Siyavuş Beg Gurci - Turkipedia

Siyavuş Beg Gurci, Siyavuş ya da Siyavuş Beg (Farsça: سیاوش‌بیک گرجی; y. 1536, Gürcistan – y. 1616, Şiraz, İran), Gürcü kökenli İranlı minyatürcüdür. Dramatik peyzaj unsurları içeren ve iyi tasarlanmış minyatürleriyle tanınır.

Gürcüce adı bilinmeyen Siyavuş, yaklaşık 1544 yılında İran şahı I. Tahmasb’ın baskınları sırasında Gürcistan’dan kaçırıldı. Siyavuş adı kendisine sonradan verildi. Bir köle olarak Tebriz’de nakkaşlık, İslam dini, binicilik, cirit, okçuluk gibi alanlarda eğitildi. Sanata olan eğilimi ve yeteneğiyle Şah I. Tahmasb’ın dikkatini çekti. Şah onu kütüphanede görevlendirdi ve onun eğitimiyle kişisel olarak da ilgilendi. Siyavuş, titiz ve dikkatli bir minyatürcü olarak figüratif kompozisyonlarıyla kendini gösterdi. Ordu ve dağ tasvirlerinde çok başarılı oldu.

Siyavuş, I. Tahmasb’ın 1576’daki ölümünden sonra sarayın desteğini almaya devam etti. Şah II. İsmail için hazırlanan Şehnâme’ye (1576-77) 22 adet minyatürle katkıda bulundu. Şehnâme için yaptığı minyatürlerden hareketle Siyavuş'un sanatının mükemmelliğinin sadece figürlerin tek tek karakterize edilmesinde değil, aynı zamanda birbirleriyle ve metinle etkileşim biçimlerinde açıkça görüldüğü belirtilmiştir.^[1] Siyavuş, Şah I. Abbas'tan da himaye gördü ve minyatürlerini “gulam-i şah-i velayet - Siyavuş nakkaş” (Kutsallığın şahının hizmetkârı - Nakkaş Siyavuş) olarak imzaladı. Bu şekilde Siyavuş, hem efendisinin statüsünü hem de kendisinin ona olan sadakatini dile getirmiş oluyordu. Siyavuş'un Şah Abbas için yaptığı iki minyatür günümüze ulaşmıştır. Yaklaşık olarak 1595 tarihli bu minyatürler onun son çalışmaları sayılabilir.^[2]

İranlı tarihçi Kadı Ahmed’in aktardığına göre Siyavuş 1597 yılından kısa bir süre sonra, yaşlandığı gerekçesiyle saraydan ayrılıp başka Gürcülerin de yaşadığı Şiraz’a gitti. Burada şehrin ileri gelenlerine hizmet etti ve minyatür yapmayı da sürdürdü. Yaklaşık 1616 yılında burada öldü.^[3]

Kaynakça

^ "" The Khaqan of Chin Consults His Advisors on the War with Iran (Folio from the Shahnameh (Book of Kings) of Shah Ismail II)"". 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020.
^ Anthony Welch, "Painting and patronage under Shah 'Abbas I" ("Şah Abbas'ın himayesi ve resim"), Iranian Studies, Cilt 7, 1974, Sayı 3-4.
^ Babaie, Sussan (2004). Slaves of the Shah: New Elites of Safavid Iran ("Şahın Köleleri: Safevi Dönemi İran'ında Yeni Elitler"). I.B.Tauris. s. 118–119. ISBN 1860647219.

İlgili Araştırma Makaleleri

Safevî İmparatorluğu, Safevîler veya Safevî Devleti, 1501 ve 1736 yılları arasında varlığını sürdürmüş, sıkça modern İran tarihinin başlangıcı olarak kabul edilen, İran tarihindeki en önemli hanedanlıklardan biri olan Türk kökenli Safevi Hanedanı tarafından yönetilmiş devlet. Bugünkü İran, Azerbaycan, Ermenistan, Irak, Afganistan, Türkmenistan ve Türkiye'nin doğu kesiminde varlığını sürdürmüş, Şiî Onikiciliği resmî mezhep olarak kabul etmiş ve İran'ın varisi olduğu Safevî Hanedanı'nın devletidir.

Kaçar Hanedanı, İran'daki Azerbaycan Türklerinin Kaçar boylarından olan Kovanlı kolu tarafından kurulmuş ve 1794 ile 1925 yılları arasında hüküm sürmüş bir İran Devletidir.

Afşar hanedanı Şah Abbas döneminde Azerbaycan'dan kuzey Horasana yerleştirilmiş Afşar kabilesi ve on sekizinci yüzyılın ortalarında Afşar İmparatorluğu'nu yöneten hanedandır. Hanedan, 1736'da Safevi hanedanının son üyesini deviren ve kendisini Azerbaycan ve İran Şahı ilan eden ordu komutanı Nadir Şah tarafından kurulmuştur.

Minyatür, kendine has bir biçimi olan resim çeşididir.

I. Tahmasb, Safevî Devleti'nin ikinci hükümdarıdır.

Nasıreddin Şah, 5 Eylül 1848 - öldürüldüğü 1 Mayıs 1896 yılına kadar İran şahı. Muhammed Şah Kaçar ve Melik Cihan Hanım'ın oğlu ve Sasani Hanedanının II. Şapur ve Safevi Hanedanı'nından I. Tahmasb'tan sonrasında İran'ın en uzun saltanat süren üçüncü hükümdarıdır. Nasıreddin Şah, 50 yıla yakın süren hükümdarlığı süresince, resmi olarak Avrupa'yı ziyaret eden modern ilk İran hükümdarıdır.

Muhammed Hüdabende veya Hudabende, Muhammed Şah, Sultan Muhammed, 1578 ve 1587 yılları arasında hükümdarlık yapmış Safevî Devletinin 4. şahı.

Dost Muhammed, Fars ressam, hattat ve sanat tarihçisi.

<span class="mw-page-title-main">II. İsmail</span> 3. Safevi Türkmen hükümdarı

II. İsmail. 1576-1577 döneminde Safeviler'in üçüncü Şahı olarak hüküm sürmüştür.

Alikulu Cabbadar Gürcü asıllı İranlı ressam. 17. yüzyıl sonuyla 18. yüzyıl başlarında yaşamıştır.

Mirza Ali İranlı ressam. 16. yüzyılda yaşamıştır.

Osmanlı minyatür sanatı Osmanlı saray kültürünü yansıtarak el yazmaları gibi lüks öğeleri süsleyen genelde Padişah ve diğer yüksek mertebelilere sunulmuş bir sanat şeklidir. Minyatür sanatı İslam dünyasında özellikle yer bulmuş bir saray sanatıdır. Yüksek gelişmişliğe ve kapsamlılığa, geç Orta Çağ'da İran, Irak, Orta Asya ve Anadolu'da bulunan Türk ve Pers hanedanlıkları dönemlerinde erişmiştir. Osmanlı miniyatür sanatı, hep birlikte kitap sanatı olarak anılan Hat, Nakş, Tezhip, Ebru ve Cilt gibi birbiriyle ilişkili geleneksel sanatlardan biridir.

Revan Kuşatması, 1615-1618 Osmanlı Safevi Savaşı'nda bir evre. Kuşatma Osmanlı ordusunun başarısızlığıyla sonuçlanmıştır.

İskender Bey Münşi ya da Türkmen İskender Bey — Türk tarihçidir. Safevi imparatoru Shah I. Abbas'ın resmi tarhiçisidir. İskender Bey bürokrat olarak göreve başlamış ve şahların özel yardımcısı olmuştur. Fars tarihçiliğinin başyapıtlarından biri olan Tarih-i Alam-Ara-yı Abbasi'yi yazmıştır. Eser Safevilerin kökeni ile başlar ve Şah Abbas'ın hükümdarlığı ile devam eder.

I. Teymuraz (1589–1663), Bagrationi hanedanından 1606-48 arasında Kaheti kralı. 1625-32 arasında aynı zamanda Kartli kralıydı. On altı yaşında tahta çıktı ve bundan dolayı krallığı bir süre annesi Ketevan idare etti. Teymuraz şair olarak da Gürcü edebiyatında önemli yere sahiptir.

I. Abbas'ın Kaheti ve Kartli seferleri, Safevi Şahı I. Abbas'ın, Osmanlı-Safevi Savaşı (1603-18) sırasında Doğu Gürcü vasal krallıkları olan Kartli ve Kaheti'de 1614-1617 yılları arasında yürüttüğü dört seferdir. Seferler, I. Abbas'ın eskiden en sadık Gürcü gulamları olan Kartli Kralı II. Luarsab ve Kaheti Kralı I. Teymuraz tarafından gösterilen itaatsizliğe ve ardından çıkarılan isyana bir yanıt olarak başlatıldı. Tiflis tamamen yakıp yıkıldı, ayaklanma bastırıldı, 100.000 kadar Gürcü katledildi ve 130.000 ila 200.000 kişi İran'a sürgün edildi. Bunun sonucunda Kaheti ve Kartli geçici olarak İran egemenliği altına alındı.

1730-1732 Osmanlı-İran Savaşı, 18. yüzyılda Osmanlı Devleti ile İran'daki Safevi Hanedanı arasında yapılmış olan bir savaştır.

İran Gürcüleri veya Fereydan Gürcüleri Gürcü kökenli İran vatandaşlarıdır. Bugünkü Gürcistan, eski zamanlarda Ahameniş ve Sasani imparatorluklarına zaman zaman bağlı olarak yönetildi ve 16. yüzyıldan 19. yüzyılın başlarına kadar Safeviler ve daha sonra Kaçarlar olmak üzere İran'a bağlı krallıklara sahipti. Şah Abbas, selefleri ve halefleri, Kızılbaşların gücünü azaltmak, endüstriyel ekonomiyi geliştirmek, orduyu güçlendirmek ve çeşitli bölgelerde İsfahan, Mazandaran ve Huzistan eyaletleri de dahil olmak üzere İran'da yeni inşa edilen şehirleri doldurmak amacıyla yüzbinlerce Hristiyan ve Yahudi Gürcüyü zorla bu topraklara sürgün etti. Aralarında soyluların da bulunduğu bir kısmı da yüzyıllar boyunca gönüllü olarak göç etti ve bazıları da 19. yüzyılda Rusya'nın Kafkasya'yı ele geçirmesinden sonra muhacir olarak İran'a göç etti. Feridunşehr'in Gürcü topluluğu, Fars dili ve Oniki İmamcı Şii İslam gibi İran kültürünün belirli yönlerini benimsemek zorunda kalmalarına rağmen bugüne kadar Gürcü kimliklerini korudular.

Kaçar Devleti, Kaçar İmparatorluğu veya resmiyette Yüce İran Devleti, İran'daki Azerbaycan Türklerinin Kaçar boylarından olan Kovanlı kolu tarafından kurulmuş ve 1794 ile 1925 yılları arasında hüküm sürmüş İran devleti.

İran'daki Çerkesler İran'da etnik bir azınlıktır. İran'daki Çerkesler, diğer Çerkes diasporalarından farklıdır; çoğu Safevi ve Kaçar döneminden gelmektedir ve yoğun olarak Farslaşmıştır, ancak bir kısmı da 19. yüzyılın sonlarında Çerkes soykırımı sonucuna göç etmiştir. İran'daki Çerkesler son birkaç yüzyıldaki dönemlerde oldukça etkiliydi. Bunların büyük çoğunluğu Fars diline asimile olmuştur ve artık çok az sayıda kişi ana dillerini konuşan Çerkes dilini konuşmaktadır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.