İçeriğe atla

Sivrisinek kaynaklı hastalık

Afrika'da endemik sarı humma aralığı (2005)
Güney Amerika'da endemik sarı humma aralığı (2005)

Sivrisinek kaynaklı hastalıklar;, sivrisinekler tarafından bulaştırılan bakteri, virüs veya parazitlerin neden olduğu hastalıklardır. Her yıl yaklaşık 700 milyon insan sivrisinek kaynaklı bir hastalığa yakalanmakta ve 725.000'den fazla ölümle sonuçlanmaktadır.[1]

Sivrisinekler tarafından bulaşan hastalıklar arasında sıtma, dang, Batı Nil virüsü, chikungunya, sarıhumma,[1] filaryaz, tularemi, dirofilariyaz, Japon ensefaliti, Saint Louis ensefaliti, Batı at ensefaliti, Doğu at ensefaliti,[2] Venezuela at ensefaliti, Ross Nehri Ateşi, Nehir ateşi, Barmah Ormanı ateşi, La Crosse ensefaliti ve Zika ateşi [2] gibi hastalıklar yer almaktadır. Ayrıca yeni tespit edilen Keystone virüsü ve Rift Valley ateşi de bu gruptandır. Nisan 2020 itibarıyla COVID-19'un sivrisinekler tarafından bulaşabileceğine dair bir kanıt yoktur.[3][4]

Kaynakça

  1. ^ a b "Mosquito as Deadly Menace". Pfizer. 25 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2023. 
  2. ^ a b "Diseases that can be Transmitted by Mosquitoes - Minnesota Dept. of Health". www.health.state.mn.us (İngilizce). 6 Ağustos 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2018. 
  3. ^ "WHO | Myth busters". www.who.int. 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2020. 
  4. ^ "It's extremely unlikely mosquitoes can transmit COVID-19, Purdue professor says". www.purdue.edu (İngilizce). 22 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sarıhumma</span>

Sarıhumma Grip benzeri bir tablodan, ağır karaciğer hastalığı ve kanamalı ateşe kadar geniş bir hastalık tablosuna yol açan akut viral bir hastalıktır.

<span class="mw-page-title-main">Dang humması</span> dang virüsünün neden olduğu, sivrisinekle bulaşan tropikal hastalık

Dang humması veya deng humması (İngilizce: dengue fever), dang virüsü kaynaklı bir enfeksiyondur. Sivrisinekler dang virüsünü bulaştırır. İnsanların kemikleri kırılır gibi şiddetli ağrı çekmesine neden olduğu için, Dang humması “kırık kemik humması” olarak da bilinir. Dang hummasının semptomlarından bazıları şunlardır: baş ağrısı, kızamık görünüşlü cilt kızarıklıkları ve kaslarda ve eklemlerde ağrı. Dang humması, az sayıda insanda hayatı risk haline gelebilir. Bunlardan ilki hemorajik ateş olup kan damarlarında kanama ve sızıntının yanı sıra trombositlerde düşük seviyede kan görülmesine neden olur. İkincisi dang şoku sendromudur ve tehlikeli derecede düşük tansiyona neden olur.

<span class="mw-page-title-main">Rift Vadisi ateşi</span>

Rift Vadisi ateşi (RVF) hafif-şiddetli semptomlara yol açan bir viral hastalıktır. Hafif semptomları arasında şunlar bulunabilir: ateş, kas ağrıları ve genellikle bir haftaya kadar uzayabilen baş ağrısı. Şiddetli semptomları arasında ise şunlar bulunabilir: Hastalığın bulaşmasından 3 hafta sonra görme yeteneğinin kaybedilmesi, beyinin enfekte olması birkaç gün içinde şiddetli baş ağrılarına, sersemliğe, kanamaya ve karaciğer sorunlarına neden olabilir. Kanaması olanların ölüm riski 50% düzeyine ulaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Zika ateşi</span>

Zika virüsü hastalığı olarak da bilinen Zika ateşi, Zika virüsü’nün yol açtığı bir hastalıktır. Belirtileri dang ateşi’ne benzer. Birçok vakada (60–80%) belirti görülmez. Belirti görüldüğünde ise bunlar genellikle ateş, kızarmış gözler, eklem ağrısı ve baş ağrısı makulopapüler döküntü şeklinde ortaya çıkar. Belirtiler genellikle orta şiddettedir ve yedi günden az sürer. 2015 yılı itibarıyla, hastalığın erken aşamalarında ölüm vakasına rastlanmamıştır. Hastalık Guillain–Barre sendromu ile bağlantılandırılmaktadır.

Viral ensefalit, bir virüsün neden olduğu bir ensefalit türüdür.

<span class="mw-page-title-main">SARS-CoV-2</span> COVID-19 hastalığına sebep olan virüs türü

SARS-CoV-2 ya da açık adıyla şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2, Aralık 2019'da bilinen ilk varlığının bildirildiği pozitif yönelimli ve tek iplikçikli RNA virüsü olan yeni tip bir koronavirüs. Virüsün insandan insana bulaştığı ve Çin'den başka diğer ülkelerden gelen raporlar sonucu bulaşma hızının Ocak 2020 ortalarında daha da hızlandığı görülmüştür. Virüs, 2019-2020 Vuhan zatürre salgını sırasında zatürre olan bir hastada, pozitif bir örnek üzerinde yapılan nükleik asit testinden sonra genomik olarak dizildi.

<span class="mw-page-title-main">COVID-19</span> SARS-CoV-2nin neden olduğu bulaşıcı hastalık

Koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) şiddetli akut solunum sendromu koronavirüsü 2 (SARS-CoV-2)'nin neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. İlk vaka ile Çin'in Hubei eyaletinin Wuhan şehrinde Kasım 2019 tarihinde karşılaşılmıştır. O zamandan bu yana yayılmaya devam etmiş ve dünya genelinde pandemiye neden olmuştur. Ancak bu pandemi geçtiğimiz yıl birçok ülkede sona ermiştir. 3 Mart 2020 itibarıyla dünya çapında ölüm oranı %3,4 olup, 12 Nisan 2024 tarihi itibarıyla Dünya'da 704.753.890 onaylanmış vaka, 675.619.811 iyileşen varken virüs nedeniyle 7.010.681 hasta öldü.

Batı Sahra'da COVID-19 pandemisi, devam eden küresel koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) viral pandemisinin bir parçasıdır. 4 Nisan 2020'de Birleşmiş Milletler Batı Sahra Referandum Misyonu (MINURSO) Bojador Burnu'nda ilk 4 vakayı doğruladı.

<span class="mw-page-title-main">Belize'de COVID-19 pandemisi</span>

Belize'de COVID-19 pandemisi, devam eden küresel koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) viral pandemisinin bir parçasıdır. Belize'de ilk COVID-19 vakasının Los Angeles California'dan dönen San Pedro'lu bir kadında tespit edildiği 23 Mart 2020'de Belize Sağlık Bakanlığı tarafından açıklandı. 25 Mart'ta ikinci vaka ve 29 Mart'ta üçüncü vaka açıklandı.

Curaçao'da COVID-19 pandemisi, devam eden küresel koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) viral pandemisinin bir parçasıdır. Hollanda'dan tatilden dönen 68 yaşındaki bir erkeğin testinin pozitif çıkmasıyla Curaçao'ya virüsün ulaştığı tespit edildi. 15 Temmuz 2020'de tüm vakaların iyileştiği açıklandı. 6 Ağustos 2020'de yeni bir vaka daha tespit edildi.

Falkland Adaları'nda COVID-19 pandemisi, devam eden küresel koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) viral pandemisinin bir parçasıdır. 3 Nisan 2020'de ilk vakanın tespit edilmesiyle virüsün Falkland Adaları'na ulaştığı tespit edildi.

Faroe Adaları'nda COVID-19 pandemisi, devam eden küresel koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) viral pandemisinin bir parçasıdır. Fransa'ya bir konferans için giden bir erkek, 24 Şubat'ta ülkeye döndükten sonra semptomlar göstermeye başladı ve 4 Mart 2020'de adamın COVID-19 olduğu doğrulandı ve virüs Faroe Adaları'na ulaşmış oldu.

Kamboçya'da COVID-19 pandemisi, devam eden küresel koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) viral pandemisinin bir parçasıdır. 27 Ocak 2020'de Kamboçya Sağlık Bakanı yaptığı açıklamada 23 Ocak'ta Çin'in Hubei kentinden gelen 60 yaşındaki Çinli bir erkekte virüsü tespit ettiklerini açıkladı.

Komorlar'da COVID-19 pandemisi, devam eden küresel koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) viral pandemisinin bir parçasıdır. 23 Nisan 2020'de Komorlar'da ilk vaka tespit edildi.

Mikronezya Federal Devletleri'nde COVID-19 pandemisi, devam eden küresel koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) viral pandemisinin bir parçasıdır. Devlete ait kargo ve yolcu gemisi olan MV Chief Mailo ülkeye döndükten sonra limana yanaştığında içindekiler teste tabi tutuldu ve karantinaya alındı. Gemideki ilk pozitif vaka 8 Ocak 2021'de bir mürettebatta tespit edildi. Böylece tecrit altındaki bir gemide de olsa virüs Mikronezya'ya ulaşmış oldu.

Tacikistan'da COVID-19 pandemisi, devam eden küresel koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) viral pandemisinin bir parçasıdır. Tacikistan Sağlık Bakanlığı 30 Nisan 2020'de, 29 Nisan itibarıyla 15 vaka tespit edildiğini bildirdi.

Türkmenistan'da COVID-19 pandemisi, devam eden küresel koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) viral pandemisinin bir parçasıdır. 3 Ocak 2020 tarihi itibarıyla Türkmenistan hükûmeti DSÖ'ye herhangi bir vaka bildirmedi. Ülkede COVID-19'a yönelik Devlet İstatistik Kurumu ve Sağlık Bakanlığı tarafından herhangi bir güncelleme yayınlanmıyor. Türkmenistan'da 11 Temmuz 2021 tarihi itibarıyla herhangi bir vaka tespit edilmediği söyleniyor.

Niue'de COVID-19 pandemisi, devam eden küresel koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) viral pandemisinin bir parçasıdır. Niue, ilk vakasını 9 Mart 2022'de açıkladı. Virüs, 7 Mart'ta, uçakla Yeni Zelanda'dan adaya gelen bir yolcuda tespit edildi. Böylece Niue, Pasifik'te "COVID-19 vakası olmayan ada" unvanını Yeni Zelanda'ya bağlı Chatham Adaları'ndan sonra kaybeden ikinci ada oldu.

Bunyavirales, esas olarak üçlü genomlara sahip, segmentli negatif sarmallı RNA virüslerinin bir takımıdır. Bu takımdaki virüsler, eklembacaklıları, bitkileri, protozoaları ve omurgalıları enfekte ederler. Ellioviricetes sınıfındaki tek takımdır. Bunyavirales adı, Bunyamwera ortobunyavirüs orijinal tipinin ilk keşfedildiği yer olan Bunyamwera'dan türemiştir. Ellioviricetes, bunyavirüsler üzerindeki ilk çalışmalarından dolayı merhum virolog Richard M. Elliott'un onuruna isim olarak seçilmiştir.

Aşıyla önlenebilir bir hastalık, etkili bir önleyici aşının mevcut olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Eğer bir kişi aşıyla önlenebilir bir hastalığa yakalanır ve bu hastalıktan ölürse bu ölüm, aşıyla önlenebilir bir ölüm olarak kabul edilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.