İskandinav mitolojisinde Skinfaxi (Eski İskandinav : [ˈskinˌfɑkse]) ve Hrímfaxi [ˈhriːmˌfɑkse], Dagr (gündüz) ve Nótt'un (gece) atlarıdır. Skinfaxi ve Hrímfaxi adları, sırasıyla "parlayan yele" ve "kır yelesi" (veya "don yelesi") anlamına gelen bahuvrihi bileşikleridir. Skinfaxi, Dagr'ın arabasını her gün gökyüzünde çeker ve yelesi aşağıdaki gökyüzünü ve dünyayı aydınlatır.[1] ya da "ışıldatır".[2]
İskandinav paganizmi ile mitolojisi | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tanrılar ile diğer figürler |
| ||||||||||||||
| Mekânlar |
| ||||||||||||||
| Olaylar |
| ||||||||||||||
| Kaynaklar |
| ||||||||||||||
| Toplum |
| ||||||||||||||
Elf, Cermen mitolojisi′nde ve folklorunda yer alan doğaüstü varlık türüdür.
Danca, Danimarka'da konuşulan, İskandinavca olarak da bilinen Kuzey Cermen dil ailesinden bir dildir.
Odin, Cermen mitolojisinde yer alan önemli bir tanrı. Odin ile ilgili günümüze ulaşan çoğu bilginin kaynağı olan İskandinav mitolojisi; Odin'i bilgelik, şifa, ölüm, kraliyet, bilgi, savaş, zafer, büyücülük, şiir, çılgınlık, şamanlık, ilham, şairlik, hava, rüzgar ile ilişkilendirir. İskandinav mitolojisine göre tanrıça Frigg'in kocasıdır. Genellikle en yüce Cermen tanrısı olarak kabul edilir. Eski İngilizce ve Eski Saksoncada Wōden, Eski Felemenkçede Wuodan ve Eski Yüksek Almancada Wuotan adıyla bilinir. Tüm bu adların kökeni ise Ana Almanca *Wōđanaz'dır. İngilizce dahil birçok Cermen dilinde çarşamba günü, bu tanrının adını taşır.
Freyr, İskandinav mitolojisi ve İskandinav paganizmindeki en önemli tanrılardan birisidir. Güney Cermenlerindeki adı Froh'tur. Fallik bereket tanrısı olarak tapılan Freyr'in fanilere barış ve zevk bahşettiğine inanılmaktaydı. Yağmuru, güneşin parlayışı ve tarım ürünlerini yönetirdi. Odin'le aynı ünvanlara sahip olduğundan onun başka bir formu olduğu da öne sürülür.
Forseti, İskandinav mitolojisinde adalet tanrısı olarak bilinir. Odin'in torunudur. İsminin anlamı "yöneten"dir. Babası, İskandinav mitolojisinin tanrısı Balder'dir.
Cermen tanrıları, temel olarak Aesir ve Vanir olarak iki başlıkta görünseler de Dev'lerin de zaman zaman bu gruplara dâhil olmasıyla ayrım tam olarak netlik kazanmaz. Yine de genel olarak kabul gören düşünce Aesir'in savaş, Vanir'in ise bereket tanrılarından oluşmuş topluluklar olduğu yönündedir.
Normanlar, MS 912 yılından itibaren Normandiya'ya yerleşen Frenk ve İskandinav karışımı halk. Normanların soyundan gelen modern halk hâlen Fransa'nın Normandiya bölgesinde yaşamaktadır.
Aslan yelesi denizanası, bilinen en büyük denizanası türüdür. Çoğunlukla Arktik, Kuzey Atlantik ve Kuzey Pasifik okyanuslarının soğuk sularında, nadiren 42° K paralelinin güneyinde bulunur. Aynı türden olma ihtimali olan benzer denizanaları Avustralya ve Yeni Zelanda yakınlarındaki denizlerde bulunurlar. Kaydedilen en büyük örneği, 1870'te Massachusetts Körfezi'nde kıyıya vurmuş şekilde bulunmuştur. Çan kısmı (vücudu) 2,29 m ve dokunaçları 37 m uzunluğundadır. Aslan yelesi denizanaları bir süredir 42° K paralelinin altında, özellikle Amerika Birleşik Devletleri'nin doğu yakasının geniş körfezlerinde görülmektedir.
İskandinav Hava Yolları (İngilizce: Scandinavian Airlines System, İskandinav hava yolu taşımacılığı sistemi, Danimarka, Norveç ve İsveç'in çok uluslu havayolu taşımacılığı ve bu İskandinav ülkelerinde önde gelen havayollarıdır. Merkezi İsveç'in başkenti Stockholm'dedir. Sahibi SAS AB dir. Star Alliance'ın bir kurucu üyesidir ve bunun yanında Air Greenland, Linjeflyg, Spanair, Thai Airways International ve airline Scanair'ın da kurucusudur. SAS'ın, Estonian Air'de %49 hissesi vardır. Kopenhag, Avrupa ve kıtalar arası hizmetler için odak olarak hizmet eder. 2006'da İskandinav hava yolu taşımacılıkları, 25 milyon yolcuyu taşıdı ve SAS grubunun 38.6 milyon yolcusu vardır.
Işık Elfleri (Ljosalfar), İskandinav mitolojisindeki iki Elf türünden biri. Elfler genellikle insanlara benzerler fakat insanlardan biraz daha narindirler. Bu narinliğe rağmen hızlı ve güçlüdürler. Melodik bir ses tonuna sahiptirler. Elfler insanlara oranla daha güzeldirler. Gökyüzünü görerek yaşamak bir şeyler yetiştirmek, ormanlarında huzurlu bir hayat sürmek elflerin istediği yaşam tarzıdır.
Dellingr İskandinav mitolojisinden bir tanrı. Dellingr, daha önceki geleneksel kaynaklardan 13. yüzyılda derlenen Büyük Edda ve 13. yüzyılda Snorri Sturluson tarafından kaleme alınan Nesir Edda 'da yer almaktadır. Her iki kaynakta da Dellingr, günü simgeleyen Dagr'ın babası olarak yer almaktadır. Büyük Edda'nın bazı yazmalarında geceyi simgeleyen Nótt'un üçüncü kocası olarak yer verilirken bazı yazmalarda Dünya'yı simgeleyen Jörð'nun kocası olarak yer almaktadır. Dellingr ayrıca efsanevi saga Hervarar saga ok Heiðreks 'de de yer almaktadır. Doktrinde Dellingr'ın tanı simgelediği düşünülmektedir.
Ymir, İskandinav mitolojisinde bütün Jotunların ya da donmuş devlerin atasıdır. Auðumbla adlı kutsal inek tarafından emzirildiğine inanılır.Marvel Comics'in İskandinav mitolojisine dayanan Thor çizgi romanlarında da görülmüştür.
İskandinav mitolojisinde Gnipahellir efsanevi bir mağaradır. Gnipahellir, ölülerin İskandinav bölgesi Hel'in kapılarını koruyan cehennem olan Garmr'ın evi. Garmr sık sık Ragnarök'ün başlangıcına kadar burada zincirlenir, bu sırada bağları kopar ve serbest kalır.
Gandalf İskandinav mitolojisinde Şiirsel Edda'dan Völuspá şiirinde ve Nesir Edda'da yer alan 'Cüce Tally' adında bir Dvergr. Adı Eski İskandinav isimleri "gandr" ve "álfr"dan (elf) türemiştir, dolayısıyla büyülü bir asa kullanan koruyucu bir ruh.
Grani, İskandinav mitolojisinde kahraman Sigurd'a ait bir attır. Sigurd'un İskandinav tanrısı Odin'in tavsiyesi ile aldığı attır. Grani, Odin'in kendi atı Sleipnir'in torunudur.
Nótt, İskandinav mitolojisinde gece teşhisi olan tanrıça. Nótt jötunn Narfi ve Nór'un kızı, Thor'un büyükannesidir. Yggdrasill ağacının altındaki vadilerde doğmuştur. Hayvanı, Alfödr'in Nott ve Dagr'a verdiği atlardan biri olan Hrímfaxi'dir. Anonim Eski Norsça şiirlerin 13. yüzyıldaki derlemesi niteliğindeki Manzum Edda ve 13. yüzyılda yazılan Nesir Edda'da Nótt, Narfi'nin kızı olarak geçer ve Hrímfaxi ile ilişkilendirilir. Nesir Edda'da Nótt'un evlilikleri ve soyağacından bahsedilir. Nótt; ilki Naglfari, ikincisi Annar, üçüncüsü ise Dellingr ile olmak üzere her birinden bir çocuğu olan üç evlilik yapmıştır. Bir özel isim olan nótt kelimesi, Eski Norsça edebiyatında da geçer.
Dagr, İskandinav mitolojisinde gündüzün teşhisidir.
Narfi, ayrıca Nörfi, Nari veya Nörr, İskandinav mitolojisinde bir jötunn ve kişileştirilmiş karakteri ve gece olan Nótt'un babasıdır.
Skaði, İskandinav mitolojisinde,, yay avcılığı, kayak, kış ve dağlarla ilişkili bir jötunn ve tanrıçadır. Skaði, 13. yüzyılda daha önceki geleneksel kaynaklardan derlenen Şiirsel Edda'da karakterize edilmiştir.
İskandinav mitolojisinde, Árvakr ve Alsviðr, her gün güneşi veya Sól'un arabasını gökyüzüne çeken atlardır. Tanrıların, iki atın omuzlarının altına, binerken onları serinletmek için körük yerleştirdiği söylenir.