İçeriğe atla

Skylab

Skylab'ın ayrılan son mürettebat tarafından Apollo'dan çekilen resmi.
Skylab Programı amblemi

Skylab, 14 Mayıs 1973 tarihinde Amerikan uzay ajansı NASA tarafından fırlatılan ve işletilen bir uzay istasyonudur. 1973 ve 1979 yılları arasında dünya yörüngesinde tur atmış olup, insanların yörüngede daha fazla kalabilmesi ve ağırlıksız ortamda çeşitli deneylerin yapılabilmesi amaçlanmış ve bunun için bir atölye, bir güneş gözlemevi ve diğer sistemler içermiştir. Değiştirilmiş bir Saturn V roketi kullanılarak, 77 ton civarı ağırlığı ile insansız olarak uzaya fırlatılmıştır. İstasyona 1973 ve 1974 tarihleri arasında üç insanlı görev uçuşu yapılmış olup yapılan bu uçuşlarda, Apollo Kumanda/Servis Modülü (KSM), Saturn roket ailesinin daha küçük bir üyesi Saturn IB üzerine takılarak kullanılmış, üç astronotluk ekipler taşınmıştır. Üçüncü görevde, fazladan bir Apollo KSM / Saturn IB roketi, olası bir uzayda kurtarma operasyonu için yerde uçuşa hazır olarak bekletilmiştir.

SL-2, SL-3 ve SL-4 kod adlarını taşıyan insanlı uzay uçuşlarının ilkinde kalkışta arızalanan ve istasyonun aşırı derecede ısınmasını önlemek için yapılmış olan bir Güneş şemsiyesinin tamiri söz konusuydu. Tamirin başarılı olmaması durumunda istasyon, kısa sürede aşırı sıcaktan dolayı kullanılamaz hâle gelecekti. 25 Mayıs 1973'te uzaya fırlatılan ekip, önce arızalanmış koruyucu şemsiyenin yerine bir yedeği yerleştiren uzay yürüyüşleri yaparak başarılı oldular. Daha sonra ikinci bir uzay yürüyüşünde arızalanan güneş pilleri değiştirildi. Bundan sonra deneyler yapıldı ve 28 gün uzay istasyonunda kalındı. Bu süre, o tarihte bir rekordu.

Birinci ekibi yine üçer kişiden oluşan iki ekip takip etti. 28 Temmuz 1973'te başlayan SL-3 uçuşu 59, 16 Kasım 1973'te başlayan SL-4 uçuşu da 84 gün sürdü. Son ekip 8 Şubat 1974'te Dünya'ya döndü.

KodFırlatılışDönüşSüre
(gün)
MürettebatNot
SL-11973-05-141979-07-112.249Uzaya insansız olarak fırlatıldı.
SL-21973-05-251973-06-2228Kumandan:
Charles Conrad, Jr.
Pilot:
Paul J. Weitz
Bilim pilotu:
Joseph P. Kerwin
En uzun uzayda kalma rekoru.
Bir uzay istasyonundan sağ dönen ekip ilk.
Skylab'ın tamiri, tıbbî deneyler, Dünya & Güneş gözlemi.
SL-31973-07-281973-09-2559Kumandan:
Alan L. Bean
Pilot:
Jack R. Lousma
Bilim pilotu:
Owen K. Garriott
Tıp, Dünya ve Güneş gözlemi.
SL-41973-11-161974-02-0884Kumandan:
Gerald P. Carr
Pilot:
William R. Pogue
Bilim pilotu:
Edward G. Gibson
Tıp, Dünya ve Güneş gözlemi, Kohoutek kuyruklu yıldızı gözlemi.
Skylab çizim

Skylab, ABD'nin ilk (ve hâlen tek) uzay istasyonudur. Skylab'ın ilk uzay istasyonu olduğu yönünde yaygın fakat yanlış bir kanı vardır. Gerçekte Skylab, Uzay Yarışı döneminde, Sovyetler Birliği'in Salyut 1 uzay istasyonundan sonra ve muhtemelen ona karşılık olarak yörüngeye oturtulmuştur.

1979 yılında Dünya atmosferine girmiş olup, oluşan büyük sürtünme ve ısı ile parçalanmaktan sağ çıkabilmiş bazı kısımları Batı Avustralya'da karaya düşmüştür; bazı parçaları hâlen NASA'da sergilenmektedir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NASA</span> ABDde uzay programı çalışmalarından sorumlu kurum

NASA, Amerika Birleşik Devletleri'nin uzay programı çalışmalarından sorumlu olan kurum. 29 Temmuz 1958 tarihinde ABD Başkanı Dwight Eisenhower tarafından kurulmuştur. Daire, 1 Ekim 1958 tarihinden itibaren askerî amaçlardan ziyade sivil alanda barışçıl bir şekilde faaliyet göstermeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Apollo Projesi</span> NASA insanlı ay yolculuğu programı

Apollo Projesi, NASA tarafından gerçekleştirilen insanlı Ay yolculuğu projesi. Gemini Projesi'nden sonraki proje olmakla birlikte Uzay Yarışı ve Soğuk Savaş, Apollo Projesi aşamasına gelinmesinde etkili olmuştur. Proje, Apollo uzay araçları ve Saturn V ile 1961 ile 1975 yılları arasına uygulandı. Apollo Projesi, adını Yunan tanrısı Apollon'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uzay Yarışı</span> Soğuk Savaş sırasında, ABD ve SSCB arasında yaşanan uzay rekabeti (1955–1975)

Uzay Yarışı, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasında 20. yüzyılın ikinci yarısında gerçekleşen resmî olmayan uzay rekabetidir. Kökeni, II. Dünya Savaşı'ndan sonra iki ülke arasında balistik füze temelli nükleer silahlanma yarışına dayanmaktadır. Uzaya uydu, roket ve sonda yollamak, insan göndermek; Ay'a insan indirmek gibi çabalar içermektedir. Bu yarış, aynı zamanda ABD ile SSCB arasındaki Soğuk Savaş'ın (1947–1991) bir parçasıdır. Uzay Yarışı, yapay uyduların öncü fırlatmalarını, Ay'a, Venüs'e ve Mars'a yollanan robotik uzay sondalarını ve alçak Dünya yörüngesinde ve nihayetinde Ay'da insanlı uzay uçuşunu getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Apollo-Soyuz Test Projesi</span>

Apollo - Soyuz Test Projesi (ASTP), ABD ve SSCB'nin ortaklaşa yürüttüğü bir uzay projesi, ilk uluslararası insanlı uzay uçuşu.

<span class="mw-page-title-main">Uzay istasyonu</span>

Uzay istasyonu, uzay boşluğunda insanların konaklaması ve çalışması için hazırlanan platformdur. Şu ana kadar yapılan uzay istasyonları alçak Dünya yörüngesine gönderilmiştir. Uzay istasyonlarının diğer uzay araçlarından başlıca farkı, hareket etmek için büyük roketlerinin olmamasıdır. Uzay istasyonlarına gitmek için roketi olan diğer uzay araçları kullanılır. Uzay istasyonları, yörüngede haftalarca, aylarca, hatta yıllarca kalmak üzere tasarlanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Salyut 2</span> Sovyetler Birliği tarafından 4 Nisan 1973te fırlatılan uzay istasyonu

Salyut 2, Sovyetler Birliği tarafından 4 Nisan 1973'te fırlatılan uzay istasyonu. Bu istasyon gerçekte Salyut programına dahil değildi, çok gizli Almaz askeri uzay istasyonu programının bir parçasıydı. Salyut 2 adı, istasyonun askeri görevini gizlemek için verilmişti. Başarıyla uzaya fırlatılmasına karşın, yörüngedeki ikinci gününden itibaren basınç kaybetmeye başladı ve uçuş kontrolleri bozuldu. Arızanın nedeni, muhtemelen istasyonu yörüngeye çıkaran Proton roketinin üst kademesinin ayrıldıktan sonra yakın mesafede infilak etmesi sonucu oluşan şarapnel delikleriydi. 11 Nisan'da istasyonun dört güneş hücresi bozuldu ve elektrik kesildi. 28 Mayıs 1973'te atmosfere girerek yandı.

<span class="mw-page-title-main">Salyut 3</span>

Salyut 3, Sovyetler Birliği tarafından 25 Haziran 1973'te fırlatılan uzay istasyonu. Aslında çok gizli Almaz programına dahil askeri bir uzay istasyonuydu, bunu gizlemek için Salyut programına dahilmiş gibi isimlendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Almaz</span>

Almaz Sovyetler Birliği'nin çok gizli askeri uzay istasyonu projesi. Üç Almaz istasyonu fırlatıldı, bunlar gizlilik nedeniyle Salyut sivil programına dahilmiş gibi gösterildiler: Salyut 2, Salyut 3 ve Salyut 5.

<span class="mw-page-title-main">Soyuz programı</span>

Soyuz programı 1960'lı yılların başında Sovyetlerin Ay projesi kapsamında başlatılan insanlı uzay uçuşu projesi. Bu proje kapsamında Soyuz uzay aracı ve Soyuz roketi geliştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Skylab 2</span>

Skylab 2, ilk Amerikan yörünge uzay istasyonu olan Skylab'a yapılan ilk mürettebatlı görevdi. Görev, 25 Mayıs 1973'te Satürn IB roketi ile fırlatılan bir Apollo komuta ve hizmet modülünde başlatıldı ve NASA astronotları Pete Conrad, Joseph P. Kerwin ve Paul J. Weitz'i istasyona taşıdı. Skylab 2 adı aynı zamanda bu görev için kullanılan aracı da ifade eder. Skylab 2 görevi, insanlı uzay uçuşu süresi için yirmi sekiz günlük bir rekor kırdı. Mürettebatı Dünya'ya güvenli bir şekilde geri dönen ilk uzay istasyonu sakinleriydi. Önceki tek uzay istasyonu sakinleri, Salyut 1 istasyonunu yirmi dört gün boyunca kullanan 1971 Soyuz 11 görevinin mürettebatı, beklenmedik kabin basıncı düşmesi nedeniyle atmosfere girişte ölmüşlerdi.

<span class="mw-page-title-main">Skylab 3</span>

Skylab 3, ilk Amerikan uzay istasyonu Skylab'ın ikinci mürettebatlı göreviydi. Görev, 28 Temmuz 1973'te NASA astronotları Alan Bean, Owen Garriott ve Jack Lousma'nın Satürn IB roketindeki Apollo komuta ve hizmet modülünde fırlatılmasıyla başladı ve 59 gün 11 saat 9 dakika sürdü. Tıbbi faaliyetler, Güneş gözlemleri, Dünya kaynakları ve diğer alanlarda bilimsel deneyler gerçekleştiren Skylab 3 mürettebatı tarafından toplam 1.084,7 astronot çalışma saati kaydedildi.

<span class="mw-page-title-main">Uzay elbisesi</span> uzaya çıkan astronot ve kozmonotları dış etkenlere karşı koruyan özel giysi

Uzay elbisesi, tepkili uçak pilotları ve özellikle astronotların vücutlarını dış etkilerden koruyarak çalışabilmeleri ve yaşayabilmelerini sağlayan elbisedir. Bu elbise, astronotun durumunun stabil kalmasını sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Uzay araştırmaları</span>

Uzay araştırmaları, uzay teknolojisi kullanılarak uzayın keşfi ve incelenmesidir. Uzayın fiziksel keşfi hem insanlı uzay araçları ile hem de uzaktan yönetilen robot uzay gemileriyle yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Saturn IB</span>

Satürn IB Amerikan Uzay Ajansı NASA tarafından Apollo Projesi için ortaya çıkarılan ve kullanılan Satürn roket ailesinin bir modelidir. Kullanıldığı yerler Apollo Projesi, Skylab uzay istasyonu ve ABD/SSCB Apollo Soyuz Test Projesidir.

<span class="mw-page-title-main">Uzay taşıtı dışı etkinlik</span>

Uzay taşıtı dışı etkinlik, ya da Uzay gemisi dışı etkinlik; Dünya'nın atmosferinin ötesinde yani Dünya dışı olarak nitelenen uzay boşluğu ya da uzayın herhangi bir yerinde boşlukta bir astronot veya kozmonot tarafından yapılan herhangi bir etkinliği anlatan terim. Sıklıkla kullanılan dünya yörüngesindeki bir uzay gemisi veya uzay istasyonunun dışında uygulanan uzay yürüyüşünü tanımlamak için kullanılır. EVA daha çok uygulanması gereken teknik yöntemler bütününü tanımlamak için kullanılır. Uluslararası Uzay İstasyonu için gerçekleştirilen istasyon dışı teknik görevler gibi. Ama aynı zamanda Ay yüzeyi keşfi için de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 5</span>

Apollo 5 , astronotları Ay yüzeyine taşıyacak olan Apollo Ay Modülü'nün (LM) mürettebatsız ilk uçuşuydu. Ay modülü'nü taşıyan Saturn IB roketi 22 Ocak 1968'de Cape Kennedy'den fırlatıldı. Görev başarılı oldu, fakat programlama sorunları nedeniyle başlangıçta planlanandan farklı; alternatif bir görev yürütüldü.

<span class="mw-page-title-main">Takımyıldız Programı</span> NASA’nın 2005-2009 yılları arasında geliştirmiş olduğu bir insanlı uzay yolculuğu programı

Takımyıldız Programı, Amerika Birleşik Devletleri uzay ajansı NASA'nın 2005-2009 yılları arasında geliştirmiş olduğu bir insanlı uzay yolculuğu programıydı. Programın büyük hedefleri arasında Uluslararası Uzay İstasyonu'nun bitirilmesi ve "2020 yılına kadar Ay'a geri dönüş" vardı. En büyük hedefi ise Mars'a ilk insanlı uçuşu gerçekleştirmekti. Bu programın logosu hedeflenen 3 önemli görevi temsil eder: Dünya, Ay ve son olarak Mars. Mars görevinde kullanılacak itici roketlere Ares ismi verilmiştir. Bu programın teknolojik hedefleri, alçak Dünya yörüngesi ötesinde astronotların tecrübe edinmesi ve diğer gezegenlerde sürekli insan varlığını sağlamak için gerekli teknolojilerin geliştirilmesini içeriyordu.

Uzay yolculuğu, 20. yüzyılda Konstantin Tsiolkovsky ve Robert H. Goddard tarafından geliştirilen teorik ve pratik atılımların ardından insan başarısının bir parçası haline geldi. Sovyetler Birliği, yörüngeye ilk uydu, ilk erkek ve ilk kadını uzaya göndererek savaş sonrası Uzay Yarışında önder oldu. ABD, 1969'da Ay'a ilk insan inişi ile Sovyet rakiplerini yakaladı. Uzay yarışı sona ermesini takiben, uzay uçuşu harika uluslararası işbirliği ile karakterize edilmiştir ve bu Dünya yörüngesine ucuz erişim ve ticari girişimler için bir genişleme oluşturmuştur. Gezegenler arası sondalar Güneş sistemindeki gezegenlerinin hepsiniziyaret etmiş ve insanlar yörüngede Mir ve ISS gibi uzun süre uzay istasyonlarında kalmıştır. Çin, insanlı misyonlar da dahil olmak üzere önemli uzay uçuş yeteneğine sahip üçüncü ülke olarak ile ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nin uzay programı</span> 1930lu yıllardan dağılıncaya kadar SSCB tarafından yürütülen roket ve uzay keşif programları

Sovyetler Birliği'nin uzay programı, 1930'lu yıllardan 1991'de dağılıncaya kadar eski Sovyetler Birliği (SSCB) tarafından yürütülen roket ve uzay keşif programlarından oluşuyordu. Altmış yıllık geçmişi boyunca, bu öncelikle sınıflandırılmış askeri program, uzay uçuşlarında bir takım öncü başarılar göstermişti, bunlar; ilk kıtalararası balistik füze (R-7), ilk uydu, Dünya yörüngesine ilk canlı taşıma görevi, uzayda ve Dünya yörüngesinde ilk insan, uzayda ve yörüngedeki ilk kadın, ilk uzay yürüyüşü, Ay'la ilk çarpışma, Ay'ın karanlık tarafının ilk görüntüsü ve insansız olarak Ay'a yumuşak iniş, ilk uzay gezgincisi, otomatik olarak ayıklanan ve Ay'dan Dünya'ya getirilen ilk Ay örneği ve ilk uzay istasyonundan oluşmaktadır. İlk gezegenler arası sondalar, kayda değer başka kayıtlar içeriyordu: Venera 1 ve Mars 1, sırasıyla Venüs ve Mars'a uçmuş, Venera 3 ve Mars 2, ilgili gezegen yüzeyi ile çarpışmış ve Venera 7 ve Mars 3 bu gezegenlere yumuşak iniş yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">AS-203</span>

AS-203, 5 Temmuz 1966'da fırlatılan Saturn IB roketinin mürettebatsız bir uzay uçuşuydu. Amacı, daha sonra Apollo programında astronotları Dünya yörüngesinden Ay'a doğru bir yörüngeye yükseltmek için kullanılacak olan, S-IVB roket aşaması yeniden başlatma kabiliyetinin tasarımını doğrulamak olduğu için hiçbir komuta ve hizmet modülü taşımıyordu.