İçeriğe atla

Sivaslı

Sivaslı
İlçe
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlUşak
Coğrafi bölgeEge Bölgesi
İdare
 • KaymakamAyşegül Efe
 • Belediye başkanıHürriyet Şafak (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam486 km²
Rakım950 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam20.753
 • Kır
13,256
 • Şehir
7.093
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu64800
İl alan kodu0276
İl plaka kodu64

Sivaslı, Uşak ilinin bir ilçesidir.

Tarihçe

Neolitik Çağ ve Kalkolitik Çağ dönemlerinden itibaren yerleşimin izlerinin görüldüğü Sivaslı, MÖ 2500 yıllarına kadar Hitit hakimiyeti altındayken bu tarihte Luvi istilasına uğramıştır. Hitit Krallığı dağıldıktan sonra buraya, Ege göçleri sırasında boğazlardan gelen Frigyalılar yerleşmiştir. MÖ 7. yüzyılda bu bölge Frigyalılar ve Lidyalılar arasında paylaştırılmıştır. Daha sonra Pers, Makedon Krallığı ve Bergama Krallığı egemenliğinde kalan yerleşim MÖ 2. yüzyılda Roma hakimiyetine geçmiştir. İlçedeki en eski yerleşim alanı antik Sebaste kentidir. 20 yıllarında İmparator Augustos tarafından kurulmuş ve daha sonraki dönemde bir piskoposluk merkezi olmuştur. İlçedeki diğer bir antik yerleşim alanı Hacım Köyü sınırlarında bulunan Alaudda’dır. Bu antik yerleşim Bizans döneminde şehir derecesine kadar yükselmiştir. Roma'nın bölünmesiyle yerleşiminde bulunduğu alan uzun süre Bizans hakimiyetinde kaldı. 1071 Malazgirt Savaşı'ndan sonra bölge Bizans ile Türkler arasında sürekli el değiştirmiştir. Kesin olarak 1233 yılında Türk hakimiyetine yerleşim, Selçukluların dağılmasından sonraki beylikler döneminde Germiyanoğulları egemenliğinde kaldı. 1391 yılında Yıldırım Beyazıt tarafından Osmanlı topraklarına katıldıktan sonra 1402 Ankara Muharebesi'nden sonra yeniden Germiyanoğulları egemenliğine geçti. Yerleşim, 1429 yılında kesin olarak Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Sivaslı, Osmanlı dönemi tapu tahrir defterlerinde "Sivaslu Karyesi" olarak Kütahya sancağının Uşak kazasına bağlı bir köy olarak kaydedilmiştir. Kayıtlara göre köyde; II. Bayezid döneminde 37 nefer ve 34 hane, 1520'de 77 nefer ve 50 hane, 1570'te de 117 nefer ve 94 hane bulunmaktadır. 1676 tarihli Avârız defterine göre Selçikler ve Göçeler köyleriyle birlikte askeri nüfusun en fazla olduğu köydür.[1]

1914 yılında Uşak'a bağlı bir nahiye olan Sivaslı, merkezde dahil 20 köyden oluşmaktaydı. Bu tarihte Sivaslı merkezde 1560 kişi yaşamakta olup, tüm nahiye nüfusu 11852 kişidir. Sivaslı, 15 Temmuz 1953’te Uşak’ın il olmasıyla birlikte ilçe olmuştur.

Coğrafî yapısı

Sivaslı'daki bir park (Mart 2007)

Sivaslı, Ege Bölgesi'nin İç Batı Anadolu Bölümü'nde yer almaktadır. Uşak iline bağlı bir ilçe olan Sivaslı, yaklaşık 486 km² yüzölçümüne sahiptir. Uşak'ın güneydoğusunda ve Uşak-Denizli Devlet Karayolunun 35 kilometresinde, Bulkaz Dağları'nın eteklerinde kurulmuştur. İlçe yönetim sahasının kuzeybatısında Uşak merkez ilçesi, kuzeyinde Banaz, doğusunda Afyonkarahisar'ın Sandıklı ilçesi, güneyinde Denizli'nin Çivril ilçesi ve güneybatısında ise Karahallı ilçeleri yer almaktadır.

İlçenin geriye kalan arazisi genellikle düz olup, yer yer engebelidir. İlçe dahilinde en yüksek rakam 1654 m, en düşük rakam 720 m, ortalama rakım ise 1187 metredir. Topraklarından Büyük Menderes nehrinin bir kolu olan Banaz Çayı geçmektedir. Banaz'dan doğan Banaz Çayı ilçeye Ketenlik köyünde girmekte olup, Yeni Erice ve Azizler köyünü takiben Budaklar Köyü altında ilçeyi terk eder. Sivaslı, 2. sınıf deprem bölgesinde bulunmaktadır.

Sivaslı ilçesinde belli başlı yükseklikler; Uşak'ı İç Anadolu'dan ayıran ve Bulkaz Dağları'nın devamı niteliğindeki güney ve kuzey istikametinde uzanan Sazak Tepesi (1654 m) Sürtep Tepe (1650 m), Erice Tepe (1579 m) ve Cılbak Tepe (1154 m) yer almaktadır. Bölgedeki dağların tamamına yakını bozuk baltalık ve ormanlıktır. Sürtep Tepe ve Sazak Tepe'den Afyonkarahisar ilinin Hocalar ilçesine geçiş yapılabilmektedir.

İlçe genelinde Pınarbaşı, Budaklar, Hacim, Kökez, Samatlar, Salmanlar, Ağaçbeyli köyleri ile Selçikler, Tatar ve Yayalar beldeleri kısmen ovalıktır.

Sivaslı'da, büyük çapta doğal ya da yapay bir göl bulunmamaktadır. Eldeniz, Hanoğlu, Cinoğlu, Ketenlik, Kökez gibi köylerde küçük çaplı hayvan sulama göletleri vardır. İlçenin Uşak yönünden girişindeki Uzunoluk mevkiinde Uzunoluk Göleti ve Evrenli Doğal Parkı içinde Evrenli Göleti vardır. Yayalar Köyü ve Erice Köyü sınırları içinde sulama göletleri bulunmaktadır.

Bitki örtüsü

Bitki örtüsünü bozkırlar ve çalılıklar teşkil eder. Dağlarda ise orman alanları geniş yer tutar. Ormanlarda en çok çam, ardıç ve meşe ağaçları bulunmaktadır.

İklim

İlçede Uşak yöresine hakim olan Akdeniz - Karasal geçiş iklimi hüküm sürer. Yıllık ortalama sıcaklık 12,5 derece; yıllık yağış ortalaması ise 540 mm'dir.

Nüfus

Yıl Toplam ŞehirKır
1955[2]15.9253.20712.718
1960[3]18.1723.73414.438
1965[4]17.0083.89513.113
1970[5]19.1714.02115.150
1975[6]19.4414.39415.047
1980[7]19.7894.63115.158
1985[8]21.7136.47515.238
1990[9]22.8045.72617.078
2000[10]26.1966.83719.359
2007[11]21.8276.48915.338
2008[12]21.6586.54715.111
2009[13]21.7046.61415.090
2010[14]21.7056.75314.952
2011[15]21.5206.70614.814
2012[16]21.3666.69614.670
2013[17]21.4286.79214.636
2014[18]21.1226.91114.211
2015[19]20.8836.93513.948
2016[19]20.8637.03613.827
2017[19]20.6216.98613.635
2018[19]20.7537.09113.662
2019[19]20.3877.03513.352
2020[19]20.3497.09313.256

Ekonomi

İlçenin geçim kaynakları tarım, hayvancılık ve hizmet sektörüdür. İlçe ekonomisinde 1960’lı yıllardan sonra Avrupa'ya işçi olarak giden kişilerin getirileri de önemli yer tutmaktadır. Sivaslı kasabasında temel geçim kaynaklarından biri de hizmet sektörüdür. İlçe merkezi olmasından dolayı ticaret ile pazarlama sektöründe çalışanların büyük çoğunluğu hizmet sektöründen geçimini sağlamaktadır. Bunların dışında ilçede; dokumacılık, halı-kilim, testi-bardak ve mermer ocakları gibi işletmeler de mevcuttur. Sivaslı’nın çileği çok meşhurdur. Her yıl haziran ayının başında "Çilek Festivali" düzenlenmektedir.

Tarım

Sivaslı'daki tarım arazilerinin 23.680 hektar alanı kuru, 2.317 hektarı sulu tarım alanıdır (2006 yılı verileri). İlçedeki başlıca bitkisel üretim hububat (buğday, arpa, yulaf vb.), bakliyat (nohut, kuru fasulye, mercimek), şeker pancarı, tütün, haşhaş ve ayçiçeğidir. İlçedeki sebze yetiştiriciliği olarak başlıca sebzeler, domates (1.200 dekar), biber (1.370 dekar), taze fasulye (1.500 dekar), salatalık (1.500 dekar) üretimi yapılmaktadır. Meyvecilik olarak başta çilek (2.100 dekar) olmak üzere, elma (65.950 ağaç), vişne (11.360 ağaç), kiraz (10.250 ağaç), ceviz (2.350 ağaç), armut (13.960 ağaç) ve üzüm yetiştiriciliği (6.955 dekar) yapılmaktadır.[20]

Hayvancılık

İlçede hayvancılık gelişmiştir. Koyun, kıl keçisi ve sığır en çok beslenen hayvanlardır. Son yıllarda kümes hayvancılığı ve arıcılık da yapılmaktadır. Sivaslı’da, büyükbaş hayvancılık daha çok ahır hayvancılığı seklinde yapılmaktadır. Sığırlar ağırlıklı olarak süt üretimi için yetiştirilmektedir. İlçe merkezinde süt üretimi için kurulmuş süt birliği de bulunmaktadır.

Mesire yerleri

Evrenli Mesire Yeri

Sivaslı ilçesinin 1 km doğusunda Bulkaz Dağı'nın eteklerinde bol sulu ve ağaçlıklı bir yerdir. Her sene burada çilek festivali olur.

Tarihi ve arkeolojik yerler

Payamalanı ve Selçikler beldesindeki Sebaste Harabeleri ilçenin tarihi zenginlikleri arasındadır.

Payamalanı

Sivaslı ilçesine 8 km uzaklıkta olup klasik devir yerleşim alanıdır. Dört tepe üzerine kurulmuş olan şehrin büyük bir mezarlığı ve iki kilisesi vardır.

Eğitim

İlçe merkezinde 3 adet ilkokul (Cumhuriyet İlkokulu, Atatürk İlkokulu, Muammer Yazgan İlkokulu) 3 adet ortaokul (Cumhuriyet Ortaokulu, İmam Hatip Ortaokulu, 31 Ağustos Ortaokulu), 3 adet lise (Dursun Yalım Fen Lisesi, Sivaslı İmam Hatip Lisesi, Sivaslı Anadolu Lisesi), 1 adet Halk Eğitim Merkezi bulunmaktadır.

Sağlık

İlçede Sivaslı Devlet Hastanesi, Sivaslı Toplum Sağlığı Merkezi ve Sivaslı Aile Sağlığı Merkezi gibi sağlık kuruluşları bulunmaktadır. İlçe sınırlarında Selçikler Aile Sağlığı Merkezi ile belde ve köylerinde de 12 adet Sağlık Evi bulunmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ ""Uşak Kazâsı (1676 Tarihli Avârız Defterine Göre)" OTAM 28, Güz-2010 Ankara Üniversitesi, İbrahim Etem Çakır" (PDF). 19 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2015. 
  2. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  3. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  4. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  5. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  6. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  17. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  18. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  19. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Sivaslı Nüfusu - Uşak". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Uşak Sivaslı Nüfusu". nufusune.com. 
  20. ^ "" İlçe Tarım Müdürlüğü" Sivaslı Kaymakamlığı". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2015. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Sivaslı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uşak (il)</span> Türkiyenin Ege Bölgesinde bir il

Uşak, Ege Bölgesi'nde Batı ve Orta Anadolu'yu birbirine bağlayan İç Ege Bölümü'nde Gördes - Uşak Platosu üzerinde bulunan il. 31 Aralık 2023 yılı verilerine göre nüfusu 377.001'dir.

<span class="mw-page-title-main">Polatlı</span> Ankaranın ilçesi

Polatlı, Ankara ilinin batı kesiminde, Eskişehir-Ankara Devlet Yolu üzerinde Ankara'ya en yakın ilçedir (76 km). 1 Ağustos 1926 tarihinde 877 sayılı kanunla ilçe olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Büyükorhan</span> Bursa ilçesi

Büyükorhan, Bursa'nın 17 ilçesinden biri.

<span class="mw-page-title-main">Hocalar</span> Afyonkarahisarın bir ilçesi

Hocalar, Afyonkarahisar ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Keçiborlu</span> Isparta ilinin bir ilçesi

Keçiborlu, Batı Akdeniz Bölgesi Göller yöresinde Isparta ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Köşk, Aydın</span> Aydının ilçesi

Köşk, Ege Bölgesi'nde Aydın ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Sinanpaşa</span> Afyonkarahisar ilçesi

Sinanpaşa, eskiden Sincanlı, Afyonkarahisar ilinin bir ilçesidir. Afyonkarahisar - Uşak ve Afyonkarahisar - Antalya karayolları arasında, il merkezine 33 km uzaklıkta bulunmaktadır. 1953 yılında ilçe olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Gercüş</span> Batmanın ilçesi

Gercüş, Batman ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ortaköy, Çorum</span> Çorum ilçesi

Ortaköy, Çorum ilinin bir ilçesidir. Çorum il merkezine yaklaşık 53 km güneydoğu mesafede bulunmaktadır. Çorum'un doğal güzellikler ile dolu ilçelerinden biridir. İncesu Kanyonu, Karlıca yaylası ve Aşdağul mağarası görülmeye değer olan doğal güzelliklerdendir. Ayrıca Hitit uygarlığına ait önemli veriler elde edilen Şapinuva ören yerinin de mutlaka görülmesi gerekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Elbeyli</span> Kilis ilinin ilçesi

Elbeyli, Kilis ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kale, Malatya</span> Malatyanın ilçesi

Kale, Malatya ilinin bir ilçesidir

<span class="mw-page-title-main">Selendi</span> Manisanın ilçesi

Selendi. Türkiye'nin Ege Bölgesi'nde bulunan Manisa ilinin ilçelerinden biridir. 1954 yılında, 6324 numaralı karar ile kurulmuştur. Manisa'ya 155 km, Uşak'a ise 70 km mesafede yer alır. İlçe sınırlarından Gediz Nehri'nin önemli kollarında biri olan Selendi çayı geçer. Asıl geçim kaynağı tütüncülük, hayvancılık ve tarımdır. Ayrıca Pınarlar, Eskin, Terziler, Kürkçü ve Hacıhaliller köylerinde son yıllarda kirazcılık artmıştır. Kınık mahallesi piknik alanı, Gavur evleri kaya mezarları, Bayraklı anıtı Selendi'nin gezilebilecek yerleridir. Merkez nüfusu 8.108'dir. Köyleri de dahil toplam nüfusu 26.500'dür fakat son 50 yıldır sürekli göç veren ilçenin göç eden kişileri de hesaba katıldığında nüfusu 77.000'i geçmektedir. Manisa'nın en az yoğunluklu ilçesidir. Ayrıca ilçede eskin mahallesinde bulunan altın-kurşun-krom karışımı maden rezervi bir müddet işletilmiş fakat madenin 49 yıllık kullanım hakkını elinde bulunduran Bulgaristanlı firmanın bu ülkede iflas etmesi sonucu maden kapatılmıştır ve yıllardır atıl olarak durmaktadır. Bunların yanında Gediz Nehrinin en büyük kolu olan selendi çayı kış aylarında Gediz Nehrinden daha fazla su taşır. İlçenin tarihinde aldığı en büyük yatırımlar; tekel yaprak tütün depolama işletmeleri ve yatılı ilköğretim bölge okuludur. Selendi'nin tarhana, höşmerim, keşkek ve yufkası meşhurdur. İlçede üretilen Amerikan tipi küçük yapraklı tütünler çok değerlidir.

<span class="mw-page-title-main">Başçiftlik</span> Tokatın ilçesi

Başçiftlik, Tokat ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Banaz</span> Uşakın ilçesi

Banaz, Uşak ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Karahallı</span> Uşakın ilçesi

Karahallı, Uşak ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ulubey, Uşak</span> Uşakın ilçesi

Ulubey, Uşak ilinin şehir merkezine 30 km uzaklıkta yer alan ve Denizli iline sınırı olan ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Eşme</span> Uşakın ilçesi

Eşme, Uşak ilinin 62 km güneybatısında yer alan Uşak ilinin nüfus bakımından Banaz'dan sonra en büyük ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yığılca</span> Düzcenin ilçesi

Yığılca, Düzce ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Pazarlar</span> Kütahyanın ilçesi

Pazarlar, Ege Bölgesi'nde Kütahya ilinin ilçesidir. İlçede kiraz, vişne, elma ve turşuluk biber yetiştirilir. İlçenin başlıca geçim kaynağı tarım, hayvancılık ve dokumacılıktır. Uşak'a 64 km, Kütahya'ya 125 km uzaklıktadır. İlçeden her gün Simav, Uşak ve İzmir'e düzenli olarak otobüs seferleri yapılır. İlçede bir meslek yüksek okuku, iki lise, bir ilkokul bulunur. Pazarlar Meslek Yüksek Okulunda 500 civarında öğrenci eğitim görmektedir. İlçe'nin 250 yıllık tarihi vardır. Etrafında bulunan yedi köyün birleşmesiyle oluşmuştur. İsmini de bu yedi köyün ortak pazarı olmasından almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uşak'ın ilçeleri</span> Vikimedya liste maddesi

Uşak ilinin ilçeleri şunlardır:


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.