rodolfo Graziani geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Somali bayrağı</span> Ulusal Bayrak

Somali bayrağı, Afrika ülkesi Somali'nin resmî bayrağıdır. Mohammed Awale Liban tarafından tasarlanan bayrak 12 Ekim 1954'te kabul edilmiştir. İtalyan Somalisi ve Britanya Somalisi'nin birleşmesinin ardından bayrak Somali Cumhuriyeti tarafından kullanılmaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Zeyla</span> Somali kasabası

Zeyla veya Zayla ya da İngilizcedeki gibi Zeila Aden Körfezine kıyısı olan ve Somali'de bulunan bir kasabadır. Zeila, Somali'nin Adal bölgesinde yer almaktadır. Batısında Harar şehrine uzaklığı 320 km, Doğusundaki Berbara şehrine uzaklığı ise 270 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Somali İtalyan Vesayet Bölgesi</span>

Somali İtalyan Vesayet Bölgesi ya da Somali İtalyan Mutemetliği (Mütevelliliği) Britanya Somalisi ve destekleyen kuvvetler tarafınca yıkılan İtalyan Doğu Afrikası'nın, İtalyan Somalisi Bölgesi'nin, 8 yıl boyunca (1941-1949), Büyük Britanya kontrolünde kaldıktan sonra, Birleşmiş Milletler'in toplu kararıyla Birleşmiş Milletler Vesayet Bölgesi haline getirilen ve yönetimi bizzat İtalya'ya verilen; bir referandum kararı sonucu, bağımsızlığını 5 gün yaşayabilmiş Somaliland Eyaleti ile birleşerek, ilk Somali Federal Cumhuriyeti'ni oluşturana kadar 1949-1960 yılları arasında var olmuş yönetimsel bölge.

<span class="mw-page-title-main">Afrika Yılı</span> 1960, 18 Afrika ülkesinin bağımsızlık yılı

Afrika Yılı olarak, Afrika kıtasında 1960 yılında 18 sömürge kolonisinin sömürgesi oldukları ülkelerden bağımsızlığını kazanması sonucu ortaya çıkmıştır. Bir yıl içerisinde birçok ülkenin bağımsızlığını kazanması neticesinde 1960 yılı Afrika Yılı olarak nitelendirilmiştir. Bu bağlamda 14 Fransa, 2 Birleşik Krallık, 1 Belçika ve 1 İtalya sömürgesi bağımsız olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Somali arması</span> Ulusal arma

Somali arması, Afrika ülkesi Somali tarafından kullanılan resmî devlet armasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Somaliland bayrağı</span>

Somaliland bayrağı, Afrika'da bulunan, bağımsızlığını ilan etmesine karşın uluslararası alanda Somali'nin bir parçası olarak görülen Somaliland tarafından 14 Ekim 1996 tarihinde kabul edilen ve 1997 yılından itibaren kullanılan resmî bayrağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Varsangali Sultanlığı</span>

Varsangali Sultanlığı, kuzeydoğu ve kısmen güneydoğu Somali'de varlığını sürdüren bir sultanlıktı. Sultanlık, 13. yüzyılda kurulmuş olup bölgede kurulmuş en büyük sultanlıklardan biriydi ve en parlak döneminde Sanag bölgesi ve ülkenin kuzeydoğusundaki Bari bölgesinin bir kısmını içeriyordu. 1884'te Büyük Britanya, Varsangali Sultanlığı da dahil olmak üzere kuzey Somalili sultanlarla çeşitli antlaşmalar ile bölgede Britanya Somalisi adında himaye kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Geledi Sultanlığı</span>

Geledi Sultanlığı Gobroon Hanedanı olarak da bilinen, 17. yüzyıl sonları ve 19. yüzyıl boyunca Afrika Boynuzu'nun bazı kısımlarını yöneten bir Somali krallığıydı. Saltanat, Gobroon Hanedanı tarafından yönetildi. Ajuran Sultanlığı'nın çeşitli vasallarını yenen ve Gobroon Hanesi'ni kuran Geledi askeri İbrahim Adeer tarafından kuruldu. Hanedanı Sultan ardışık saltanatları altında doruk noktasına ulaştı Mahamud İbrahim Geledi ordu kurdu ve başarıyla püskürtüldü Oromo işgalini ve Sultan Yusuf Mahamud İbrahim'i başarıyla Geledi ekonomisini modernize edilerek sırasında Geledi gücünü konsolide, Bardera Fethi 1843 yılında, ve Umman İmparatorluğu'nun hükümdarı Said bin Sultan'dan haraç almaya devam edecekti. Geledi Sultanlarının güçlü bölgesel bağları vardı ve Swahili sahilinde Pate ve Witu Sultanlığı ile ittifaklar kurdular. Ticaret ve Geledi gücü, güçlü Sultan Ahmed Yusuf'un 1878'deki ölümüne kadar güçlü kalmaya devam edecekti. Saltanat nihayet 1908'de İtalyan Somaliland'ına dahil edildi ve 1910'da Osman Ahmed'in ölümüyle sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Afrika imparatorlukları listesi</span>

Bu liste maddesinde, bilinen Afrika imparatorlukları ve bunların başkentleri listelenmiştir.