İçeriğe atla

Sokullu Mehmet Paşa Hamamı (Lüleburgaz)

Koordinatlar: 41°24′29″K 27°21′06″D / 41.40806°K 27.35167°D / 41.40806; 27.35167
Sokullu Mehmet Paşa Hamamı
Harita
Diğer ad(lar)Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi Hamamı
Genel bilgiler
TürHamam
Mimari tarzOsmanlı mimarisi
KonumLüleburgaz, Kırklareli, Türkiye
Koordinatlar41°24′29″K 27°21′06″D / 41.40806°K 27.35167°D / 41.40806; 27.35167
YaptıranSokullu Mehmet Paşa
Tamamlanma1569/1570
Mimar(lar)Mimar Sinan[1]:405
Teknik ayrıntılar
MalzemeKesme taş, tuğla

Sokullu Mehmet Paşa Hamamı, Kırklareli'nin güneyindeki Lüleburgaz ilçesinde bulunan tarihi bir Türk hamamıdır. Çifte hamam olarak inşa edilmiş yapı, günümüzde Lüleburgaz İlçe Belediyesi Meclis binası olarak kullanılmaktadır.[2]

Tarih

Lüleburgaz'daki Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi yapı topluluğu içerisindeki hamamın banisi Sokullu Mehmet Paşa ve mimarı Mimar Sinan'dır. Yapının inşa kitabesi olmadığından inşa tarihi olarak hamamın dahil olduğu külliyedeki kervansarayın üzerindeki kitabe dikkate alınmıştır. Bu kitabeye göre külliye, Miladi 1569/1570 yıllarında inşa edildiğinden hamamın da aynı tarihlerde inşa edildiği düşünülmektedir.[3][4]

Bir süre bir nakliye şirketinin deposu olarak kullanılan ve harap halde bulunan yapı 2013 yılında onarılmıştır.[3]

Mimari

Sokullu Mehmet Paşa Hamamı çifte hamam şeklinde doğu batı yönünde inşa edilmiş dikdörtgen planlı bir yapıdır. Kadınlar bölümü doğuda, erkekler bölümü batıda yer almaktadır. Hamamda soyunmalık, soğukluk ve sıcaklık bölümleri olmak üzere üç bölüm bulunmaktadır. Yapının beden duvarlarında kesme taş; kubbelerinde ise tuğla kullanılmış ve üzeri kurşun ile kaplanmıştır.[3]

Erkekler Bölümü

Çifte hamamın batı cephesinde yer almaktadır. Bu cephedeki revaklı bölümlerin araları örtülmüştür ve dükkan olarak kullanılmaktadır. Giriş kısmı, kuzey-güney doğrultusundaki dükkan sıralarından üçüncü sıradaki revaklı bölümdedir. Kare planlı soyunmalık bölümüne basık kemerli giriş kapısından girilmektedir. Üzeri kubbeli olan bu mekanda kubbeye geçiş elemanı olarak sivri kemerli yivli tromplar kullanılmıştır.

Soyunmalıktan sivri kemerli bir kapı ile girilen kare planlı iki mekandan oluşan ılıklık bölümüne geçilmektedir ve üst örtüsü kubbe olan bu mekanlarda kubbeye geçiş elemanı olarak pandantifler yer almaktadır.[3]:90 Ilıklık bölümünün aydınlatması için iki kubbe üzerine 15 adet yuvarlak fil gözü yerleştirilmiştir.

Soğukluk bölümünden üzeri kubbeyle örtülü altıgen planlı[1]:411sıcaklık bölümüne geçilmektedir. Sıcaklık mekanının orta mekanının aydınlatması kubbesinin üzerindeki 30 adet ve eyvanlarına yerleştirilmiş üçer adet fil gözü ile sağlanmaktadır. Ayrıca kubbesi üzerine bir tane aydınlık feneri yerleştirilmiştir.[3]:91-92

Erkekler bölümün kubbesi tamamen yıkık durumdayken 2013'teki onarımlar ile yeniden yapılmıştır.

Kadınlar Bölümü

Çifte hamamın doğu cephesinde yer almaktadır. Mimari olarak erkekler bölümü ile aynı özellikleri göstermektedir. Erkekler bölümünden farklı olarak soğukluk kısmının ortasında bir havuz bulunmaktadır ve hela ile traşlık bölümleri ılıklık kısmının doğusunda yer almaktadır.[3]

Hamamın güney cephesinde dikdörtgen planlı su deposu ve külhan bölümleri yer almaktadır.[3]:92

Restorasyon

Giriş kapısı önündeki bilgilendirme panosunda belirtildiği üzere 18.04.2013 - 18.06.2014 tarihleri arasında Bulgaristan Lyubimets Belediyesi - Türkiye Kırklareli Lüleburgaz İlçe Belediyesinin birlikte yürüttüğü “Kültürel ve Tarihsel Mirasın Korunması” projesi kapsamında onarılarak Lüleburgaz İlçe Belediye Meclis binası olarak kullanılmaya başlanmıştır.[3]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Önge, Yılmaz (1989). "Anadolu Türk Hamamları Hakkında Genel Bilgiler ve Mimar Koca Sinan'ın İnşa Ettiği Hamamlar". Mimarbaşı Koca Sinan’ın Yaşadığı Çağ ve Eserleri I. ss. 403-412. 
  2. ^ "Sokullu Mehmet Paşa Hamamı". 11 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2024. 
  3. ^ a b c d e f g h Bulut, Ö. (2019). Kırklareli ve İlçelerindeki Tarihi Su Yapıları [Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
  4. ^ "Lüleburgaz Sokullu Hamamı - Kırklareli". 30 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Haseki Hamamı</span> Ayasofya ile Sultan Ahmet Camii arasında yer alan XVI. yüzyıl Türk hamamı

Haseki Hamamı, İstanbul'da Ayasofya ile Sultanahmet Camii arasında yer alan tarihi Türk hamamı. Hamam, I. Süleyman'ın eşi Hürrem Sultan tarafından, 1556-1557 yılları arasında, Mimar Sinan'a yaptırılmıştır. Hamamın inşa edildiği yerde daha öncesinde Zeuksippos Banyoları'nın harabeleri bulunmaktaydı.

Türk hamamı, Selçuklu Türkleri'nin 12. yüzyılda Anadolu'yu fethinden sonra ortaya çıkan hamam mimarisi ve hamamlar etrafında şekillenen gelenekleri ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Paşa Hamamı (Diyarbakır)</span> Diyarbakırda yer alan bir hamam

Paşa Hamamı ya da bilinen diğer adıyla Behram Paşa Hamamı, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir hamamdır.

<span class="mw-page-title-main">Vahap Ağa Hamamı</span> Diyarbakırda yer alan bir hamam

Vahap Ağa Hamamı, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir hamamdır.

Çardaklı Hamam, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan bir hamamdır.

<span class="mw-page-title-main">Söğütlüçeşme Hamamı</span> İstanbul, Kadıköyde yer alan eski bir hamam

Söğütlüçeşme Hamamı ya da Abidin Bey Hamamı, İstanbul'un Kadıköy ilçesindeki eski bir hamamdır. Adını aldığı Söğütlüçeşme semtindeki Taşköprü Caddesi üzerinde, bu cadde ile Kurbağalıdere Caddesi ve İstanbul-Ankara demiryolunun kesişerek sınırlandırdığı alanda konumlanan yapı, günümüzde harap durumda ve işlevsizdir.

Mehmed Paşa Hamamı, Amasya ilinde yer almaktadır.

Kulaksız Hamamı, İstanbul'un Beyoğlu ilçesindeki bir hamamdır.

Adakale Hamamı, Artvin'in Ardanuç ilçesinde konumlanmış bir hamamdır.

<span class="mw-page-title-main">Eğdemir Hamamı</span>

Eğdemir Hamamı, Eydemir Hamamı ya da Elvan Bey Hamamı, Kütahya'daki bir hamamdır.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Mustafa Paşa Camii Hamamı</span>

Küçük Mustafa Paşa Camii Hamamı, İstanbul'un Fatih ilçesinin Cibali semtinde yer alan bir hamam.

<span class="mw-page-title-main">Sasa Bey Hamamı</span>

Sasa Bey Hamamı ya da Şehir Hamamı, Akhisar'daki bir hamamdır. Sasa Bey tarafından 15. yüzyılda yaptırılan hamamın erkekler ve kadınlar bölümü vardı. Günümüzde kadınlar bölümü kısmen yıkılmış olup kullanılmazken erkekler bölümü faaldir.

<span class="mw-page-title-main">Araba Pazarı Hamamı</span>

Araba Pazarı Hamamı ya da Arabapazarı Hamamı, Kastamonu'daki bir hamamdır.

Rüstem Paşa Şifa Hamamı, Konya'nın Ereğli ilçesinde, 15. yüzyılda Karamanoğlu Döneminde İbrahim Bey (1423-1464) tarafından inşa ettirilmiş ve banisi bilinmemektedir. Rüstem Paşa Şifa Hamamı, 2007 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından tescillenmiştir ve günümüzde ise restorasyonu tamamlanmıştır. Konum olarak ilçe merkezinde, Ulu Camii ve Rüstem Paşa Kervansarayı'nın güney doğusunda yer almaktadır. Yıldızvari plan düzenlenmesi ve mimari genel özellikleri bakımından XV. yüzyıl hamamlarında görülen özellikleri ile benzerlik göstermektedir. Yapısı, kuzey-güney istikametinde dikdörtgen şeklinde inşa edilmiştir ve Hamamın kuzeyinde dükkanlar sıralanmaktadır. Hamamın yapısı çifte planlı olmadığı için kadınlar ve erkekler için dönüşümlü olarak kullanılmaktadır. Hamam inşa edilirken kullanılan malzemeler; Kesme taş, moloz taş ve tuğladır. Giriş kısmı güney yönündedir.

<span class="mw-page-title-main">Hızırbey Hamamı</span> Kırklarelide bulunan tarihi Türk Hamamı

Hızırbey Hamamı veya Hızırbey Çifte Hamamı, Kırklareli'de kent merkezinde bulunan tarihi bir Türk hamamıdır. Çifte hamam olarak inşa edilmiş yapı, şehir merkezinin en eski ve günümüze ulaşan tek hamamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hamam (Babaeski)</span> Babaeskideki bir hamam

Babaeski Hamamı veya Fatih Hamamı, Kırklareli ili Babaeski ilçesinde, Fatih Camii'nin karşısında bulunan tarihi bir Türk hamamıdır. Klasik Osmanlı hamam plan şemasında çifte hamam olarak inşa edilen yapının günümüzde yalnızca erkekler bölümü ayaktadır.

Liman Hamamı, Kırklareli ili Vize ilçesi Kıyıköy beldesinde, liman tarafından Kıyıköy surlarının batı giriş kapısı ile burçları arasında kalan alanda bulunan tarihi bir Türk hamamıdır. Günümüzde hamamın büyük bölümü harap durumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Ferhat Bey Hamamı</span> Vizedeki tarihi bir hamam

Ferhat Bey Hamamı, Vize Hamamı veya Ağa Hamamı, Kırklareli'nin doğusundaki Vize ilçesinde bulunan tarihi bir Türk hamamıdır. Çifte hamam olarak inşa edilmiş yapı, günümüzde harap durumdadır ve kullanılmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bey Hamamı</span> Selanik, Yunanistandaki bir Osmanlı hamamı

Bey Hamamı, Cennet Hamamı, veya Sultan II. Murad Hamamı, Yunanistan'ın kuzeyindeki Selanik kentinde Panagia Chalkeon Kilisesi'nin doğusunda, Egnatia Caddesi üzerinde bulunan bir Osmanlı dönemi hamamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bursa Eski Kaplıca</span>

Bursa Eski Kaplıca, Bursa'nın merkezindeki Çekirge mahallesinde bulunan 14. yüzyılda yapılmış bir çifte hamam.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.