Çöl, Yerküre'de yer alan ana biyom tiplerinden birisidir. Çöl, yıllık 250 mm'den az yağış alan bölgeler için kullanılan bir terimdir.
Rüzgâr ya da yel, hava veya diğer gazların gezegen yüzeyine göre doğal hareketidir. Rüzgârlar, onlarca dakika süren fırtına’lardan, kara yüzeylerinin ısınmasıyla oluşan ve birkaç saat süren yerel meltemlere, Dünyanın iklim bölgeleri arasındaki güneş enerjisinin soğurulma farkından kaynaklanan küresel rüzgârlara kadar çeşitli ölçeklerde oluşur. Büyük ölçekli atmosferik dolaşımın iki ana nedeni, ekvator ve kutuplar arasındaki farklı ısınma ve dünyanın dönüşüdür. Tropik ve subtropik bölgelerde, arazi ve yüksek platolar üzerindeki alçak ısıl dolaşımlar muson sirkülasyonlarını yönlendirir. Kıyı bölgelerinde deniz meltemi/kara meltemi döngüsü yerel rüzgârları belirler. Değişken arazi yapılı bölgelerde dağ ve vadi meltemleri hakimdir.
Siklon (Cyclone), atmosferde bir alçak basınç alanı çevresinde hızla dönen rüzgârların oluşturduğu şiddetli fırtınadır. Siklonlar güney yarımkürede saat yönünde, kuzey yarımkürede aksi istikamette dönerler.
1013 milibardan (mb) düşük olan basınçlara alçak basınç (siklon) yüksek olanlara ise yüksek basınç (antisiklon) denir.
- Alçak basınç alanlarında hava genellikle kapalıdır ve yağış oluşma ihtimali fazladır.
- Alçak Basınç alanlarında hava genellikle yükselici bir hareket gösterir.
- Alçak basınç alanlarında hava çevreden merkeze doğru hareket eder. Bu durum yüksek basınç alanlarında tam tersidir.
- Dünyanın günlük hareketine bağlı olarak 60 Kuzey ve Güney enlemlerinde Dinamik Alçak Basınç alanları oluşur.
- 90 derece Termik Yüksek Basınç alanlarından 60 derece Alçak basınç alanlarına doğru esen rüzgarlara Kutup Rüzgarları denir.
- 30 derece Dinamik Yüksek Basınç alanlarından 60 derece Dinamik Yüksek basınç alanlarına doğru esen rüzgarlara da Batı Rüzgarları denir.
- Ekvator ise sıcaklığa bağlı olarak yıl boyunca Termik Alçak Basınç alanıdır.
Kasırga ya da tropikal siklon, büyük çaplı ve çok şiddetli, Beaufort ölçeğine göre saatte 118 km'den fazla hızla ve dönerek esen tropik rüzgârdır.
Çöl iklimi veya kurak iklim, bitki örtüsü çalı ve kurakçıl otlar olan, çok az yağış alan ve kutup iklimi olarak sınıflandırılacak kriterleri karşılamayan bir iklimdir.
Batı rüzgârları, 30° güney ve 30° kuzey paralellerinde bulunan dinamik yüksek basınç alanlarından, 60° kuzey ve 60° güney paralellerindeki dinamik alçak basınç alanlarına doğru esen rüzgârlardır.
Antisiklon, yukarıdan bakıldığında Kuzey Yarımküre'de saat yönünde ve Güney Yarımküre'de saat yönünün tersinde, yüksek atmosfer basıncının merkezi bir bölgesi etrafında rüzgârların büyük ölçekli sirkülasyonu olarak tanımlanan bir hava olayıdır. Gökyüzünün açılmasına ek olarak daha serin ve kuru bir hava durumu, yüzey temelli antisiklonların etkileri arasındadır. Sis, yüksek basınç bölgelerinde gece boyunca da oluşabilir.
Fırtına dalgası, deniz yüzeyinin fırtına veya kasırga gibi bir alçak basınç sistemi nedeniyle kabarması. Fırtına dalgaları, başlıca rüzgârın deniz yüzeyini itmesi sonucu dalgaların deniz seviyesi üzerinde yuğulmasıyla oluşur. Bizzat alçak basınç ve suyun derinliği de fırtına dalgalarının oluşmasında etkilidir.
Estonya ılıman iklim kuşağının kuzey kesiminde ve deniz ile karasal iklim arasındaki bir geçiş bölgesinde yer almaktadır. Çünkü Estonya sürekli Kuzey Atlantik Okyanusu'nun ısıl içeriği etkisinde denizel hava ile ısıtılır, kuzey enlemde yer almasına karşın ılıman bir iklime sahiptir. Baltık Denizi kıyı ve iç kesimlerinde iklim arasında farklara sahiptir. Estonya neredeyse eşit uzunlukta dört mevsimi yaşar. Ortalama sıcaklıklar Baltık adalarında 16.3 °C (61.3 °F) civarında, denizden uzak yerlerde Temmuz ayında 18.1 °C (64.6 °F), Baltık adalarında -3.5 °C'de (25.7 °F) sıcak aylar değişir ve denizden uzak yerlerde Şubat ayı 7.6 °C (18.3 °F) ile en soğuk ay olarak ölçülür.
Azorlar subtropikal fırtınası, 2005 Atlantik kasırga mevsiminde, adlandırılacak güce ulaşmış 19. fırtınadır. Ulusal Kasırga Merkezi tarafından subtropikal bir alçak basınç etkinliği olarak değerlendirilen fırtınaya, resmî bir ad konulmamıştır. 4 Ekim tarihinde Atlas Okyanusu'nun doğusundaki bir alçak basınç noktasının subtropikal özellikler sergilemesiyle başlayan fırtına, aynı gün içinde Azorlar üzerinden geçmiş ve ertesi gün ekstratropikal duruma gelmiştir. Herhangi bir maddi hasar ya da can kaybına neden olmayan fırtına, bir soğuk hava kütlesi tarafından yutulmuş; daha sonra İber Yarımadası'nı etkileyen Vince Kasırgası'na dönüşmüştür.
Kasırga ve subtropikal siklonların adlandırması farklı uyarı merkezleri tarafından, hava hareketlerinin gelişimi ve izlenmesini kolaylaştırmak amacıyla yapılmaktadır. Adlar seçilirken aynı kasırga havzasında oluşan fırtınaların ayırt edilmesine önem verilmektedir. Sürekli rüzgâr hızı 33 knot ve üzerinde olan hava hareketleri genellikle ilgili havza için hazırlanmış listedeki adla anılır. Adlandırma kuralları Batı Pasifik'teki tropikal stresler için de geçerliyken güney yarımkürede bir fırtınanın ayrı bir ada sahip olması için hava hareketinin merkez çevresinde sürekli rüzgârlar oluşturması gerekmektedir.
Subtropikal siklon, kasırga ve ekstratropikal siklon özelliklerini bir arada bulunduran hava sistemi. İlk kez Ulusal Kasırga Merkezi tarafından 1972'de gözlenmiştir. Kuzey Atlantik, Hint Okyanusu ve Güney Atlantik havzalarında meydana gelen subtropikal siklonlar resmî olarak adlandırılmaktadır.
Ekstratropikal siklon, Dünya'nın havasının büyük bölümünü yüksek basınç alanlarıyla birlikte taşıyan alçak basınç alanlarına verilen addır. Bulutluluk ve hafif yağışın yanı sıra gök gürültülü fırtına, kar fırtınası ve hortum gibi hava olaylarına neden olabilmektedir. Dünya'nın orta enlemlerinde görülen ekstratropikal siklonlar kasırgaların tersine hızlı sıcaklık değişimleri göstermekte ve hareket merkezinde hava kütleleri oluşturmaktadır.
Soğuk hava kütlesi bir alçak basınç alanının trofunda yer alan, tabandaki sıcak havanın yerine soğuk hava taşıyan katmana verilen addır. Ekstratropikal siklonların doğuşu sırasında, hava hareketinin yatay taşınımı sonucu oluşmaktadır. Kütlenin tamamı için sıcaklık değişimi 30 °C (54 °F) ve üzerinde gerçekleşebilmekte; yüksek kararsızlığın mevcut olması durumunda yağış gözlenebilmektedir. Soğuk hava kütleleri ilkbahar ve sonbaharda etkili olmaktadır.
Vince Kasırgası, 8 Ekim 2005'te Atlas Okyanusu'nun kuzeydoğusunda meydana gelen kasırgadır. 2005 Atlantik kasırga mevsiminin bir parçası olup tropikal siklonlar için çok soğuk olduğu düşünülen sularda ortaya çıkmıştır. Kasırga, çok aktif geçen bu kasırga mevsiminde gerçekleşen 20. adlandırılmış hava olayı ve 12. kasırgadır.
Azerbaycan iklimi, çok çeşitlidir. Azerbaycan'da mevcut 11 iklim bölgesinden dokuzu mevcuttur.
Irene Kasırgası, 2005 Atlantik kasırga mevsiminin adlandırılacak güce ulaşmış 9. kasırgasıdır. 4 Ağustos'ta Yeşil Burun Adaları yakınlarında oluşan siklon, Atlas Okyanusu'nu geçti ve Newfoundland'ın güneydoğusundayken ekstratropikal siklon tarafından emilmeden önce Bermuda çevresinde kuzeye döndü. 10 Ağustos'ta neredeyse dağılma safhasına geçse de, 16 Ağustos'ta etkisinin zirvesine ulaşarak Kategori 2 kasırgası olarak sınıflandırıldı. 2005 mevsiminin en uzun siklonu olan Irene, tropikal bir sistem olarak 14 gün boyunca etkisini sürdürdü.
Karayla temas, su üzerinden karaya geçen bir fırtınanın olayıdır. Daha geniş anlamda ve insan seyahatiyle bağlantılı olarak, denizde veya havada bir yolculuğun sonunda veya oraya varma gerçeğiyle ulaşılan ya da görülen ilk kara anlamına gelir.
Orta enlemler Dünya üzerinde Yengeç Dönencesi ile Kuzey Kutup Dairesi (66°33'39") arasında yer alan uzamsal bir bölgedir. Oğlak Dönencesi'nden (-23°26'22") Antarktika Çemberine (-66°33'39") kadar da gider. Bunlar, iki tropik ve kutup daireleri arasında yer alan Dünya'nın subtropikal ve ılıman bölgelerini içerir. Hava cepheleri ve tropikal olmayan siklonlar genellikle bu bölgede bulunur ve ayrıca oluşum alanlarından Ekvator'a daha yakın olan ara sıra tropikal siklonlar veya subtropikal siklonlar bulunur.
