İçeriğe atla

Sodyum perklorat

Sodyum perklorat
Sodyum perkloratın iskelet formülü
Adlandırmalar
IUPAC adı
Sodyum perklorat
Diğer adlar
Sodyum(VII) perklorat
Sodyum hiperklorat
Tanımlayıcılar
CAS numarası
3D model (JSmol)
ChEBI
ChEMBL
ChemSpider
ECHA InfoCard100.028.647 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
EC Numarası
  • 231-511-9
RTECS numarası
  • SC9800000
UNII
UN numarası1502
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
  • InChI=1S/ClHO4.Na/c2-1(3,4)5;/h(H,2,3,4,5);/q;+1/p-1 
    Key: BAZAXWOYCMUHIX-UHFFFAOYSA-M 
  • InChI=1/ClHO4.Na/c2-1(3,4)5;/h(H,2,3,4,5);/q;+1/p-1
    Key: BAZAXWOYCMUHIX-REWHXWOFAU
  • [Na+].[O-]Cl(=O)(=O)=O
Özellikler
Molekül formülüNaClO4
NaClO4.H2O (monohidrat)
Molekül kütlesi122.44 g mol−1
Görünüm Beyaz kristal katı
KokuKokusuz
Yoğunluk2.4994 g/cm3
2.02 g/cm3 (monohidrat)
Erime noktası468°C (bozunur, susuz)
130 °C (monohidrat)
Kaynama noktası482°C (bozunur, monohidrat)
Çözünürlük (su içinde) 209.6 g/100 mL (25 °C, susuz)
209 g/100 mL (15 °C, monohidrat)
Yapı
ortorombik
Tehlikeler
GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar GHS03: Oksitleyici GHS07: Zararlı GHS08: Sağlığa zararlı
İşaret sözcüğü Tehlike
Tehlike ifadeleri H271, H302, H319, H373
Önlem ifadeleri P102, P220, P305+P351+P338, P338
NFPA 704
(yangın karosu)
NFPA 704 four-colored diamondSağlık 2: Yoğun veya sürekli ancak kronik olmayan maruziyet geçici iş göremezliğe veya olası kalıcı hasara neden olabilir. Örnek: KloroformYanıcılık 0: Yanmaz. Örnek: SuKararsızlık 1: Genellikle kararlıdır, ancak yüksek sıcaklıklarda ve basınçlarda kararsız hale gelebilir. Örnek: KalsiyumÖzel tehlike OX: Oksitleyici. Örnek: Potasyum perklorat
2
0
1
OX
Parlama noktası400°C
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
LD50 (medyan doz)
2 - 4 g/kg (tavşan, oral)
Güvenlik bilgi formu (SDS) ICSC 0715
Benzeyen bileşikler
Diğer anyonlar
Sodyum klorür
Sodyum hipoklorit
Sodyum klorit
Sodyum klorat
Diğer katyonlar
Lityum perklorat
Potasyum perklorat
Amonyum perklorat
Sezyum perklorat
Benzeyen bileşikler
Perklorik asit
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).

Sodyum perklorat formülü NaClO4 olan bir kimyasal bileşiktir. Perklorik asitin sodyum tuzu olan bu bileşik diğer perkloratlar gibi kuvvetli bir oksitleyicidir. Sodyum perkloratın çözünürlüğü diğer perklorat tuzları içinde en yüksek olanıdır. Beyaz kristallerden oluşan ve higroskopik özellikte olan sodyum perklorat suda ve alkolde oldukça çok çözünür. Genellikle monohidrat form halinde bulunur ve rombik bir kristal yapısına sahiptir. Standart oluşum entalpisi −382.75 kJ mol−1 dir.[1]

Kullanımı

Sodyum perklorat diğer birçok perklorat tuzlarının başlangıç hammaddesidir. Diğer perklorat tuzları elde edilirken çoğunlukla NaClO4 (25 °C’de 209 gr./100 ml)’a göre onların düşük çözünürlüğünden faydalanılır. Perklorik asit NaClO4 ile HCl asitinin reaksiyonu ile elde edilir.

NaClO4 higroskopik özelliğinden dolayı piroteknik alanda çok az kullanılır. Daha çok amonyum ve potasyum perkloratlar tercih edilir. Bu tuzlar, sodyum perklorat ve potasyum ya da amonyum klorür çözeltilerinden çifte bozunma yoluyla imal edilirler.

Laboratuvar uygulamaları

NaClO4 laboratuvarda çeşitli kullanım alanlarına sahiptir (çoğunlukla reaktif olmayan elektrolit olarak). Örneğin, moleküler biyoloji alanında standart DNA ekstraksiyon ve melezleştirme reaksiyonlarında kullanılır.

Tıp alanında kullanımı

Sodyum perklorat subklinik hipertiroidizm olan hastalara iyotlu kontrast maddeler verilmeden önce iyot tutulumunu engellemek için kullanılabilir (Tiroid uyarıcı hormon’u baskı altına alma).[2]

Hayvan eğitiminde kullanımı

Sodyum perklorat ayrıca bomba malzemelerini tespit etmek için köpekleri eğitmek için bir malzeme olarak da kullanılabilir.[3]

Üretimi

Sodyum perklorat sodyum kloratın platin elektrot kullanılarak anodik oksidasyona tutulmasıyla üretilir.[4]

ClO3− + H2O → ClO4− + 2H+ + 2 e− (asidik ortam)

ClO3− + 2 OH− → ClO4− + H2O + 2 e− (alkali ortam)

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Yararlanılan kaynaklar

  1. ^ "WebBook page for NaClO4". 22 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2012. 
  2. ^ Becker C. [Prophylaxis and treatment of side effects due to iodinated contrast media relevant to radiological practice]. Radiologe. 2007 Sep;47(9):768-73.
  3. ^ "Explosives Detection Dogs". www.special-dogs.de (Almanca). 22 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2017. 
  4. ^ Helmut Vogt, Jan Balej, John E. Bennett, Peter Wintzer, Saeed Akbar Sheikh, Patrizio Gallone “Chlorine Oxides and Chlorine Oxygen Acids” in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry 2002, Wiley-VCH. DOI:10.1002/14356007.a06_483
Perklorat grubu içeren bileşikler
HClO4He
LiClO4Be(ClO4)2B(ClO4)-4
B(ClO4)3		ROClO3N(ClO4)3
NH4ClO4
NOClO4		H3OClO4FClO4Ne
NaClO4Mg(ClO4)2Al(ClO4)3
Al(ClO4)-4
Al(ClO4)2-5
Al(ClO4)3-6		Si P S ClO-4
ClOClO3
Cl2O7		Ar
KClO4Ca(ClO4)2Sc(ClO4)3Ti(ClO4)4VO(ClO4)3
VO2(ClO4) 		Cr(ClO4)3Mn(ClO4)2Fe(ClO4)2Co(ClO4)2,
Co(ClO4)3		Ni(ClO4)2Cu(ClO4)2Zn(ClO4)2Ga(ClO4)3Ge As Se Br Kr
RbClO4Sr(ClO4)2Y(ClO4)3Zr(ClO4)4Nb(ClO4)5Mo Tc Ru Rh(ClO4)3Pd(ClO4)2AgClO4Cd(ClO4)2In(ClO4)3Sn(ClO4)4Sb TeO(ClO4)2I Xe
CsClO4Ba(ClO4)2  Hf(ClO4)4Ta(ClO4)5W Re Os Ir Pt Au Hg2(ClO4)2,
Hg(ClO4)2		Tl(ClO4),
Tl(ClO4)3		Pb(ClO4)2Bi(ClO4)3Po At Rn
FrClO4Ra   Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
↓
La Ce(ClO4)xPr(ClO4)3Nd(ClO4)3Pm Sm(ClO4)3Eu(ClO4)3Gd(ClO4)3Tb(ClO4)3Dy(ClO4)3Ho(ClO4)3Er(ClO4)3Tm(ClO4)3Yb(ClO4)3Lu(ClO4)3
Ac Th(ClO4)4Pa UO2(ClO4)2Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sodyum</span> atom numarası 11 olan kimyasal element

Sodyum, periyodik cetvelde Na simgesi ile gösterilen ve atom numarası 11 olan element. Sodyum yumuşak ve kaygan bir metal olup alkali metaller grubuna aittir. Doğal bileşiklerin içinde bol miktarda bulunur. Yüksek oranda reaktiftir, sarı bir alevle yanar, su ile şiddetli reaksiyon verir ve havada hızla oksitlenir. Dolayısıyla, vazelin, gazyağı gibi hava ve su ile temasını kesecek bir ortamda saklanması gerekir.

İnorganik kimya veya anorganik kimya; organik olmayan, yani karbon-hidrojen bağı içermeyen bileşiklerin özelliklerini ve kimyasal davranışlarını inceleyen kimya dalı. Anorganik ve organik kimyayı birleştiren organometalik bileşikler, organometalik kimya adında başka bir dalı oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Potasyum nitrat</span>

Potasyum nitrat, formülü KNO3 olan bir potasyum bileşiğidir. Güherçile olarak da bilinen bileşik doğal hâlde kayaçlarda ve mağaralarda oluşan beyaz renkli kabuksu yapıda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Bileşik</span> Kimyasal olarak bağlanmış birden fazla elementten oluşan madde

Kimyasal bileşik, kimyasal bağlarla bir arada tutulan birden fazla kimyasal elementin atomlarını içeren birçok özdeş molekülden oluşan kimyasal maddedir. Dolayısıyla tek bir elementin atomlarından oluşan bir molekül bileşik değildir. Bir bileşik, diğer maddelerle etkileşimi içerebilen kimyasal reaksiyonla farklı bir maddeye dönüştürülebilir. Bu süreçte atomlar arasındaki bağlar kırılabilir ve/veya yeni bağlar oluşabilir.

<span class="mw-page-title-main">Perklorik asit</span>

Perklorik asit, HClO4, suda çözünebilen renksiz bir sıvı olan bir klor oksoasididir. Sülfürik asit ya da nitrik asit ile kıyaslanabilecek kadar güçlü bir asittir. Perklorik asit bir süper asittir ancak en güçlü Brønsted-Lowry asidi değildir (en güçlüsü HSbF6 ya da floroantimonik asittir). Asidin pKa'sı −7'dir.

<span class="mw-page-title-main">Klorik asit</span>

Klorik asit (HClO3), klorun bir oksoasiti ve klorat tuzlarının formal öncülüdür. Güçlü bir asit (pKa ≈1) ve oksitleyici ajandır.

<span class="mw-page-title-main">Klorat</span>

Klorat, ClO3− formülüyle gösterilen bir kimyasal kök. Bileşiklerinde daima bir adet elektron alır. Kloratlar, genel olarak klorik asitin tuzu olarak bilinirler. Klorat molekülleri organik bileşikleri kolayca oksitleyeceğinden dolayı kimyasal olarak zararlı bir maddedir. Geçmişte birçok patlayıcı ve havai fişekte kullanılan klorat, günümüzde yerini perklorata bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Perklorat</span>

Perklorat, ClO4− formülüyle göserilen bir kimyasal kök. Bileşiklerinde daima bir adet elektron alır. Perkloratlar perklorik asitin tuzlarıdır. Perkloratlar özellikle tıpta tiroid bezleri tedavisinde kullanılmaktadır. Bunlarla beraber, hava yastığı ve havai fişek gibi bazı ürünlerde perkloratlara rastlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Amonyum perklorat</span>

Amonyum perklorat (AP) formülü NH4ClO4 olan bir kimyasal bileşiktir. Perklorik asitin amonyum tuzu olan bu bileşik diğer perkloratlar gibi kuvvetli bir oksitleyicidir. Kuvvetli oksitleyici oluşu, amonyum perkloratın başlıca kullanım alanınını katı itici yakıtlar olarak belirlemiştir. Amonyum perklorat aynı zamanda PEPCON endüstri felaketi ve Güney Afrika Havayolları 295 no’lu uçuş kazası gibi bir dizi kazadan da sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Potasyum perklorat</span>

Potasyum perklorat formülü KClO4 olan bir kimyasal bileşiktir. Diğer perkloratlar gibi, bu tuz da güçlü bir oksitleyici olup potansiyel olarak birçok organik maddeyle reaksiyona girer. Havai fişek, mühimmat kapsülleri ve primer patlayıcılarda yaygın bir oksitleyici olarak kullanılan katı ve renksiz kristallerden oluşan bu madde çeşitli şekilde itici yakıtlar, flaş bileşimleri, yıldızlar ve maytaplarda da kullanılmaktadır. Daha yüksek performanslı amonyum perklorat yerine çoğu kez ikame edilerek katı yakıtlı roket itici yakıtı olarak da kullanılmıştır. KClO4 alkali metal perkloratlar içerisinde en düşük çözünürlüğe sahiptir (25 °C'deki 100 ml. suda 1.5 gr.).

<span class="mw-page-title-main">Potasyum klorat</span> kimyasal bileşik

Potasyum klorat formülü KClO3 olan bir kimyasal bileşiktir. Klorik asitin potasyum tuzu olan bu bileşik diğer kloratlar gibi kuvvetli bir oksitleyicidir.

<span class="mw-page-title-main">Baryum klorat</span>

Baryum klorat formülü Ba(ClO3)2 olanbeyaz kristal yapıya sahip bir kimyasal bileşiktir. Tüm çözünür baryum bileşikleri gibi tahriş edici ve zehirlidir. Klorik asitin baryum tuzu olan bu bileşik diğer kloratlar gibi kuvvetli bir oksitleyicidir. Bazen piroteknikte yeşil bir renk üretmek için kullanılır. Klorik asit üretiminde de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum klorat</span>

Sodyum klorat NaClO3 kimyasal formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Suda kolayca çözünür, beyaz kristal bir tozdur. Higroskopiktir. Sodyum klorat 300 °C’nin üzerinde ayrışarak oksijen ve sodyum klorür ortaya çıkar. Özellikle, çok parlak kâğıt imal etmek için ağartma hamurundaki uygulamalara yönelik olarak yılda birkaç yüz milyon ton üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Baryum perklorat</span>

Baryum perklorat formülü Ba(ClO4)2 olan bir kimyasal bileşiktir. Perklorik asitin baryum tuzu olan bu bileşik diğer perkloratlar gibi kuvvetli bir oksitleyicidir. Piroteknik endüstrisinde kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Yükseltgen madde</span>

Yükseltgen madde bir yükseltgenme-indirgenme (redoks) reaksiyonunda başka bir türden bir elektron alan element ya da bileşiktir. Yükseltgen maddelerin elektron kazandıklarından dolayı indirgendikleri söylenebilir.

Kalsiyum klorat kimyasal formülü Ca(ClO3)2 olan bir bileşiktir. Klorik asitin kalsiyum tuzudur. Potasyum klorat gibi, kuvvetli bir oksitleyici olan bu bileşik, piroteknik formülasyonlarda kullanılabilir. Kalsiyum klorat kuvvetle ısıtıldığında ya da organik madde gibi indirgeyici maddelerle karıştırıldığında patlayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Amonyum klorür</span>

Amonyum klorür ya da daha çok bilinen adıyla Nişadır, formülü NH4Cl olan bir kimyasal bileşiktir. Suda yüksek oranda çözünen, beyaz kristallere sahip bir tuzdur. Amonyum klorür çözeltileri hafif asidiktir. Doğada mineral halde bazı volkan bacalarının etrafında bulunan haline sal amonyak denir. Bazı tür meyan ballarında bir aroma maddesi olarak kullanılır. Nişadır, hidroklorik asit ve amonyak arasında gerçekleşen reaksiyonla sonucu oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum kromat</span>

Sodyum kromat Na2CrO4 formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Tetra-, hekza- ve dekahidratlar oluşturabilen sarı higroskopik bir katı olarak bulunur. Cevherlerinden krom özütlemesinde bir ara maddedir.

<span class="mw-page-title-main">Magnezyum nitrat</span>

Magnezyum nitrat Mg(NO3)2(H2O)x formülüne sahip inorganik bileşikleri ifade eder. Formüldeki, x = 6, 2 ve 0 olabilir. Hepsi beyaz renkli katılardır. Susuz madde higroskopiktir, havada bekletildiğinde hızlı bir şekilde hekzahidrat oluşturur. Bütün tuzları hem suda hem de etanolde çok çözünür.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum bikromat</span>

Sodyum bikromat Na2Cr2O7 formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Ancak, genellikle tuz dihidrat Na2Cr2O7•2H2O olarak kullanılır. Neredeyse tüm krom cevheri, sodyum bikromata dönüştürülerek işlenir ve neredeyse krom bazlı bütün bileşikler ve maddeler bu tuzdan hazırlanır. Reaktivite ve görünüm açısından, sodyum bikromat ve potasyum bikromat çok benzerdir. Bununla birlikte sodyum tuzu, suda potasyum tuzundan yaklaşık yirmi kat daha fazla çözünür(0 °C’de 49 g/L) ve eşdeğer ağırlığı da daha düşüktür ki bu da genellikle istenen bir durumdur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.