İçeriğe atla

Solomon Mikhoels

1943'te Birleşik Devletler'de Itzik Feffer, Albert Einstein ve Solomon Mikhoels (sağda).

Solomon (Shloyme) Mikhoels (Yidce: Shlomo Michaels, Rusça: Cоломон (Шлойме) Михоэлс, 16 Mart 1890 - 13 Ocak 1948) Sovyet Yahudi aktör ve Moskova Devlet Yahudi Tiyatrosu'nun sanat yönetmeniydi. Mikhoels, II. Dünya Savaşı sırasında Yahudi Anti-Faşist Komite'nin başkanlığını yaptı. Ancak, Josef Stalin Savaştan sonra giderek artan bir Yahudi aleyhtarı çizgiyi takip ederken, Mikhoels'in Yahudi cemaatinin lideri olarak pozisyonu Sovyet devletinden gördüğü baskıların artmasına neden oldu. 1948'de Stalin emriyle Minsk'te öldürüldü.

Biyografi

Dvinsk'te (şimdi Daugavpils, Letonya) doğan Shloyme Vovsi, Mikhoels Saint Petersburg'da hukuk okudu, ancak 1918'de Rusya'da Yidce dilinde ulusal bir Yahudi tiyatrosu oluşturmaya çalışan Alexis Granowsky'nin Yahudi Tiyatrosu Atölyesine katılmak için okulu bıraktı. İki yıl sonra, 1920'de, atölye Moskova'ya taşındı ve Moskova Devlet Yahudi Tiyatrosu'nu kurdu. Bu, Vladimir Lenin'in Sovyetler devletinin himayesi altında kendi kültürlerini sürdürmeye ve geliştirmeye teşvik eden milliyetler politikasıyla uyumluydu.

Tiyatro kariyeri

Mikhoels tiyatronun başrol oyuncusu ve 1928'den beri direktörüydü.[1] Unutulmaz rolleri arasında Tlomye, Sholom Aleichem'in Milkman adlı Milkman (Amerikalı bir izleyici için Çatıda Fiddler olarak uyarlanmıştır) uyarlaması; ve 1935'te Shakespeare'in Kral Lear'ın Yidiş çevirisinde başlık rolleriydi.[2] Yönetmen olarak, tiyatronun geleneksel hikâyede sosyalist bir dönüş olarak başarılı bir şekilde sahnelediği Shmuel Halkin tarafından yazılmış yeni bir Bar Kochba görevlendirdi.[3]

Bu oyunlar görünüşte Sovyet devletini destekliyordu; ancak tarihçi Jeffrey Veidlinger, daha yakın okumaların aslında Stalin'in rejimi ve Yahudi ulusal kimliğinin iddialarının örtülü eleştirilerini içerdiğini ileri sürmektedir. Ukraynalı yönetmen Les Kurbas'ın 1934'te Berezil tiyatrosundan çıkarıldıktan sonra orijinal Kral Lear prodüksiyonuna katkıda bulunduğuna inanılmaktadır. Mikhoel'in yönetmenlik tarzı üzerinde kalıcı bir etkisi var gibi görünüyordu.

Anti-faşist faaliyetler ve suikast

1930'ların ortalarında Mikhoels'in kariyeri, Stalin'in tasfiyesinin kurbanı olan diğer önde gelen aydınlarla ilişkisi nedeniyle tehdit altına girdi. Mikhoels, Stalin'i Adolf Hitler'e karşı aktif olarak destekledi ve 1942'de Yahudi Anti-Faşist Komitesi'nin başkanlığına getirildi. Bu sıfatla, dünyayı dolaşarak Yahudi topluluklarıyla buluşarak Nazi Almanya'sına karşı savaşında Sovyetler Birliği'ni desteklemeye teşvik etti.

Bu, İkinci Dünya Savaşı sırasında Stalin için kötü olsa da, savaştan sonra Stalin, " burjuvazi " olarak gördüğü Komünist olmayan ülkelerde Sovyet Yahudileri ve Yahudi toplulukları arasındaki temaslara karşı çıktı. Yahudi Devlet Tiyatrosu kapatıldı ve Yahudi Anti-Faşist Komite üyeleri tutuklandı. Üyelerin ikisi hariç hepsi sonunda Stalin'in ölümünden kısa bir süre önce tasfiyede idam edildi.

Cinayeti vur ve kaç trafik kazası olarak gizlendi. Daha sonra Mikhoels, MGB kulübesine götürüldü ve Yahudi olmayan meslektaşı Golubov-Potapov ile birlikte Stalin'in Devlet Güvenlik Bakanı Yardımcısı Sergey Ogoltsov'un gözetiminde öldürüldü. Cesedi daha sonra Minsk'te bir yol kenarına atıldı.[4][5] Mikhoels bir devlet cenazesi ile Moskova'daki Yeni Donskoy Mezarlığı'na gömüldü .

Aile

Solomon Mikhoels'in 125. doğum yıldönümünü anmak için verilen bir posta kartı. Rusya'nın Mesajı, 2015.

Mikhoels, Polonya kökenli Rus Anastasia Pototskaya ile evlendi. Sara Kantor, Nina ve Natalya Vovsi ile ilk evliliğinden iki kızı oldu.[6]

Mikhoels'in kuzeni Miron Vovsi, Stalin'in kişisel doktoruydu. Doktorlar Komplosu olayı sırasında tutuklandı, ancak Stalin'in 1953'te ölümü sonrası, Mikhoels'in damadı, Polonya doğumlu besteci Mieczysław Weinberg gibi serbest bırakıldı. 1983'te Mikhoel'in kızı Natalia Vovsi-Mikoels, babasının biyografisini yazdı: Babam Shlomo Mikhoels: Yahudi Bir Aktörün Yaşamı ve Ölümü .

Diğer gönderiler

  • Yahudi Tiyatro Okulu Sanat Yönetmeni, Profesör
  • Moskova Kent Konseyi Üyesi
  • Stalin Ödül Komitesi Üyesi

Dereceler ve ödüller

  • Lenin'in sırası
  • SSCB Halk Sanatçısı
  • Stalin Ödülü Sahibi

Kaynakça

  1. ^ Leftwich, Joseph (2007). "Solomon Mikhailovich Mikhoels". Encyclopaedia Judaica. 2nd ed. Macmillan Reference USA. Retrieved via Biography in Context database, 2016-12-16.
  2. ^ Wasserstein, Bernard (2012). On the Eve: The Jews of Europe Before the Second World War 24 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. New York: Simon & Schuster. 9781416594277. p. 292.
  3. ^ Wasserstein (2012), p. 292-293 24 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  4. ^ Robert Conquest. Reflections on a Ravaged Century, Norton, (2000) ISBN:0-393-04818-7, s.101
  5. ^ "Как убивали Mихоэлса". Moskovskij Komsomolets(Rusça). 6 September 2005. 27 May 2007 tarihinde kaynağından 31 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. arşivlendi.
  6. ^ At his side: the last years of Isaac Babel. University of California: Steerforth Press. 1996. ss. 75. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Buharin</span> Bolşevik devrimci ve entelektüel, Sovyet siyasetçi

Nikolay İvanoviç Buharin, Bolşevik devrimci ve entelektüel, Sovyet siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Tuhaçevski</span> Sovyet Mareşal

Mihail Tuhaçevski görevini 1918 ila 1937 sürdürmüş, Kızıl Napolyon lakaplı Sovyet mareşal ve teorisyen

<span class="mw-page-title-main">Vyaçeslav Molotov</span> Sovyet siyasetçi

Vyaçeslav Mihayloviç Molotov (Rusça: Вячеслав Михайлович Молотов, II. Dünya Savaşı sırasında Stalin ile birlikte görev yapmış Sovyetler Birliği dışişleri bakanı. Alman Dışişleri Bakanı Ribbentrop ile Molotov Ribbentrop Paktı'nı imzaladı. 1920'lerde Stalin ile beraber hızla yükseldi ve 1950'lerde Nikita Kruşçev'in yükselişiyle siyasetten çekilmek zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Temizlik</span> Sovyet siyasi baskı, hapis ve infaz kampanyası

Büyük Temizlik, Büyük Tasfiye veya Büyük Terör, Sovyetler Birliği'nde 1936-1938 yılları arasında yapılan siyasi baskı kampanyasıdır. Komünist Parti ve devlet görevlileri arasında temizliğe yol açarken, Kızıl Ordu ile toprak sahiplerinin baskı altına alınmasına ayrıca geniş çapta polis araştırması, tutuklamalara ve keyfî infazlara yol açmıştır. Rus tarihçesinde en yoğun tasfiye harekâtıdır, 1937-1938 arası Yejovşçina, Sovyet gizli polisi NKVD'nin şefi Nikolay Yejov'un adından kaynaklanır. 600.000 ila 1.2 milyon kişinin öldüğü tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">SMERŞ</span>

SMERŞ, Kızıl Ordu'da kurulmuş 3 bağımsız karşı-istihbaharat servislerinden biridir. 1942'nin geç dönemlerinde kuruldu ama halka duyurulması 14 Nisan 1943 tarihindedir. SMERŞ ismi Josef Stalin tarafından verildi. Kurumasındaki ana amaç Kızıl Ordu'ya Nazi Almanyası tarafından yapılan sızma girişimlerini engellemektir.

<span class="mw-page-title-main">Gizli söylev</span>

Gizli Söylev veya Kruşçev Raporu, Sovyetler Birliği Komünist Partisi 20. Kongresinde Genel Sekreter Nikita Kruşçev tarafından 25 Şubat 1956 tarihinde yapılan konuşmadır. Konuşmada, 1953 yılına kadar iktidarda olan Sovyet lideri Josef Stalin tarafından yapılan yanlış uygulamalar, orduda ve partide gerçekleştirilen tasfiyeler, kişi kültünün oluşturulması eleştirilir. Kruşçev konuşmasında Stalin'i kıyasıya eleştirirken Bolşevik lider Vladimir Lenin'e ve Sovyetler Birliği Komünist Partisine sahip çıkacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Poskryobışev</span>

Aleksandr Nikolayeviç Poskrebişev Sovyet asker, siyasetçi ve devlet adamı. 1917 yılından itibaren Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi ve 1928 – 1953 yılları arasında Merkez Komitesi Sekretaryası sorumlusu.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Emek Partisi</span> 1946-1991 yılları arasında Arnavutluk’daki tek yasal siyasi parti

Arnavutluk Emek Partisi 1946-1991 yılları arasında Arnavutluk’da yasal tek siyasi parti olarak iktidarda olmuştur.

Grigori Kozintsev, Sovyet sinema yönetmeni.

Aleksey Oorjak (doğ. 14 Temmuz, 1952) — Tıva asıllı yönetmen, Tıva Cumhuriyetinin ulusal sanatçısı, Rusya Federasyonunun ünlü sanatçısı. Tıvanın Sanat Merkezinin baş yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi 19. Kongresi</span>

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 19. Kongresi 5 Ekim ile 14 Ekim 1952 tarihleri arasında Moskova'da toplanmıştır. II. Dünya Savaşı sonrası toplanan ilk Partisi kongresidir. Ayrıca Josef Stalin'in liderliğindeki son kongredir. Çin'den Liu Shaoqi olmak üzere yabancı Komünist partilerden birçok önemli misafir kongreye katılmıştır. Stalin son konuşmasını bu kongrede yapmıştır. 19. Merkez Komite de bu kongrede seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Peçerski</span>

Aleksandr 'Saşa' Peçerski, 14 Ekim 1943 tarihinde Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlardan kurtulup Sobibor İmha Kampından kitlesel kaçışın organizatörlerinden biri olan önder.

Sovyetler Birliği'nde antisemitizm, Sovyetler Birliği'nde kuruluş yıllarındaki dinî baskılar ve özellikle 1948'den sonra çok sayıda Yahudi şair, yazar, ressam ve heykeltıraşın tutuklandığı veya öldürüldüğü antisemitik hareketler bütünüdür. 1917 Rus Devrimi antisemitist uygulamalara ev sahipliği yapan Rus İmparatorluğu yönetimini devirdi. 1940'lı yılların sonlarında bazı Yahudilere karşı suçlamalar ortaya çıktı. Doktorlar Komplosu olarak adlandırılan olayda, Moskova'da görev yapan ve çoğunluklu olarak Yahudi olan bir doktor ekibinin Josef Stalin'e suikast planladığı suçlaması gerçekleşti ve bununla ilgili davalar görüldü. Bu olay kimi kaynaklarca antisemitizmin bir örneği olarak sunulmuştur. Çokuluslu bir imparatorluk coğrafyasını devralan Sovyetler Birliği kuruluş felsefesi olarak tüm uluslara eşit mesafede durmaya gayret göstermiştir ancak hiçbir ulusun milliyetçi yönelimlere savrulmasına izin vermemiştir. Bu kapsamda Sovyetler Birliği Yahudi halkının yanında olsa da siyonizme açık bir cephe almıştır.

Sabotajcı Doktorlar veya Katil Doktorlar olarak da bilinen Doktorlar Komplosu, Sovyetler Birliği'nde dönemin bazı tanınmış Sovyet doktorlarının bir dizi Sovyet liderlerine komplo düzenlemek ve öldürmekle suçlandığı ceza davalarıdır. SSCB Devlet Güvenlik Bakanlığı'nın Siyonist komplo olarak tanımladığı bu olaylar bütünü kimi kaynaklarca antisemitizm dalgası olarak geçer. 1951–1953'te, Moskova'dan ağırlıklı olarak Yahudi bir grup doktor Sovyet liderlerine suikast düzenlemek için bir komplo kurmakla suçlandı. Buna daha sonra Siyonizm'in tehditlerinden bahseden ve medyada antisemitik karakter yayınları eşlik etti. Yahudiler ve Yahudi olmayanlar gibi birçok doktor, memur ve diğerleri işlerinden derhal görevden alındı ve tutuklandı. Stalin'in ölümünden birkaç hafta sonra, yeni Sovyet liderliği kanıt eksikliği olduğunu ve davanın düştüğünü söyledi. Kısa süre sonra olayın yalan olduğu ve aslında üretildiği açıklandı.

Mikhail Dmitriyeviç Ryumin 1952-1953'te "Doktorlar Komplosu" nu tasarlayan Sovyet MGB Başkan Yardımcısıydı ; Stalin'in ölümü üzerine dava reddedildi ve Ryumin tutuklandı ve infaz edildi

Yakov Gilyariyeviç Etinger bir Rus kardiyologdu.

Stalin ve antisemitizm, Josef Stalin'in antisemitizm ile ilgili görüşlerini kapsar. Stalin'in Yahudi karşıtlığı düşüncesinin derecesi, tarihçiler tarafından geniş ölçüde tartışılmıştır. Stalin'in bazı dönemlerde antisemitik tutumlar sergilediğine dair örnekler çağdaşları tarafından görülmüş ve tarihsel kaynaklar tarafından belgelenmiştir.

Aleksei Yakovlevich Kapler,, . Tanınan bir Sovyet film yapımcısı, senarist, oyuncu ve yazardı. 1918'de Lenin, Amfibi Adam, Mavi Kuş ve Çizgili Gezi gibi birçok Sovyet filminin senaristi ve Kinopanorama TV programının çapa ve yönetmenlerinden biri olarak biliniyordu. 1941'de Kapler, Stalin Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi Anti-Faşist Komitesi</span>

Yahudi Anti-Faşist Komitesi (Rusça: Еврейский антифашистский комитет) (JAC), II. Dünya Savaşı sırasında Sovyetler Birliği'nde uluslararası kamuoyunu etkilemek ve Sovyetlerin Nazi Almanyası'na karşı mücadelesine özellikle Batı'dan siyasi ve maddi destek sağlamak amacıyla kurulmuş bir örgüttür. Genel Yahudi Emek Federasyonu liderleri Henryk Erlich ve Victor Alter tarafından Sovyet makamlarının girişimiyle 1941 sonbaharında organize edilmiştir.