İçeriğe atla

Skamandros

Akhilleus'un Skamander nehri ile olan savaşı - Auguste Couder, 1819.

Yunan mitolojisi'nde, Skamander İngilizce telaffuz: [skəˈmændə] (Skamandros, Xanthos) (Yunanca: Σκάμανδρος; Ξάνθος; İngilizce: Scamander; Türkçe: Karamenderes nehri) bir nehir tanrısı olup, Hesiodos'a göre Oceanus ile Tethys'in oğludur.[1] Kimi kaynaklara göre ise, Skamander aynı zamanda Zeus'un oğlu olan bir nehir tanrısı olarak da tanımlanmaktadır.[2][3] Coğrafik olarak konumu, günümüz Türkiye'sinin Çanakkale bölgesinde yer almakta olup, Türkçede Karamenderes nehri olarak anılmaktadır.

Mitoloji

Skamander, Truva savaşında Truvalılardan yana saf tutarak savaşmıştır (İlyada XX, 73/74; XXI) ve savaşa katılmasının sebebi ise Yunan kahramanı Akhilleus'in onu aşağılamasından ötürü olmuştur. İlyada'daki anlatıma göre Skamander, Akhilleus'u üç kez öldürmeye teşebbüs etmiştir, fakat Hera, Athena ve Hephaistos'un müdahaleleri yüzünden başarısız olmuştur. Bu bağlamda, Skamander tanrısı aslında, Skamander nehrinin tanrı şeklinde betimlenmesidir. Kaynağı Kaz dağı olan ve Troya şehri etrafında dolanarak Çanakkale Boğazı'na kadar uzanan bir yol takip etmektedir. Homeros'un anlatımına göre, Akhalar kamplarını bu nehrin kaynağına yakın bir yere kurdular, Truvalılarla ettikleri savaşın büyük bölümü bu nehrin kıyılarında gerçekleşmiştir. İlyada'nın XXII (149ff) kitabında ise, Homer bu nehrin iki kaynağı olduğunu söyler; birisi sıcak su üretirken, diğeriyse soğuk su üretmektedir ve suları yılın her mevsiminde bu şekilde akmaktadır.

Homer'e göre bu nehir, tanrılar tarafından Xanthos diye adlandırılken, ölümlüler yani insanlar tarafından Skamander diye anılmaktadır. Bu anlatıma göre, ilki tanrı ismi olarak, diğeriyse nehir ismi olarak kullanılmaktaydı.[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Hesiod, Theogony 345 22 Mayıs 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. & 366–370 4 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Philostratus the Elder, Imagines 2.8
  3. ^ Ptolemy Hephaestion, New History Book 4 (summary from Photius, Myriobiblon 190)
  4. ^ Homer, Iliad 20.74 6 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 21.146 6 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İlyada</span> Truva Savaşını anlatan bir destan

İlyada, Homeros'un Troya Savaşı'nı anlatan destanıdır. Yunancada Odysseia ile birlikte en eski destan olduğu düşünülen, epik bir şiirdir. Eldeki veriler ışığında Homeros tarafından MÖ 7. ya da 8. yüzyılda yazıldığı düşünülen Antik Yunan edebiyatının temel eserlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ahelous</span>

Bu makale Yunan mitolojisindeki Achelous isimli nehir-tanrı üzerinedir. Aynı isimli nehir için Achelous Nehri makalesine bakınız.

Akhilleus

Akhilleus veya Aşil annesi tanrıça, babası ölümlü bir kral olan yarı tanrıdır. Peleus ile su tanrıçası olan Thetis'in oğludur. Tarihin en büyük savaşçısı olarak kabul edilir. Yunan mitolojisinin en önemli kahramanlarından biridir. Troya Savaşı'nda Akhaların (Grek) tarafında savaşmıştır. Troya'nın Akhalar tarafından kuşatılıp on yıl süren bir savaşla kazanılması sürecinde yaşananlar, Homeros'un İlyada isimli eserinde anlatılmaktadır. Homeros'un MÖ 720'lerde yazmış olduğu on altı bin dizelik İlyada eserinde Akhilleus başkahraman olarak yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Meriç</span> Balkanlarda nehir

Meriç Yunanistan ile Türkiye sınırının bir kısmını oluşturan, Bulgaristan'da doğarak Türkiye'ye giren ve Edirne üzerinde Ege Denizi'ne dökülen ırmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Stiks</span> ölümün ve cehennemin nehri

Stiks,, Okeanos ile Tethys'in kızı bir Nymphedir. Ölüler ülkesine nehir olmuştur. Tanrılar onun adı üzerine ant içerler. Yeminine vefasızlık eden tanrı bir yıl boyunca nektar ve ambrosiadan yoksun bırakılır ve dokuz yıl boyunca tanrılar arasından kovulur. Okeanid'lerin en büyüğüdür.

<span class="mw-page-title-main">Truva Savaşı</span> Yunan mitolojisinde efsanevi savaş

Truva Savaşı, Yunan mitolojisinde M.Ö. 12. veya 13. yüzyıl civarında meydana gelen efsanevi bir çatışmadır. Savaş, Truvalı Paris'in Helen'i Sparta kralı kocası Menelaos'tan almasının ardından Akalar (Yunanlar) tarafından Truva şehrine karşı yürütülmüştür. Savaş Yunan mitolojisindeki en önemli olaylardan biridir ve başta Homeros'un İlyada'sı olmak üzere Yunan edebiyatının birçok eserinde anlatılmaktadır. İlyada'nın özü on yıl süren Truva kuşatmasının onuncu yılında dört gün iki gecelik bir dönemi anlatır; Odisseia ise savaşın kahramanlarından biri olan Odisseia'un eve dönüş yolculuğunu anlatır. Savaşın diğer bölümleri, fragmanlar halinde günümüze ulaşan epik şiirler döngüsünde anlatılır. Savaştan bölümler, Yunan tragedyası ve Yunan edebiyatının diğer eserleri ile Virgil ve Ovid gibi Romalı şairler için malzeme sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Dinyester</span>

Dinyester veya Turla, Doğu Avrupa'da bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Aias</span> Yunan Mitolojisinde Elis Kralı

Ajax ya da Aias Yunan Mitolojisinde Kral Telamon'un ve Periboea'nın oğludur ve üvey kardeşi Teukros'dur. Homeros'un İlyada destanında Truva Savaşı'nda önemli bir rol oynar; ve cesur bir savaşçı olarak tasvir edilir. Ayrıca "Telamon oğlu Aias, "Büyük Aias" veya "Aias Büyük" adları ile de anılır, bu şekilde anılmasının sebebi Akha ordusundaki Oileus oğlu Aias'dan ayırmaktır, ayrıca Küçük Aias olarak bilinir. Adı "dünyanın" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Memnon</span> Habeşistanın mitsel kralı

Memnon, şafak tanrıçası Eos'la Troya kral soyundan olan Tithonos'un oğludur. Troya Savaşı'nın İlyada'da anlatılan bölümünün sonrasını ele alan Aithiopis adlı destanın kahramanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nestor</span> Yunan Mitolojisinde Pylos Kralı

Nestor, Homeros'un Odysseia'sında anlatılan efsanevi bilge Pylos Kralı'dır. 1939'daki kazılar onun sarayını ortaya çıkarmıştır ve bölgedeki kazılar yakın zamanda yeniden başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Karamenderes Nehri</span> Türkiyede bir nehir

Karamenderes Nehri, eski adı Skamander olan, Kaz Dağı'ndan doğan, tamamı Çanakkale ili sınırları içerisinde akan ve Çanakkale Boğazı ile Ege Denizi'nin kesiştiği bölge olan Truva Tarihî Millî Parkı yakınlarında denize dökülen nehir. Homeros'un destanı İlyada'ya göre nehrin aşağı kısımlarında yer alan Troya'da Truva Savaşı'nın bir bölümü yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Struma Nehri</span> Bulgaristan ve Yunanistanda bulunan bir nehir

Ustruma Karasu ya da Karasu, Bulgaristan ve Yunanistan'da bir nehir.

<span class="mw-page-title-main">Su tanrıları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Su tanrısı, mitolojide suyla veya çeşitli su kütleleriyle ilişkilendirilen bir tanrıdır. Su tanrıları mitolojilerde yaygındır ve genellikle denizin, okyanusun veya büyük bir nehrin daha çok olduğu medeniyetler arasında daha önemlidir. Su tanrılarına ibadet etmenin bir diğer önemli odak noktası, kaynaklar veya kutsal kuyulardır.

<span class="mw-page-title-main">Resos (mitoloji)</span>

Resos, mitolojide Trakyalı Kraldır ve İlyada'nın 10. kitabında Truvalıların yanında savaştığı anlatılmaktadır. Diodemes ve Odysseus, Truva kampına gece baskını yaparlar ve onun atlarını çalarlar.

Yunan mitolojisinde, Tros Truva'nın kurucusudur. Erichthonius ve nehir tanrısı Simoeis'in kızı Astyoche oğludur. Tros İlos, Assaracus ve Ganymedes isimli üç oğlanın ve Kleopatra ve Cleomestra iki kızın babasıdır. Eponim olarak ismini Truva şehrine vermiştir ve aynı şehir oğlu İlos'un ardından Ilion olarak da anılmaktadır. Tros'un eşinin nehir tanrısı Skamandros'un kızı Callirrhoe, veya Eumedes'in kızı Acallaris olduğu söylenir.

<span class="mw-page-title-main">Simoeis</span>

Simoeis veya Simois (Simóeis), Truva ovasının bir nehidir, şimdi Dümruk Su olarak anılır ve Yunan mitolojisinde nehrin tanrısıdır.

Küçük İlyada eski Yunan edebiyatının kayıp bir destanıdır. "Epik Döngü" olarak bilinen, Antik Yunanda daktilik ölçü ile yazılmış ve Truva Savaşı'nı konu alan şiirlerden biriydi ve bütün Truva Savaşı'nı epik bir şekilde anlatmıştır. Küçük İlyada hikâyesi kronolojik olarak Aethiopis'ten sonradır ve Iliou Persis da Küçük İlyada'dan sonradır. Küçük İlyada'nın yazarı, diğer antik yazarlar tarafından çeşitli şekillerde Pyrrha'lı Lesches, Spartalı Cinaethon, Erythrae'li Diodorus, Phokaialı Thestorides veya Homeros'un kendisine atfedilmiştir. Şiir, daktilik ölçü ile yazılmış dört şiir kitabından oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Aethiopis</span>

Aethiopis ya da Aithiopis, eski Yunan edebiyatının kayıp bir destanlarından biridir. "Epik Döngü" olarak bilinen, Antik Yunanda daktilik ölçü ile yazılmış ve Truva Savaşı'nı konu alan şiirlerden biriydi. Aethiopis'in hikâyesi kronolojik olarak Homeros İlyada'sından hemen sonra gelir ve onu Küçük İlyada takip eder. Aethiopis; antik yazarların bazıları tarafından Miletli Arctinus atfedilmiştir. Şiir, daktilik ölçü ile yazılmış beş şiir kitabından oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kalhas</span>

Yunan mitolojisinde, Kalkhas Argoslu bir kahindir. Kalkhas'tan, İlyada'nın başlangıcında bahsedilir.

<span class="mw-page-title-main">Alfios (tanrı)</span>

Alfios veya Alpheios, Alfios, Yunan mitolojisinde bir nehir ve aynı zamanda da nehir tanrısıydı.