İçeriğe atla

Sokak lambası

Bir sokak lambası
Eski stil sokak lambası

Sokak lambası herhangi bir direk üzerinde içinde ışık kaynağı bulunan geceleri veya bozuk havalarda yolları aydınlatmaya yarayan bir çeşit aydınlatma aracıdır. Modern sokak lambaları ışığa duyarlıdır ve akşam karanlığında veya havada sis olduğu zaman kendiliğinden yanabilir. Genellikle elektrik ve telefon direkleri üzerinde bulunur. Estetik olarak üretilen çeşitli sokak lambaları kent mobilyalarına bir örnektir.

Tarihçe

Dünya'daki ilk sokak lambası Endülüs Emevileri[1] zamanında İspanya'nın Kurtuba[2] şehrinde yapılmıştır. Her yüz metrede bir içerisinde gaz lambası olan direkler dikmişlerdir

Kaynakça

  1. ^ Fielding H. Garrison, History of Medicine (tıp tarihi)
  2. ^ S. P. Scott (1904), History of the Moorish Empire in Europe, 3 vols, J. B. Lippincott Şirketi, Philadelphia ve Londra

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sahne ışıklandırması</span>

Sahne ışığı; tiyatro, dans, opera gibi sahne sanatlarında kullanılan bir araçtır. Farklı tiplerde sahne aydınlatması aletleri vasıtasıyla değişik prensiplerle veya aydınlatma amaçlarıyla sahne ışığı düzenlemeleri yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Hanuka</span> Yahudi bayramı

Hanuka veya Işıklar Bayramı, Seleukos İmparatorluğu'nun elindeki Kudüs'ün (Yeruşalim) MÖ 200'lerde Yahudiler tarafından geri alınmasının şerefine 2200 yıldır kutlanan bir Yahudi bayramıdır. İbrani takvimine göre Kislev'in 25. gününden başlayarak sekiz gün sekiz gece boyunca sürer. Gregoryen takvimine göre en erken Kasım sonunda, en geç ise Aralık ortalarında meydana gelir.

<span class="mw-page-title-main">Far (otomotiv)</span>

Far, otomotiv gece görüşü ve gece sürüş esnasında yolu aydınlatmak veya karşıdan gelen sürücüyü uyarmak amacıyla otomobillerde kullanılan otomotiv aydınlatma sistemine ait aydınlatma aracıdır. Otomobilin arka kısmında geri vites lambası bulunuyor. Türlerine göre gündüz farı, gizli far, LED lamba, ampül, sis lambası, metal halide lamba, halojen lamba, ksenon ark lambası, yüksek yoğunluklu deşarj lambası, parabolik alüminize reflektör, trafikatör bulunuyor.

Lamba aşağıdaki anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Plazma lambası</span>

Plazma lambası Nikola Tesla tarafından yüksek voltaj olgusunu araştırmak amacıyla içi boşaltılmış cam tüplerde yaptığı yüksek frekans elektrik akımı deneyleri sonucunda icat edilmiştir. Tesla, bu icadını "soy gaz deşarj tüpü" olarak adlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ampul</span> elektrik akımıyla temas ettiğinde akkor durumuna gelerek ışık yayan, içinde argon gazı bulunan, armut biçimli cam şişe

Ampul, elektrik akımıyla temas ettiğinde akkor durumuna gelerek ışık yayan, içinde argon gazı bulunan, armut biçimli cam şişedir. Ampulün içinde çok ince biçimde tasarlanmış filaman adı verilen, genelde tungsten metalinden yapılmış, iki ince destek çubuğu ile tutulmakta olan bir tel bulunur. Bu telden geçen elektrik akımı bu teli aşırı derecede ısıtır ve sonuç olarak tel ışık yaymaya başlar. Ampul, Humphry Davy tarafından icat edilmiştir, fakat Edison tarafından geliştirilerek günümüzdeki çalışma prensibini benimsemiştir.

<span class="mw-page-title-main">LED lamba</span> üzerinden elektirik enerjisi geçirilen diyotların ışık yayması ile çalışan ışık kaynağı

Işık yayan diyot lambası, ışık kaynağı olarak Işık yayan diyotlar (LED'ler) kullanan katı hal lambasıdır. "LED lambası" genellikle Organik ışık yayan diyotlar (OLED) veya polimer ışık yayan diyotlar (PLED) teknolojileri gibi, geleneksel yarı iletken ışık yayan diyotları ifade ederken OLED ve PLED teknolojileri ticari olarak kullanılmaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">Gaz lambası</span>

Gaz lambası, yakıt olarak gaz yağı kullanan bir aydınlatma aracıdır. "Fitilli" ve "basınçlı" olmak üzere iki türü bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Güneş lambası</span> Güneşten gelen enerjiyi elektrik enerjisine, elektrik enerjisini de ışık enerjisine dönüştüren cihazlardır

Güneş lambaları, Güneş'ten gelen enerjiyi elektrik enerjisine, elektrik enerjisini de ışık enerjisine dönüştüren cihazlardır. Trafikte şehir elektriğinden ve kablolardan tasarruf etmek için kullanılan bir yöntemdir. Led lambalarda enerjinin neredeyse tamamını görünebilir ışığa çevirebilir. Ampullü trafik lambaları ise enerjinin sadece % 20'lik bir kısmını görünebilir ışığa çevirebilir. Bazı lambalar sadece ışık geldiği zaman çalışmakta; bataryalı ampuller ise sabah depoladığı enerjiyi gece de kullanabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Halojen lamba</span>

Halojen lamba, iyot veya brom gibi az miktarda halojen içeren bir akkor lambadır. Halojen gazı ve tungsten filamenti kombinasyonu, bir halojen döngüsü kimyasal reaksiyonu üretir. Buharlaşan tungsten, filementin üzerine geri düşerek kimyasal reaksiyonun ömrünü arttırır ve zarfın netliğini korur. Bu nedenle bir halojen lamba, benzer güce ve kullanım ömrüne sahip standart bir gaz lambasından daha yüksek sıcaklıkta çalıştırılabilir ve daha yüksek ışık verimi ile renk sıcaklığına sahip ışık üretir. Halojen lambaların küçük boyutlu olması, projeksiyon ve aydınlatma için kompakt optik sistemlerde kullanılmasını mümkün kılar ve tasaruflu etki sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Mathmos</span>

Mathmos bir İngiliz şirketi olup aydınlatma ürünleri satışı yapar, en iyi bilinen ürün şirket kurucusu Edward Craven Walker tarafından keşfedilen lav lambasıdır. Şirket merkezi Poole, Dorset'te bulunan fabrikadadır.

<span class="mw-page-title-main">Neon aydınlatma</span>

Neon Aydınlatma elektrikle beslenen, içleri seyreltilmiş neon gazı veya benzeri ile dolu, parlak bir biçimde aydınlatan camdan yapılmış tüp veya ampullerden oluşur.Neon lambaları soğuk katot gaz yük boşaltması tipi lamba sınıfına girer. Bir neon tüpü, iki ucu metal elektrotlarla düşük basınçta mühürlenmiştir ve içi belirli gazlarla doludur. Birkaç bin volt civarındaki yüksek bir elektrik potansiyelin uygulanması, içerideki gazın iyonlaşmasına sebep olur. Daha sonrasında ise gaz, florescence yoluyla farklı renklerde ışıklar saçar. Çıkan ışığın rengi içerideki gazın cinsiyle alakalıdır. Neon ışıklandırma, bahsedilen yolla canlı turuncu bir ışık yayan soygaz Neondan ismini alır. Fakat diğer gazlar ve kimyasallar da farklı renklerde ışık almak amacıyla kullanılmaktadır. Örneğin, hidrojen kırmızı, helyum sarı, karbondioksit beyaz ve cıva mavi ışık verir. Neon tüpleri yazılar yazacak veya resimler oluşturacak biçimde bükülerek üretilirler. Genellikle belirgin, çok renkli, parlak tabelalar veya simgeler oluşturularaki reklam amacıyla kullanılırlar. Bu reklam mentalitesi 1920 ila 1950'ler arasında oldukça popülerdi.

<span class="mw-page-title-main">Neon lambası</span>

Neon lambası, içerisinde neon ve çeşitli gazlar ile iki elektrotun yer aldığı cam bir kapsül içeren bir tür gaz deşarj lambasıdır. Uygun gerilim uygulandığında ve elektrotlar arasında uygun bir akım oluşturulduğunda lamba, turuncu renkte bir akkor boşalma oluşturmaktadır. 1902 yılında, Georges Claude tarafından icat edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Işık kirliliği</span> Fazladan abartılmış ışık kaynağı

Işık kirliliği, ışığın canlıları rahatsız edecek şekilde yanlış kullanılmasıdır. Yanlış yönde, yanlış miktarda, yanlış yerde, aydınlatılması gerekmeyen yerde ışık kullanımı hem ekonomik kayıp hem de rahatsız edici bir durumdur.

Jaruga Hidroelektrik Santrali, Hırvatistan'da, Dalmaçya'nın Šibenik-Knin ilçesinde bulunan Krka nehri üzerindeki bir hidroelektrik santralidir.

<span class="mw-page-title-main">Geri vites lambası</span>

Geri vites lambası, beyaz bir ışık sinyali, araba, traktör, kamyon, tramvay ve diğer taşıtlarının arkasında bulunan bir fardır. Geri vites lambası yalnızca kontak açıkken çalışır, manuel şanzıman kolunun altındaki gizli bir serbest bırakma düğmesi kullanılarak veya otomatik şanzıman selektörü "R" konumdayken açılır.

<span class="mw-page-title-main">Bisiklet aydınlatma sistemi</span>

Bisiklet aydınlatması her şeyden önce amacı reflektörlerle birlikte yetersiz ortam aydınlatma koşullarında bisikletin ve sürücüsünün diğer yol kullanıcılarına görünürlüğünü iyileştiren bisikletlere eklenen aydınlatmadır. İkincil amaç kedi gözleri ve trafik işaretleri gibi yansıtıcı malzemeleri aydınlatmaktır. Üçüncü amaç sürücünün önündeki yolu görebilmesi için yolu aydınlatmaktır. İkinci amaçlara hizmet etmek çok daha fazla ışık akısı ve dolayısıyla daha fazla güç gerektirir.

<span class="mw-page-title-main">Güneş enerjili sokak lambası</span> güneş panelleriyle çalışan yükseltilmiş ışık kaynakları

Güneş enerjili sokak lambaları, genellikle aydınlatma yapısına veya direğe takılan güneş paneli ile çalışan yükseltilmiş ışık kaynaklarıdır. Güneş paneli, gece boyunca floresan veya LED lambayı yakan şarjlı bir aküyü doldurur.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum buharlı lamba</span>

Sodyum buharlı lamba, 589 nm'ye yakın karakteristik bir dalga boyunda ışık üretmek için uyarılmış halde sodyum kullanan bir gaz deşarj lambasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Elektrik lambası</span>

Elektrik lambası, ışık üreten elektrikli bir bileşendir. Yapay aydınlatmanın en yaygın şeklidir. Lambalar genellikle seramik, metal, cam veya plastikten yapılmış bir tabana sahiptir; bu taban, lambayı genellikle "lamba" olarak da adlandırılan bir aydınlatma armatürünün soketine sabitler. Sokete elektrik bağlantısı vidalı bir taban, iki metal pim, iki metal kapak veya bir bayonet montaj parçası ile yapılabilir.