Avrupa Birliği'nin genişlemesi, Avrupa Birliği'nin yeni üye devletleri kabul etme sürecidir. Bu süreç ilke defa altı ülkenin Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu adı altında 1952'de başladı. Genişleme sürecinde AB, 2007'de Bulgaristan ve Romanya'nın da katılımı ile 27 ülkeye çıktı. 1 Temmuz 2013'te Hırvatistan birliğin 28. üyesi olmuştur. 2020'de Birleşik Krallık'ın birlikten ayrılmasıyla üye sayısı tekrar 27'ye düşmüştür.
Avrupa Konseyi, Avrupa çapında insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğünü savunmak amacıyla 1949'da kurulmuş hükûmetlerarası bir kuruluştur. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa Konseyi'ne bağlıdır. Avrupa Konseyi'ne Rusya, Belarus, Kosova, Kazakistan ve gözlemci Vatikan hariç tüm Avrupa ülkeleri üyedir.
Avrupa Çevre Ajansı, kısaca AÇA, çevre ile ilgili sağlıklı, bağımsız bilgiler vermekle görevli Avrupa Birliği kurumudur.
Avrupa Birliği (AB), yirmi yedi üye ülkeden oluşan ve toprakları büyük ölçüde Avrupa kıtasında bulunan siyasi ve ekonomik bir örgütlenmedir. 1993 yılında, Avrupa Birliği Antlaşması olarak da bilinen Maastricht Antlaşması'nın yürürlüğe girmesi sonucu, var olan Avrupa Ekonomik Topluluğu'na yeni görev ve sorumluluk alanları yüklenmesiyle kurulmuştur. 445 milyondan fazla nüfusuyla Avrupa Birliği, dünya ülkelerinin GSYİH'ye (nominal) göre sıralanışında nominal gayrisafi yurt içi hasılasının %30'luk bölümünü oluşturur.
Avrupa Birliği Müktesebatı, temel Avrupa Birliği anlaşmalarında ve diğer yardımcı hukuk kaynaklarında yer alan kural ve kurumlar bütününü ifade etmektedir.
Maastricht Antlaşması, 7 Şubat 1992'de imzalanan ve AET’nin AB olması yolundaki son adım olan ekonomik ve parasal birliği de gerçekleştirme istikametine girdiği antlaşmadır.
Türkiye, 14 Nisan 1987 tarihinde AB'nin öncülü olan Avrupa Ekonomik Topluluğuna (AET) tam üye olmak için yaptığı başvurunun ardından Avrupa Birliği'ne (AB) üye ülke olarak katılımını müzakere etmektedir.
Avrupa Birliği Rekabet Hukuku, Avrupa Birliği içerisinde kullanılan rekabet hukukudur. Toplumun çıkarlarına zarar verecek karteller ve tekellerin oluşumlarını engellemek için teşebbüslerin rekabete aykırı eylemlerini düzenleyerek Avrupa tek pazarı içerisindeki rekabetin sürdürülmesini ve piyasa ekonomisi mekanizmalarının daha sağlıklı işlemesini destekler.
Avrupa Birliği Bakanlar Konseyi, AB ülkelerinden birer bakanın katılmasıyla toplanır ve yasama, yönetme ve dış politika belirleme işlerini yapar. AB Komisyonu ve Konsey AB'nin yürütme organıdır. Komisyon tasarılarını yasalaştırır. Başkanlık üye ülkelerce 6 aylık dönemlerde üstlenilir. Kararlar basit, nitelikli ve oy birliği çoğunluklarıyla alınır. Ortak kararlar şu alanlarda uygulanmaktadır:
Avrupa ekonomisi, 50 farklı ülkede 740 milyondan fazla kişi kapsayan bir ekonomik alanı tanımlamaktadır. Avrupa Birliği'nin oluşumu ve 1999 yılında, ortak bir para biriminin kullanıma girmesi - euro, katılımcı Avrupa ülkelerini ortak bir para birimi aracılığıyla ekonomik olarak yaklaştırır - daha güçlü bir Avrupa nakit para akışına yol açmıştır. Avrupa'daki zenginlik farkı, eski Soğuk Savaş dönemi bölünmesinde kabaca görülebilirdi; bazı ülkeler bu bölünmeyi ihlâl eder. Çoğu Avrupa ülkesi kişi başına düşen GSYİH'da dünya ortalamasından daha yüksek ve çok gelişmiş olsa da, bazı Avrupa ekonomileri, İnsani Gelişme Endeksinde dünya ortalamasının üzerindeki konumlarına rağmen, daha yoksul durumdadır.
Avrupa Birliği Adalet Divanı ya da kısaca Avrupa Adalet Divanı, AAD Avrupa Birliği (AB) bünyesi içinde yer alan en yüksek mahkemedir. Avrupa Birliği üyesi ülkeleri arasında, Avrupa Birliği hukukunu ilgilendiren konularda son sözü söyleyen kurumdur. Avrupa Adalet Divanı 27 yargıç ve 11 hukuk sözcüsünden oluşmaktadır.
Topluluk tüzükleri, Avrupa Birliği hukukunda yasama biriminin bir parçasıdır. Bu tüzüğün tüm hükümleri, üye ülkelerde eşzamanlı olarak, koşulsuz bir biçimde yasa hâline gelerek yürürlüğe girer. Portekiz Antlaşması'yla oluşturulması önerilen Avrupa Birliği Anayasası, topluluk tüzüklerinden "Avrupa Yasalar" adıyla söz etmişse de, bugüne dek bu öneri kabul görmemiştir.
REACH, Avrupa Birliği'nin yeni kimyasallar politikası. Avrupa Birliği'nde kimyasallara ilişkin mevcut birçok mevzuatı tek bir çatı altında toplayan bir AB tüzüğüdür. REACH, Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması anlamına gelen Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals ifadesinin harflerinden oluşturulmuş bir kısaltma olup sözcük anlamı ulaşmak, varmak olan İngilizce bir kelimedir.
Avrupa Birliği hukuku, üye ülkelerin ulusal hukuklarının yanı sıra tek yargısal sistemdir. Avrupa Birliği yasaları pek çok alanda, özellikle de Avrupa ortak pazarında üye ülkelerin hukuk kurallarını geçersiz kılar. Avrupa Birliği'nin antlaşmalar aracılığıyla yayınladığı yasalar doğrudan etki kuralıyla tüm üye ülkelerin iç hukuklarına girer ve tüm ülkeler için bağlayıcıdır. Avrupa Birliği'ne katılabilmek için birlik yasalarına koşulsuz tabi olunmasının kabul edilmesi gerekmektedir.
İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (Türkçe: İBBS), Avrupa'da 1970'lerde başlayan bir sistem. Nüfus ile ilgili her türlü yerel verileri toplayıp istatistiki neticeler üretmek isteyen bu proje 2003'te yasal ve hukuksal alanda kuvvet kazanarak uygulamaya konuldu. İngilizcede "Nomenclature of Territorial Units for Statistics", yani kısaltması NTUS olan isimlendirme, Avrupa'da Fransızca kısaltmasıyla kökleşmiştir. Kısacası "Nomenclature d'Unités Territoriales Statistiques" ya da NUTS olarak bilinen kısaltma standart haline getirilmiş olan bir jeokod sistemidir. Bu sistem istatistiki veriler toplamak için ülkelerin idari bölgelerini referans gösterebilmek amaçlı kullanılmaktadır. Bu stadardizasyon Avrupa Birliği tarafından 2006-2010 yıllarında daha da geliştirilmiştir.
Dublin Tüzüğü, Avrupa Birliği içinde, Cenevre Sözleşmesi ve AB Yeterlilik Direktifi kapsamında uluslararası koruma arayan kişiler tarafından ileri sürülen bir sığınma başvurusunun incelenmesinden hangi AB Üye Devletinin sorumlu olduğunu belirleyen bir Avrupa Birliği (AB) yasasıdır. AB'ye izinsiz girişler için Avrupa çapında bir parmak izi veri tabanı oluşturan Dublin Tüzüğü ve EURODAC Tüzüğünden oluşan Dublin Sisteminin temel taşıdır. Dublin Tüzüğü, "[bir sığınma talebinden] sorumlu Üye Devleti hızlı bir şekilde belirlemeyi" amaçlar ve ilgili sığınmacının o Üye Devlete transferini sağlar.
Avrupa Birliği-Türkiye Gümrük Birliği, 6 Mart 1995 tarihinde Ankara Anlaşması ile kurulan AT-Türkiye Ortaklık Konseyi'nin uygulama kararı almasıyla 31 Aralık 1995 tarihinde yürürlüğe giren gümrük birliğidir. Ticari ürünler, her iki taraf arasında herhangi bir gümrük kısıtlaması olmaksızın satılabilir. Gümrük Birliği temel ekonomik alanlarda, ikili ticaret imtiyazları uygular, hizmet veya kamu ihalelerini kapsamaz.
Avrupa Kooperatif Ortaklığı, Societas Europaea ile ilişkili olan, 2006 yılında oluşturulan kooperatif nitelikteki şirket türüdür. Avrupa Kooperatif Ortaklığı, Avrupa Topluluğu da dahil olmak üzere Avrupa Ekonomik Alanı'nda yer alan ülkelerde kurulabilir veya faaliyet gösterebilir. Söz konusu şirket türünün oluşturulmasındaki amaç, Kooperatiflerin faaliyet gösterdikleri her Üye Ülke'de yavru şirket kurma zorunluluklarını ortadan kaldırmak ve şirket merkezi ile yönetim merkezini Üye ülkeler arasında taşımaya imkân tanırken yeniden tescile veya tasfiyeye neden olmamak, şirketin tüzel kişiliğini korumaktır. Nerede kurulursa kurulsun SCE'ler, Avrupa Ekonomik Topluluğu'nun tümünü kapsayan kurallar ve prensiplerle düzenlenmektedirler.
Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR), Avrupa Birliği hukukunda, tüm Avrupa Birliği ve Avrupa Ekonomik Alanı içerisinde yer alan bireyler için veri koruma ve gizliliğine ilişkin bir tüzüktür. GDPR öncelikle bireylere kendi kişisel bilgilerini kontrol altına almalarını ve AB içerisindeki şirketlerin bu tüzükle uyumlu hale getirilmesini amaçlamaktadır.
Avrupa Birliği-Türkiye ilişkileri, Avrupa Birliği kurulduktan bir yıl sonra, 1959'da Türkiye'nin başvurusu ile başlamıştır. Bu başvuru, Demokrat Parti lideri Adnan Menderes tarafından yapılmıştır.
Avrupa Birliği konuları
