İçeriğe atla

Skagerrak

Skagerrak
Avrupa üzerinde Skagerrak
Skagerrak
Skagerrak
Genel Bilgiler
Ülke(ler)Danimarka, Norveç, İsveç
Koordinatlar57°50′50″K 9°4′23″D / 57.84722°K 9.07306°D / 57.84722; 9.07306
Yerleşim(ler) (sahil)Oslo, Kristiansand
Ayırdığı topraklarYutland← →İskandinavya
TürBoğaz
Bağladığı sularKuzey Denizi→ ←Kattegat
Uzunluk240 km (150 mi)
En derin noktası700 m (2.300 ft)
En dar yeri80 km (50 mi)
Yüzölçümü47.000 km2 (18.000 sq mi)
Wikimedia Commons
Harita
Skagerrak ve Kattegat.

Skagerrak, Norveç, İsveç ve Danimarka arasında yer alan bir boğazdır. Skagerrak, Kuzey Denizi ile Baltık Denizi'ne açılan Kattegat'ı birbirine bağlar.

İsim

Skagerrak ve Kattegat isimlerinin her ikisi de Felemenkçe kökenlidir. Skagerrak ismi de yine Jutland'ın kuzeyinde bir kasaba olan Skagen (dk:Skagen) sözcüğünden ve Felemenkçe kökenli olan ve su yolu anlamına gelen rak sözcüklerinden türemiştir.[1][2] Birçok kaynak da, bu rak kökünün Hint-Avrupa dillerinin ilk hallerinde bulunan ve geçit anlamına gelen reg- kökünden türediğini göstermektedir. Bunun yanında Dancada da rak şeklinde yazılan bir sözcük bulunsa da bu kalabalık anlamına gelmektedir. Bu bağlamda ismin Felemenkçeden geldiği yönünde kaynaklar birleşir.

Coğrafya

Boğazın ortasından Skagerrak.

Skagerrak, kabaca üçgen bir şekle sahiptir. Boğazın 240 km kadar bir uzunluğu olup 80 km ile 140 km arasında değişen bir ene sahiptir. Boğazın derinliği Norveç sahillerine doğru artar. Öyle ki, derinliği bir noktada 700 metreye kadar yükselir. Skagerrak kıyılarında kurulu olan en önemli limanlar Norveç'teki Oslo ve Kristiansand ile İsveç'teki Uddevalla ve Strömstad kentleridir.

Boğazdaki tuzluluk oranı otuzdur. Biyokütleye açık alan 3,600 km² kadardır. Skagerrak doğal yaşamıyla da önemli bir yere sahiptir.

Tarih

Her iki dünya savaşında da Skagerrak, Almanya için önemli bir üs oldu. Öyle ki, I. Dünya Savaşı'nda yaşanan en önemli deniz çatışmalarından biri olan Jutland Savaşı, bu boğaz üzerinde gerçekleşti ve 31 Mayıs - 1 Haziran 1916 tarihleri arasında sürdü. Bölgenin Baltık Denizi'ne açılan tek doğal yol olması, Almanya'nın Danimarka ve Norveç'i II. Dünya Savaşı'nda işgal altında tutmasının en önemli nedenidir.

Biyoloji

Skagerrak, içinde yaklaşık 2000 deniz canlısı türü barındırır. Örneğin bir Atlantik morinası türü Skagerrak morinası olarak anılır ve sadece Norveç kıyılarından yaşar. Bu türün yumurtaları su yüzünde kalır ve çıkan yavrular zooplankton ile beslenir. Genç bireyler derinlere batarak daha hızlı olgunlaşır. Bu balıklar göç etmediği gibi, tüm yaşamlarını Norveç sahillerinde geçirir. Çeşitli canlı türlerinin ve yoğun olarak planktonların burada yer alması, verimli bir besin döngüsü yaratır.

Kaynakça

  1. ^ Nudansk Ordbog (1993), 15th edition, 2nd reprint, Copenhagen: Politikens Forlag, entry Skagerrak.
  2. ^ Den Store Danske Encyklopædi (2004), CD-ROM edition, Copenhagen: Gyldendal, entry Skagerrak.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Danimarka</span> Kuzey Avrupada bir ülke

Danimarka veya resmî adıyla Danimarka Krallığı, Kuzey Avrupa'da bir İskandinav ülkesidir. İskandinav ülkelerinin en güneyinde yer alan Danimarka'nın büyük bir bölümü Jylland yarımadası üzerindedir. Başkent, Danimarka adalarının en büyüğü olan Sjælland'ın üzerinde kurulmuştur. Sjælland, dar bir boğaz olan Øresund ile İsveç'ten ayrılır. Ayrıca, Fyn, Lolland, Falster, Langeland ve Baltık Denizi'ndeki Bornholm adaları da Danimarka'ya aittir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa</span> kıta

Avrupa, kuzeyde Arktik Okyanusu, batıda Atlantik Okyanusu, güneyde Akdeniz ve doğuda Asya ile çevrili bir kıtadır. Avrupa'nın Asya'dan Ural Dağları, Ural Nehri, Hazar Denizi, Büyük Kafkaslar, Karadeniz ve Türk Boğazlarının su yolları ile ayrıldığı kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Kopenhag</span> Danimarkanın başkenti

Kopenhag, Danimarka'nın başkenti ve en yüksek nüfuslu şehridir. 1 Ocak 2022 itibarıyla şehrin nüfusu 805.420'dir. Kopenhag, Zelanda adasının doğu kıyısında yer almaktadır; şehrin diğer kısmı Amager'de yer alır ve Øresund boğazı ile İsveç'in Malmö kentinden ayrılır. Öresund Köprüsü, iki şehri demiryolu ve karayolu ile birbirine bağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Norveç</span> Kuzey Avrupada bir ülke

Norveç, resmî adıyla Norveç Krallığı, Kuzey Avrupa'da bulunan İskandinav Yarımadası'nın batısında bir ülke. Finlandiya, İsveç ve Rusya ile komşu olan ülkenin batıda Atlas Okyanusu'nun bir kolu olan Norveç Denizi'ne kıyısı vardır. Kıyıları binlerce fiyordla çizilidir.

<span class="mw-page-title-main">Malmö</span> İsveçte liman kenti

Malmö (

<span class="mw-page-title-main">Baltık Denizi</span> Kuzey Avrupada bir deniz

Baltık Denizi, Kuzey Avrupa'da 53° ile 66° kuzey enlemleri ve 20° ile 26° doğu boylamları arasında yer alır. Kuzeyinde Botni Körfezi vardır. İsveç, Finlandiya, Danimarka, Almanya, Polonya, Rusya, Estonya, Letonya ve Litvanya devletleri ile çevrili bir iç denizdir. Baltık Denizi, Beyazdeniz'e Beyazdeniz Kanalı ve Kuzey Denizi'ne Kiel Kanalı ile bağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aarhus</span>

Aarhus, 1948'den 1 Ocak 2011'e kadar Århus, Danimarka'nın ikinci büyük kentidir. Kattegat denizinde Jutland'ın doğu kıyısında ve Kopenhag'ın yaklaşık 187 kilometre kuzeybatısında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Denizi</span> Avrupada bir deniz

Kuzey Denizi, Büyük Britanya, Danimarka, Norveç, Almanya, Hollanda, Belçika ve Fransa arasında bulunan bir Atlas Okyanusu denizidir. Avrupa kıta sahanlığında bir epeirik denizi, güneyde İngiliz Kanalı ve kuzeyde Norveç Denizi yoluyla okyanusa bağlanır. 570.000 kilometrekarelik bir alana sahip 970 kilometreden (600 mi) uzun ve 580 kilometre (360 mi) genişliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Boğazı</span> Ege Denizi ile Marmara Denizi arasındaki boğaz

Çanakkale Boğazı ya da tarihî adıyla Dardanelya, Asya ile Avrupa kıtalarını birbirinden ayıran ve Ege Denizi ile Marmara Denizi'ni birbirine bağlayan bir boğaz ve uluslararası su yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Cava Denizi</span> Sunda Boğazında bulunan deniz

Cava Denizi Sunda Boğazı'nda bulunan sığ bir denizdir (310.000 km²). Kuzeyinde Borneo, güneyinde Cava, batısında Sumatra ve doğusunda Sulawesi bulunur. Kuzeybatısında Güney Çin Denizi'ne bağlı olan Karimata Boğazı bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Almanya coğrafyası</span>

Bu madde Almanya coğrafyasını anlatmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kattegat</span>

Kattegat veya Kattegatt, (İsveççe) İsveç ve Danimarka arasındaki bir denizdir. Danimarka'nın Jutland bölgesi; İsveç'in Skåne, Halland illeri ve Bohuslän bölgesinin bu denize kıyısı bulunmaktadır. Baltık Denizi'nin suları, Öresund Boğazı ve Danimarka'da bulunan çeşitli küçük boğazlar aracılığıyla Kattegat'a dökülür. Kattegat'ın devamında, Norveç ve İsveç kıyılarında yer alan Skagerrak yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Danimarka Boğazı</span> kuzeybatısında Grönland ve güneydoğusunda İzlanda bulunan bir boğaz

Danimarka Boğazı, kuzeybatısında Grönland ve güneydoğusunda İzlanda'nın bulunduğu bir boğazdır. Boğazın kuzeydoğusunda Norveç'e ait olan Jan Mayen adası bulunur.

SMS <i>Pommern</i>

SMS Pommern, Deutschland sınıfından bir ön dretnot idi; Kaiserliche Marine'e katılmak üzere 1904 - 1906 yılları arasında inşa edildi. İsmi Prusya'nın Pomeranya bölgesinden gelmektedir, Stettin'in AG Vulcan tersanesinde inşa edildi, 22 Mart 1904 tarihinde kızağa kondu ve 2 Aralık 1905'te denize indirildi. 6 Ağustos 1907 tarihinde donanmaya katıldı. Deutschland sınıfı gemiler hizmete girdiklerinde hız, zırh, büyüklük ve ateş gücü bakımından dreadnought gemilerin ardında kalmıştı.

SMS <i>Deutschland</i> (1904)

SMS Deutschland, Alman İmparatorluk Donanması için 1903-1906 yılları arasında üretilen Deutschland sınıfı beş ön dretnot zırhlıdan ilki. Adı "Almanya" anlamına gelen gemi Kiel'deki Germaniawerft tersanesinde inşa edildi ve 20 Kasım 1904'te denize indirildi. Deutschland, 3 Ağustos 1906'da hizmete girdi; ancak birkaç ay sonra sadece büyük toplarla donatılmış ilk modern zırhlı olan İngiliz gemisi HMS Dreadnought'un hizmete girişiyle dretnot devri başlamış, Deutschland gibi farklı kalibrelerde toplar taşıyan zırhlı gemiler teknolojinin gerisinde kalmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Aust-Agder</span> Norveçte il

Aust-Agder, Norveç'in güneyinde Kuzey Denizi'nin kolu olan Skagerrak kıyısında yer alan, on beş belediyelik eski eyalettir.1 Ocak 2020'de Vest-Agder ile birleşerek Agder halini almıştır. 1918 yılına kadar Nedenes amt. (valiliği) olarak adlandırılan bölgenin sınır komşuları doğuda Telemark, batıda Rogaland ve Vest-Agder'dir. 9,158.15 km²'lik alan üzerindeki eyalet, 2011 verilerine göre 111.495 nüfusa sahiptir. Nikel ve demir cevheri madenleri bulunan eyaletin merkezi Arendal'dır. Bahçıvanlık ve ormancılık başlıca gelir kaynaklarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ventspils</span>

Ventspils Letonya'nın Kuzeybatısı'ında yer alan bir şehirdir. Courland tarihi bölgesinde yer alan Ventspils, ülkenin en büyük altıncı şehridir. 2006 yılı itibarıyla, şehrin nüfusu 43.806'dür. Ventspils, Venta Nehri ve Baltık Denizi kıyısına kurulmuş olup, önemli bir liman şehridir. Şehrin ismi kelime olarak Venta Nehri'ne bağlı olarak "Venta Kalesi" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kristiansand</span> Norveçte belediye

Kristiansand Norveç’in coğrafik Sorlandet bölgesinde Vest-Agder ilinde bir şehir, bir belediye ve il başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">Danimarka'da turizm</span>

Danimarka'da turizm bir büyüme endüstrisidir. Turizm yaklaşık olarak büyük bir ekonomik katkı sağlamıştır. Sadece 2014 yılında turizm deneyimi endüstrisi için yıllık 82 milyar Danimarka kronu gelir elde etmiş ve 120.000 tam zamanlı eşdeğer meslek bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Peking Planı</span>

Peking Planı, Polonya Donanması'na ait üç muhrip olan Burza, Błyskawica ve Grom'un Ağustos sonu ve Eylül 1939 başlarında Birleşik Krallık'a tahliye edildiği bir operasyondu. Onlara İngiliz limanlarına demirlemelerini ve Nazi Almanyası ile bir savaş durumunda İngiliz Kraliyet Donanmasına yardım etmeleri emredildi. Plan başarılı oldu ve gemilerin Alman işgalinde belirli bir yıkımdan veya ele geçirilmeden kaçmasına izin verdi.