İçeriğe atla

Sodyum nitrit

Sodyum Nitrit
Sodyum nitrit örneği
Nitrit anyonu (boşluk doldurma modeli)
Nitrit anyonu (boşluk doldurma modeli)
Sodyum katyonu
Sodyum katyonu
Tanımlayıcılar
CAS numarası
3D model (JSmol)
ChEBI
ChEMBL
ChemSpider
ECHA InfoCard100.028.687 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
EC Numarası
  • 231-555-9
E numaralarıE250 (koruyucular)
RTECS numarası
  • RA1225000
UNII
UN numarası1500
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
  • InChI=1S/HNO2.Na/c2-1-3;/h(H,2,3);/q;+1/p-1 
    Key: LPXPTNMVRIOKMN-UHFFFAOYSA-M 
  • InChI=1/HNO2.Na/c2-1-3;/h(H,2,3);/q;+1/p-1
    Key: LPXPTNMVRIOKMN-REWHXWOFAO
  • N(=O)[O-].[Na+]
Özellikler
Molekül formülüNaNO2
Molekül kütlesi68.9953 g/mol
Görünüm beyaz veya hafif sarımtırak katı
Yoğunluk2.168 g/cm3
Erime noktası271°C (320 °C'de bozunur)
Çözünürlük (su içinde) 71.4 g/100 mL (0 °C)
84.8 g/100 mL (25 °C)
160 g/100 mL (100 °C)
Çözünürlükmetanol içinde çözünür (4.4 g/100 mL)
etanol
dietil eter (0.3 g / 100 mL) içinde az çözünür
amonyak içinde çok çözünür
Asitlik (pKa) ~9
−14.5·10−6 cm3/mol
Kırınım dizimi (nD) 1.65
Yapı
Trigonal
Termokimya
Standart molar entropi (S298)
106 J/mol K
Standart formasyon entalpisi fH298)
−359 kJ/mol[1]
Gibbs serbest enerjisi fG)
−295 kJ/mol
Tehlikeler
GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar GHS03: Oksitleyici GHS06: Zehirli GHS09: Çevreye zararlı
İşaret sözcüğü Tehlike
R-ibareleriR8, R25, R50
G-ibareleriS1/2, S45, S61
Tehlike ifadeleri H272, H301, H319, H400
Önlem ifadeleri P220, P273, P301+P310, P305+P351+P338
NFPA 704
(yangın karosu)
Kendiliğinden tutuşma
sıcaklığı
489°C
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
LD50 (medyan doz)
180 mg/kg (sıçan, oral)
Güvenlik bilgi formu (SDS) External MSDS
Benzeyen bileşikler
Diğer anyonlar
Sodyum nitrat
Diğer katyonlar
Potasyum nitrit
Amonyum nitrit
Lityum nitrit
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).

Sodyum nitrit, kimyasal formülü NaNO2 olan bir inorganik bileşiktir. Suda çok çözünür ve higroskopik olan, beyaz ila biraz sarımsı kristalin tozdur. Farmasötik maddeler, boyalar ve zirai ilaçlar gibi çeşitli organik bileşiklerin yararlı bir öncüsüdür, ancak en çok botulizmi önlemek için gıda katkı maddesi olarak kullanılmasından bilinir.

Temel sağlık sisteminde gerekli olan en önemli ilaçlar olan Dünya Sağlık Örgütü Temel İlaç Listesinde yer almaktadır.[2]

Kaynakça

  1. ^ Zumdahl, Steven S. (2009). Chemical Principles (6. bas.). Houghton Mifflin Company. s. A23. ISBN 0-618-94690-X. 
  2. ^ "WHO Model List of EssentialMedicines" (PDF). World Health Organization. Nisan 2015. Erişim tarihi: 25 Eylül 2016. 

Daha fazla bilgi için

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Siyanür</span> hidrosiyanik asidin tuzu veya esteri olan çok güçlü bir zehir

Siyanür, bir karbon ve ona üçlü bağ ile bağlanmış bir azot içeren C≡N grubuna sahip kimyasal bileşiklere verilen addır. Bu grup aynı zamanda siyano grubu olarak da bilinir. Organik ve inorganik çeşitleri bulunan siyanürler özellikle endüstride kullanılmaları için üretilmektedir. İnorganik siyanüre örnek olarak çok zehirli potasyum siyanür, organik siyanüre örnek olarak da düşük toksisiteli asetonitril verilebilir. Her siyanür yüksek oranda zehirli değildir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum</span> atom numarası 11 olan kimyasal element

Sodyum, periyodik cetvelde Na simgesi ile gösterilen ve atom numarası 11 olan element. Sodyum yumuşak ve kaygan bir metal olup alkali metaller grubuna aittir. Doğal bileşiklerin içinde bol miktarda bulunur. Yüksek oranda reaktiftir, sarı bir alevle yanar, su ile şiddetli reaksiyon verir ve havada hızla oksitlenir. Dolayısıyla, vazelin, gazyağı gibi hava ve su ile temasını kesecek bir ortamda saklanması gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Antimon</span> sembolü Sb ve atom numarası 51 olan kimyasal element

Antimon, sembolü Sb (Latince: stibiumʼdan) ve atom numarası 51 olan kimyasal elementtir. Parlak gri bir metaloid, doğada esas olarak bir kükürt minerali olan stibnit (Sb2S3) olarak bulunur. Antimon bileşikleri eski zamanlardan beri bilinmektedir ve genellikle ilaç ve kozmetik olarak kullanılmak üzere toz haline getirilmiştir. Metalik antimon da biliniyordu, ancak keşfinde yanlış olarak kurşun olarak tanımlandı. Batıda metalin bilinen en eski açıklaması 1540 yılında Vannoccio Biringuccio tarafından yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Organik kimya</span> karbon temelli bileşiklerin yapılarını, özelliklerini, tepkimelerini ve sentez yollarını inceleyen kimya dalı

Organik kimya, organik bileşiklerin ve organik maddelerin yani karbon atomlarını içeren çeşitli formlardaki maddelerin yapısını, özelliklerini ve reaksiyonların bilimsel çalışmasını içeren, kimyanın bir alt dalıdır. Yapının incelenmesi yapısal formüllerini belirler. Özelliklerin incelenmesi, fiziksel ve kimyasal özellikleri ve davranışlarını anlamak için kimyasal reaktivitenin değerlendirilmesidir. Organik reaksiyonların incelenmesi doğal ürünlerin, ilaçların ve polimerlerin kimyasal sentezini ve bireysel organik moleküllerin laboratuvarda ve teorik çalışma yoluyla incelenmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bileşik</span> Kimyasal olarak bağlanmış birden fazla elementten oluşan madde

Kimyasal bileşik, kimyasal bağlarla bir arada tutulan birden fazla kimyasal elementin atomlarını içeren birçok özdeş molekülden oluşan kimyasal maddedir. Dolayısıyla tek bir elementin atomlarından oluşan bir molekül bileşik değildir. Bir bileşik, diğer maddelerle etkileşimi içerebilen kimyasal reaksiyonla farklı bir maddeye dönüştürülebilir. Bu süreçte atomlar arasındaki bağlar kırılabilir ve/veya yeni bağlar oluşabilir.

<span class="mw-page-title-main">Alkaloid</span>

Alkaloidler, yapılarında en az bir azot atomu içeren, doğal olarak meydana gelen ve bazik özellikteki bir organik kimyasal bileşikler sınıfıdır. Ancak bu sınıf içerisinde nötr ve hatta zayıf asidik özellikler gösteren bileşikler de yer almaktadır. Benzer yapıdaki bazı sentetik bileşikler de alkaloid olarak adlandırılabilir. Karbon, hidrojen ve azota ek olarak alkaloidler oksijen ve kükürt de ihtiva edebilirler. Daha nadir olmakla birlikte yapısında fosfor, klor ve brom taşıyanlarına da rastlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum hipoklorit</span>

Sodyum hipoklorit, (NaClO) bir tür tuzdur. Günlük hayatta beyazlatıcı çamaşır sularında kullanılmaktadır. Oda koşullarındaki klor ile sabunlardaki sodyum hidroksit tepkimeye sokularak üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum bikarbonat</span> kimyasal bileşik

Sodyum bikarbonat ya da soda kimyasal formülü NaHCO3 olan bir kimyasal bileşiktir. Kabartma tozu olarak da bilinir. Sodyum tuzlarından birisidir. Antiasit özelliği vardır. Kabartma tozu olarak da kullanılır. Suda çözünür. Beyaz katı kristal tozdur. Sodyum karbonat'ı andıran hafif alkali tadı vardır. Salin solüsyonu bileşiminde de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Potasyum klorat</span> kimyasal bileşik

Potasyum klorat formülü KClO3 olan bir kimyasal bileşiktir. Klorik asitin potasyum tuzu olan bu bileşik diğer kloratlar gibi kuvvetli bir oksitleyicidir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum klorat</span>

Sodyum klorat NaClO3 kimyasal formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Suda kolayca çözünür, beyaz kristal bir tozdur. Higroskopiktir. Sodyum klorat 300 °C’nin üzerinde ayrışarak oksijen ve sodyum klorür ortaya çıkar. Özellikle, çok parlak kâğıt imal etmek için ağartma hamurundaki uygulamalara yönelik olarak yılda birkaç yüz milyon ton üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum nitrat</span> Kimyasal Bileşik

Sodyum nitrat formülü NaNO3 olan kimyasal bileşiktir. Güherçile'den ayırmak için Şili güherçilesi (bu ülkede büyük miktarda yığınlar halinde bulunması nedeniyle bu ad verilmiştir) adı da verilen bu beyaz renkli kristal tuz, potasyum nitrata oranla suda çok fazla çözünmektedir. Havadan nem çeker.

Organofosfor bileşikleri, karbon-fosfor bağı ihtiva eden çözülebilir organik bileşiklerdir. Doğal çevrede uzun süre kalan ve temel olarak haşere kontrolü için kullanılan klorlanmış hidrokarbonlara alternatif olarak kullanılırlar. Organofosfor kimyası organofosforlu bileşiklerin özelliklerini ve reaktivitelerini inceleyen bilim dalıdır. Fosfor; azot ile birlikte periyodik tabloda 5. grupta yer aldığından dolayı fosfor bileşikleri ve azot bileşikleri çok benzer özelliklere sahiptirler.

<span class="mw-page-title-main">Potasyum iyodür</span> kimyasal bileşik

Potasyum iyodür kimyasal formülü KI olan inorganik bir bileşiktir. Bu beyaz tuz ticari olarak önemli bir iyot bileşiğidir. Sodyum iyodürden daha az higroskopik olmasından dolayı kullanımı daha kolaydır. Potasyum iyodür doğal olarak kelp içerisinde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Biyokimya mühendisliği</span>

Biyokimya mühendisliği, biyolojik ve biyokimyasal olaylara dayalı süreç ve ürünleri tasarlamak, geliştirmek veya kullanmak için mühendislik ilkelerinin benimsenerek uygulanmasıdır. Biyoproses mühendisliği olarak da bilinen ve biyolojik olayları kimyasal prensiplerle araştıran, analiz eden bir mühendislik dalıdır. Canlı bir organizmada meydana gelen kimyasal olayların incelenmesi ile başlayan biyokimya araştırmaları günümüzde başta tıp olmak üzere tarım, beslenme ve ilaç endüstrisinde de uygulama alanı bulan bir bilim dalı haline gelmiştir. Biyoloji ve kimya temel bilimlerinin bir çalışma alanı olan biyokimya, temel mühendislik prensipleriyle birçok çalışmanın gelişmesine öncülük etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum kromat</span>

Sodyum kromat Na2CrO4 formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Tetra-, hekza- ve dekahidratlar oluşturabilen sarı higroskopik bir katı olarak bulunur. Cevherlerinden krom özütlemesinde bir ara maddedir.

Metal zehirlenmesi veya metal toksisitesi; belirli metallerin belirli biçim ve dozlarda yaşam üzerindeki zehirleyici etkisidir. Birtakım metaller, zehirli çözünür bileşikler oluşturduklarında zehirlidir. Birtakım metallerin biyolojik bir rolü yoktur, başka bir deyişle yaşam için zorunlu (esansiyel) minerallerden değildir veya belirli bir türevdeyken zehirlidir. Söz konusu metalin kurşun olması durumunda, kurşunun ölçülebilir herhangi bir miktarının sağlık üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Metal zehirlenmesinin genellikle ağır metaller ile anlamdaş olduğu düşünülür, ancak berilyum ve lityum gibi daha hafif metaller de belirli durumlarda zehirli olabilir. Bütün ağır metaller özellikle zehirli değildir ve demir gibi bazı metaller canlıda çok önemli bir yer tutar. Metal zehirlenmesinin tanımı, anormal derecede yüksek dozlarda zehirli etki gösteren eser elementleri de kapsayabilir. Metal zehirlenmesinin tedavisi için şelasyon tedavisi bir seçenek olabilir; bu yöntem, metalleri vücuttan uzaklaştırmak için şelasyon ajanlarının uygulanmasını içine alan bir tekniktir.

<span class="mw-page-title-main">DSÖ'nün Temel İlaçlar Listesi</span> sağlık sistemindeki en önemli ihtiyaçları karşılamak için en etkili ve güvenli olduğu düşünülen ilaçları içeren, Dünya Sağlık Örgütü tarafından yayınlanan belge; (2022) itibariyle 581 ilaç içerir. (liste üzerinde çalışma dev

Dünya Sağlık Örgütü tarafından yayınlanan WHO Temel İlaçlar Model Listesi herhangi bir sağlık sistemindeki en önemli ihtiyaçları karşılamak için en etkili ve güvenli olduğu düşünülen ilaçları içerir. Liste, aynı zamanda ülkeler tarafından kendi yerel temel ilaç listelerini geliştirmeye yardımcı olmak için de kullanılır. 155'ten fazla ülke, Dünya Sağlık Örgütü'nün model listesine dayalı olarak temel ilaçlara ait ulusal listelerini oluşturmuştur. Buna hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Nitrofurazon</span>

Nitrofurazon, nitrofuran sınıfına ait bir antimikrobiyal organik bileşiktir. En yaygın olarak topikal bir antibiyotik merhem olarak kullanılır. Gram pozitif bakterilere, gram negatif bakterilere karşı etkilidir ve tripanozomiyaz tedavisinde kullanılabilir. Daha güvenli ve daha etkili ürünler ortaya çıktıkça tıpta kullanımı azalmıştır. Nitrofurazon, California Prop 65 altında listelenmiştir ve hayvan çalışmaları sırasında mutajenik ve kanserojen olduğuna dair açık kanıtlar göstermiştir ve ABD'de insan kullanımı için durdurulmuştur. Madde soluk sarı ve kristaldir. Bir zamanlar çiftlik hayvanları için antibiyotik olarak yaygın olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nitrit</span>

Nitrit iyonu kimyasal formül NO'ya sahiptir.

Deri emilimi, maddelerin deri yoluyla vücuda girebildiği bir yoldur. Soluma, yutma ve enjeksiyon ile birlikte, deriden emilim yolu, ilaç uygulamalarında kullanılabildiği gibi bu yolla zehirli (toksik) maddelere de maruz kalınabilir. Maddelerin deri yoluyla emilimini etkileyen en önemli etmenler, madde konsantrasyonu, temas süresi, ilacın çözünürlüğü ve cildin veya vücudun maruz kalan bölümünün fiziksel durumu olarak bildirilmiştir.