İçeriğe atla

Skandal

Başlığın diğer anlamları için skandal (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Bir skandal, genel olarak, kişi veya kişilerle ilgili suçlamalar veya söylentiler dolaştığında toplumda oluşan, öfke, kızgınlık veya şaşkınlık gibi güçlü sosyal tepkiler olarak tanımlanabilir. Bu tepkiler genellikle öfkelidir ve çelişkili olabilir ve genellikle ilgili kişi(ler)in veya kuruluşun statüsü ve güvenilirliği üzerinde olumsuz etkileri vardır. Toplum, ahlaki normların veya yasal gerekliliklerin ihlallerinin farkına vardığında, genellikle bunlar keşfedilmeden kaldığında veya bir süreliğine gizlendiğinde skandal oluşur. Bu tür ihlaller tipik olarak açgözlülük, şehvet veya gücün kötüye kullanılmasından kaynaklanır. Skandallar siyasi, cinsel, ahlaki, edebi veya sanatsal olarak kabul edilebilir, ancak çoğu zaman birinden diğerine yayılır. Bir skandalın temeli, olgusal veya yanlış olabilir veya her ikisinin birleşimi olabilir. [1] Çağdaş zamanlarda, skandal bir durumun ifşası genellikle kitle iletişim araçları tarafından yapılır.

Akademik ve edebi alanda skandallar

Akademik suistimal olarak da adlandırılan akademik sahtekârlık, resmi bir akademik yayınla ilgili olarak meydana gelen her türlü kopyadır.

19. yüzyılın başlarında skandalın edebiyat ve bilimle karışmadığı görüşü benimsenmiş olsa da, bazıları edebiyatta bir miktar skandalın saçılmasının insanların ilgisini artırabileceğini, çünkü skandalın "hemen hemen her damak tadına uygun olduğunu düşünüyorlardı. " [2] Skandal ise birçok kitaba konu olmuştur. Skandalla ilgili en ünlü kurgusal hikâyeler arasında Richard Brinsley Sheridan'ın School for Scandal (1777) ve Nathaniel Hawthorne'un The Scarlet Letter (1850) vardır.

Edebi skandallar bir tür dolandırıcılıktan kaynaklanır; ya yazarlar söyledikleri kişi değiller ya da gerçekler yanlış sunulmuştur ya da başka bir kişiye yönelik bazı karalamalar içerir. Örneğin, Holokost'tan kurtulanların yazdığı iki kitap, Herman Rosenblat'ın yazdığı Çitteki Melek ve Misha Defonseca'nınnHolokost Yıllarının Anıları kitaplarının yanlış bilgilere dayandığı ortaya[3] romancı Helen Darville'in kazandığı bir ödül bir skandal yarattı.

siyasi skandal

1904 baharında, kuzeydoğu Amerika Birleşik Devletleri'nin birçok yerinde şiddetli sel felaketi yaşandı. Bob Satterfield, sudan değil çeşitli skandallardan kaynaklanan sel baskınlarına yakalanmış politikacıları, bürokratları vb. tasvir etmiştir (9 Nisan 1904) [1] 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. .

Siyasi yolsuzluk veya diğer uygunsuz davranışlar ortaya çıktığında siyasi bir skandal meydana gelir. Politikacılar veya hükûmet yetkilileri yasa dışı, yozlaşmış veya etik olmayan uygulamalarda bulunmakla suçlanır. Siyasi bir skandal, ulusun yasalarının veya ahlaki kurallarının çiğnenmesini içerebilir ve diğer skandal türlerini içerebilir.[4]

İşletme

2012 yılında bir Japon şirketi olan Olympus'u başarılı bir şekilde üne kavuşturan Michael Woodford, şirketin CEO'su olarak bile, 1,7 milyar dolarlık mali skandalı ifşa edince bir ihbarcıya dönüştü ve canı pahasına Japonya'dan kaçtı. Zulüm görmesine rağmen, ifşaatlarının doğru olduğu kanıtlandı. Woodford, anılarında kurumsal Japonya'nın zarar verici bir statüsünü betimleyerek şunları söyledi: "Bir sağlık ve tüketici elektroniği şirketi yöneteceğimi sanıyordum ama bir John Grisham romanına girdiğimi fark ettim."[5]

medya skandalları

Geliştirilmesinden bu yana baskı, medya skandalları ortaya çıkarmak için daha fazla güce sahip olmuştur ve kitle iletişim gelişiyle beri, bu güç artmıştır. Medya aynı zamanda örgütleri destekleme ve/veya karşı çıkma ve onları istikrarsızlaştırma, dolayısıyla skandallara bizzat karışma ve onları haber yapma kapasitesine sahiptir. [6]

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Watergate skandalının ardından, İngilizce konuşan diğer ülkeler "gate" son ekini ödünç aldılar ve kendi skandallarına eklediler.[7][8][9][10][11]

Gazetecilik

Gazetecilik skandalları, bilerek veya kazayla yapılmış olsun, yüksek profilli olaylar veya eylemlerle ilgilidir. Normalde moda olan etik ve gazetecilik standartlarını ihlal ediyor olabilir. Aynı zamanda gazeteciliğin 'ideal' misyonuna da aykırı olabilir: "haber olaylarını ve meselelerini doğru ve adil bir şekilde yayınlamak". [12]

Televizyon

1950'lerin Amerikan bilgi yarışması, izleyiciler ve yarışmacılar arasında oldukça popüler oldu. CBS Televizyonu programı 7 Haziran 1955'te başlayan 64.000 Dolarlık Soru ve The Big Surprise, Dotto, Tic Tac Dough ve Twenty One gibi diğer programlar en çok reklamı yapılan yarışma programları oldu, Ancak kısa süre sonra yarışmacıların bir dizi ifşasının ardından skandallar yarattı. Birkaç popüler televizyon yarışma programı, programın yapımcılarıyla sonuca hile karıştırmak için komplo kurdu. Bilgi yarışması skandalları, yarışma programlarına hile yapılmasını yasaklayan düzenleme eksikliğinden kaynaklandı. Ekim 1958'de savcı Joseph Stone tarafından New York'ta bir büyük jüri oluşturuldu ve konu kapalı kapılar ardında yapılan ifade kaydıyla incelendi. Bunu takiben, ABD Kongresi bir bilgi yarışmasına hile karıştırılmasına federal bir suç olarak karar verdi.[13]

Amerikan Televizyonu ABC kanalında popüler bir şov olan "Skandal" adlı TV pembe dizisi, "kendine dalmış, aşırı şişirilmiş, abartılı, iddialı, tek konuşma yüklü bir araba enkazı" olarak adlandırıldı.[14]

seks skandalları

Seks skandalı , muhtemelen ahlaka aykırı cinsel faaliyetlerin kamuoyuna açıklanmasıyla ilgili iddiaları veya bilgileri içeren bir skandaldır. Seks skandalları genellikle film yıldızlarının, politikacıların, ünlü sporcuların ve halkın gözündeki diğer kişilerin cinsel meseleleriyle ilişkilendirilir ve büyük ölçüde ilgili kişinin öne çıkması, kendi taraflarındaki ikiyüzlülük algıları veya normatif olmayan veya olmayan kişiler nedeniyle skandal haline gelir. - cinsel aktivitelerinin rızaya dayalı doğası. Bir seks skandalı gerçeğe, yanlış iddiaların ürününe veya her ikisinin karışımına dayanabilir.

Spor Dalları

Sporda başarı ve maddi kazanç arzusu veya gücün kötüye kullanılması da hem bireysel hem de organizasyonel düzeyde birçok skandal yaratmıştır. Yolsuzluktan kaynaklanan skandallar, sporun güvenilirliğini etkiler. Dünya Anti-Doping Ajansı, "sporda doping ilaçlarına karşı mücadeleyi teşvik etme, koordine etme ve izleme" rolünün bir parçası olarak, rüşvet, sporcular tarafından doping ve doping numunelerinin kurcalanmasının ulusal ve uluslararası sporla gizli anlaşma içinde gerçekleştiğini göstermiştir.. Bazıları dopingin spor dünyasında "artık endemik" olduğunu ve giderek daha fazla spor da dahil olmak üzere son derece yaygın hale geldiğini düşünüyor.[15]

En büyük bireysel skandallardan biri, eski Amerikan bisiklet şampiyonu Lance Armstrong'un tutarlı, uzun vadeli hile yaparak başarıya ulaştığının ortaya çıkmasından kaynaklandı. En büyük kurumsal spor skandallarından biri 2015 FIFA yolsuzluk davasıdır . Doping skandalları, Doğu Almanya'daki Doping skandalı ve 1994'teki Asya Oyunları gibi Olimpiyat oyunlarını da sarstı. Major League beyzbol ve kriket gibi maç oyunlarındaki skandallar, kumarla ilgili de olabilir.[16]

Kaymaklar

  1. ^ Davis 2014.
  2. ^ Ponceau 1834.
  3. ^ "Fool Oprah Once..." The Time. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2015. 
  4. ^ "Scandals in French History as Portrayed in Historic Encyclopedias". Zum.De. December 2009. 24 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Exposure: Inside the Olympus Scandal: How I Went from CEO to Whistleblower (2012). 27 Kasım 2012. ISBN 978-1591845751. 
  6. ^ Ehrat 2011.
  7. ^ Trahair, R.C.S From Aristotelian to Reaganomics: A Dictionary of Eponyms With Biographies in the Social Sciences. Santa Barbara, Calif.: Greenwood Publishing Group, 1994. 0-313-27961-6
  8. ^ Smith, Ronald D. and Richter, William Lee. Fascinating People and Astounding Events From American History. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO, 1993. 0-87436-693-3
  9. ^ Lull, James and Hinerman, Stephen. Media Scandals: Morality and Desire in the Popular Culture Marketplace. New York: Columbia University Press, 1997. 0-231-11165-7
  10. ^ Hamilton, Dagmar S. "The Nixon Impeachment and the Abuse of Presidential Power," In Watergate and Afterward: The Legacy of Richard M. Nixon. Leon Friedman and William F. Levantrosser, eds. Santa Barbara, Calif.: Greenwood Publishing Group, 1992. 0-313-27781-8
  11. ^ "El 'valijagate' sigue dando disgustos a Cristina Fernández | Internacional". EL PAÍS. 4 Kasım 2008. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2014. 
  12. ^ Reviews 2013.
  13. ^ "Quiz Show Scandals". museum.tv. 23 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2015. 
  14. ^ "'Scandal' is the dumbest show on TV". New York Times. 19 Ekim 2015. 20 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2015. 
  15. ^ "After the doping scandals, has international sport got any credibility left?". The Guardian. 13 Kasım 2015. 14 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2015. 
  16. ^ "Sports scandals in the year 2011". The Times of India. 30 Aralık 2011. 23 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pornografi</span> Cinsel ilişkinin tasviri

Pornografi, cinsel konunun yalnızca cinsel uyarılma amacıyla betimlenmesidir. Pornografi, dergi, animasyon, yazı, film, video ve video oyunları gibi çeşitli medyalarla sunulabilir. Bu tanım seks gösterileri ve striptiz gibi canlı gösterileri içermez. Günümüz pornografik betimlerinin birincil konuları, hareketsiz fotoğraflar için poz veren pornografik modeller ve filme alınmış cinsel eylemlerde bulunan oyunculardır.

<span class="mw-page-title-main">Watergate skandalı</span> 1970lerde ABDde meydana gelen siyasi skandal

Watergate skandalı, 1972 ile 1974 yılları arasında Richard Nixon'ın başkanlığı sırasında Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşanan ve Nixon'ın istifasıyla sonuçlanan büyük bir siyasi tartışmaydı. Skandalın adı, Nixon yönetiminin 17 Haziran 1972'de Washington, D.C.'deki Watergate Ofis Binası'nda bulunan Demokratik Ulusal Komite merkezine yapılan baskındaki rolünü gizleme girişimlerinden kaynaklanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Anal seks</span> penisin anüse sokulmasıyla yapılan seks türü

Anal seks, anal ilişki veya ters ilişki, sertleşme halindeki penisin anüsten içeri sokulmasıyla gerçekleştirilen cinsel ilişki türü. Bunun haricinde rektum ve anüsü içeren, parmakla, oral yolla ve her nevi cinsel oyuncakla gerçekleştirilen tüm cinsel aktiviteler de anal seks kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Oral seks</span> ağız yoluyla yapılan cinsel ilişki türü

Oral seks, oral ilişki veya ağızdan ilişki, sertleşme hâldeki bir penis, uyarılmış bir vajina veya anüsün ağızla uyarılmasını içeren bir cinsel ilişki türüdür. Cunnilungus olarak bilinen oral seks türü vajina veya vulva üzerinde yapılırken, fellatio olarak bilinen diğer tür ise penis üzerinde yapılır. Oral seks, tarih boyunca hemen her toplumda heteroseksüel ve eşcinsel insanlar tarafından uygulanmıştır.

<i>Deep Throat</i>

Deep Throat 1972 yazında yayımlanan Amerikan yapımı porno film. Linda Lovelace'in başrolünü oynadığı filmi Gerard Damiano yazmış ve yönetmiştir. Gösterime girdiği an olay yaratmış, birçok sinema salonunda gösterilmiş ve büyük başarılar kazanmıştır. Tüm zamanların en etkileyici ve sansasyonel porno filmi olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Seks işçisi</span> seks endüstrisinde çalışan kimse

Seks işçisi, cinsel hizmet sunarak para kazanan kişidir. Seks işçisi terimi zaman zaman fahişe, rent, jigolo gibi kelimelerle ile aynı anlamlı kullanılsa da akademisyenler "seks işçisi"ni seks endüstrisinde yer alan striptizciler, porno oyuncuları, telefonla seks çalışanları insanların bütününü kastedecek şekilde kullanır. Bu kavramı genelde feminist akademisyenler ve yazarlar da, erkekegemen toplumun "fahişe" sözcüğüne yüklediği kötü yan anlamlara ve aşağılamak amacıyla kullanılmasına tepki olarak, yine belirli bir kısmı sanat için seks işçiliği yapan bu insanların emeğine saygılarını göstermek için yerine "seks işçisi" terimini kullanmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Cinsel ilişki</span> üreme, cinsel zevk veya her ikisi için gerçekleştirilen çiftleşme eylemi

Cinsel ilişki, cinsel birleşme, çiftleşme, vajinal seks veya sadece seks, bir erkeğin sertleşmiş penisinin, uyarılmış bir kadın vajinasının içine girmesini kapsayan, cinsel zevk ya da üreme amaçlı yapılan bedensel ilişkidir. Bunun yanı sıra, diğer penetrasyon tehlikesi içeren anal seks, oral seks, parmaklama, dildo kullanma gibi cinsel aktiviteler de eşcinsel veya heteroseksüel olmasına bakılmaksızın bir cinsel birleşme olarak kabul edilirler.

<span class="mw-page-title-main">Cinsel taciz</span>

Cinsel taciz, cinsel iyilik karşılığında istenmeyen ve uygunsuz ödül vaatleri dahil olmak üzere, açık veya örtülü cinsel imaların kullanılmasını içeren bir taciz türüdür. Cinsel taciz, sözlü ihlallerden cinsel istismara veya saldırıya kadar bir dizi eylemi içerir. Taciz işyeri, ev, okul veya dini kurumlar gibi birçok farklı sosyal ortamda meydana gelebilir. Tacizciler veya kurbanlar herhangi bir cinsiyetten olabilir.

<span class="mw-page-title-main">İnsan ticareti</span>

İnsan ticareti, en yaygın şekilde tacirler veya başkaları için cinsel kölelik, zorla çalıştırma ya da cinsel istismar için gerçekleştirilen ticarettir. Bu ticaret aynı zamanda zorla evlilik kapsamında kişilere eş sağlanması amacıyla, organların veya dokuların çıkarılması amacıyla, veya taşıyıcı annelik ya da yumurtaların çıkarılması da dahil olmak üzere bir ülkede/uluslararası alanda yapılabilir. İnsan ticareti baskı yoluyla mağdurun özgür olarak hareketini engellediğinden dolayı kişiye karşı işlenen bir suçtur ve kişilerin istismarı söz konusudur. İnsan ticareti suçunun gerçekleşmesi için mutlaka kişinin bir yerden, başka bir yere hareket ettirilmesine gerek yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de fuhuş</span>

Çin'de fuhuş, hem boyutlarında hem de yasal düzenlemelerinde önemli değişiklikler geçirmiş bir fenomendir. 1949'da Çin Komünist Partisi'nin iktidara gelmesinden kısa süre sonra hükûmet, fuhuşun tamamen ortadan kaldırılması amacıyla, 1960'ların başında ulaşılması hedeflenen bir dizi reform başlattı. 1980'lerin başında sosyal kontrollerin kaldırılmasının ardından, Çin'de fuhuş sadece kentsel alanlarda daha fazla görünür hale gelmekle kalmadı; aynı zamanda kırsal alanlara da yayılmaya başladı. Çin hükûmetinin gayretlerine rağmen fuhuş, çok sayıda insan kapsayan ve paranın sürekli el değiştiği bir endüstri haline geldi. Aynı zamanda organize suç, hükûmet yolsuzluğu ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar gibi çeşitli sorunlarla ilişkilidir.

Biyolojik ve toplumsal cinsiyet ayrımı, biyolojik cinsiyet (eşey) ile toplumsal cinsiyet kavramları arasındaki farkı ortaya koyar. Biyolojik cinsiyet, bireyin üreme sistemi anatomisiyle ikincil cinsiyet özelliklerini ifade ederken; toplumsal cinsiyet, kişinin biyolojik cinsiyetine bağlı olarak toplumsal rollerini veya kişinin iç farkındalığına bağlı olarak kendi cinsiyetini tanımlamasını ifade eder. Bazı durumlarda, bireyin atanmış cinsiyeti ile toplumsal cinsiyeti aynı hizada olmayabilir ve kişi transcinsiyetli, ikili cinsiyet dışı veya cinsiyet uyumsuz olabilir. Bazı durumlarda ise, birey cinsiyet atamasını güçleştiren biyolojik cinsiyet özelliklerine sahip olabilir ve kişi erdişi olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Burning Sun skandalı</span> Güney Korede eğlence ve seks skandalı

Burning Sun kapısı olarak da bilinen Burning Sun skandalı, 2019 yılında Güney Kore'de ortaya çıkan ve popüler kpop idollerinden polis memurlarına kadar birçok kişinin adının karıştığı seks ve eğlence skandaldır. Bu skandal K-pop tarihinin en büyük skandalıdır.

<span class="mw-page-title-main">John Leslie Mackie</span> Avustralyalı filozof (1917 – 1981)

John Leslie Mackie Avustralyalı bir filozoftur. Din felsefesine, metafizik ve dil felsefesine önemli katkılar sağladı ve belki de en çok meta-etik konusundaki görüşleriyle, özellikle de ahlaki şüpheciliği savunmasıyla tanınıyordur. Altı kitap yazmıştır. En çok bilinen Etik: Doğru ve Yanlış İcat Etmek (1977); kitap, cesurca "Nesnel değer yoktur" ifadesini kullanarak başlamaktadır. Kitap, etik keşfedilmek yerine icat edilmelidir tartışması üzerinedir.

<span class="mw-page-title-main">Güvenli seks</span> CYBE kapmanın risklerini düşürme yolları

Güvenli seks, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların (CYBE), özellikle HIV'in bulaşma veya kapma riskini azaltmak için çeşitli yöntemler veya gereçleri kullanan cinsel aktivitedir. "Güvenli seks", güvenli seks uygulamalarından bazılarının CYBE risklerini tamamen ortadan kaldırmadığını göstermek için bazen daha güvenli seks veya korunmalı seks olarak da adlandırılır. Aynı zamanda, gebeliği önlemeyi amaçlayan ve bazen CYBE risklerini azaltabilen veya ve azaltamayan yöntemleri tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Surata boşalma</span> başkasının yüzüne boşalmayı içeren cinsel aktivite

Surata boşalma veya surata attırma, bir erkeğin bir veya daha fazla cinsel partnerinin yüzüne meni boşalttığı bir cinsel aktivitedir. Surata boşalma, penetratif olmayan bir seks şeklidir, ancak genellikle vajinal seks, anal seks, oral seks, manuel seks veya mastürbasyon gibi başka bir cinsel uyarılma yönteminden sonra gerçekleştirilir. Ayrıca pornografik filmlerde ve videolarda düzenli olarak, genellikle bir sahneyi kapatmanın bir yolu olarak tasvir edilir.

Seks işçilerine yönelik şiddet, dünya çapında hem fiziksel hem de psikolojik düzeyde rapor edilmiştir. Kurbanlar ağırlıklı olarak kadınlardır, aşırı durumlarda bu şiddete cinayet de dahildir.

Tecavüz türleri, tecavüzün meydana geldiği duruma, mağdurun kimliğine veya özelliklerine, failin kimliğine veya özelliklerine gibi çeşitli kriterlere göre sınıflandırılması sonucu oluşan kategorileri içerir. Aşağıda açıklanan tecavüz türleri birbirini dışlamaz: belirli bir tecavüz, örneğin hem hapishanede tecavüz hem de toplu tecavüz olarak veya hem velayet tecavüzü hem de bir çocuğa tecavüz olarak birden fazla kategoriye girebilir.

Rae-rae, 1960'larda Polinezya'nın cinsiyet sınırdaşlarının daha geleneksel sosyal sınıfı olan Māhū'dan kaynaklanan çağdaş bir ayrım olan Tahiti kültüründe trans kadınlardır. Petea, Hawaii'de kullanılan geleneksel sosyal sınıf aikane'nin aksine, Fransız Polinezyası'nda kullanılan cis-erkek eşcinselliği için aşağılayıcı bir terimdir.

Erotofobi, 1970'lerin sonlarında ve 1980'lerin başlarında bir dizi araştırmacı tarafından cinsellikle ilgili tutum ve inançların sürekliliği üzerindeki bir kutbu tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Sürekliliğin modeli, bir uçta erofobi ve diğer uçta da erotofili ile temelde kutuplaşmış bir hattır.

Siyasi bir gerilim, siyasi bir güç mücadelesinin zemininde geçen bir gerilim filmidir, yüksek riskler ve gerilim, hikâyenin özüdür. Bu tür genellikle izleyicileri siyasetin önemini düşünmeye ve anlamaya zorlar. Bu hikâyelerde çıkarlar çok büyük olur ve bir ülkenin kaderi genellikle tek bir kişinin elindedir. Siyasi yolsuzluk, organize suç, terörizm ve savaş ortak temalardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.