İçeriğe atla

Sogdianus

Ahameniş İmparatorluğu'nun Kralların kralı
Hüküm süresiMÖ 424 – MÖ 423
Önce gelenII. Serhas
Sonra gelenII. Darius
DoğumPersepolis, Ahameniş İmparatorluğu
HanedanAhameniş
BabasıI. Artaserhas
AnnesiBabilli Alogyne
DiniZerdüştçülük

Sogdianus (/ˌsɔːɡdiˈeɪnəs/ veya /ˌsɒɡdiˈeɪnəs/ ; Grekçe: Σογδιανὸς Sogdianos), MÖ 424-423'te kısa bir süre için Ahameniş İmparatorluğu'nun hükümdarıdır. Altı aydan fazla sürmeyen kısa hükümdarlığı ve krallığının çok az tanınması, öncelikle güvenilir olmadığı bilinen Ktesias'ın yazılarından bilinmektedir. Rivayete göre I. Artaserhas'ın cariyesi Babilli Alogyne'nun gayri meşru bir oğluydu.

Arka plan

I. Artaserhas'in ölümü

I. Artaserhas'in hayatta olduğundan bahseden son yazıt MÖ 24 Aralık 424'e tarihlenebilir. Ölümü, oğullarından en az üçünün kendilerini Kralların kralı ilan etmesiyle sonuçlandı. İlki, Kraliçe Damaspia tarafından tek meşru oğlu olduğu ve daha önce varisi olduğu bildirilen II. Serhas idi. II. Serhas'in yönetimi görünüşe göre yalnızca Perslerin iç bölgelerinde tanındı. İkincisi, başlangıçta yalnızca Elam'da tanınan Sogdianus'un kendisiydi. Üçüncüsü, cariyesi Babilli Cosmartidene ve Hyrkania satrapı I. Artaserhas'ın oğlu Ochus'tu. Ochus, I. Artaserhas ve cariyesi Babilli Andia'nın kızı olan ortak üvey kız kardeşi Parysatis ile de evliydi. Ochus'un II. Darius olarak ilk yazıtı MÖ 10 Ocak 423'e tarihlenebilir. Medler, Babil ve Mısır tarafından tanındığı anlaşılmaktadır. Üçünün de aynı anda kendilerini kral ilan ettikleri doğruysa, Ahameniş İmparatorluğu'nun kısa bir süre için üç Kral Kralı vardı.[1][2]

Yükselişi ve düşüşü

Bu kaotik durum kısa ömürlü olacaktır. II. Serhas sadece kırk beş gün hüküm sürdü. Onun emriyle Sogdianus'un yanında yer alan komplocular Pharnacyas ve Menostanes tarafından sarhoşken öldürüldüğü bildirildi. Görünüşe göre Sogdianus, bölgelerinin desteğini kazandı ve altı ay on beş gün hüküm sürdükten sonra, kendisine onursuz hissederek isyan eden üvey kardeşi Ochus tarafından yakalanmadan önce, Sogdianus'u taht için geride bıraktı - çünkü o ikincisini geride bıraktı. Sogdianus, Ochus'un kılıçla, zehirle veya açlıktan ölmeyeceğine dair sözü uyarınca kül içinde boğularak idam edildi. Ochus daha sonra II. Darius olarak Ahameniş tahtına çıktı; MÖ 404 yılına kadar Pers İmparatorluğu'nun tek hükümdarıydı.[2]

İsmi

İsmi için Manetho ve Diodorus Siculus tarafından Grekçe: Σογδιανὸς; Ktesias tarafından ise Grekçe: Σεκυνδιανὸς kullanılmıştır.[3]

Kaynakça

  1. ^ Ctesias the Cnidian. Persica. 18. 
  2. ^ a b Zawadzki, S. (1995–1996). "The Circumstances of Darius II's Accession". Jaarbericht Ex Oriente Lux. Cilt 34. ss. 45-49. 
  3. ^ Felix Jacoby, FGrH 3C1, ss. 50, 468

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Persepolis</span> İranda hüküm sürmüş Pers İmparatorluğunun başkenti

Persepolis, İran'ın Fars Eyaleti'ndeki Şiraz şehrinin 60 km kuzeydoğusundadır.

<span class="mw-page-title-main">Ahameniş İmparatorluğu</span> MÖ 6. yy.-MÖ 4. yy. arasında hüküm sürmüş bir İran imparatorluğu

Ahameniş İmparatorluğu ya da Hehamenişiler, MÖ 6. yüzyılda Büyük Kiros tarafından kurulan, tarihteki ilk Pers devletidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Serhas</span> Ahameniş İmparatorluğunun beşinci kralı

I. Serhas veya Kserkses (خشايارشا)‎)(hükümdarlık: MÖ 486 – 465) Ahameniş İmparatorluğu'nun Pers kralıydı. Yunanca Eski Pers hükümdar adlarından Xšayāršā (Hşayarşa) sözcüğünden gelen Serhas, "kahramanlar kralı" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">III. Darius</span>

III. Darius ya da Kodomannus, İran'da Ahameniş İmparatorluğu'nun son hükümdarıdır. MÖ 336- MÖ 330 yılları arasında tahtta kalmıştır. Büyük İskender'in Pers topraklarına girip ele geçirmesinin ardından devrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nakş-ı Rüstem</span> Güney-Batı İranda bir antik şehir

Nakş-ı Rüstem, İran'ın Fars eyâletinde bulunan Persepolis'ten 12 km kuzeybatıda bulunan bir arkeolojik sitedir. Fars mitolojisi kahramanı Rüstem'i tasvir ettiği düşünülen, anıt mezarların altlarındaki Sasani oymaları sebebiyle Nakş-ı Rüstem "Rüstem'in Resmi" denilmiştir.

Ahameniş hanedanı Ahameniş İmparatorluğu'nu yönetmiş antik Pers kraliyet hanedanıdır.

<span class="mw-page-title-main">II. Darius</span>

II. Darius (Dārayavahuš), Pers İmparatorluğu'nun MÖ 423'ten MÖ 405'e kadar hüküm sürmüş kralı.

<span class="mw-page-title-main">Artaserhas (Arne)</span>

Artaserhas İngilizce librettolu İngiliz bestecisi Thomas Arne tarafından hazırlanmış 3 perdelik opera seria janrında bir opera. İlk İngilizce hazıralanmış "opera seria" eseridir. 1729'da gayet iyi tanınmış İtalyan şair ve opera libretto yazarı Metastasio tarafından İtalyanca olarak Artaserhas eseri liberettosu yazılıp bu eser onun tarafından bir opera olarak hazırlanmıştır. İngiliz bestecisi Thomas Arne 1761'de bu hazır opera seria eserinin librettosunu ele alıp büyük olasılıkla kendisi İngilizceye çevirmiş ve uyarlamıştır. Bu İngilizce uyarlama Thomas Arne'nin opera eserinin İngilizce librettosu olmuştur.

Artaserhas sözcüğü aşağıdaki anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">I. Artaserhas</span> Ahameniş İmparatorluğunun Altıncı Kralı

I. Artaserhas (Antik İranca: Artaxšaça. Bu ismin antik Grek formu babasının I. Serhas ismini taşımasından ortaya çıkartılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Serhas Yazıtı</span>

Serhas Yazıtı, Ahameniş Kralı I. Serhas'a ait soldan sağa yazılmış üç-dilli bir çivi yazısıdır. Bu yazıt Elamca, Akadca ve Eski Farsça dilleriyle yazılmış olup Van Gölü’nün yanında bulunan Van Kalesi’nin bitişiğinde bulunan dağın güney yamacında yer almaktadır. Yerden yaklaşık 20 metre bulunan yazıt; Van Kalesi’nin yakınında bulunan bir kayanın düzleştirilmiş yüzüne yazılmış olup kimsenin ulaşamayacağı bir kayanın orta kısmındadır. İskit ve Med akınlarıyla zayıflayan Urartulardan sonra bölgeye egemen olan Ermeni Orontid Hanedanı’nın sonrasında Tuşpa’da kontrolü ele geçiren Farslar savaş sonrası bu yazıtı yazdırmıştır. Aslında bu eser Kserkses’in babası Kral Darius tarafından oyulmuş olmasına rağmen, Kral Darius kayanın yüzeyini boş bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ahameniş</span> Ahameniş hanedanının muhtemelen efsanevi tepe atası, MÖ 7. yüzyılda yaşayan ve muhtemelen Medyan İmparatorluğunun vasal bir devleti olan Parsumaşın hükümdarı

Ahamenişler Pers hükümdarlarından Ahameniş Hanedanı'nın tepe atasıdır.

<span class="mw-page-title-main">II. Artaserhas</span>

Artaserhas, kraliyet adıyla II. Artaserhas, MÖ 405/4-358 yılları arasında Ahameniş İmparatorluğu'nun Kralların kralıydı. II.Darius'un oğlu ve halefiydi ve annesi Parysatis idi.

<span class="mw-page-title-main">II. Serhas</span>

II. Serhas I. Artaserhas'in oğlu ve halefidir. Çok kısa bir süre Ahameniş İmparatorluğu'nda hükümdarlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arses (Pers hükümdarı)</span> MÖ 338den 336ya kadar on ikinci Ahameniş kralıdır

Arses, krallık adıyla da bilinen IV. Artaserhas, MÖ 338'den 336'ya kadar on ikinci Ahameniş Kralların kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Babil'in Düşüşü</span> Yeni Babil İmparatorluğunun Sonu

Babil'in Düşüşü, Yeni Babil İmparatorluğu'nun M.Ö. 539 yılında Ahameniş İmparatorluğu tarafından fethedilmesiyle meydana gelen çöküşünü ifade eder. Bu olay, M.Ö. 556 yılında genç kral Labaşi-Marduk'u devirerek tahta çıkan Nabonidus'un (Nabû-na'id) saltanatının sonunu işaret ediyordu. Nabonidus yönetimi sık sık askeri yetenekleriyle tanınan ancak siyasi becerileri zayıf olan oğlu Belşazzar'a devretti. Sonuç olarak, rahipler ve askeri sınıf da dahil olmak üzere Babil toplumunun pek çok üyesi tarafından sevilmiyordu.

III. Artaserhas veya Artaserhas Ochos : MÖ 425 – MÖ 338'de Ahameniş İmparatorluğu'nun 11. Pers ünvanıyla tanınır. Ahameniş İmparatorluğunun sondan dördüncü imparatorudur

Ktesias, Knidoslu Ktesias olarak da bilinir, o zamanlar Ahameniş İmparatorluğu'nun bir parçası olan Karya'daki Knidos kentinden bir Yunan hekim ve tarihçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Susa'daki Darius Sarayı</span>

Susa'daki Darius Sarayı, Ahameniş İmparatorluğu'nun dördüncü kralı olan I. Darius'un hükümdarlığı sırasında İran'ın Susa kentinde inşa edilmiş bir saray kompleksiydi. Sarayın inşaatı Persepolis'inkine paralel olarak yürütülmüştür. Sarayın yapımına Ahameniş İmparatorluğu'nun çeşitli yerlerinden gelen insan gücü ve hammaddeler katkıda bulunmuştur. Saray bir zamanlar yangınla tahrip olmuş ve daha sonra kısmen restore edilmiştir. Bugün arkeolojik bir alanın parçası olan kompleksten geriye çok az şey kalmıştır.

Artystone ayrıca Tahkimat tabletlerinde Irtašduna olarak da bilinir, bir Ahameniş prensesi, Kral Büyük Kiros'un kızı ve II. Kambises, Atossa ve Smerdis'in kızkardeşidir. Atossa ve yeğeni Parmys ile birlikte Artystone, Kral I. Darius ile evlenmiştir. Darius'un kendisi kraliyet kanından olmadığından İmparatorluğun kurucusu Kiros'un kız çocuklarıyla evlenerek yeni kralın, yönetiminin sorgulanmasını önlemeyi amaçladığı ileri sürülmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.