İçeriğe atla

Smiljan

Koordinatlar: 44°34′K 15°19′D / 44.567°K 15.317°D / 44.567; 15.317
Smiljan
Köy
Smiljan'daki Nikola Tesla Anıt Kompleksi'nde Nikola Tesla'nın heykeli
Smiljan'daki Nikola Tesla Anıt Kompleksi'nde Nikola Tesla'nın heykeli
Hırvatistan üzerinde Smiljan
Smiljan
Smiljan
Smiljan'ın Hırvatistan'daki konumu
Koordinatlar: 44°34′K 15°19′D / 44.567°K 15.317°D / 44.567; 15.317
VilayetLika-Senj
ŞehirGospić
Nüfus
 (2011)[1]
 • Toplam418
Zaman dilimiUTC+01.00 (Orta Avrupa Saati)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (Orta Avrupa Yaz Saati)
Posta kodu
53211 Smiljan
Alan kodu+053

Smiljan, Hırvatistan'ın Batı Lika dağlık bölgesinde bir köydür. Gospić'in 6 km kuzeybatısında yer almakta ve Zagreb-Split otoyolundan on beş kilometre uzaklıktadır. Smiljan mucit, mühendis ve bilim insanı Nikola Tesla'nın doğum yeri olarak tanınmaktadır. Nüfusü 2011'de 418'di.[1]

Coğrafya

Smiljan yerleşimi Velebit-Lika ovasının orta kısmında, Krčmar tepesinin eteğindeki alanın batı kısmında yer almaktadır. On sekiz dağınık mezradan oluşur (Baćinac, Bogdanić, Čovini, Debelo Brdo, Dražica, Kolakovica, Kovačevići, Ljutača, Milkovića Varoš, Miljača, Miškulin Brdo, Podkrčmar, Rasovača, Rosulje, Smiljan, Smiljansko Polje, Vaganac).

Çevrede Bogdanić, Smiljan ve Krčmar kaleleri, tarih öncesi mezarlar, St. Anastasia, St. Mark ve St. Vitus kiliseleri bulunmaktadır. Köy adını Vekavac tepesinde bulunan Smiljan kalesinden almıştır.[2]

Tarih

Smiljan topraklarındaki en eski yerleşim izleri Orta ve Geç Tunç Çağı'na dayanmaktadır.[] Miljac tepesi bir zamanlar nekropol olarak yer almıştır ve köyde lapodian kültürünün çok sayıda kalıntısı bulunmuştur.[3]

Smiljan isminin kökeni tam olarak belli değildir. Genellikle Helichrysum bitkisinin adı olan smiljeden türetildiğine inanılmaktadır. Ancak Hırvat dilbilimci Petar Šimunović Smiljan isminin kökeninde bir lakap olduğuna inanıyordu. Başka bir hipotez miljaya odaklanır, Hırvatça mil anlamına gelir, böylece yakındaki bir tüccar yolu olan Miljača tepesi ile bir bağlantı olduğunu göstermektedir.[4]

Smiljan bölgesi 1527-1686 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu tarafından kontrol edilmiş; daha sonra bu bölgedeki Osmanlı hakimiyeti, Jerko Rukavina ve Dujam Kovačević tarafından sona erdirilmiştir. O zamana kadar Osmanlı ağaları, Rizvan ve Zenković'in Gospić yakınlarındaki Novi'den Smiljan, Bužim ve Trnovac'a kadar mülkleri vardı.[2]

Osmanlıların Lika'daki yenilgisinden sonra, Bunyevatsların çoğu 1683-87 yılları arasında Smiljan da dahil olmak üzere Lika'ya göç etti.[5][6] 1700'de kilise Osmanlı-Kutsal İttifak savaşları sırasında köye yerleşmiş 17 Sırp Ortodoks aileyi kaydetti.[7] Lika ve Krbava'daki köyler ve mezralar, etnisite ile uyumlu dini itiraflara göre ayrıldı; Smiljan'daki etnik Sırp Ortodokslar o sırada Selište, Ljutača ve Bogdanić mezralarında yaşıyordu.[8]

1708'de Katolik kilisesi Our Lady of Mount Carmel kurulmuştur. Immaculate Conception of the Virgin Mary isminde küçük bir şapel vardır. Sırp Ortodoks Kilisesi St. Peter ave Paul 1765 yılında inşa edilmiştir; şimdi Gospić'te bir cemaat dalıdır. Our Lady of Mount Carmel isimli kilisenin restarasyonuna 1860 yılında başlandı ve 1864'te bitirildi. 1830'da küçük bir okul kuruldu.[2]

Bilim insanı Nikola Tesla'nın doğduğu ev ve babasının bir rahip olarak hizmet ettiği Sırp Ortodoks kilisesi, 1941'de II. Dünya Savaşı sırasında faşist Ustaşa hareketi tarafından yıkıldı. Aynı dönemde, Ustaşa ayrıca Smiljan'da 5.000 mahkûmun olduğu bir toplama kampı kurdu. Bu kamp, Gospić kasabası etrafında bulunan geniş bir Ustaşa toplama kampları ağının bir parçasıydı.[9]

Demografi

Smiljan köyü (Brušane ve Oštarije ile birlikte) sadece 1713'te Croatian Military Frontier'e dahil edildi (Karlobag şehrinden ayrıldıktan sonra) ve daha sonra Lika ve Krbava'da yapılan 1712/14 nüfus sayımında kaydedildi. 1712/14 sayımında 1.405-1.536 kişi[10][11], 1.153-1.283 kişi arazi sahibi, 117 arazi sahibi olmayan kişi[12] ile birlikte kişi başına ortalama 1.33 acre arazi[13], 120–139 aile arazi sahibi olup, ortalama her ailede 9,6 kişi bulunmaktadır.[14] 103 Roma Katolik, 17 Sırp Ortodoks aile bulunmaktaydı.[15]

Lika ve Krbava'daki en kalabalık ailelerin (aslında kabile) bazıları Smiljan'daydı. Bunların sayıları ve aile reisleri şu şekildedir: Nikola Rukavina Bevandić (56 üye), Dujam Kovačević (50), Ivan Devčić (46), Mijat Lemajić (40), Juriša Pavičić (40), Milanko Pejnović (40), Petar Serdar (40), Ilija Brkljačić (30) ve Anton Tomljenović (30).

1746'da 2.149 kişi yaşamaktaydı[16], 2.144 kişi ve 290 aile arazi sahibi idi.[17]

1830'da 206 evde 1.880 kişi vardı ve bunların Bu kişilerin 1.401'i Roma Katolik, 479'u Ortodoks inancına sahipti. Bazı yerleşimler ayrıldıktan sonra, 1857'de 110 evdeki 1.132 kişinin 535'i Katolik 597'si Ortodoks inancına sahipti. İlerideki ayrılmalarla beraber Dr. Rudolf Horvat'ın aktardığı bilgilere göre 1910'da 50 kişilik mezra nüfusu ile birlikte tüm nüfus 2.286 kişiydi. Bunların 1.698'i Katolik ve 588'i Ortodoks inancına sahipti.[2]

Sayımlara göre nüfus sayısı[18]
1857186918801890190019101921193119481953196119711981199120012011
2.0902.3651.9731.2221.2831.1621.1271.068747818835761605555446418

Not: 1869 ve 1880'de Rastoka (Gospić) ve Smiljansko Polje köyleri için veriler yer alırken, 1857'de sadece Smiljansko Polje için veri bulunur.

Yakındaki Smiljansko Polje köyünün nüfusu 135 kişidir (2011).[1]

Tesla Anıt Kompleksi

Elektriğin öncüsü ve mucit Nikola Tesla'nın doğumunun 150. yıl dönümü kutlaması nedeniyle Hırvat yetkililer, restore edilmiş çocukluk evinde bir müze de dahil olmak üzere bir Tesla anıt kompleksi açtılar.[19] Bugün Tesla'nın doğduğu ev, Sırp Ortodoks kilisesi St. Peter ve Paul (1765'te inşa edilmiş) ve çevresi ile birlikte bir anıt kompleksi oluşturmaktadır.[20] Tesla'nın icatlarının çeşitli sergileri ve mucidin hayatının ayrıntılarının gösterildiği bir müze vardır. Yakındaki bir binada kongre salonu da bulunmaktadır. Orijinal anıt kompleksi 1956 yılında inşa edilmiştir.

1992 yılında, Hırvatistan Bağımsızlık Savaşı sırasında, binaların birçoğu bombardıman sonucunda çıkan yangın nedeniyle ciddi şekilde hasar gördü. Hırvat makamları kompleksi restore ettiler ve 2006 yılında bir törende tekrar açtılar. Hırvatistan ve Sırbistan'ın o zamanki önemli liderleri açılışa katıldı.[21]

Tanınan kişiler

  • Nikola Tesla (1856–1943) – mucit ve elektrik mühendisi. 1884'te Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti.[19]
  • Ferdinand Kovačević (1838–1913) – mucit, mühendis ve telgrafın öncüsü.[22]
  • Edo Kovačević (1906–1993) – sanatçı, Hırvatistan Bilim ve Sanat Akademisi üyesi ve Vladimir Nazor Ödülü sahibi.[23]

Kaynakça

  1. ^ a b c "1. Population by Age and Sex, by Settlements, 2011 Census". Croatian Bureau of Statistics. Aralık 2012. 16 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020. 
  2. ^ a b c d Rudolf Horvat (1941). "Lika i Krbava: Povijesne Slike, Crtice i Bilješke" (PDF). Mala Knjižnica Matice Hrvatske (Hırvatça). Zagreb: Matica Hrvatska. ss. 73-74. 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020. 
  3. ^ "Arheološka nalazišta". Croatian Encyclopedia (Hırvatça). Zagreb: Miroslav Krleža Institute of Lexicography. 2008. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020. 
  4. ^ Grahovac-Pražić, Vesna; Vrcić-Mataija, Sanja (2010). "Ojkonimi gospićkog područja" (PDF). Folia onomastica Croatica (Hırvatça), 19. ss. 81-96. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020. 
  5. ^ "Bunjevci". Croatian Encyclopedia (Hırvatça). Zagreb: Miroslav Krleža Institute of Lexicography. 2008. 9 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2016. 
  6. ^ Šarić 2009, s. 350.
  7. ^ Sinđel Dimitrije Dušan Balać (1943). Istorijska prava srpskog naroda na krajeve: Dalmaciju, Krbavu, Liku, Gorski Kotar, Žemberak, Kordun, Baniju i Slavoniju. Srpski narodni savez. ss. 18-19. 8 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020. 
  8. ^ Šarić 2009, s. 363.
  9. ^ Dulić, Tomislav (2005). Utopias of Nation: Local Mass Killing in Bosnia and Herzegovina, 1941–42. Uppsala, Sweden: Uppsala University Library. s. 157. ISBN 978-9-1554-6302-1. 
  10. ^ Roksandić 2003, s. 76.
  11. ^ Šarić 2009, s. 375.
  12. ^ Šarić 2009, s. 376.
  13. ^ Roksandić 2003, s. 113.
  14. ^ Roksandić 2003, ss. 107, 111.
  15. ^ Šarić 2009, ss. 362–363.
  16. ^ Roksandić 2003, s. 105.
  17. ^ Roksandić 2003, s. 111.
  18. ^ "Naselja i stanovništvo Republike Hrvatske 1857.-2001" (Hırvatça). 6 Temmuz 1997 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020. 
  19. ^ a b "Electrical pioneer Tesla honoured". BBC News. 10 Temmuz 2006. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020. 
  20. ^ "Lika napokon otkrila Teslu" [Lika finally discovers Tesla]. Jutarnji list (Hırvatça). 8 Temmuz 2006. 22 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2011. 
  21. ^ "150. obljetnica rođenja Nikole Tesle" [150th anniversary of the birth of Nikola Tesla] (Hırvatça). Office of the President of Croatia. HINA. 10 Temmuz 2006. 20 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020. 
  22. ^ "Kovačević, Ferdinand". Croatian Encyclopedia (Hırvatça). Zagreb: Miroslav Krleža Institute of Lexicography. 2008. 14 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020. 
  23. ^ "Kovačević, Edo". Croatian Encyclopedia (Hırvatça). Zagreb: Miroslav Krleža Institute of Lexicography. 2008. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan</span> Balkanlarda bir ülke

Hırvatistan, resmî adıyla Hırvatistan Cumhuriyeti (Hırvatça: Republika Hrvatska

<span class="mw-page-title-main">Nikola Tesla</span> Sırp-Amerikalı mucit (1856–1943)

Nikola Tesla, Sırp mucit, elektrik mühendisi, makine mühendisi ve fütüristti. Günümüzde en çok alternatif akım (AC) elektrik kaynağı sistemine ve mühendisliğe verdiği katkılarla tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bosna Krallığı</span>

Bosna Krallığı veya Boşnak Krallığı, neredeyse bir yüzyıl boyunca hayatta kalmış ve 1154'te kurulan Bosna Banlığı'nın devamı olarak kurulmuş bir Orta Çağ krallığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ante Pavelić</span>

Ante Pavelić, Hırvat faşist siyasetçi. II. Dünya Savaşı'nda Almanya ve İtalya'nın uydusu olan Hırvatistan Bağımsız Devleti'nin başkanlığını yaptı. Savaşın ardından Nazi kaçış yolları sayesinde Arjantin'e kaçabilmiştir, ömrünün kalan günlerini işlediği savaş suçlarından dolayı yargılanmadan sığındığı Franco İspanyası'nda tamamlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Krayina Sırp Cumhuriyeti</span> tanınmayan ülke

Krayina Sırp Cumhuriyeti (Sırp-Hırvatça: Република Српска Крајина / Republika Srpska Krajina or РСК / RSK ya da Sırp Krayina ya da kısaca Krayina olarak bilinen Krayina Sırp Cumhuriyeti, kendi kendini ilan eden bir Sırp proto-devletiydi, yeni bağımsızlığını kazanmış Hırvatistan Cumhuriyeti içinde bir bölgeydi. Uluslararası alanda tanınmadı. Krayina adı, önemli bir Sırp nüfusuna sahip olan ve 19. yüzyılın sonlarına kadar var olan Habsburg monarşisinin tarihi askeri sınırından alınmıştır. Krayina Sırp hükûmeti, Franjo Tuđman'ın ilan ettiği bağımsız Hırvatistan'ın bir parçası olmayı reddederek, etnik Sırpların Hırvatistan'dan bağımsızlığı, Federal Yugoslavya Cumhuriyeti ve Sırp Cumhuriyeti ile birleşmesi için bir savaş yürüttü.

<span class="mw-page-title-main">Bağımsız Hırvatistan Devleti</span>

Bağımsız Hırvatistan Devleti, II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya'nın Nazi Almanyası tarafından işgali üzerine kurulan kukla devlettir. NDH'nin kuruluşu 10 Nisan 1941'de Zagreb'de ilan edildi. Almanlar Bosna, Hersek ve Srem'i Hırvatistan'a bağlayarak Ustaşa lideri Ante Paveliç'in yönetiminde faşist bir rejim kurdular. Hırvat faşistler Bağımsız Hırvatistan Devleti'nde çok sayıda Sırp, Yahudi ve Çingene nüfusunu öldürerek ortadan kaldırdılar.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Hırvatistan'daki Yahudilerin tarihi 3. yüzyıla kadar dayanmasına rağmen 10. yüzyıl ve 15. yüzyıla kadar az bilgi bulunur. II. Dünya Savaşı'ndan evvel 20,000 kişilik cemaatin hemen hemen hepsi Holokost'ta yok edildi. Savaştan sonra sağ kalanların yarısı İsrail'e göç ederken 2500 Yahudi Hırvatistan'da yaşamayı tercih etti. Bu rakam tahmini bir rakam olup 1500 kişilik Zagreb Yahudi cemaatinin %80'i karışık evliliklerin çocukları olduğu hesaba katıldığında bu nüfusun daha da fazla olduğu düşünülür. Holokost'tan kurtulanların torunlarının çoğunun dede veya ninelerinden sadece bir tanesi Yahudidir.

II. Dünya Savaşı'nda Sırplara yönelik zulüm, 1941-1945 yılları arasında Faşist ve Nazi destekli unsurların Sırplar'a karşı yürüttüğü etnik temizlik uygulamasıdır. Belgrad Üniversitesi Profesörü Ljubodrag Dimic'in yayınladığı incelemedeki rakamlara göre Sırp tarafının toplam kaybı 1.000.000'dur. Hırvatistan Bağımsız Devleti, Sırp halkın büyük çoğunluğunu Ortaçağ Engizisyonu yöntemleriyle öldürdü. Papa XII. Pius, Zagreb başpiskoposu Alojzije Stepinac, Saraybosna başpiskoposu Ivan Šarić, reis-ül ulema Fehim Spaho, Zagreb müftüsü Ismet Muftić, Kudüs Baş Müftüsü Muhammed Emin el-Hüseyni ve başka Katolik-Müslüman din adamları, NDH'deki katliamları desteklediler. II. Dünya Savaşı boyunca Ustaşa rejimi sırasında 700.000 Sırp'ı öldürmüş, 400.000'i göç etmek ve 250.000'i de Katolik olmak zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan'ın ilçeleri</span>

Hırvatistan ilk kez Orta Çağ'da bölgelere bölünmüştür. İdari bölümler zaman içinde Osmanlı fetihlerinde kaybedilen topraklar, bu toprakların özgürlüğünü kazanması, Dalmaçya, Dubrovnik ve Istria bölgelerindeki politik statünün değişmesine bağlı olarak zaman içinde değişmiştir. Bu geleneksel bölünme 1920'lerde Sloven, Hırvat ve Sırp Krallığı, ardından Yugoslavya Krallığı'nın oluşturduğu oblastlar ve banovinalar nedeniyle tamamen ortadan kalkmıştır. Komünist yönetimindeki Hırvatistan, II. Dünya Savaşı'nda etken bir güç olan Yugoslavya'yı meydana getiren öğelerden biriydi ve bu dönemde idari yapılanma tümden değiştirilerek ülke 100 kadar belediyeye bölündü. 1992'de çıkarılan bir yasayla birlikte tekrar 1920'den önceki idari birimlere, bölgelere bölündü ancak 1918'de Translithanya'da oluşturulan 8 bölge ve merkezleri Bjelovar, Gospić, Ogulin, Požega, Vukovar, Varaždin, Osijek ve Zagreb'in yanında 7 bölge daha oluşturarak bölgeyi 15 bölgeye böldü.

<span class="mw-page-title-main">Nikica Valentić</span> Hırvat siyasetçi

Nikica Valentić, bir Hırvat girişimci, avukat ve siyasetçidir. 1993'ten 1995'e kadar Hırvatistan'ın Beşinci Başbakanı olarak görev yapıyordu. Görev sırasında 42 yaşındayken bu kapasitede hizmet veren en genç kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Josip Manolić</span>

Josip "Joža" Manolić, 24 Ağustos 1990-17 Temmuz 1991 tarihleri arasında Hırvatistan'ın 2. Başbakanı olan bir Hırvat siyasetçi. Bugüne kadar görevdeki en yaşlı kişiydi ve en uzun ömürlü Hırvat başbakanı seçildi. Daha sonra 1993-1994 yılları arasında İller Birliğinin ilk sözcüsü olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Velebit</span> Hırvatistandaki sıradağ

Velebit, Hırvatistan'daki en geniş sıradağdır. En yüksek noktası 1.757 m ile Vaganski vrh zirvesidir.

Vladimir Nazor Ödülü, Hırvatistan Kültür Bakanlığı tarafından, çeşitli sanat dallarında yüksek başarı gösteren Hırvat sanatçılara, her yıl verilen ödül. 1959'da dağıtılmaya başlanan ödül adını şair Vladimir Nazor'dan almıştır. Halen; edebiyat, görsel ve uygulamalı sanatlar, mimarlık ve şehircilik, müzik, sinema ile tiyatro olmak üzere toplam altı ödül kategorisi mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Stjepan Tomaşeviç</span>

Stjepan Tomaşeviç, Bosnalı Kotromaniç hanedanlığındaki son egemendi, 1459'da Sırbistan'ın Despot'u ve 1461'den 1463'e kadar Bosna Kralı olarak hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Pero Kvrgić</span>

Pero Kvrgić, Hırvat aktör.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan-Sırbistan ilişkileri</span>

Hırvatistan-Sırbistan ilişkileri, Hırvatistan ile Sırbistan arasındaki dış ilişkilerdir. İki ülke, Hırvatistan Kurtuluş Savaşı'nın sona ermesinin ardından 9 Eylül 1996'da diplomatik ilişkiler kurdu.

Maja Bošković-Stulli Hırvat sözlü edebiyatı üzerine yaptığı kapsamlı araştırmalarla tanınan slav bilimci, halk bilimci, edebiyat tarihçisi, yazar, yayıncı ve akademisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Vesna Parun</span>

Vesna Parun Hırvat bir şairdi.

Krista Kostia-Šimonović, insanların ağır metallere ve toksisiteye maruz kalmasının etkilerini araştıran Hırvat doktor ve akademisyen. 1981'de Yugoslav Bilim ve Sanat Akademisi'nin ortak üyesi olarak seçildi ve ülkenin 1991'de Yugoslavya'dan bağımsızlığını kazandığında Hırvatistan Bilim ve Sanat Akademisi'nin tam üyesi oldu. 1996 yılında bilimsel çalışmaları nedeniyle Danica Hrvatska Nişanı ile onurlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Đuro Pilar</span>

Đuro Pilar Hırvat jeolog, paleontolog ve Zagreb Üniversitesi'nde profesör ve rektördü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.