İçeriğe atla

Siyah anarşizm

Siyah Anarşizmi temsil eden bir bayrak

Siyah anarşizm, kara anarşizm veya panter anarşizm[1], anarşizm ilkeleriyle özdeşleşen Afrika kökenli bir grup insana verilen bir terimdir. Bu insanlar arasında Ashanti Alston, Kuwasi Balagoon, Lorenzo Kom'boa Ervin, Greg Jackson ve Martin Sostre gibi kişiler yer almaktadır, ancak bunlarla sınırlı değildir. Terimin eleştirmenleri, bu çok çeşitli düşünürler arasındaki önemli siyasi farklılıkları geniş ölçüde gölgelediğini ve onları ortak bir teori veya hareketi paylaşan gibi yanlış bir şekilde sunduğunu iddia eder. Kara anarşizm, anarşist harekete büyük bir etki yapmış olup, siyah anarşistlerin siyahi önderliğindeki antifaşist ve ırkçılığa karşı mücadele tarihinde 100 yıllık bir geçmişe sahiptir.[2]

Buna rağmen, bu etiketin uygulandığı kişilerin hepsi devletin varlığına karşı çıkar, Siyahilerin ve diğer etnik grupların zulmüne ve hâkimiyetine karşı gelir ve toplumun hiyerarşik olmayan bir düzenlenmesini destekler. Genel olarak, bu kişiler sınıf mücadelesini savunurken ırksal ve ulusal baskıyı sona erdirmenin önemini vurgular, kapitalizme, ataerkilliğe, devlete ve beyaz üstünlüğüne karşı çıkarlar.

Dünya görüşü

Siyah anarşistler genellikle ırk ve ulusal baskı konularını göz ardı eden dar veya açıkça belirli anarşizm biçimlerini reddederler. Pedro Ribeiro onu, halkla ilişki kuramayan, bozulmuş bir "beyaz, küçük burjuva Anarşizm" olarak tanımlar ve ırk konularını "Hayır, ırkçılıktan bahsetme, eğer hepimiz eşitiz diyerek kumbaya söyleyip cildimizin renginin önemli olmadığını varsayarak anti-ırkçılık" şeklinde ele almaktan kaçındığını söyleyerek görmezden gelir.[3]

Ashanti Alston, "Siyah anarşizm" terimini açıkça kullanan bir kişi olarak, "Siyah kültürü her zaman muhalif olmuştur ve dünyanın en ırkçı ülkesi [Amerika Birleşik Devletleri] olarak burada baskıya yaratıcı bir şekilde direnme yolları bulma ile ilgilidir. Dolayısıyla, Siyah anarşizmden bahsettiğimde, cildimin rengine çok bağlı değilim, ancak kim olduğumla, direnebilen, sıkıştığımda farklı görebilen ve dolayısıyla farklı yaşayabilen biri olarak ifade ediyorum." diyerek belirtmiştir. Anarşist olarak, Alston ayrıca Siyahi milliyetçiliğini ilerici olarak gördüğünü, ancak aynı zamanda derin sınırlamalara sahip olduğunu belirterek şunları söylemiştir:[4]

Panter anarşizmi, 'sağduyu' olarak kabul edilen eski milliyetçi ve devrimci nosyonlara meydan okumaya hazır, istekli ve muktedirdir. Aynı zamanda hayatımızdaki saçmalıklara ve bizi hayattan zevk almaya, çeşitliliğe, pratik olarak kendi kaderini tayin etmeye ve Babil Pigokrasisine karşı çok yönlü direnişe dayalı gerçek bir hareket inşa etmekten alıkoyan sözde hareketle de mücadele ediyor. Bu Pigokrasi bizim 'kafalarımızda', ilişkilerimizde olduğu kadar ebedi egemenliğimizde kazanılmış çıkarı olan kurumlarda da var. "[1]

Günümüzde

Son zamanlarda, aktivistler ve akademisyenler Siyah anarşizmin, Siyah Kurtuluş Ordusu, Siyah Panter Partisi ve diğer Siyah radikal geleneğin köle isyanlarından (18. yüzyıl Avrupa kolonilerinde) günümüze kadar uzanan tarihlerinin oluşumunda önemini vurgulamışlardır. Aktivistler William C. Anderson, Mariame Kaba ve Zoé Samudzi'nin "As Black As Resistance: Finding the Conditions of Liberation" adlı eserinde, Siyah anarşizmin güncel siyasi mücadelelerdeki gerekliliğini açıklamaktadırlar ve "Siyah Amerikalılar, Amerika Birleşik Devletleri'nin gerçek vatandaşları değil, yerleşimci bir koloninin sakinleridir." şeklinde bir argüman ortaya koymaktadırlar.

Avrupa Aydınlanması değerleriyle dolu bir anayasa ve belirli devredilemez hakları ilan eden bir bağımsızlık belgesine rağmen, Siyah varoluşu postbellum özgürleşmeye kadar yasal olarak özel mülkiyetin bir parçasıydı. Bugün Afroamerikalıların durumu, doğrudan kölelik tarihine bağlı olarak evrimleşmiş bir durumdur ve Amerika Birleşik Devletleri süregelen bir yerleşimci proje olarak var olduğu sürece bu böyle olmaya devam edecektir. Şu anki Amerikan devletinin tamamen parçalanmasından başka hiçbir şey bu durumu bozamaz veya bozmayacaktır.[5]

Notlar

  1. ^ a b @narchist Panther Zine. October 1999. 1 (1).
  2. ^ "The Real Story of Black Anarchists". 5 Eylül 2020. 8 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Riberiro, Pedro Ribeiro. "Reflections on APOC and the fate of Black Anarchism".
  4. ^ Alston, Ashanti. "Black Anarchism". Anarchist Panther. 13 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  5. ^ Samudzi, Zoé; Anderson, William C.; Kaba, Mariame (5 Haziran 2018). As Black As Resistance: Finding the Conditions for Liberation. Chico, California: AK Press. ISBN 9781849353168. 

Daha fazlası için

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Anarşizm, toplumsal otoritenin, tahakkümün, erkin ve hiyerarşinin tüm biçimlerini bertaraf etmeyi savunan çeşitli politik felsefeleri ve toplumsal hareketleri tanımlayan sosyal bir terimdir. Anarşizm, her koşulda her türlü otoriteyi reddetmektir. Reddedilen bu otoritelere patriyarki ve kapitalizm de dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Anarko-komünizm</span> Anarşizm

Anarko-komünizm, komünist anarşizm, anarşist komünizm ya da liberter komünizm; kapitalizmin ancak toplumsal bir devrimle ortadan kalkacağını ve bunun da sınıf eksenli bir mücadeleyle gerçekleşeceğini, sosyalist akımların aksine komünal hayat düzenine erişebilmek için sosyalist devrimi ve devletin proletarya tarafından ele geçirilmesini değil, doğrudan komün hayata geçilmesi gerektiğini savunan ideoloji. Marksistlerden farklı olarak devrimden sonra iktidarın devletin tekelinde toplanmasına karşı çıkar. Bunun devlet iktidarına sahip olanlar ve olmayanlar arasında ayrışmaya yol açacağını, iktidara sahip olanların yozlaşacağını ve toplumun çıkarına göre davranmak yerine iktidarlarını koruma, kuvvetlendirme yoluna gideceklerini savunur. Anarşist komünistler bunun yerine tüm kararların toplumun tamamının katılımıyla alınmasını savunur.

Bireyci anarşizm, farklı geleneklerden oluşan bireyci anarşizm bireysel bilincin ve bireysel çıkarın, herhangi bir kolektif organ ya da kamu otoritesi tarafından engellenmemesi gerektiğine inanır.

Hristiyan anarşizmi, Hristiyanların sadece İsa'nın öğretilerinde vücut bulan Tanrı'ya karşı sorumlu olduklarını, tek gerçek otorite kaynağının Tanrı olduğunu kabul eden ve savunan inanç veya felsefi öğreti. Çoğu Hristiyan anarşist pasifisttir, savaşı ve şiddet kullanmayı reddeder.

<span class="mw-page-title-main">Anarko-kapitalizm</span> ekonomik teori ve politik felsefe

Anarko kapitalizm özel mülkiyet hakkına, iktidar müdahalesinin reddine ve temel toplumsal etkileşim mekanizması olarak rekabete dayalı serbest piyasanın savunusuna dayanan siyasal düşüncedir. Anarko-kapitalizm, özel mülkiyeti şu şartlarda meşru görür: bir emek ürünü ise, ticaret etkinliğinin bir sonucu ise veya hediye olarak elde edilmiş ise. Ekole göre, anarko kapitalist toplumda; serbest piyasa işleyişini, toplumsal kurumları, yasa uygulamalarını, güvenliği ve altyapıyı, devlet yerine kâr amaçlı rekabete dayalı şirketlerin, yardım derneklerinin veya gönüllülüğe dayanan birliklerin düzenlemesi öngörülür.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil anarşizm</span> sanayi devriminden dolayı tarımın önemsizleştiği toplumda tarımı önemli kılan anarşist sistem.

Yeşil Anarşizm, özellikle doğa ile insan arasındaki ilişki üzerine odaklanan anarşist ekol. Bu hareketin temel sorunu, endüstri öncesi toplumu, hatta bazen tarım öncesi toplumu yeniden canlandırmaktır. İnsanları doğal yaşama yabancılaştıran teknoloji ve ilerleme düşüncesiyle ifade edilen endüstri toplumu, bu ekolün eleştirilerinde önemli yer tutar. Felsefesinde Ludditelerin politik eylemlerinin ve Jean-Jacques Rousseau’nun yazılarının etkileri görülür. Fakat bunlardan daha fazla, primitivizm ortaya çıktığında, Frankfurt Okulu’nun Marksistleri Theodor W. Adorno ve Herbert Marcuse’ün düşünceleri ile Marshall Sahlins, Richard Lee, Lewis Mumford Jean Baudrillard ve Gary Snyder gibi antropologların düşünceleri ekolün şekillenmesinde önemli yer tutmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Panter</span>

Panter, genel olarak Panthera cinsine ait büyük kedilerin; Türkçede ise özellikle Panthera pardus türünün adıdır. Çoğu dilde pars, jaguar veya puma için kullanılabilir. Özellikle melanistik bireyler sıklıkla bu isimle anılırlar.

Kolektivist anarşizm, özellikle Mihail Bakunin ve Birinci Enternasyonal’in anti-otoriter kesimi ile ifade edilen anarşist akımdır. Ayrıca Johann Most da bu yaklaşımın üyelerindendir. Komünal anarşizmle karıştırılmaması gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Kara Panter Partisi</span>

Kara Panter Partisi, asıl adı Kara Panter Öz Savunma Partisi, ABD'de 1966-1982 yılları arasında var olmuş, siyahların haklarını savunmuş siyasi parti. 1966'da Kaliforniya eyaletinin Oakland kentinde Huey Newton ve Bobby Seale tarafından kurulmuştur.

Bireycilik, bireyin özgürlüğüne büyük ağırlık veren ve genellikle kendine yeterli, kendi kendini yönlendiren, görece özgür bireyi ya da benliği vurgulayan siyaset ve toplum felsefesidir.

Serbest piyasa anarşizmi, devletin katılımı olmadan gönüllü pazar etkileşimlerine dayalı bir ekonomik sistemi savunan anarşizmin birkaç dalını içerir. Pazar anarşistleri genellikle devleti ortadan kaldırmak ve devletsiz toplumun çeşitli formülasyonlarını önermek isterken mülkiyet ve iş ilişkileri hakkındaki görüşleri önemli ölçüde değişebilir. Örneğin mutualist veya anarko-sendikalistler, kendilerini anti-kapitalist olarak düşünür ve üretim araçlarının özel mülkiyetine karşı kooperatif veya kolektif mülkiyeti ve yönetimi savunurlar. Anarko-kapitalistlerse bireysel hakların ve bir serbest piyasa ekonomisinin ayrılmaz bileşeni olarak nitelendirdikleri özel mülkiyetin meşruiyet ve önceliğini vurgular.

Liberteryen sosyalizm veya özgürlükçü sosyalizm, güdümsüz, ekonomik ya da toplumsal katmansız, birey özgürlüğüne ve eşitliğine dayalı, her tür bilgiye erişmede ve kullanmada fırsat eşitliği sağlayan, anarşist özelliklere sahip bir sosyalizm anlayışıdır.

Postanarşizm, postmodern ve postyapısalcı düşünce gelenekleri ile anarşist düşünce geleneğinin bir sentezi olarak nitelendirilebilir. Aynı zamanda postyapısalcı anarşizm olarak da bilinen postanarşizm, tek bir çerçeveden ilerleyen bir düşünce geleneği olmaktan ziyade, birçok postmodern düşünce akımının etkisinde kalınarak geliştirilmiş farklı anarşist yaklaşımların bir bütün olarak ele alınmalıdır.

Sosyal anarşizm, bireysel özgürlüğü karşılıklı yardımlaşma ile bağlantılı gören anarşizmin bir dalıdır. Sosyal anarşist düşünce özerklik ve kişisel özgürlüğün tamamlayıcısı bağlamında topluluk ve sosyal eşitliği vurgular. Bu dengeyi ademi merkeziyetçi bir federalizmde korunan ifade özgürlüğü, düşüncede etkileşim özgürlüğü ve yetki ikamesi aracılığıyla gerçekleştirmeye çalışır.

T'Chaka, Marvel Comics tarafından yayınlanan Amerikan çizgi romanlarında görünen kurgusal bir karakterdir. T'Challa ve Shuri'nin babası olan T'Challa'dan önce Wakanda ve Kara Panter'in kralıydı ve babası Bilge Azzuri'nin ölümünden sonra her iki unvanı da devraldı.

Anarşistler geleneksel olarak örgütlü dine şüpheyle yaklaşmış ya da şiddetle karşı çıkmışlardır. Yine de bazı anarşistler, devleti yüceltmenin günahkâr bir putperestlik biçimi olduğu fikri de dâhil olmak üzere, anarşizme dini açıdan yorumlar ve bakış açıları getirmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Feminist hareketler ve ideolojiler</span>

Yıllar boyunca çeşitli feminist ideoloji hareketleri gelişti. Hedefler, stratejiler ve bağlılıklar bakımından farklılık gösterirler. Sıklıkla örtüşürler ve bazı feministler kendilerini feminist düşüncenin çeşitli dallarıyla özdeşleştirirler.

<span class="mw-page-title-main">Çağdaş anarşizm</span> anarşist hareketin şimdiki dönemi

Çağdaş anarşizm, anarşist hareketin II. Dünya Savaşı'nın sonundan günümüze kadar süren dönemidir. 20. yüzyılın son üçte birinden bu yana anarşistler, anti-globalizasyon, barış, iskan ve öğrenci protesto hareketlerine katılmışlardır. Anarşistler, Makhnovshchina ve Devrimci Katalonya gibi silahlı devrimlere katılmış ve Uluslararası İşçi Birliği ve Dünya İşçileri Birliği gibi anarşist siyasi örgütler 20. yüzyıldan bu yana var olmuştur. Çağdaş anarşizm içinde, klasik anarşizmin anti-kapitalizmi önemli bir yer tutmuştur.

Felsefi anarşizm, özellikle siyasi güç ve hükûmetlerin meşruiyeti üzerine entelektüel eleştiriye odaklanan bir anarşizm düşünce ekolüdür. Amerikalı anarşist ve sosyalist Benjamin Tucker, felsefi anarşizm terimini barışçıl evrimsel anarşizmi devrimci türevlerden ayırmak için kullanmıştır. Felsefi anarşizm herhangi bir eylem veya otoritenin ortadan kaldırılması arzusunu zorunlu olarak ima etmese de, felsefi anarşistler herhangi bir otoriteye itaat etme yükümlülüğü veya görevine inanmazlar ve aynı şekilde devletin veya herhangi bir bireyin emretme hakkına sahip olduğuna da inanmazlar. Felsefi anarşizm, özellikle bireyci anarşizmin bir bileşenidir.

Postkolonyal anarşizm veya post-kolonyal anarşizm, anti-emperyalist bir çerçevede anarşizmi tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Geleneksel anarşizm, sanayileşmiş Batılı uluslardan ortaya çıktı ve bu nedenle tarihe onların perspektifinden bakar. Post-kolonyal anarşizm, anarşizmin aynı prensiplerini sömürgeleştirilmiş halkların perspektifinden ele alır. Bu akım, kurumsallaşmış anarşist hareketin katkılarını son derece eleştirel bir şekilde ele alır ve benzersiz ve önemli bir bakış açısı eklemeyi amaçlar. Bu eğilim, diğer kaynakların yanı sıra yerli halkçılık, anti-devlet milliyetçiliği ve etnik azınlıklar arasındaki anarşizmden de güçlü bir şekilde etkilenir.