İçeriğe atla

Skvitinler

Skvitinler (Gürcüce: სკვითინები; Yunanca: Σκυθήνες), Ksenofon'un Anabasis adlı eserinde geçen, Güneybatı Kafkasya'da yaşamış halklardan biriydi. Skvitinler, Kaçkar Dağları'nın güney yamaçlarında, Çoruh'un batısından Trabzon'a kadar olan bölgede yaşıyordu. İyidere Deresi, Skvitinler ve Chalybes halkı arasındaki doğal sınırı oluşturuyordu.

Skvitinler ismi, Zan dillerinde 7 anlamına gelen "şkviti" kelimesinde türemiştir. Yunancada "ş" sesinin olmamasından dolayı halkın adı Yunan kaynaklarına skvitinler olarak aktarılmıştır. Skvitinler, Strabon'un Coğrafya kitabında "yedi köyler" anlamına gelen Heptakometler olarak geçmektedir. MÖ 5. yüzyılın sonlarında 7 etnik yapının birleştirilmesiyle bu ismin ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bu birlik tek bir yönetici tarafından yönetiliyordu. Anabasis'te bu halkın yönetim merkezinin büyük, zengin ve kalabalık bir şehir olduğu yazmaktadır. Ksenofon, bu halkın arkadaş canlısı olduğunu, askerî birliğe yemek ve rehber verdiklerini yazar. Rehberden şüphelenen Ksenofon, 5 gün içerisinde denizi görmezlerse rehberin kellesini alacağını belirtmişti. Rehber, Yunan birliklerini denizi gördükleri Madur Dağı'na (Theches) kadar götürmüştü.

İkizdere'nin eski ismi olan ve "yedi köy" anlamına gelen Kura-i Seba adının bu halkla bağlantılı olabileceği düşünülmektedir.

Kaynakça

  • Mikeladze T., Gürcistan Sovyet Ansiklopedisi, Vol. 9, Tb., 1985. - p. 419.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Giresun</span> Giresun ilinin merkezi olan şehir

Giresun, Karadeniz Bölgesi'nin Doğu Karadeniz bölümünde yer alan Giresun ilinin merkezidir. Giresun, Osmanlı'daki idari bölgelerden biri olan Vilayet-i Çepni'nin merkeziydi. Giresun'un yerli nüfusunu Çepniler oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya</span> Karadeniz ve Hazar denizi arasında yer alan, Avrupa ve Asyanın sınırında bulunan bölge

Kafkasya, Karadeniz ve Hazar denizi arasında yer alan, Avrupa ve Asya'nın sınırında bulunan bölgenin ismi. Kafkas sıradağlarında, Avrupa'nın en yüksek dağı olan ve Kafkas halklarının sözlü edebiyatını oluşturan Elbruz Dağı bu bölgede bulunmaktadır. Kafkasya bölgesi siyasi ve coğrafi olarak Kuzey Kafkasya ve Güney Kafkasya olmak üzere ikiye ayrılır. Güney Kafkasya, bağımsız ve egemen devletlerden oluşmaktadır. Kuzey Kafkasya ise Rusya içinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Anabasis</span> Ksenofonun bir eseri

Anabasis veya Onbinlerin Dönüşü Hellen tarihçi Ksenofon'un ünlü düzyazı yapıtı.

<span class="mw-page-title-main">Ksenofon</span> Yunan tarihçi, yazar, filozof ve asker

Ksenofon, Sokrates'in öğrencisi olan Yunan filozof, yazar, tarihçi ve asker.

<span class="mw-page-title-main">Karduya</span> Kuzey Mezopotamyada tarihi bölge

Karduya veya Karduk, Mezopotamya'nın kuzeyi ile Ermenistan Krallığı'nın güneybatısı; günümüzde ise Türkiye'nin güneydoğusu ile Irak'ın kuzeyi arasında kalan antik bir bölge.

<span class="mw-page-title-main">Amazonlar</span>

Amazonlar, klasik ve Yunan mitolojisinde tamamen kadın savaşçılardan oluşan tarihi bir ulus. Gürcistan'ın başkenti Tiflis'in hemen kuzeyinde Avçala bölgesinde Demir Çağından kalma Zemo Avçala Mezarı, bugüne kadar ortaya çıkarılmış en eski Amazon kadın mezarı olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alacaatlı, Sındırgı</span>

Alacaatlı, Balıkesir ilinin Sındırgı ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Madur Dağı</span> Trabzon Köprübaşı nda bir Dağ

Madur Dağı, Trabzon'un Sürmene ilçesinde yer alan, 2.742 rakımlı ilçenin en yüksek dağıdır. Madur Dağı'nın çevresi Köşk Yaylası, Taşlı Yaylası, Sulak Yaylası, Kalecik Yaylası ve Kutlusu Yaylası gibi yaylalarla çevrelenmiştir. Yaylacılık yapılan dağın zirvesi kayalıklardan oluşmaktadır. Ksenofon'un Anabasis adlı eserinde Yunan ordusu denizi bu dağda görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Taohiler</span>

Taokhlar Antik Çağda Anadoluda yaşamış, Greko-Romen etnografyası ile bilinen bir halktır. Taokhlar, Karadenizin dağlık bölgelerinde, Gürcistan, Ermenistan ve Türkiye'nin mevcut sınırlarında yaşamıştır. Taokhların ülkesi çelik ve sülünlerin ülkeleri ile çevrelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kolhis</span> Antik Çağdaki bir krallık ve tarihsel bölge

Kolhis ya da Kolhis Krallığı, Karadeniz'in doğu kıyılarında, bugünkü Gürcistan'ın batısında kurulmuş Antik Çağ krallığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gambrion</span> İzmirde antik kent

Gambrion - Gambreio - Gambrium - Cambre İzmir ili Kınık İlçesi sınırları içindeki Poyracık yerleşiminin yaslandığı Hisarlık Tepesi'nin üstünde kurulmuş bir antik kenttir. Adından, MÖ 399 yılında yöreye ilişkin bilgiler veren Ksenofon'un Onbinlerin Dönüşü adlı eserinde söz edilir. O günlerde Gambrion'un yönetici Pergamon tepesine yerleşmiş Hellas'ın oğlu Gorgion'dur. Gambrion'da basılmış elektron paralar üzerinde on iki ışını bulunan bir yıldız vardır.

Bisanthe, Tekirdağ il merkezinin 9 km. güneybatısında yer alan bir düz yerleşmedir. Barbaros adıyla da bilinmektedir. Herodot'a göre yerleşme, Sisam'dan gelen göçmenlerce kurulmuştur. Bugün için bu kolonileşmenin tarihinin MÖ 600'lü yıllarda olduğu bilinmektedir. Daha sonra MÖ 400'lü yıllarda bir Trak kabile konfederasyonunun oluşturduğu Odrys Krallığı'nın parçası olmuştur. Ksenofon'a göre (Anabasis) bu tarihlerde bir Odrys prensi Seuthes, Bisanthe'yi sahip olduğu en güzel kıyı kentlerinden biri olarak tanımlamaktadır. Lokalizasyon olarak da Traklar'ın kutsal dağı olan Heiron Oros Yerleşmenin adının Geç Antik Devir ve Bizans İmparatorluğu Döneminde "Panion" olarak bilindiği düşünülmektedir. Diğer yandan Panion'un Rumeli Feneri olduğu da ileri sürülmektedir. Esasen bu Sisam koloni yerleşmesinin yeri olarak Tekirdağ merkezi olarak düşünülmekteydi. Yerleşmede yapılan kazı ve yüzey toplamalarından ele geçen malzemenin incelenmesi sonucunda Bisanthe'nin tam olarak lokalizasyonu belirlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Makronlar</span> Eski bir Kolhis boyu

Makronlar Pontus'un doğusunda bulunan Mosçiçi Dağları civarında yaşamış antik bir Kolhis boyuydu.

<span class="mw-page-title-main">Tibarenler</span>

Tibarenler Herodot, Ksenofon, Strabon ve diğer klasik antik dönem yazarlarının söz ettiği bir topluluktur. Tibarenlerin proto-Kartveli veya İskit kökenli olduğuna inanılmaktadır. Strabon, Tibarenlerin Moschici ve Colchici Dağları arasında kalan bölgede yaşadığını ve en önemli şehirlerinin Cotyura (Ordu) olduğunu yazmaktadır. Tibarenlerden tüm görevlerini neşe içinde yerine getiren zararsız ve mutlu insanlar olarak bahsedilmektedir. Savaş ekipmanları tahta miğferler, küçük kalkanlar ve uzun uçlu kısa mızraklardan oluşuyordu. Ksenofon ve ordusu onların ülkesinde üç gün geçirmiştir. Tibarenler, M.Ö. 6. ve 5. yüzyıllarda Ahameniş İmparatorluğu tarafından yenilgiye uğratıldı ve XIX. Satraplığa dahil edildi.

Driller antik bir Kolhis halkıdır. Karadeniz'in güneydoğu kıyılarında dağlık bölgelerde yaşarlardı. Driller, Trabzon'un iç kesimlerinde Trabzonlularla kronik olarak savaş halindeydi. Antik Yunan asker ve tarihçi Ksenofon'un Anabasis adlı eserinde belirttiğine göre, MÖ 401'de Drillerin toprakları paralı Yunan askerleri tarafından işgal edilmiştir. Ksenofon, bu halkın dağlık ve erişilmez topraklarda yaşadığını ve en çok Pontik halklara karşı savaştığını belirtir. Ayrıca, kalelerinin çok iyi güçlendirildiğini ve deneyimli Yunan askerlerinin bile ele geçiremediğini ifade etmiştir.

Pasinler Pontus'un doğusunda yaşamış Kolhis halklarından biriydi. Anadolu'dan Karadenizin kıyısına doğru yaptığı yürüyüşte bu halka karşılaşan Yunan komutan Ksenofon, Pasinlerin Fasis Nehrinin kıyısında yaşadığını belirtmiştir. Ksenofon'un bahsettiği Fasis Nehri, Greko-Romenlerin Gürcistan'daki Rioni Nehrini tanımlamak için kullandıkları Fasis değil, günümüzde Kuzeydoğu Türkiye'de bulunan Aras nehridir. Ksenofon'un onlarla karşılaştığı dönemde, Pasinler Çilligül Dağının kuzeyindeki uzun vadinin kontrolünü elinde tutuyordu. Pasinler, ön Gürcü halklardan olduğu tahmin edilen Chalybes ve Taokhlarla komşuydu.

<span class="mw-page-title-main">Mosinikler</span>

Mosinikler Antik Yunanların, Pontus'ta yaşayan halkı tanımlamak için kullandığı isimdi.

<span class="mw-page-title-main">Yunus Sütunu</span> Hatay, İskenderundaki tarihi kalıntı

Yunus Sütunu, Hatay, İskenderun'un Sarıseki mahallesinde yer alan tarihi kalıntıdır. Sarıseki mahallesi ile aynı adı taşıyan, geçit vermez Sarıseki Kanyonunun Akdeniz ile buluştuğu yerde yer alan bu tarihi kalıntıdan günümüze bakımsız taş yığınlarından başka pek fazla bir şey kalmamıştır. Yöre halkı arasında Yunus (peygamber)'un balığın karnından karaya buradan çıktığı inancı hakimdir. İsmini de buradan alır. Oysa tarihi kaynaklarda, konumu itibarıyla aldığı vazifeye ithafen Kilikya kapısı olarak adlandırılıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Güney Kolhis Savaşı</span> antik dünyada yaşanan bir savaş

Güney Kolhis Savaşı veya On Binlerin Savaşı, seçkin ve zırhlı Yunan mızraklı piyadeleri ile Kolhis halklarının çatıştığı, Güney Kolhis'te gerçekleşen savaştır. Ksenofon, Anabasis'te bu savaşı isimlendirmediği için, savaş yaşandığı bölgenin adıyla anılmaktadır.

Kilitkaya, geleneksel adıyla Kiridya, de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Mağusa Bölgesi'nde ve de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin İskele İlçesi'nde yer alan bir köydür.