İçeriğe atla

Sokullu Mustafa Paşa

Sokullu Mustafa Paşa (d. ? Sokoloviçi, Vişegrad - 30 Eylül 1578 Budin), 1566-1578 yılları arasında 12 yıl boyunca Budin Eyaleti’ nin en uzun süreli beylerbeyi görevinde bulunan Osmanlı devlet adamıdır.

Sokullu Mustafa Paşa, Osmanlı tarihinde büyük önemi ve yeri olan Sokullu ailesine mensup olup, sadrazam Sokullu Mehmet Paşa’ nın amcasının oğludur. Enderun’dan yetişen Mustafa Paşa, çıkışında küçük mirahor ve 1555’te çakırcıbaşı oldu. Fülek, Kilis, Segedin ve Bosna sancakbeyi görevlerinde bulundu. Yahyapaşazade Arslan Paşa’ nın Zigetvar Seferi esnasında idam edilmesi üzerine onun yerine 1566 yılında Budin beylerbeyliğine getirildi. 1574 yılında beylerbeyliğinin yanında vezir unvanını da aldı.[1]

Görevi süresince Budin’ in kalkınmasına ve imarına, Osmanlı-Habsburg arasındaki barışın muhafazasına, halkın ve tüccarların korunmasına çalışmıştır. Budin’ de ve Macaristan' da önemli imar çalışmaları yaptı. Kanuni Sultan Süleyman’ ın iç organlarının gömüldüğü yerde türbe yaptırdı. Arslan paşa tarafından başlatılan kendisi tarafından günümüzde de kullanılmakta olan Rudas ve Király hamamlarını tamamladı. Ayrıca Budin, Peşte, Fülek, Estergon, Kopan,Tolna, Seçen, Segedin, Novigrad, Şimontorna ve Pahşel şehirlerinde camiler, hamamlar ve kervansaraylar inşa ettirerek imar çalışmalarında bulundu.[1]

1571 yılında Budin’de çıkan yangında sarayı ve İstanbul’a gidecek hediyeler de yok oldu. Yangından sorumlu tutulan Mustafa Paşa, İstanbul’da tedbirsizlikle suçlandı. Ancak akrabası Sokullu Mehmet Paşa sayesinde cezalandırılmaktan kurtuldu. 19 Mayıs 1578 yılında barut deposu olarak kullanılan kuleye yıldırım düşmesi sonucu olan patlama ve sonrasında çıkan yangında Budin şehri büyük tahribata uğradı.[1]

Bu son olay sonrasında İstanbul’da kendisi hakkındaki olumsuz düşüncelerin ve suçlamaların artması, akrabası sadrazam Sokullu Mehmet Paşa’ nın da eski gücünde olmaması neticesinde sultan III. Murad’ın emriyle 30 Eylül 1578’ de boğdurularak idam edildi.[1]

Ayrıca bakınız

  • Budin Beylerbeyleri

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b c d "Macarca Mektuplarıyla Budin Beylerbeyi Sokullu Mustafa Paşa, Yasemin ALTAYLI" (PDF). 24 Ocak 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sokollu Mehmed Paşa</span> 36. Osmanlı sadrazamı

Sokollu veya Sokullu Mehmed Paşa, I. Süleyman döneminde Osmanlı donanmasının Kaptan-ı Deryalığı ve yine I. Süleyman, II. Selim ve III. Murad dönemlerinde 14 yıl Osmanlı Devleti'nin sadrazamlığını yapmış Osmanlı devlet adamıdır. I. Süleyman'ın son sadrazamı olmuştur. Hem Osmanlı İmparatorluğu'nun zirvede bulunduğu dönemi simgelemesi itibarıyla hem de icraatları, projeleri ve kişiliği sayesinde en önemli Osmanlı sadrazamlarından biri kabul edilir. II. Selim'in damadı ve Esmehan Sultan'ın eşidir.

Malkoçoğulları, adı Malkoç Bey olan ve I. Murad döneminden itibaren özellikle Balkan ülkelerine yapılan akınlarda görev yapmış bir akıncı beyinin soyundan gelen aile mensuplarına verilen addır. Malkoçoğulları 14. - 15. ve 16. yüzyıllarda etkin olmuş ve yaptıkları başarılı akınlarla tanınmışlardır. Malkoçoğlu akıncıları Silistre civarında bulunurdu. Ailenin kökeninin Bosna'nın Malković ailesine dayandığı iddia edilir.

<span class="mw-page-title-main">Şemsi Ahmed Paşa</span> Osmanlı soylu ve beylerbey

Şemsi Ahmed Paşa ; ; Şam, Anadolu ve Rumeli beylerbeyi görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Özdemiroğlu Osman Paşa</span> 41. Osmanlı sadrazamı

Özdemiroğlu Osman Paşa, III. Murad saltanatı döneminde, 1584-1585 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı. Kızıl Deniz çevresinde beylerbeyi olmuştur. Kafkasya'da elde ettiği başarılar ile Kafkas Fatihi unvanını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Serdar Ferhat Paşa</span> 43. Osmanlı sadrazamı

Serdar Ferhat Paşa, III. Murad saltanatı döneminde 1 Ağustos 1591-4 Nisan 1592 tarihleri arasında yaklaşık sekiz ay, 16 Şubat 1595-7 Temmuz 1595 tarihleri arasında da yaklaşık dört ay sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Yemişçi Hasan Paşa III. Mehmed saltanatı döneminde 10 Temmuz 1601 - 24 Eylül 1603 tarihleri arasında toplam iki yıl üç ay yedi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Benderli Mehmed Selim Sırrı Paşa (1771-1831) II. Mahmud saltanatında 14 Eylül 1824 - 24 Ekim 1828 tarihleri arasında dört yıl bir ay on gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Esmehan Sultan, II. Selim'in Nurbanu Sultan'dan doğma kızlarıdır. Veziriazam Sokullu Mehmed Paşa'nın eşidir ve III. Murad'ın kız kardeşidir. İsmi bazı kaynaklarda İsmihan Sultan olarak da geçmektedir.

Sokolluzade Lala Mehmed Paşa I. Ahmed saltanatı döneminde 26 Temmuz 1604 - 21 Haziran 1606 tarihleri arasında bir yıl on ay yirmi altı gün sadrazamlık yapmış ve devletin çeşitli kademelerinde hizmet vermiş bir Osmanlı devlet adamıdır. 1595 yılında dokuz gün sadrazamlık yapmış Tekeli Lala Mehmed Paşa ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Zigetvar Kuşatması</span> 1566da Zigetvar Kalesinin Osmanlı güçlerince fethedilmesiyle sonuçlanan kuşatma

Zigetvar Kuşatması, 1566 yılında Zigetvar kalesinin Osmanlı güçlerince fethedilmesiyle sonuçlanan kuşatma ve Kanuni Sultan Süleyman'ın son seferidir.

<span class="mw-page-title-main">Lala Mustafa Paşa</span> 38. Osmanlı sadrazamı

Lala Mustafa Paşa, III. Murad saltanatında 28 Nisan 1580 ile 7 Ağustos 1580 tarihleri arasında üç ay dokuz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Divane Hüsrev Paşa, 16. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Budin (eyalet)</span>

Budin Eyaleti, Budin Beylerbeyliği veya Budin Paşalığı, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir eyaleti. 1526'daki Mohaç Muharebesi sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanan Macaristan Krallığı'nın başkenti Budin'e 1530, 1540 ve 1541 yıllarında Habsburg Hanedanı'nın kontrolündeki Avusturya Arşidüklüğü tarafından gerçekleştirilen ve başarısızlıkla sonuçlanan kuşatmalar sonrasında kurulmuştur. 1552'de Temeşvar ele geçirilmiş ve Temeşvar ve çevresinde Temeşvar Eyaleti kurulmuştur. 1606'da Zitvatorok Antlaşması'yla Eğri ve Kanije şehirleri de alınarak Eğri (1596) ve Kanije (1600) Eyaletleri kurulmuştur. 17. yüzyılda II. Viyana Kuşatmasının başarısızlığından sonra 2 Eylül 1686'da Habsburg ordusu Budin şehrini düşürdü ve eyalet de düşmüştür.

Arslan Paşa, Kanuni Sultan Süleyman döneminde Hatvan, İstolni Belgrad, Pojega, Semendire ve Belgrad sancakbeyliği ile 1565-1566 yılları arasında Budin beylerbeyliği görevlerinde bulunan Osmanlı askeri ve devlet adamıdır.

Kara Üveys Paşa, 16. yüzyılda yaşamış Osmanlı devlet adamıdır.

Güzelce Rüstem Paşa, Osmanlı devlet adamı.

Nasuhpaşazade Hüseyin Paşa, Osmanlı devlet adamı.

Silahtar Mustafa Paşa , vezirlik, kaptan-ı deryalık ve valilik yapmış Osmanlı devlet adamı.

Fazlı Paşa ya da Damat Fazlullah Fazlı Paşa (?-1658); beylerbeyi ve Kaptan-ı deryalık görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hadım Ali Paşa (Budin Beylerbeyi)</span> Budin Beylerbeyi

Hadım Ali Paşa, sancakbeyliği ve beylerbeyliği ile son olarak Budin Eyaleti yöneticiliğinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.