İçeriğe atla

Siyasi Pusula (internet sitesi)

Siyasi Pusula
The Political Compass (İngilizce)
URLpoliticalcompass.org
Ticari?Hayır
Site türüSiyasi öz test, siyasi blog
KayıtHayır
Kuruluş tarihi20 Aralık 2001 (22 yıl önce) (2001-12-20)[1]
Kullanılabilir dil(ler)İngilizce, Bulgarca, Çekçe, Almanca, İspanyolca, Fransızca, İtalyanca, Lehçe, Portekizce, Rumence, Rusça, Türkçe
Geçerli durumAktif

Siyasi Pusula veya (İngilizce: The Political Compass), 62 öneriye verilen yanıtları içeren bir web sitesidir ve siyasi ideolojiyi ekonomi politikası (sol–sağ) ve sosyal politika (otoriter–liberteryen) olmak üzere iki eksenli bir spektrumda değerlendirmektedir.[2]

Genel Bakış

Web sitesi sahiplerini açıklamamaktadır. Sitenin yerleşimi Birleşik Krallık'ta görünmektedir.[3][4] Sayfalarının alt kısmında, tescil hakkının Pace News Limited şirketine ait olduğu belirtilmektedir.[5] Bu şirket Yeni Zelanda'da kayıtlı olup, yöneticisi siyasi gazeteci Wayne Brittenden'dir.[6] The New York Times'a göre, site Wayne Brittenden'ın çalışmasıdır.[2] The Daily Telegraph yazarı Tom Utley'e göre, site, Glenys Kinnock tarafından kurulan One World Action adlı bir hayır kurumuna bağlıdır. Sitenin eski bir versiyonu, One World Action'ın web sunucusunda yayımlanmıştır.[7]

Siyasi model

The Political Compass tarafından kullanılan siyasi pusulanın versiyonu[8]

The Political Compass'ın kullandığı siyasi modelin temel teorisi, siyasi ideolojinin iki ayrı, bağımsız eksen boyunca daha iyi ölçülebileceğidir. Ekonomik (sol–sağ) eksen, bir kişinin ekonominin nasıl yönetilmesi gerektiği konusundaki görüşünü ölçer. Ekonomik terimlerde, siyasi sol, ekonominin bir kooperatif kolektif kuruluş tarafından yönetilmesini isteme olarak tanımlanır ki bu bir egemen devleti ifade edebileceği gibi, komün ağını da ifade edebilir. Siyasi sağ ise ekonominin rekabet eden bireylerin ve organizasyonların tasarrufuna bırakılmasını isteme olarak tanımlanır.[9] Testin önerileri, testi yapan bireyi şu tür soruları düşünmeye sevk eder: "Uluslararası hukuka aykırı askeri eylemler bazen haklı olabilir mi?", "Annelerin yoğun kariyerlere sahip olması gereklidir mi?", "Eğer ekonomik küreselleşme kaçınılmazsa, öncelikle insanlığa mı yoksa çok uluslu şirketlere mi hizmet etmelidir?" gibi.[10]

Diğer eksen (otoriter–liberteryen), bir kişinin siyasi görüşlerini sosyal anlamda, kişisel özgürlüğe izin verme miktarı konusunda ölçer. Liberteryenizm, kişisel özgürlüğün maksimize edilmesi gerektiğine inanç olarak tanımlanırken, otoriteryanizm, otoriteye itaat edilmesi gerektiğini söyleyen bir inanç olarak tanımlanır. Bu tanımlamalar, insanları otoriter sol (sol üstte kırmızı), otoriter sağ (sağ üstte mavi), liberteryen sağ (sağ altta sarı veya mor) ve liberteryen sol (sol altta yeşil) olmak üzere dört renkli dörtlüklere ayırmayı mümkün kılar. Siyasi Pusula'nın yapımcıları, dörtlüklerin "ayrı kategoriler olmadığını, ancak bir süreklilik üzerindeki bölgeleri" temsil ettiğini belirtiyorlar.[11]

Testin önerileri için dört seçenek bulunmaktadır: "kesinlikle katılıyorum", "katılıyorum", "katılmıyorum" ve "kesinlikle katılmıyorum".[12]

Eleştiri ve alternatifler

Web sitesi puanlama sistemini açıklamıyor.[13] Tom Utley ve Brian Patrick Mitchell gibi bazı yazarlar, geçerliliğini eleştirmişlerdir.[7][12] Siyasi spektrumun çoklu eksenli diğer modeller arasında, en ünlüsü Amerikalı liberteryen David Nolan tarafından geliştirilen Nolan Şeması'dır. Benzer bir şema, Albert Meltzer ve Stuart Christie[14] tarafından 1970'te "The Floodgates of Anarchy"de ve Maurice C. Bryson ve William R. McDill tarafından 1968'de "Rampart Journal of Individualist Thought"te yayınlandı.[15]

Siyasi Pusula ve popüler kültür

r/PoliticalCompassMemes, ideolojilere hicivli eleştiriler sunan bir subreddit'tir. Kullanıcılar, ideolojilerini The Political Compass'e dayalı olarak belirledikleri kullanıcı flörleri ile tanımlarlar.[16]

 8  Haziran 2022'de, Monash Üniversitesi'ndeki araştırmacılar tarafından kullanıcıların dijital izleri temel alınarak siyasi ideolojilerini tahmin etmek amacıyla yapılan bir çalışmada bu subreddit kullanıldı: 1  Temmuz 2022'de, subreddit, Reddit yöneticilerinden subreddit kullanıcılarının söylemlerini yumuşatmaları konusunda uyarı aldıktan sonra LGBTQ kişilere yönelik istismar iddialarını nefret söylemi olarak sınıflandıracağını duyurmuştur.[17]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "PoliticalCompass.org – WHOIS, DNS, & Domain Info – DomainTools". WHOIS. 21 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2020. 
  2. ^ a b LiCalzi O'Connell, Pamela (4 Aralık 2003). "Online Diary". The New York Times. 4 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2023. 
  3. ^ "Shut Up, I'm A Libertarian". The Guardian. 11 Temmuz 2001. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2018. 
  4. ^ "The Political Compass – Frequently Asked Questions – 29". PoliticalCompass.org. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2023. 
  5. ^ "The Political Compass – Contact Us". The Political Compass. 11 Ekim 2013. 21 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2013. 
  6. ^ "Pace News Limited". OpenCorporates.com. 22 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2018. 
  7. ^ a b Mitchell, Brian Patrick (2007). Eight Ways to Run the Country. Greenwood Publishing Group. s. 143. ISBN 978-0-275-99358-0. 
  8. ^ "The Political Compass – Crowd Chart". PoliticalCompass.org. 11 Ekim 2013. 14 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2013. 
  9. ^ "The Political Compass – Frequently Asked Questions – 16". PoliticalCompass.org. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2023. 
  10. ^ Dasgupta, Sucheta (27 Ağustos 2022). "Welcome to the political compass' third dimension". Deccan Chronicle. 18 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2023. 
  11. ^ "The Political Compass – Frequently Asked Questions – 20". PoliticalCompass.org. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2023. 
  12. ^ a b Utley, Tom (6 Haziran 2001). "I'm v. Right-wing, says the BBC, but it's not that simple". The Daily Telegraph. 15 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2023. A lot of the questions in the test are very irritatingly phrased and impossible to answer properly, with only these four options available: 'strongly agree', 'agree', 'disagree' and 'strongly disagree.' 
  13. ^ ""The Political Compass – Frequently Asked Questions – 25". PoliticalCompass.org. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2017. Can you provide your scoring details[?] ... [W]e have a strict policy against releasing this information .
  14. ^ Christie, Stuart; Meltzer, Albert (1970). "Party Lines and Politics". The Floodgates of Anarchy. Binghamton, New York: PM Press. ISBN 0-900707-03-8. 8 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2023 – The Anarchist Library vasıtasıyla. 
  15. ^ Bryson, Maurice C.; McDil, William R. (Yaz 1968). "The Political Spectrum: A Bi-Dimensional Approach" (PDF). Rampart Journal of Individualist Thought. 4 (2). Santa Ana, California: Rampart College. ss. 19-26. 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Temmuz 2023 – Mises Institute vasıtasıyla. 
  16. ^ Anantharama, Nandini; Angus, Simon D.; Kitchener, Michael; Raschky, Paul A. (2022). "Predicting Political Ideology from Digital Footprints". arXiv:2206.00397 $2. 
  17. ^ Goforth, Claire (20 Temmuz 2022). "A political memes subreddit kicked off an internet-wide call to get baseless 'groomer' claims classified as hate speech". The Daily Dot. 21 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

İdeoloji, özellikle tamamen epistemik olmayan nedenlerle bir kişi veya grup tarafından benimsenen inanç veya felsefeler kümesidir. bu durumda "pratik unsurların teorik unsurlar kadar önemli olduğu" anlamına gelir. Daha önceden genellikle ekonomik, siyasi veya dini teorilere ve politikalara uygulanan terim, Karl Marx ve Friedrich Engels'e kadar uzanan bir geleneğe sahipti. Ancak daha yakın zamanlarda yapılan kullanımlarda terim genellikle ek olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Siyasi parti</span> politik hayatın en önemli ögesi olan ve belli bir siyasi görüşü temsil eden siyasal örgüt

Siyasi parti, belirli bir ülkenin seçimlerinde yarışacak adayları koordine eden bir örgütlenmedir. Bir parti üyelerinin genellikle politika konusunda benzer fikirlere sahip olması yaygındır ve partiler belirli ideolojik veya politika hedeflerini destekleyebilir.

Muhafazakârlık veya tutuculuk, geleneksel toplumsal etmenlerin korunmasını destekleyen politik ve toplumsal felsefedir. Daha belirgin bir anlamda ilgili toplumun içinde bulunduğu çağın gereklerini göz ardı etmeksizin, geçmişten gelen tarihsel, kültürel ve uygar birikimlerini kaybetmeden, kısaca öz dinamiklerinin değişmesine karşı direnç gösteren, toplumsal-kültürel değerlerin korunmasını savunan politik bir görüştür.

<span class="mw-page-title-main">Solculuk</span> toplumsal eşitliği ve eşitlikçiliği destekleyen siyasi ideolojiler, politik duruş

Solculuk, genellikle bir bütün olarak toplumsal hiyerarşiye veya belirli toplumsal hiyerarşilere karşı çıkarak, toplumsal eşitlik ve eşitlikçiliği destekleyen ve bunu sağlamaya çalışan siyasi ideolojiler yelpazesidir. Sol siyaset tipik olarak, taraftarlarının toplumda diğerlerine göre dezavantajlı olarak algıladıkları kişiler için endişe duymanın yanı sıra, uygulandıkları toplumun doğasını değiştiren radikal yollarla azaltılması veya ortadan kaldırılması gereken haksız eşitsizlikler olduğuna dair bir inancı da içerir.

Sağcılık, toplumsal hiyerarşiyi veya toplumsal eşitsizliği kabul eden veya destekleyen siyasal duruş veya etkinliktir. Toplumsal eşitsizlik, sağcılar tarafından; ya milletsel/ırksal farklılıklardan, ya dini ve inançsal farklılıklardan, ya kültürel ve sosyal farklılıklardan ya da piyasa ekonomisindeki rekabetten kaynaklandığı için kaçınılmaz, doğal, normal veya cazip bulunur. Sağ ve sol isimli siyasal kavramlar, Fransız Devrimi (1789-1799) zamanında, ayrı görüşteki siyasetçilerin Fransız parlamentosunun sağında veya solunda oturmalarından esinlenilerek oluşturulmuştur; parlamento başkanının sağındaki koltuklarda oturanlar, çoğunlukla monarşist Ancien Régime destekçilerinden oluşmuştur.

Üçüncü görüş, II. Dünya Savaşı sırasında Batı Avrupa'da gelişmiş milliyetçi bir politik pozisyondur. Bir ırk veya millet içerisinde yer alan insanlar arasındaki sosyal adalet gibi konulara önem vermektedir. Üçüncü görüş genellikle aşırı milliyetçiliğe ve ırkçılığa varan örneklere sahiptir.

Liberteryenizm, özgürlüğün ve özgürlüğün bileşenlerinin siyaset içerisinde en önemli değer olduğuna inanan bir siyaset felsefesidir. Liberteryen felsefeye göre insanlar özgür olduğunda herkes için daha güvenli, daha iyi ve daha adil bir dünya yaratılabilir. Liberteryenizmin bazı türleri ise negatif özgürlüğe daha çok odaklanır. Liberteryenler otonomi ve seçme özgürlüğünü maksimize etmeye çalışır; seçim özgürlüğü, gönüllü iş birliği ve bireysel karar önceliğini vurgular, bu doğrultuda da devletin minimize edilmesini savunur. Popüler anlamda, otoriterlik ile zıt anlamda kullanılır. Liberteryenler otorite ve devlet iktidarı konusunda aynı şüpheciliği paylaşıyorlar, ancak bazıları mevcut ekonomik ve politik sistemlere muhalefetlerinin kapsamı konusunda farklılaşıyor. Çeşitli liberteryen düşünce okulları, devletin ve özel iktidarın meşru işlevlerine ilişkin bir dizi görüş sunar ve genellikle zorlayıcı sosyal kurumların sınırlandırılmasını veya tasfiye edilmesini ister.

Merkez sağ, siyasi spektrumun sağında yer alırken merkeze daha yakındır. Merkez sağ partiler genellikle liberal demokrasiyi, kapitalizmi, piyasa ekonomisini, özel mülkiyet haklarını ve az ölçekte bir refah devletini destekler. Merkez sağ oluşumlar muhafazakârlığı ve ekonomik liberalizmi desteklerken sosyalizm ve komünizme karşı çıkarlar.

<span class="mw-page-title-main">Aşırı sol</span> politik konum

Aşırı sol, radikal sol veya ekstrem sol siyasi yelpazenin solunda standart siyasi solun ötesinde olan politikalardır. Terimin tek ve tutarlı bir tanımı yoktur; bazı bilim insanları bunu sosyal demokrasinin daha solunu temsil ettiği şeklinde değerlendirirken diğerleri bunu komünist partilerin soluyla sınırlı tutar. Bazı durumlarda aşırı sol, bazı otoriterlik biçimleri, anarşizm, komünizm ve Marksizm ile ilişkilendirilmiş veya devrimci sosyalizm, buna ek olarak ilgili komünist ideolojileri veya anti-kapitalizm ve küreselleşme karşıtlığını savunan gruplar olarak karakterize edilmiştir. Aşırı sol terörizm, ideallerini demokratik süreçleri kullanmak yerine siyasi şiddet yoluyla gerçekleştirmeye çalışan aşırıcı, militan veya isyankar gruplardan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Aşırı sağ</span> sağcı siyasette sağcılığın en yüksek biçimini gösteren politik konum

Aşırı sağ, radikal sağ ya da ekstrem sağ, sağcı siyasette sağcılığın en yüksek biçimini gösterir. Aşırı sağ siyaset, toplumsal hiyerarşiyi aşırı biçimde destekler; daha doğuştan bazı insanların aşağı, bazılarınınsa üstün olduğu gibi düşünceleri içinde barındırır. Belirli kişilerin ya da grupların ileri derecede üstünlüğünü destekler. Bu tip siyaset genel olarak otoriterdir ve radikal biçimde sol fikirlere karşıtlık içerir. Genellikle aşırı sağ terimi istenmeyen gruplara karşı göç ve uyum karşıtlığı duruşları, sosyokültürel boyutta baskı, milliyet ayrımcılığı; ırksal ve dinsel grupların kendilerini diğerlerinden üstün konuma getirecek tutumlar, küreselleşme karşıtlığı gibi görüşleri kapsamaktadır. Başka bir deyişle kavram aşırı milliyetçi, yabancı düşmanı, ırkçı, köktendinci özelliklerine sahip kişi ya da grupları tanımlamada kullanılır.

Merkez sol, siyasette sol ve merkez arasındaki görüşler bütünüdür. Fırsat eşitliği yoluyla toplumsal adaletin sağlanabileceği düşüncesini savunmaktadır. Merkez sol siyaset, toplumun varsıl ve yoksul kesimleri arasındaki gelir farkını en aza indirmeyi amaç edinmiştir. Siyaseten ve toplumsal olarak radikal kararlar alınabilir. Bunun yanında reformist tutumlar ile de ekonomik ve sosyal politikalar sağlanabilir. Çoğulculuk taraftarı bir görüştür, toplumun sosyal hak ve çıkarları el üstünde tutulur.

Reddit, bir Amerikan sosyal haber, tartışma sitesidir. Siteye kayıtlı kullanıcılar bağlantı, metin, fotoğraf, anket ve video içerebilen gönderiler paylaşabilir, diğer kullanıcılar da bu gönderileri oylayarak gönderinin sayfada üste çıkmasını veya alta inmesini sağlayabilirler. Reddit'te gönderiler kullanıcılar tarafından oluşturulmuş; spor, oyun, müzik, yemek, fotoğrafçılık, haber gibi farklı konuları ele alan, "subreddit" denilen alt gruplarda paylaşılır. Bir subreddit'te paylaşılmış gönderi yeteri kadar oy alırsa bu gönderi Reddit'in ana sayfasına çıkar. Siteye kayıtlı her kullanıcı kendi subreddit'ini oluşturabilir.

Otoriteryanizm veya otoriterlik, siyasi çoğulculuğun reddedildiği, siyasi statükonun ve müesses nizamın korunması için güçlü merkezi otoritenin kullanıldığı ve hukukun üstünlüğü, kuvvetler ayrılığı, demokratik oy kullanma hakkı gibi unsurların azaltıldığı bir siyasi sistemdir. Siyasi bilimciler, otoriter hükûmet biçimlerinin çeşitliliklerini tanımlayan birçok tipoloji oluşturmuşlardır. Otoriter rejimler, otokratik veya oligarşik olabilir ve bir parti veya askerî güç üzerine kurulabilir. Demokrasi ile otoriterlik arasında belirsiz bir sınırı olan devletler bazen "karma demokrasiler", "hibrit rejimler" veya "rekabetçi otoriter" devletler olarak nitelendirilmiştir.

Sosyal bilimlerde, siyasi ideoloji, belirli bir toplumsal hareketin, kurumun, sınıfın veya büyük bir grubun etik ideallerini, prensiplerini, doktrinlerini, mitlerini veya sembollerini açıklayan ve toplumun nasıl çalışması gerektiğini ve belirli bir toplumsal düzen için bazı siyasi ve kültürel bir plan sunan bir dizi fikirler bütünüdür. Siyasi ideoloji, gücün nasıl dağıtılması gerektiği ve hangi amaçlar için kullanılması gerektiği konularıyla ilgilenir. Bazı siyasi partiler belirli bir ideolojiyi sıkı bir şekilde takip ederken diğerleri genel olarak ilgili ideolojiler grubundan ilham alabilir, ancak belirli bir ideolojiyi açıkça benimsemezler. Bir ideolojinin popülaritesi, bazen çıkarları doğrultusunda hareket eden ahlaki girişimcilerin etkisiyle de ilgilidir. Siyasi ideolojilerin iki boyutu vardır: (1) hedefler: toplumun nasıl organize edilmesi gerektiği; ve (2) yöntemler: bu hedefe ulaşmanın en uygun yolu.

<span class="mw-page-title-main">Murray Rothbard</span> Amerikalı ekonomist (1926 – 1995)

Murray Newton Rothbard, Avusturya Okulu'na mensup Amerikalı bir iktisatçı, iktisat tarihçisi, siyaset teorisyeni ve aktivisttir. Rothbard, 20. yüzyıl Amerikan liberteryen hareketinin, özellikle de sağ kanat kollarının merkezi bir figürüydü ve anarko-kapitalizmin kurucusu ve önde gelen teorisyenlerinden biriydi. Siyaset teorisi, tarih, ekonomi ve diğer konularda yirmiden fazla kitap yazdı.

Merkezcilik, toplumsal eşitliğin yanı sıra belirli bir sosyal hiyerarşinin kabul edilmesini veya desteklenmesini içeren siyasi bir bakış açısı veya duruştur. Bununla birlikte, merkezcilik, önemli ölçüde sağ veya sol yanlısı politika değişikliklerine karşı çıkar.

İhbarı mecburi hastalık devlet otoritesi tarafından, ortaya çıktığında ihbar edilmesi gerektiği yasalarla belirlenmiş hastalıklar. Bu ve çeşitli bilgilerin harmanlanmasıyla devlet mekanizmalarının hastalığı izlemesine olanak verir ve olası salgınlarda erken uyarı sağlar. Ayrıca çiftlik hayvanlarının bazı hastalıklarında hayvanların itlafı gerekebilir. Birçok devlet insan ve hayvan hastalıklarının ihbar edilmesi için çeşitli düzenlemeler yapmıştır. İhbarlar genelde pandemi sırasında yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nolan diyagramı</span>

Nolan diyagramı bir siyasi görüş değerlendirme diyagramı olup 1969 yılında David Nolan tarafından oluşturulmuştur. Diyagram siyasi düşünceleri iki vektöre - iktisadi görüş ve kişisel görüş - ayırarak bir çeşit Kartezyen diyagram sunar. Böylece siyasi görüş analizini geleneksel tek boyutlu çizgisel değerlendirme ölçütü olan "sağ-sol" çizgisi dışına çıkarıp iktisadi ve şahsi özgürlükler derecesinde iki boyutlu bir grafiğe yerleştirir.

Siyasi yelpaze, siyasi pozisyon veya politik spektrum, farklı siyasi pozisyonları birbirine göre tanımlamak ve sınıflandırmak amacıyla kullanılan bir sistemdir. Bu pozisyonlar, bağımsız siyasi boyutları temsil eden bir veya daha fazla geometrik eksende yer alır. "Siyasi pusula" ve "siyasi harita" ifadeleri, özellikle popüler iki boyutlu modellerine atıfta bulunmak üzere, siyasi yelpazeyi ifade etmek için kullanılan terimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Sağ popülizm</span> sağ siyaset ile popülist söylem ve temaları birleştiren siyasi ideoloji

Sağ popülizm, sağ siyaseti popülist retorik ve temalarla birleştiren bir siyasi ideolojidir. Popülizm, politikacıların elitlerden ziyade sıradan insanlara hitap etmesi gerektiği fikridir. Sağ kanat popülistler genellikle düzene karşı konuşurlar ve halktan destek almak için elitizm karşıtı duyguları kullanırlar. Genellikle ülkelerinin kültürünü, kimliğini ve ekonomisini yabancılardan gelen tehditlere karşı savunurlar. Bu ideoloji sağcı siyaset, sosyal muhafazakârlık, ekonomik milliyetçilik ve mali muhafazakârlık ile ilişkilidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.