İçeriğe atla

Sokak Kızı Irma (müzikal)

Sokak Kızı İrma
Irma La Douce
1962, Paris
MüzikMarguerite Monnot
LibrettoAlexandre Breffort
KökenFransa
Gala12 Kasım 1956: Gramont Tiyatrosu, Paris
Yapımlar1956 Paris
1958 West End
1960 Broadway
1960 Dormen Tiyatrosu
1962 Mexico City

Sokak Kızı İrma, ilk defa 1956'da Paris'te sahnelenmiş olan müziği Marguerite Monnot'e, sözleri Alexandre Breffort'a ait iki perdelik bir Fransız müzikalidir.

Deneyimsiz bir polis olan Nestor ile fahişelik yaparak geçinen Irma’nın öyküsünü içerir. Alexandre Breffort tarafından yazılan ve Le Canard enchaîné adlı ünlü hiciv gazetesinde yayınlanan bir kısa öyküye dayanır.[1]

1956'da Paris'te sahnelendikten sonra birçok dile çevrildi ve sahnelendi. Türkçeye Nisa Serezli tarafından çevrildi; 1960-1961 sezonunda Haldun Dormen oyunu İstanbul'da sahneye koydu. Dormen'in yönettiği ve Gülriz Sururi'nin İrma'yı canlandırdığı bu yapım, Türkiye'de sahnelenen ilk batılı müzikal olarak bilinir.[2]

Yapımlar

Müzikal ilk defa 12 Kasım 1956'da Paris'te 325 kişilik Gramont Tiyatrosu'nda sahnelenip çok büyük başarı kazanmış; ardından İtalyancaya çevrilip oyuncu Vittario Gassman tarafından Roma'da, 1958'de Londra'nın West End Tiyatrosu'nda sahnelenmiştir. Eser, 1960'ta Broadway'de sahneye kondu ve Nisa Serezli tarafından Türkçeye çevrilip Dormen Tiyatrosu'nun prodüksiyonu olarak İstanbul'daki Atlas Sineması'nda sahnelendi.[3]

1960-1961 sezonunda Haldun Dormen'in sahneye koyduğu Sokak Kızı İrma, Türkiye'de sahnelenen ilk batılı müzikal olarak bilinir. Yapımda başrolleri Gülriz Sururi (İrma), Metin Serezli (Nestor) ve Altan Erkekli paylaşmıştı. Müzikal büyük başarı kazandı; Sururi bu rolle İlhan İskender Armağanı'na değer görüldü.[4] Yedi yıl sonra Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu Sokak Kızı İrma'yı Haldun Dormen yönetiminde Fatih'teki Renk Sineması'nda oynadı, İrma'yı Gülriz Sururi oynadı. Eser o yıl Paris'te de yeniden sahneye kondu, yönetmen ve başrol oyuncusu ilk seferinde olduğu gibi Colette Renard ve Rene Dupuis idi.

Haldun Dormen 1992'de eseri Türkiye'de üçüncü kez sahneye koydu, İrma rolünü yine Gülriz Sururi canlandırdı.[3] Haldun Dormen, oyunu Tarlabaşı'nda geçen bir aşk öyküsü olarak İstanbul'a uyarlayarak 2013 yılında genç bir ekip tarafından yeniden sahneye koymuştur.[5]

Uyarlamalar

Müzikal, 1963 yılında sinemaya uyarlandı. Başrollerde Jack Lemmon ve Shirley MacLaine yer aldığı filmin yönetmeni Billy Wilder idi. Müzikleri yapan Marguerite Mannet, filmde müziklerini kullandırma­mış, filmin müziklerini Andre Previn yapmıştır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Alexandre Breffort, 70, Author of 'Irma la Douce'". The New York Times. 24 Şubat 1971. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Ergün, Selda (2010). "1923-1960 YILLARI ARASINDA TÜRK TİYATROSU'NDA ÖZEL TİYATRO ÇALIŞMALARI". Tiyatro Ara: 059-078. doi:10.1501/TAD_0000000251. ISSN 1300-1523. 17 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  3. ^ a b Uz, Rengin (Şubat 1992). "Ünlü Müzikal Üçüncü Kez Sahnede : Sokak Kızı İrma". Tiyatro dergisi. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Sahnelerde Şu Sıralar". Tozlumagazin.net. 28 Ağustos 2015. 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021. 
  5. ^ Sayın, Nermin (16 Aralık 2013). "İrma, Tarlabaşı'na taşındı". Dunya.com. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Başar Sabuncu</span> Türk yazar, yönetmen, çevirmen, sahne tasarımcısı ve oyuncu

Fuat Başar Sabuncu, Türk oyun ve senaryo yazarı, tiyatro ve sinema yönetmeni, çevirmen, sahne tasarımcısı, oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Haldun Dormen</span> Türk oyuncu ve yönetmen

Ahmet Haldun Dormen, Türk tiyatro oyuncusu ve yönetmeni, oyun yazarı, çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Gülriz Sururi</span> Türk tiyatrocu

Özhan Gülriz Cezzar, Türk tiyatro oyuncusu ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Hadi Çaman</span> Türk oyuncu

Muharrem Hadi Çaman, Türk oyuncu, yönetmen, yazar ve tiyatro eğitmendir.

<span class="mw-page-title-main">Altan Erbulak</span>

Altan Erbulak, Türk karikatürist, tiyatro ve sinema oyuncusu, gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Bekir Aksoy (oyuncu)</span>

Bekir Sıtkı Aksoy, Türk oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">Metin Serezli</span> Türk oyuncu

Ahmet Metin Serezli, Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısıdır.

Dormen Tiyatrosu, İstanbul'da 1957-1977 ve 1987-2001 arasında oyunlar sahneleyen özel tiyatro topluluğu.

Hüsnü Engin Cezzar, Türk yönetmen, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur.

<i>Keşanlı Ali Destanı</i> müzikal tiyatro oyunu

Keşanlı Ali Destanı, Haldun Taner'in yazdığı, müziğini Yalçın Tura'nın yaptığı müzikal oyundur.

Hisseli Harikalar Kumpanyası, Haldun Dormen'in yazdığı, ilk kez 3 Mart 1980'de İstanbul Şan Sineması'nda Dormen yönetmenliğinde sahnelenmiş bir müzikaldir.

İsmet Üstekin, Türk ressam, fotoğraf sanatçısı, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu.

<i>Sokak Kızı Irma</i> (film) 1963 yapımı Amerikan romantik komedi filmi

Irma La Douce, yönetmenliğini Billy Wilder' ın yaptığı 1963, ABD yapımı bir romantik komedidir. Başrollerde Jack Lemmon ve Shirley MacLaine yer aldığı filmde, deneyimsiz bir polis olan Nestor ile fahişelik yaparak geçinen Irma'nın hikâyesi anlatılmaktadır.

Sokak Kızı, aşağıdaki anlamlara gelebilir;

Müzik
Film
Tiyatro
<span class="mw-page-title-main">Vural Buldu</span>

Vural Buldu, Türk tiyatrocu. İlk öğrenimini İzmir'de tamamladıktan sonra, İstanbul'a taşındı. Tiyatro eğitimini, o zamanki adı ile "İstanbul Belediye Konservatuarı" olan İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı'nda Tiyatro bölümünde, 1986 yılında mezun olarak tamamladı. 1983-1986 yılları arasında, henüz bir konservatuvar ögrencisi iken, Gönül Ülkü - Gazanfer Özcan Tiyatrosu'nda; birçok oyunda, yönetmen yardımcısı ve oyuncu olarak görev aldı. İzleyen iki yılda Özel Tiyatro'da ve Dormen Tiyatrosu'nda roller üstlendi. 1991-1992 de Muhabbet 92 adlı müzikalde oyunculuk yaptı. 1992-1994 yılları arasında Gülriz Sururi Tiyatrosu'nda çalıştı. 1997'den 2004'e dek Akbank Çocuk Tiyatrosu'nda, aralıklarla birçok oyunda yer aldı. 2006-2007 sezonunda Müjdat Gezen Tiyatrosu'nda çalıştı. 2010-2011 yılları arasında Tiyatro Stüdyosu'na katıldı. Tiyatro aktörlüğünün yanı sıra, başarılı bir dublaj sanatçısı olan Vural Buldu, yerli ve yabancı birçok aktöre seslendirme yapmıştır. Aktörün, yaptığı sinema çalışmalarından en öne çıkanı ise, Recep İvedik serisinin ilk filmidir. Bu filmde otel sahibi Muhsin Başaran'ı oynamıştır. Rol aldığı dizi ve filmler arasında, 2008 yılında yayımlanmaya başlanan, Küçük Kadınlar dizisindeki Cengiz Enişte rolü ile öne çıkmış ve beğeni kazanmıştır. Ancak Cengiz Enişte rolünün sapık unsurlarından dolayı, seyircisinden sert tepkiler almıştır. Ayrıca, 1999-2005 arasında Acarlar Koleji'nde drama eğitmenliği çalışmaları kapsamında oyunlar, müzikli gösteriler, şiir dinletileri gibi gösterileri yönetti. Bu çalışmalardan kimileri; Arel Koleji Liselerarası Tiyatro Yarışması Juri Özel Ödülü'nü, Bilgi Üniversitesi Liselerarası Tiyatro Yarışması Marmara Bölgesi ve İstanbul Birinciliğini, En İyi Reji-En İyi Erkek Oyuncu Ödüllerini, Profilo Liselerarası Tiyatro Buluşması En İyi Oyun-En İyi Kadın Oyuncu-En İyi Erkek Oyuncu Ödüllerini kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Sahne</span>

Küçük Sahne, İstanbul'da Atlas Pasajı içinde 1951-2018 arasında hizmet vermiş tiyatro sahnesi.

<i>Şahane Züğürtler</i> (oyun)

Şahane Züğürtler, Fransız bulvar tiyatrosunun öncülerinden aktör, yazar ve yönetmen Jacques Deval'in 1933'te yazdığı komedi tarzındaki tiyatro oyununun Türkiye'deki adı.

Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu, İstanbul'da 1962-1990 yıllarında faaliyet gösteren özel tiyatro topluluğu.

Kaldırım Serçesi, Fransız şarkıcı Edith Piaf'ın yaşam öyküsünden Başar Sabuncu'nun oyunlaştırdığı müzikal tiyatro oyunu.

Sokak Kızı İrma ile şu maddeler kastedilmiş olabilir: