Hint-Avrupa dil ailesi, yüzlerce dil ve lehçe içeren dünyanın en büyük dil ailesi. Dünyada 3,2 milyarı aşkın kişinin anadili bu aileye ait bir dil olup, bu değer dünya nüfusunun %46'sına tekabül etmektedir. Avrupa'nın en büyük dilleri, Güney ve Batı Asya dilleri, Kuzey ve Güney Amerika ve Okyanusya'da en çok konuşulan diller Hint-Avrupa dilleridir. Ethnologue'a göre yaşayan 445 Hint-Avrupa dili bulunmaktadır ve bu dillerin üçte ikisinden fazlası (313) Hint-İran koluna bağlıdır.
Hırvatça (hrvatski), Slav dillerinin güney grubundan, Hırvatların konuştuğu dildir. Sırpça, Karadağca ve Boşnakça'nın da dahil olduğu Sırp-Hırvat dilinin standart bir formu olarak kabul edilmektedir. Bugün Hırvatistan Cumhuriyeti'nin ve Avrupa Birliği 'nin resmî dili olması dışında Bosna-Hersek'in fiiliyatta üç etnik yapılı bölümlenmesi sebebiyle burada da resmiyete sahiptir.
Rusça, Hint-Avrupa dil ailesinin Slav dilleri koluna bağlı bir dil. Rusça, Belarus ve Ukrayna dilleri ile yaşayan üç Doğu Slav dilinden biridir. Yaklaşık 260 milyon konuşanı olan Rusça dünyanın en çok konuşulan dillerinden biri olup Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova (Gagavuzya) ile kısmî olarak tanınan Abhazya, Güney Osetya, Transdinyester'de resmî dil statüsündedir. Aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biri ve Uluslararası Uzay İstasyonu'nun İngilizce ile birlikte kullanılan iki dilinden biridir. Orta Asya, Kafkasya, Ukrayna ve kısmen Baltık devletlerinde lingua franca olarak kullanılmaktadır.
Balkan dil birliği, Balkanlar’da konuşulan ve özünde çok farklı olan diller arasında dil bilgisi, söz dizimi, sözcük dağarcığı ve ses bilimi açısından mevcut bazı benzerlikleri açıklamak için ortaya atılmış bir dilbilim kuramıdır. Kuramın Türkçeyi ilgilendiren yönleri de bulunmaktadır. Ancak öncelikle, hepsi özgün birer Hint-Avrupa dili olan Yunanca ve Arnavutça, üç Slav dili ve dört Latin dili arasındaki ilişkileri konu etmektedir.
Slavlar veya İslavlar, Avrupa'da yaşayan en kalabalık etnik topluluk. Daha çok Avrupa'nın doğusunda ve güneydoğusunda yaşarlar. Ayrıca Asya'nın kuzey kesimlerinde de yaşamaktadırlar.
Latin veya Romen dilleri, kökeni Roma İmparatorluğu'nda konuşulmuş Latince lehçelerine dayanan, Hint-Avrupa dil ailesinin İtalik koluna mensup bir dil grubudur. Dünya çapında Latin dillerini anadil olarak konuşan 600 milyondan fazladır. Dil grubunun modern dağılımı Amerika, Avrupa ve Afrika kıtalarında yoğunlaşmakla birlikte, genel olarak dünyada geniş bir yayılıma sahiptir.
Güney Slav dilleri, Doğu ve Batı Slav dilleri ile birlikte Slav dillerinin 3 alt kolundan biridir. Dil grubu Balkanlar'da yaklaşık 30 milyon konuşura sahiptir. Güney Slav dilleri kendi aralarında bir lehçe sürekliliği oluşturur, grubun Batı koluna ait Sırpça, Hırvatça, Boşnakça ve Karadağlıca ise bu süreklilikte tek bir lehçe (Ştokavyan) olarak sınıflandırılır.
Kilise Slavcası, Bulgar, Sırp, Makedon, Rus, Çek Ortodoks kiliselerinin ayinlerde kullandığı yazı ve konuşma dilidir. Telaffuz ve yazımın kökeni Eski Doğu Slavcadan kelimeler ve ifadelere uygun şekilde uyarlanmıştır. Yazı dillerinde Erken Kiril Dönemi ve eskiden kalma Glagolitik etkiler kaldı. 1491 yılında kitapları ilk kez Kraków'da basıldı.
Lehçe, Polonyalıların konuştuğu dil. Polonya'nın resmî dilidir ve 39 milyonu Polonya'da olmak üzere dünyada toplam 50 milyon kişi tarafından konuşulduğu tahmin edilir. Hint-Avrupa dilleri ailesinin Slav dilleri öbeğine bağlı bir dildir. Dünyada yaklaşık 44 milyon insanın ana dilinin olduğu tahmin edilmektedir. Bu dil esas olarak Polonya sakinleri ve sözde kişilerin temsilcileri tarafından konuşulmaktadır.
Batı Slav dilleri, Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Slav dillerinin üç alt grubundan biridir. Çekçe, Slovakça, Lehçe ve Sorbca, bu gruba ait en yaygın konuşulan dilleri oluşturmaktadır.
Gord, Orta Çağda Slavlar tarafından sıklıkla kullanılan tahkimatlı yerleşim yerine verilen isimdir.
Dil biliminde karşılıklı anlaşılabilirlik, farklı fakat birbiriyle ilgili dil türleri konuşanların kasıtlı bir çalışma yapmadan ya da özel çaba harcamadan birbirlerini kolayca anlayabilecekleri diller ya da lehçeler arasında bir ilişkidir. Bu, dilleri lehçelerden ayırt etmekte genellikle en önemli kriter olarak kullanılır, fakat sosyodilbilimsel faktörler de göz önüne alınır.
Baltık-Slav dilleri, Hint-Avrupa dil ailesinin bir dalıdır. Geleneksel olarak Baltık ve Slav dillerini içerir. Baltık ve Slav dilleri, başka Hint-Avrupa dil ailelerinde bulunmayan ve ortak bir gelişim dönemine işaret eden birçok dil özelliğini paylaşmaktadır.
Doğu Slav dilleri, Slav dillerinin üç bölgesel alt grubundan birini oluşturan ve günümüzde Doğu Avrupa, Kuzey Asya ve Kafkasya'da konuşulan diller. Doğu Slav dilleri, Batı ve Güney Slav gruplarından çok daha fazla konuşmacıya sahiptir. Modern Doğu Slav dillerini Belarusça, Rusça ve Ukraynaca oluşturur; Rusince ise bazen ayrı bir dil, bazen de bir Ukraynaca lehçesi olarak kabul edilir.
Aşağı Sorbca (dolnoserbšćina), Brandenburg'un bir parçası olan Almanya'nın tarihi Niederlausitz eyaletinde, Doğu Almanya'da konuşulan bir Batı Slav azınlık dilidir.
Ekmek ve tuz, çeşitli Slav ülkelerinde ve diğer bazı Avrupa ve Orta Doğu kültürlerinde hoş bir selamlaşma törenidir. Yerel Slav dillerine göre farklı isimler alır. Rusça: Хлеб-соль, Belarusça: Хлеб і соль, Bulgarca: Хляб и сол, Makedonca: Леб и сол, Hırvatça: Kruh i sol, Sırpça: Хлеб и со / Hleb i so, Lehçe: Chleb i Sól, Slovakça: Chlieb a soľ, Çekçe: Chléb a sůl, Slovence: Kruh in sol, Ukraynaca: Хліб і сіль, Litvanca: Duona ir druska, Letonca: Sālsmaize, Rumence: Pâine și sare, Arapça: bukë, kripë e zemër, Arapça: աղ ու հաց, agh u hats olarak isimlendirilir.
Yukarı Sorbca (hornjoserbšćina) bugün Saksonya'nın bir parçası olan tarihi Lusatia eyaletinde Sorblar tarafından Almanya'da konuşulan bir azınlık dilidir. Batı Slav dili altında Aşağı Sorbca, Çekçe, Lehçe, Slovakça ve Kaşupça ile birlikte gruplandırılmıştır.
Çoğu Avrupa dili Hint-Avrupa dil ailesine üyedir. 2018'le birlikte 744 milyonluk toplam Avrupa nüfusunun %94'ü bir Hint-Avrupa dilini ana dili olarak konuşmaktadır. Her biri 200 milyon konuşanla Latin, Cermen ve Slav dilleri Avrupalıların %90'ını oluşturarak en büyük grubu oluşturmaktadır. Daha küçük Hint-Avrupa dillerine Helenik, Baltık, Arnavutça, Hint-Aryan ve Kelt dilleri örnek verilebilir.
Bulgaristan'da Makedoncanın bir dil olarak ayırt edici özelliklere sahip olup olmadığına dair tartışmalar sürmeye devam etmektedir. Yunanistan'da da bu dilin adı hakkında tartışmalar yer almışsa da Prespa Anlaşması'nın imzalanmasıyla Yunanistan, Kuzey Makedonya devletinin resmî diline atfen "Makedon dili" adlandırmasını kabul etmiştir.
Kuzey Slav dilleri terimi üç ana anlamda kullanılmaktadır:
- Slav dillerinin önerilen bir dizi gruplaması veya alt bölümü için. Ancak "Kuzey Slavca" bu anlamda yaygın olarak kullanılmamaktadır. Modern bilim adamları genellikle Slav dillerini Batı Slav, Doğu Slav ve Güney Slav olarak ayırmaktadır.
- Batı Slav ve Doğu Slav dilleri için, özellikle Güney Slav dilleriyle karşılaştırıldığında birleşik bir birim olarak kabul edilir.
- 20. ve 21. yüzyılda oluşturulan ve mevcut Slav dillerinden türetilen bir dizi yapay dil için kullanılır.
