İçeriğe atla

Sodyum hidroksit

Sodyum hidroksit
Birim hücre, sodyum hidroksitin boşluk doldurma modeli
Saat camında pellet formunda sodyum hidroksit örneği
Adlandırmalar
Sodyum hidroksit[1]
Sodyum oksidanid[2]
Kostik soda
Kostik[3][4]
Beyaz kostik
Sodyum hidrat[1]
Tanımlayıcılar
CAS numarası
3D model (JSmol)
ChEBI
ChemSpider
ECHA InfoCard100.013.805 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
EC Numarası
  • 215-185-5
E numaralarıE524 (asitliği düzenleyiciler, ...)
68430
KEGG
MeSHSodium+Hydroxide
RTECS numarası
  • WB4900000
UNII
UN numarası1824, 1823
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
  • InChI=1S/Na.H2O/h;1H2/q+1;/p-1 
    Key: HEMHJVSKTPXQMS-UHFFFAOYSA-M 
  • InChI=1/Na.H2O/h;1H2/q+1;/p-1
    Key: HEMHJVSKTPXQMS-REWHXWOFAM
  • [OH-].[Na+]
Özellikler
Molekül formülüNaOH
Molekül kütlesi39.9971 g mol−1
Görünüm Beyaz, mumsu, opak kristaller
Kokukokusuz
Yoğunluk2.13 g/cm3[5]
Erime noktası323 °C
Kaynama noktası1388 °C
Çözünürlük (su içinde) 418 g/L (0 °C)
1000 g/L (25 °C)[5]
3370 g/L (100 °C)
Çözünürlükgliserinde çözünür
amonyakta çok az çözünür
eterde çözünmez
propilen glikolde yavaş çözünür
Çözünürlük (metanol içinde) 238 g/L
Çözünürlük (etanol içinde) <<139 g/L
Buhar basıncı<2.4 kPa ( 20 °C)
Baziklik (pKb) -0.56 (NaOH(aq) = Na+ + OH)[6]
Yapı
Ortorombik, oS8=[7]
Termokimya
59.5 J/mol K
Standart molar entropi (S298)
64.4 J•mol−1•K−1
Standart formasyon entalpisi fH298)
−425.8 kJ•mol−1
Gibbs serbest enerjisi fG)
-379.7 kJ/mol
Tehlikeler
GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar GHS05: Aşındırıcı
İşaret sözcüğü Tehlike
Tehlike ifadeleri H290, H314
Önlem ifadeleri P280, P305+P351+P338, P310
NFPA 704
(yangın karosu)
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
LD50 (medyan doz)
40 mg/kg (fare, intraperitoneal)[9]
NIOSH ABD maruz kalma limitleri:
PEL (izin verilen) TWA 2 mg/m3[8]
Güvenlik bilgi formu (SDS) Dış SDS
Benzeyen bileşikler
Diğer anyonlar
Sodyum bisülfür
Sodyum hidrür
Diğer katyonlar
Sezyum hidroksit
Lityum hidroksit
Potasyum hidroksit

Rubidyum hidroksit

Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).

Kostik ve kostik soda () olarak da bilinen sodyum hidroksit (kostik soda veya sud kostik de denir),[3][4] NaOH formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Sodyum katyonları Na+ ve hidroksit anyonları OH- içeren beyaz renkli katı bir iyonik bileşiktir.

Sodyum hidroksit, 13.5 pH değeri ile bazik özelliklere sahiptir.[10] Suda kolaylıkla çözünür ve yumuşak kaygan ve sabun hissi veren bir çözelti oluşturur. İnsan dokusuna kaşındırıcı bir etkisi vardır, uzun süre deriyle teması kimyasal yanıklara sebep olur. Sodyum hidroksit, laboratuvarda CO2 gibi asidik gazları yakalamak için kullanılır. Endüstride birçok kimyasal maddenin yapımında, yapay ipek, sabun, kâğıt, boya, deterjan endüstrisinde ve petrol rafinerilerinde kullanılır. Ayrıca serigrafide pozitif20 ile beraber kullanılır. Su ile tepkimeye girdiğinde yaklaşık 5 dakika içinde sıcaklığı 50 Santigrat dereceye çıkar ve yaklaşık 15 dakika sıcak kalır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Sodium Hydroxide – Compound Summary". 1 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2012. 
  2. ^ "1310-73-2|Sodium hydroxide solution|Sigma Aldrich|sodium oxidanide" 27 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. chembase.cn.
  3. ^ a b "Material Safety Datasheet" (PDF). certified-lye.com. 28 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Haziran 2020. 
  4. ^ a b "Material Safety Datasheet 2" (PDF). hillbrothers.com. 3 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2012. 
  5. ^ a b Haynes, p. 4.90
  6. ^ "Sortierte Liste: pKb-Werte, nach Ordnungszahl sortiert. – Das Periodensystem online". 16 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2019. 
  7. ^ Jacobs, H.; Kockelkorn, J. and Tacke, Th. (1985). "Hydroxide des Natriums, Kaliums und Rubidiums: Einkristallzüchtung und röntgenographische Strukturbestimmung an der bei Raumtemperatur stabilen Modifikation". Z. Anorg. Allg. Chem. 531: 119-124. doi:10.1002/zaac.19855311217. 
  8. ^ NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0565". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH). 
  9. ^ Michael Chambers. 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20150402122423/http://chem.sis.nlm.nih.gov/chemidplus/rn/1310-73-2 arşivlendi. "ChemIDplus – 1310-73-2 – HEMHJVSKTPXQMS-UHFFFAOYSA-M – Sodium hydroxide [NF] – Similar structures search, synonyms, formulas, resource links, and other chemical information."]. nih.gov.
  10. ^ "Ceviz kaplamalarının renk ve yüzey pürüzlülüğü üzerine pH etkisinin araştırılması". 14 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sodyum</span> atom numarası 11 olan kimyasal element

Sodyum, periyodik cetvelde Na simgesi ile gösterilen ve atom numarası 11 olan element. Sodyum yumuşak ve kaygan bir metal olup alkali metaller grubuna aittir. Doğal bileşiklerin içinde bol miktarda bulunur. Yüksek oranda reaktiftir, sarı bir alevle yanar, su ile şiddetli reaksiyon verir ve havada hızla oksitlenir. Dolayısıyla, vazelin, gazyağı gibi hava ve su ile temasını kesecek bir ortamda saklanması gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum karbonat</span> inorganik bileşik

Sodyum karbonat, (çamaşır sodası, kristal soda ve soda külü olarak da bilinir) Na2CO3 formülüne sahip değişik hidratları olan bir inorganik bileşiktir. Bütün formları beyaz, suda çözünür tuzlardır. Tüm formları güçlü bir alkali tada sahiptir ve suda orta derecede alkali çözeltiler verir. Tarihsel olarak sodyum bakımından zengin göl sularından veya sodyum bakımından zengin topraklarda yetişen bitkilerin küllerinden çıkarıldı. Bu sodyum açısından zengin bitkilerin külleri, potas üretmek için kullanılan odun küllerinden belirgin şekilde farklı olduğundan, "soda külü" olarak anıldı. Günümüzde ise, Solvay işlemi ile sodyum klorür ve kireç taşından büyük miktarlarda üretilmektedir.

Baz, suda iyonlaştıklarında ortama OH (hidroksit) iyonu ve elektron çifti verebilen maddelerdir. Bazlar da, asitler gibi tehlikeli maddelerdir. Suda iyonlaştıklarında hidroksit (OH) iyonu derişimini arttıran maddelere baz denir. Bilinen en güçlü baz Sezyum hidroksittir (CsOH).

<span class="mw-page-title-main">Bileşik</span> Kimyasal olarak bağlanmış birden fazla elementten oluşan madde

Kimyasal bileşik, kimyasal bağlarla bir arada tutulan birden fazla kimyasal elementin atomlarını içeren birçok özdeş molekülden oluşan kimyasal maddedir. Dolayısıyla tek bir elementin atomlarından oluşan bir molekül bileşik değildir. Bir bileşik, diğer maddelerle etkileşimi içerebilen kimyasal reaksiyonla farklı bir maddeye dönüştürülebilir. Bu süreçte atomlar arasındaki bağlar kırılabilir ve/veya yeni bağlar oluşabilir.

<span class="mw-page-title-main">Potasyum hidroksit</span> kuvvetli baz

Potasyum hidroksit ya da potasyum hidrat bir kimyasal bileşik. Akkor derecede uçucu olan, 360 °C'de eriyen, suda ısı açığa çıkararak çözünen, beyaz renkte katı bir maddedir. Alkalik bir baz olan potasyum hidroksidin geniş bir kullanım alanı vardır. Endüstride arap sabunu üretiminde, pillerde elektrolit olarak ve gübre yapımında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kalsiyum hidroksit</span> Kimyasal bileşik

Kalsiyum hidroksit, sönmemiş kirece su ilave edilmesiyle elde edilen kimyasal bileşiktir. Kristal beyaz renkli toz halde bulunur. Suda çözündüğünde hamurumsu görüntü veren bir alkalidir. Geleneksel adı söndürülmüş kireç veya hidratik kireçtir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum hipoklorit</span>

Sodyum hipoklorit, (NaClO) bir tür tuzdur. Günlük hayatta beyazlatıcı çamaşır sularında kullanılmaktadır. Oda koşullarındaki klor ile sabunlardaki sodyum hidroksit tepkimeye sokularak üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum bikarbonat</span> kimyasal bileşik

Sodyum bikarbonat ya da soda kimyasal formülü NaHCO3 olan bir kimyasal bileşiktir. Kabartma tozu olarak da bilinir. Sodyum tuzlarından birisidir. Antiasit özelliği vardır. Kabartma tozu olarak da kullanılır. Suda çözünür. Beyaz katı kristal tozdur. Sodyum karbonat'ı andıran hafif alkali tadı vardır. Salin solüsyonu bileşiminde de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum klorat</span>

Sodyum klorat NaClO3 kimyasal formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Suda kolayca çözünür, beyaz kristal bir tozdur. Higroskopiktir. Sodyum klorat 300 °C’nin üzerinde ayrışarak oksijen ve sodyum klorür ortaya çıkar. Özellikle, çok parlak kâğıt imal etmek için ağartma hamurundaki uygulamalara yönelik olarak yılda birkaç yüz milyon ton üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum nitrat</span> Kimyasal Bileşik

Sodyum nitrat formülü NaNO3 olan kimyasal bileşiktir. Güherçile'den ayırmak için Şili güherçilesi (bu ülkede büyük miktarda yığınlar halinde bulunması nedeniyle bu ad verilmiştir) adı da verilen bu beyaz renkli kristal tuz, potasyum nitrata oranla suda çok fazla çözünmektedir. Havadan nem çeker.

Sodyum salisilat salisilik asitin sodyum tuzudur. Yüksek sıcaklık ve basınç altında sodyum fenolat ve karbon dioksit den elde edilebilir. Tarihsel olarak, metil salisilatın sodyum hidroksit fazlalığıyla tepkimeye sokulup geri akım altında ısıtılmasıyla sentez edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum iyodat</span>

Sodyum iyodat, (NaIO3) iyodik asitin sodyum tuzudur. Sodyum iyodat oksitleyici madde olduğundan, yanıcı maddeler ya da indirgeyici maddelerle temas ettiğinde alev almalarına sebep olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum silikat</span>

Sodyum silikat, genel formülü Na2(SiO2)nO ile gösterilen kimyasal bileşiklerin ortak adıdır. Bu serinin en iyi bilinen üyesi formülü Na2SiO3 olan sodyum metasilikat'tır. Ayrıca su camı veya sıvı cam olarak da bilinen bu malzemeler, sulu çözelti içinde veya bir katı içinde kullanılabilir. Saf bileşimler renksiz ya da beyaz renktedir ancak ticari örnekleri demir-ihtiva eden yabancı maddelerin varlığı nedeniyle, genellikle yeşilimsi veya mavidir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum azotür</span> kimyasal bileşik

Sodyum azotür, NaN3 formüllü inorganik bileşiktir. Bu renksiz tuz çoğu araba hava yastığı sisteminde kullanılan gaz oluşturucusudur. Diğer azotür bileşiklerinin hazırlanabilmesi için de kullanılır. İyonik bir maddede olan sodyum azotür, suda oldukça iyi çözünür ve güçlü bir toksiktir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum alüminat</span> kimyasal madde

Sodium alüminat önemli bir ticari inorganik kimyasaldır. Alüminyum hidroksitin üretiminde önemli ve kabul gören bir kaynaktır. Saf susuz sodyum alüminat beyaz kristal halde bulunmaktadır ve molekül formülü NaAlO2, NaAl(OH)4 (hidrat), Na2O·Al2O3 veya Na2Al2O4 olarak geçmektedir. Ticari sodyum alüminat toz halde veya sulandırılmış halde bulunabilir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum fenolat</span>

Sodyum fenolat (sodyum fenoksit) NaOC6H5 formülüne sahip bir organik bileşiktir. Beyaz kristalimsi bir katıdır. Aynı zamanda fenoksit olarak da bilinen fenolat anyonu, fenolün konjuge bazıdır. Aril eterler gibi diğer birçok organik bileşiğin öncül maddesi olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum klorür</span> NaCl formülüne sahip kimyasal bileşik

Sodyum klorür, yaygın olarak 'tuz' ismiyle bilinen kimyasal formülü NaCl; 1/1 oranında sodyum ve klorür iyonları olan iyonik bileşik. Molar kütleleri sırasıyla 22.99 ve 35.45 g/moldur. 100 g NaCl, 39.34 g Na ve 60.66 g Cl içerir. Sodyum klorür, deniz suyunun tuzluluğundan ve birçok çok hücreli organizmanın hücre dışı sıvısından en çok sorumlu olan tuzdur. Yenilebilir sofra tuzu biçiminde yaygın olarak bir çeşni ve gıda koruyucusu olarak kullanılır. Birçok endüstriyel proseste büyük miktarlarda sodyum klorür kullanılır ve daha ileri kimyasal sentezler için hammadde olarak kullanılan sodyum ve klor bileşiklerinin ana kaynağıdır. Sodyum klorürün ikinci bir ana uygulaması donma sıcaklığı altındaki havalarda yolların buzunun çözülmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Baryum klorür</span>

Baryum klorür, BaCl2 formüllü inorganik bir bileşik'tir. Bu bileşik baryum'un suda-çözünen en yaygın tuzlarından biridir. Diğer baryum tuzlarının çoğu gibi, baryum klorür beyaz toz halinde ve zehirlidir. Alevde sarı-yeşil renk verir. Ayrıca higroskopiktir, ilk önce dihidrat BaCl2(H2O)2' ye dönüşür.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum metabisülfit</span>

Sodyum metabisülfit veya sodyum pirosülfit (IUPAC), Na2S2O5 kimyasal formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Bazen disodyum metabisülfit olarak adlandırılır. Dezenfektan, antioksidan ve koruyucu kimyasal olarak kullanılır.

Kloropikrin, şu anda geniş spektrumlu bir antimikrobiyal, fungisit, herbisit, insektisit ve nematisit olarak kullanılan bir kimyasal bileşiktir. Birinci Dünya Savaşı'nda zehirli gaz olarak kullanılmıştır. Kimyasal yapı formülü Cl
3
CNO
2
'dir.